අගමැති රනිල් වික‍්‍රමසිංහ සිය ධුරයෙන් ඉල්ලා අස්වීමට ගත් තීරණය කවුරුත් බලාපොරොත්තු වුවකි. ඔහුගේ ඉල්ලා අස්වීම නිසා වහාම ඇතිවන්නට නියමිතව තිබුණු ගැටලූ රාශියක් ඇතිවන්නට ඉඩක් ඇති නොවුණි.
ඔහු ඉවත් නොවුණි නම්, ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂට තමා කැමති අගමැතිවරයකු පත්කරගන්නට අවස්ථාව නොලැබෙයි. ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාගේ ප‍්‍රතිපත්ති හා වැඩ ක‍්‍රියාත්මක කිරීමට තමා කැමති අගමැතිවරයකු සිටිය යුතු බව අලූතෙන් කිවයුතු නැත. එනිසා එවැනි කෙනෙකු පත්කර ගැනීමට ඔහුට අවස්ථාව දිය යුතුය.
රනිල් වික‍්‍රමසිංහ මහතා අගමැති ධුරයෙන් ඉවත් නොවුණි නම්, විය හැකිව තිබුණු අනෙක් අවුල වුණේ ඔහු ධුරයේ සිටියදීම වෙනත් කෙනකු අගමැති හැටියට ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා විසින් පත්කරනු ලැබීමයි. එය විසින් නැවතත්, රට 2018 ඔක්තෝබර් ව්‍යවස්ථා කුමන්ත‍්‍රණයෙන් ඇතිවුණු අවුල වැනි අවුලක් දක්වා ආපස්සට ගෙනයන්නට ඉඩ තිබිණ. තුන්වැන්න වූයේ, රාජපක්‍ෂ මහතාගේ ආධාරකරුවන්, අරලියගහ මන්දිරය වටලා, වහාම තනතුරෙන් ඉවත්වන ලෙස වික‍්‍රමසිංහ මහතාට බලපෑම් කිරීමයි. එවැන්නක් සිදුවුණි නම්, එහි අවුල කෙතරම්දැයි කිවයුතු නැත.
ඒ නිසා අගමැතිධුරයෙන් ඔහු ඉවත්වීම කළ යුතුවම තිබුණි. ඔහු අගමැතිධුරයෙන් ඉවත් වන විට, ඇමති මණ්ඩලයද විසිරී ගියේය. ඒ නිසා අලූත් අගමැතිවරයකු හා අලූත් ඇමති මණ්ඩලයක් පත්කරන්නට නව ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂයට අවකාශය සැලසෙයි. ගෝඨාභය මල්ලී ඉදිරියේ මහින්ද අයියා අගමැති හැටියට දිවුරුම් දුන්නේ ඒ නිසාය.
පොහොට්ටුවේ ජනාධිපතිවරණ ප‍්‍රචාරක වේදිකාවලදී, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා ජනාධිපති වුවහොත්, අගමැති ධුරයට මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා පත්කරන බවට කියන ලදි. එහෙත්, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතා ජනාධිපති වුණත්, මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා වහාම අගමැති ධුරයට පත්කරන්නට ඔහුට බලයක් නැත.
රනිල් අගමැති කිරීම
2015 ජනවාරි 9දා මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ජනාධිපතිධුරයේ දිවුරුම් දීමෙන් පසු වහාම අගමැතිවරයා හැටියට රනිල් වික‍්‍රමසිංහ මහතා පත්කරන ලදි. එසේ කිරීම හැම අතින්ම නීත්‍යනුකූල විය. 19වැනි ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට පෙර ජනාධිපතිවරයාට අවශ්‍ය ඕනෑම අවස්ථාවක අගමැතිවරයා ධුරයෙන් ඉවත්කිරීමට බලයක් තිබිණ. ඒ අනුව, මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන මහතා ජනාධිපති ධුරයට පත්වුණු විගස, එවකට අගමැති දිමු ජයරත්න මහතා ධුරයෙන් ඉවත්කරන බවට වූ ලිපියක් ඔහු වෙත යවන ලදි. එනිසා, රනිල් වික‍්‍රමසිංහ අගමැති හැටියට දිවුරුම් දෙන විට, අගමැති ධුරය පුරප්පාඩුව තිබිණ.
ඒ වන විට එජාපය පාර්ලිමේන්තුවේ සුළුතර කණ්ඩායමයි. ඒ අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය රනිල් වික‍්‍රමසිංහට විරුද්ධ අයයි. ජනාධිපතිවරයා ගත් තීරණයට එරෙහි වන්නේ නම්, රනිල් වික‍්‍රමසිංහ මහතාට එරෙහිව විශ්වාස භංග යෝජනාවක් පාර්ලිමේන්තුව තුළින් ගෙනඒමට හැකියාව තිබිණ. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස රනිල් වික‍්‍රමසිංහ මහතා අගමැති ධුරයෙන් ඉවත් කරන්නටද ඕනෑ තරම් හැකියාව තිබිණ. එහෙත්, ඒ අවස්ථාවේ තිබුණු බල තුලනය නිසා, එවැන්නක් කිරීමට බහුතර පාර්ශ්වය උත්සාහ නොකළේය.
19න් පසු වෙනස්
එහෙත්, 19වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් පසු තත්ත්වය වෙනස්ය. ඉන් පසු තමා කැමති වේලාවක අගමැතිවරයා ධුරයෙන් ඉවත්කරන්නට ජනාධිපතිවරයාට බැරිය. අගමැති ධුරය හිස්වන්නේ අවස්ථා දෙකකදී පමණි. එකක්, අගමැතිවරයා ඉල්ලා අස්වූවොත්ය. දෙක, ඔහු පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රීවරයකු හැටියට සිටීම අවසන් වුවහොත්ය. ඒ ඇරෙන්නට අයවැය ඡුන්ද විමසීිමේදී ආණ්ඩුව පරාජය වුණොත්, ආණ්ඩුවට එරෙහි විශ්වාස භංග යෝජනාවක් සම්මත වුණොත් හෝ ආණන්ඩුවේ ප‍්‍රතිපත්ති ප‍්‍රකාශනය පාර්ලිමේන්තුවේදී පරාජය වුවහොත් අගමැතිවරයා ප‍්‍රමුඛ ආණ්ඩුව විසිරෙන්නේය.
මේ කිසිම අවස්ථාවක් මේ වන විට උද්ගතව නැත. ඒ නිසා, අගමැතිවරයා ධුරයෙන් ඉවත්කරන්නට කිසිම අවකාශයක් ජනාධිපතිවරයාට තිබුණේ නැත. එසේ කළේ නම්, පෙර කිවූ පරිදි නැවතත් ව්‍යවස්ථා අර්බුදයක් හටගනු ඇත්තේය. තවත් මාස තුනකින් පමණ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට බලය කොහොමටත් ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂට ලැබෙන නිසා, ඒ මාස තුනක කෙටි කාලයකට, රටේ නැවතත් ව්‍යවස්ථාමය අරාජිකත්වයක් ඇතිකිරීම කාටවත් වාසි ගෙන දෙන්නක් නොවේ.
මේ තත්ත්වයන් සියල්ලම සලකා බලා, ගත හැකි ප‍්‍රශස්තම පියවර වන්නේ, අලූත් අගමැතිවරයකු පත්කර අලූත් ඇමති මණ්ඩලයක්ද අලූත් ආණ්ඩුවක්ද පත්කර ගැනීමට ජනාධිපතිවරයාට අවකාශය සැලසීමයි. එය මේ වන විට සිදුවී තිබේ.
තමන්ගේම අගමැතිවරයකු, ඇමති මණ්ඩලයක් යටතේ ඉදිරි මාස කිහිපය තම ප‍්‍රතිපත්ති ක‍්‍රියාත්මක කිරීමට ජනාධිපතිවරයාට එනිසා අවසර ලැබේ.
පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක්
එහෙත්, සමහරුන්ගේ ඉල්ලීම වී තිබෙන්නේ, වහාම පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයකට යා යුතු බවයි. ඒ සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින සියලූ පක්‍ෂ එකඟ විය යුතු බව වරෙක ඉල්ලීමක් ලෙසද, වරෙක බලහත්කාරකමක් ලෙසද කියනු පෙනේ. ඒ අතර ජනාධිපතිවරයා විසින් වහාම පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවනු ලැබිය යුතු බවද, සමහර උපදේශකයන්ගේ උපදේශය වී ඇති බව පෙනේ.
ජනතා පරමාධිපත්‍යය ප‍්‍රයෝජනයට ගනිමින් ජනතාව තීන්දුවක් ගෙන ඇති නිසා, එය පිළිගෙන අලූත් ආණ්ඩුවක් පත්කරගැනීමට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර මහ මැතිවරණයකට යායුතු යැයි තවත් තර්කයකි.
ජනතා පරමාධිපත්‍යය
මෙහිදී ජනතා පරමාධිපත්‍යය ගැන කතාකරන්නන්ට ජනතා පරමාධිපත්‍යය ගැන අපේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ තිබෙන කාරණා ගැනවත් හරිහැටි වැටහීමක් නැති බව පෙනේ.
ජනතාවගේ ඡුන්ද බලය ජනතා පරමාධිපත්‍යයේ කොටසක් බව හැබෑය. එහෙත්, ජනතා පරමාධිපත්‍යය යනු ඡුන්දය පාවිච්චි කිරීමට ජනතාවට තිබෙන බලය පමණක් නොවේ. අපේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ ජනතා පරමාධිපත්‍යය කොටස් තුනකට බෙදා දැක්වෙයි. එනම් පාලන බලතල, මූලික අයිතිවාසිකම් හා ඡුන්ද බලයයි. වඩාත් සිග්තන්නාසුලූ කාරණය වන්නේ, පාලන බලතල තවත් කොටස් තුනකට බෙදා ඇති බවයි. එනම් ව්‍යවස්ථාදායක බලය (නීති සෑදීමේ බලය, විධායක බලය (නීති ක‍්‍රියාත්මක කිරීමේ බලය හා අධිකරණ බලය (නීති උපයෝගි කොට ගෙන ආරාවුල් විසඳීමේ බලය* ලෙසය.
ජනතාව විසින් ජනාධිපතිවරණයකදී ජනාධිපතිවරයකු පත්කෙරෙන්නේ ඔහු හෝ ඇය ලවා තමන්ට හිමි විධායක බලය ක‍්‍රියාත්මක කරවා ගනුු පිණිසය. ඒ වාගේම ජනතාව, තමන් සතු ව්‍යවස්ථාදායක බලය ක‍්‍රියාත්මක කරවා ගැනීමට පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරුන් 225ක් පත්කරති. ඒ පාර්ලිමේන්තු මහ මැතිවරණයකදීය. ඔවුන්ට පැවරී ඇත්තේ විධායකයට වඩා වෙනස් කාර්යයකි. එනම් නීති පැනවීමයි. එම කාර්යය පැවරෙන මන්ත‍්‍රීවරු 225 දෙනා, අවුරුදු පහක් දක්වා කාලයක් සිය ධුරය දරති. ඒ අනුව පැහැදිලි වන්නේ, ජනාධිපතිවරයාටත්, පාර්ලිමේන්තුවටත් එකිනෙකට වෙනස් කාර්යභාරයන් පැවරී ඇති බවත්, ඔවුන් වෙන වෙන ඡුන්ද විමසීම්වලදී පත්කරගන්නා බවත්, ඔවුන්ගේ ධුර කාල අතර එකිනෙකට සම්බන්ධයක් නැති බවත්ය.
විශේෂයෙන්, පාර්ලිමේන්තුවට තමන් කැමති පක්‍ෂයෙන් නියෝජිතයන් යවා ඇති මහජනතාව, ඔවුන් නියමිත ධුර කාලය තුළ නීති සෑදීමේ කාර්යයේ නියැලෙනු ඇතැ’යි අපේක්‍ෂා කරති. ජනාධිපතිවරයකු පත්වුණාට ඒ කාර්යයේ වෙනසක් නොවේ. වෙනසක් වීම අවශ්‍යද නැත.
වෙනම මහජන වරම්
දැන්, පසුගිය ජනාධිපතිවරණයේදී ජනතා කැමැත්ත සලකා වර්තමාන පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය යුතුයැයි කියන අය නොදන්නේ හෝ අමතක කරන්නේ, අලූත් ජනාධිපතිවරයකු පත්වීම හා පාර්ලිමේන්තුවේ ධුර කාලය අතර කිසිම සම්බන්ධයක් නැති බවයි. එසේම, ජනාධිපතිවරයාටත්, පාර්ලිමේන්තුවටත් වෙන වෙනම මහජන වරම් දෙකක් ලැබී ඇති බවයි. ඒ එකකින් අනෙකට බලපැමක් කළ නොහැකිය.
හුදෙක් අලූත් ජනාධිපතිවරයකු පත්වීම නිසා, පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයකට වහාම යායුතුයැයි කියන අය කරන්නේ, විධායකයේ බලයට පාර්ලිමේන්තුව යටත් කිරීමට උත්සාහ කිරීමකි. හරියටම කිවහොත්, විධායක ජනාධිපතිවරයාගේ බලයට පාර්ලිමේන්තුවත් යටත් කිරීමකි. විධායක ජනාධිපතිගේ අත්තනෝමතිකත්වයට උඩගෙඩි දීමකි. මේ තර්කය නිවැරදි වන්නේ නම්, අලූත් ජනාධිපතිවරයකු පත්වුණු විට, ඉහළ අධිකරණවල විනිසුරුවරුන්ද ඉල්ලා අස්වී අලූත් අය පත්කරන්නට අවස්ථාව දිය යුතුයැයි තර්කයක් නිර්මාණය කරන්නටත් පිළිවන. ඒ වාගේම පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයකින් ජයගන්නේ එවකට සිටින ජනාධිපතිවරයාගේ පක්‍ෂයට වෙනස් පක්‍ෂයක් නම්, වහාම ඔහු ඉල්ලා අස්වී ජනාධිපතිවරණයකට යායුතුයැයි තර්කයක්ද ගොඩනගන්නට පිළිවන.
වෙනස් කාර්යයන්
අප තේරුම් ගත යුත්තේ, රටේ ප‍්‍රධාන පාලන ආයතන තුනට වෙන වෙනම කාර්යයන් පැවරී ඇති බවය. එක් ආයතනයක කාර්යය අනෙක් ආයතනයට සහායක් හා බලපෑමක් වන බව ඇත්තය. එහෙත්, එක් ආයතනයකට අනෙක් ආයතනයක් අබිබවා යෑමට අවසරයක් නැත. උද්ගත වන තත්ත්වයන් යටතේ එක් ආයතනයකට තවත් ආයතනයක් ඉවසන්නට සිදුවිය හැකිය. දැන් උදාවී ඇත්තේ එවැන්නකි.
අලූත් ජනාධිපතිවරයකු පත්වී සිටියි. ඔහුට වැඩ කරන්නට ආණ්ඩුවක් අවශ්‍යය. එහෙත්, පාර්ලිමේන්තුව විසිරෙන්නටද නොහැකිය. විසිරෙන්නට අවශ්‍යතාවක්ද නැත. ඒ තත්ත්වයන් තුළ කළ හැක්කේ, දැන් සිදුවී ඇත්තාක් මෙන්, අගමැතිවරයා ඉල්ලා අස්වී, අලූත් අගමැතිවරයකු හා ඇමති මණ්ඩලයකින් සමන්විත ආණ්ඩුවක් පත්කරගන්නට ජනාධිපතිවරයාට ඉඩහැරිමය. ඒ වාගේම, ඒ අගමැතිවරයා සුළුතර නියෝජනයක් සහිත වුවත්, ඔහුට එරෙහිව විශ්වාස භංග යෝජනා සම්මත කර ධුරයෙන් ඉවත් නොකරන්නට සහතික වීමය. ඒ වාගේම ජනාධිපතිවරයාට සිය ප‍්‍රතිපත්ති ක‍්‍රියාත්මක කිරීමට අවශ්‍ය වන සාධාරණ හා නිවැරදි නීති පනත් පැනවීමට පාර්ලිමේන්තුවේදී සහාය වීමය.
ජනාධිපතිවරයා තමන්ට ලැබුණු ජනවරම ඉදිරියට දමා පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය යුතුයැයි සමහර කඳවුරුවලින් නිකුත්වන හඬක්ද ඇසේ. එසේ වන්නේ නම්, රට අලූතෙන් ව්‍යවස්ථා අවුලකටත්, බරපතළ ඛේදවාචකයකටත් ඇදදැමීමක් බව පැහැදිලිය.
පත්වී වසර හතරහමාරක් ඉක්ම යන්නට පෙර ජනාධිපතිවරයාට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින්නට නොහැකිය. එය ලක්‍ෂ හැත්තෑවක ජනවරමක් හෝ ලක්‍ෂ සියයක ජනවරමක් ලබාගත්තද නීත්‍යනුකූල තත්ත්වයයි. තමාගේ ජනවරම පෙන්වා ජනාධිපති පාර්ලිමේන්තු විසුරුවයි නම් එය ව්‍යවස්ථාව කැඞීමකි. ඒ සඳහා කිසිවකු දර්ශනය හා තර්ක සපයන්නේ නම් ව්‍යවස්ථාව කැඞීමට ආධාර අනුබල දීමකි. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින්නට ජනාධිපතිට බලය ලැබෙන්නේ ලබන පෙබරවාරි 16න් පසුය. එදායින් පසු හේතුවක් නොදක්වාම විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිට බලය තිබේ. ඊට පෙර පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරිය හැක්කේ එකම අවස්ථාවකදී පමණකි. ඒ පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක අනුමැතියෙන්, තමන් විසිර යායුතුයැයි යෝජනාවක් සම්මතවූ විට පමණකි.
අවුරුදු හතරහමාර
මේ අවුරුදු හතරහමාරේ සීමාව, මහා භයානක දෙයක් හැටියට හඳුන්වා දෙන පිරිස්ද සිටිති. ඔවුන්ගෙන් කෙනකු පසුගිය දවසක නැගූ තර්කයක් වුණේ, පාර්ලිමේන්තුව මහ බැංකු බැඳුම්කර කොල්ලය වැනි කොල්ලයක් කළ පසුවවත්, විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිට බලයක් නැතිනම්, ඉන් ඇතිවන විනාශය කෙතරම්ද යන්නයි. එවැනි කෙස් පැලෙන අබුද්ධික තර්කවලට පිළිතුරු දෙන්නට නොයා, අප සැලකිය යුත්තේ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීමට අවුරුදු හතරහමාරක සීමාවක් පනවා ඇත්තේ ඇයිද යන්නයි. එය කරන ලද්දේ 19වැනි සංශෝධනයෙනි. ඊට අනුව පාර්ලිමේන්තුවේ එතෙක් පැවැති අවුරුදු හයක ධුර කාලය පහ දක්වා අඩුකරන ලදි.
19 සංශෝධනය ගෙනඑන ලද්දේ විධායක ජනාධිපතිවරයාගේ බලය අඩුකොට පාර්ලිමේන්තුව ශක්තිමත් කිරීමටය. ඒ ඇයි? 19ට පෙර තිබුණු තත්ත්වය යටතේ පාර්ලිමේන්තුවක් පත්වී අවුරුද්දකට පසුව, තමන් කැමති ඕනෑම අවස්ථාවක විසුරුවා හැරීමට ජනාධිපතිට හැකිය. ඒ සඳහා කිසිදු හේතු දැක්වීමක් අවශ්‍ය නොවන අතර, ඊට එරෙහිව අධිකරණයකට යන්නටද නොහැකිය. මෙය ජනාධිපතිවරයකුගේ අත්තනෝමතික කැමැත්තට මන්ත්රීවරුන් දෙසිය විසිපහකගේ බලයත්, ඔවුන්ට ඡුන්දය දුන් ජනතාවගේ බලයත් යට කිරීමක් නොවේද? එවැන්නක් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදයට යහපත් වන්නේ කෙසේද?
ඒ නිසා, 19න් කළේ, ජනාධිපතිවරයාගේ බලයට සීමාවක් දැමීමයි. එය අවුරුදු තුනක්, තුනහමාරක් නොවුණේ ඇයිදැයි ප‍්‍රශ්න කළ හැකි නමුත්, කාල සීමාව දිගුවන්නට වන්නට, පාර්ලිමේන්තුවේ බලය ආරක්‍ෂාවන බවත්, එය ශක්තිමත් වන බවත් පැහැදිලිය. ඉහත කියන පරිදි පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින දෙසිය විසිපස් දෙනාම එකට එකතුවී එක සිතින් බැංකු බැඳුම්කර මංකොල්ලය වැනි කටයුත්තක යෙදේයැයි සිතීම මනෝ විකාරයක්ම බව පාර්ලිමේන්තුවක සංයුතිය, ක‍්‍රියාකාරිත්වය දන්නා සාමාන්‍ය පෙළ ශිෂ්‍යයකුට වුණත් පැහැදිලි වනු ඇත. පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින්නේ විවිධාකාර පක්‍ෂවලින් එහි ආ මන්ත‍්‍රීවරුය. ඔවුන් අතර ¥ෂිතයන්, ඝාතකයන් හා මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කරුවන් වැනි පිරිස්ද සිටිය හැකි නමුත්, එනයින්ම පාර්ලිමේන්තුව සමස්තයක් ලෙස ¥ෂිත ආයතනයක් බවට පත්නොවේ.
ජනාධිපතිවරයකු පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින්නේ තමන්ට අවශ්‍ය පරිදි මෙහෙයවාගන්නට නොහැකි විටෙක බව ලංකාවේත් වෙනත් රටවලත් උදාහරණ මගින් පැහැදිලි කරගත හැකිය. පාර්ලිමේන්තුවේ දේශපාලන අභිලාෂයට වඩා තමන්ගේ අභිලාෂය වෙනස්්වන විට එය විසුරුවා හැරීමට, ජනාධිපතිවරයකුට අවශ්‍ය වන ඕනෑම අවස්ථාවක අවකාශය තිබිය යුතුද? නැතිනම් අප සිටිය යුත්තේ ව්‍යවස්ථාදායක කාර්යයට තෝරා එවන මන්ත‍්‍රීවරුන්ට සිය මුළු ධුර කාලය සිටින්නට ඉඩ සලසන ස්ථාවරයකද?
ඕනෑ දෙයක් කළ නොහැකියි
සමහරුන් කියන්නේ ජනතා පරමාධිපත්‍යයට ඕනෑම දෙයක් කළ හැකි බවය. 2018 ඔක්තෝබර් ව්‍යවස්ථා කුමන්ත‍්‍රණයෙන් පසු පාර්ලිමේන්තුවේ වැඩි බලයක් ලබාගත නොහැකිව සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර මහ මැතිවරණයකට දින නියම කළ විට, එය ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව කඩකිරීමක් බව පැහැදිලිවම පෙනී තිබියදීත්, සමහරු ගෙනා තර්කය වුණේ, මහමැතිවරණයක් යනු ජනතා පරමාධිපත්‍යය නිරූපණය කරන්නක් බැවින් අවසාන තීරණය ජනතාවට ගන්නට ඉඩ දිය යුතු බවය. මේ විනාශකාරී අරාජකවාදී තර්කයකි. අවසාන තීරණය ජනතාව අත බව ඇත්තය. එහෙත්, එය පාවිච්චි කළ හැක්කේ ජනතාව විසින්ම තනන ලද නීතියට යටත්ව පමණකි. එය නොකියා, අවසාන තීරණය ගන්නට ජනතාවට දිය යුතුයැයි කියන්නේ තම දේශපාලන වුවමනාවෙන් වෙනුවෙන් ජනතාව අන්දන්නට සුදානම්ව සිටින තක්කඩියන් බව කිව යුතුය.
ජනතාව සිය පරමාධිපත්‍ය බලය පාවිච්චි කරමින්, රටේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව මෙන්ම අනෙකුත් නීතිද පැනවීමට සම්මාදම් වන බව අලූත් දෙයක් නොවේ. එහෙත්, ඒ ජනතාව තමන් විසින්ම පනවන ලද නීතිය ක‍්‍රියාත්මක වන්නට පටන්ගන්නා මොහොතේ සිට එම නීතියට යටත් වන්නේය. නීති පනවන්නෙත් අපියි, ඒවා කඩන්නට හැකිත් අපටයි යන තර්කය මත නීති කඩමින්, රිසි සේ හැසිරෙන්නට එනිසා ජනතාවට අයිතියක් හෝ බලයක් නැත.
ජනතාව සිය පරමාධිපත්‍ය බලය පාවිච්චි කරමින් ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කළ පසු, එහි අන්තර්ගත වන්නේ ජනතාවට හිමි වයවස්ථාදායක, විධායක හා අධිකරණ බලය ක‍්‍රියාක්මක වන ආකාරයයි. එතැන් සිට ඒ බලතල ක‍්‍රියාත්මක වන්නේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් නියම කර ඇති ආකාරයට පමණකි. ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව වෙනස් කළ යුතු යැයි ජනතාව සිතන්නේ නම්. එයද කළ හැකි වන්නේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ දක්වා ඇති ක‍්‍රමයටම මිස, ජනතාව සිතන පතන අන්දමකට නොවේ. මිනිසා නීතිය තනන මුත් ඔහු තමා තනන නීතියටම යටත් විය යුතුය. නීතියේ පාලනය යනු එක් පැත්තකින් එයයි.
ඒ නිසා, ජනවරම, පරමාධිපත්‍යය යනාදි සංකල්ප උපයෝගිකරගෙන රටේ නීති පද්ධතිය අභියෝගයට ලක්කළහොත්, එය විනාසකාරී වන බව සටහන් කර තැබිය යුතුය.
අරුණ ජයවර්ධන
