ලබන මස අප රටේ පැවැත්වීමට නියමිත ජනාධිපතිවරණය කේන්ද්‍රකොටගෙන, ප‍්‍රගතිශීලී සහ ප‍්‍රජාතාන්ත‍්‍රික පුරවැසියන්ද, දේශපාලන බලවේගද ඉදිරියේ මතුවී තිබෙන දේශපාලනවරණය පිළිබඳ කුරිරු ප‍්‍රහේලිකාව මතුකරමින්ද, පැහැදිලි කරමින්ද, එයට විසඳුමක් යෝජනා කරමින්ද, පසුගිය සති අන්තයේ මා ලියූ ලිපිවලට තියුණු ප‍්‍රතිචාර ලැබී ඇති බව පෙනේ. සුපුරුදු පරිදි එම ප‍්‍රතිචාර දෙයාකාරය. එක් ප‍්‍රතිචාරයක්, මගේ විග‍්‍රහය සහ යෝජනාව බැ?රුම් ලෙස ගණන් ගන්නා ඒවායින් සමන්විතය. දෙවැන්න, ඒ ගැන තරමක් කෝපසහගත ඒවාය.
එම ප‍්‍රතිචාර දෙයාකාරයම ගැන උපේක්‍ෂාත්මකව බැලීම මගේ ප‍්‍රතිචාරයයි. මගේ විග‍්‍රහය හා යෝජිත විසඳුම බැ?රුම් ලෙස ගණන් ගන්නා අය මෙන්ම එයට නිශේධනීය ප‍්‍රතිචාර දක්වන අයද සමග දේශපාලන සාකච්ඡුාවක් ගොඩනැගීම මගේ අරමුණයි. අප සියලූ දෙනා චර්යාධාර්මික වශයෙන්ද ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදීන්, එනම් ැඑයසජ්ක ාැපදජර්එිලාද වන්නේ නම්, අප කළ යුත්තේ අපේ යුගයේ දේශපාලන භාවිතාවේදී මතුවන, මා මතුකළ ආකාරයේ කුරිරු ප‍්‍රහේලිකා හඳුනාගෙන, ඒවා විසඳාගැනීමේ සාකච්ඡුාවක යෙදීමයි. ඒවා ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කිරීම නොවේ. ජනාධිපතිවරණයේ දේශපාලනය වටා ගොඩනැගී තිබෙන ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී දේශපාලන සාකච්ඡුාව ගැඹුරු කළ හැක්කේද එවැනි චර්යාධාර්මික තෝරාගැනීමකිනි.
ඡන්දය දීමේ ප‍්‍රපංචවේදය
දර්ශනවාදය පැත්තට කරන මඳ හැරීමක් මගින් මෙම සාකච්ඡුාව ආරම්භ කරමි. අප සාමාන්‍යයෙන් සිතන දෙයක් නම්, මැතිවරණවලදී පුරවැසියන් තමන් ඡුන්දය දෙන්නේ කාටද? යන තීරණය ඉතා පහසුවෙන් ගන්නා එකක්ය යන්නයි. එහෙත් එය එසේ ම නොවන බව ඡන්දදායක අත්දැකීම් පරීක්‍ෂා කිරීමෙන් අපට පෙනෙයි. ජනාධිපති හෝ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයකදී, එම තීරණ ගැනීම පහසු එකක් වන්නේ සමහර ඡන්දදායකයන්ටය. තවත් සමහර ඡුන්දදායකයෝ සති ගණන් ඒ සඳහා වෙහෙසෙති. තම පවුලේ අය සමග, හිතවතුන් සමග, වාද විවාද සහ රණ්ඩු කරමින්, අමනාප වෙමින්, මිත‍්‍ර ඤාති සම්බන්ධතාද පරදුවට තබමින් විශාල අරගලයක යෙදෙති. එය වේදනාකාරී අභ්‍යන්තර ආත්මීය අරගලයක්ද වෙයි. අවසානයේදී ඡුන්දය දෙන්නේ කාටද යන තීරණය මෙවැනි බාහිර සහ අභ්‍යන්තර අරගලයක් තුළින් ගන්නා ඡුන්දදායකයෝ බොහෝ දෙනෙක් සිටිති. ‘පාවෙන ඡුන්දදායකයන්’ යනුවෙන් හඳුන්වන පිරිස ඒ අතර ප‍්‍රධාන වෙති. ‘පාවෙන’ යන සංකේත භාෂාවෙන් ප‍්‍රකාශ වන්නේ නිරන්තර අතීරණය විසින් අභ්‍යන්තර වධයට පාත‍්‍රවීමේ මනුෂ්‍ය අත්දැකීමයි.
මෙම ආකාරයේ මනුෂ්‍ය අත්දැකීම් විස්තර කරන දාර්ශනික සංකල්පය නම්, ‘සුසංවේදීමය අත්දැකීමක්’ යන්නයි. අප මේ සාකච්ඡුා කරන්නේ දේශපාලන වරණයේ, එනම් චදකසඑසජ්ක ජයදසිැ එකේ ප‍්‍රපංචවේදයයි. නැතහොත් ඡුන්දය දීමේ මනුෂ්‍ය අත්දැකීම පිළිබඳ ප‍්‍රපංචවේදයයි.
තෝරාගැනීමේ ගැටලූව
ලංකාවේ වර්තමාන ජනාධිපතිවරණයේ දේශපාලනය වෙතින්, මතුවන දේශපාලන තෝරාගැනීම් පිළිබඳ ගැටලූව වනාහි එවැනි ප‍්‍රපංචවේදීමය අභියෝගයකි. එම අභියෝගය මතුවන්නේ පහත සඳහන් ආකාරයේ ප‍්‍රශ්නද සමග බව, අප රටේ ප‍්‍රගතිශීලී පුරවැසියන්ට මතක් කරදීම, මගේ ගිය සති අන්තයේ ලිපිවල එක් අරමුණක් විය. එම ප‍්‍රශ්න පහත සඳහන් ආකාරයේ ඒවාය. මගේ තෝරාගැනීමේ, එනම් වරණය සහ එම වරණය කතිරයක් මගින් සංයුක්ත ලෙස ප‍්‍රකාශ කිරීමේ ඇත්ත දේශපාලන ප‍්‍රතිඵලය කුමක් වනු ඇද්ද?
එය දායක වනු ඇත්තේ අප රටේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී අවකාශය මකා දැමීමටද? එම අවකාශය රැුකගැනීමටද? මගේ වරණය වෙතින් මා පත්වෙනු ඇති පසුතැවීම, මටම සමාව දිය නොහැකි ආකාරයේ පසුතැවීමක්ද? නැත්නම් ප්රජාතන්ත්රවාදය රැුකගැනීමේ පුරවැසි අරගලයට ඇති අවකාශය වසා නොදමා විවෘතව තබා ගැනීමට ඉඩ පවත්වා ගැනීමට දායකවීම ගැන පසුතැවිලි නොවිය යුතු, නැත්නම් අඩුවෙන් පසුතැවිලි විය හැකි, තෝරාගැනීමක්ද?
මගේ ලිපිවලින් මෙරට ප‍්‍රගතිශීලීන්ට මා ආරාධනා කෙළේ මෙවැනි ස්වයං-අවබෝධාත්මක දේශපාලන ප‍්‍රත්‍යවේක්‍ෂණයක යෙදෙන්නටය. අපට අප යුගයේ මුහුණ දෙන්නට සිදුවන දරුණු දේශපාලන ප‍්‍රහේලිකා හඳුනාගන්නට ලැබෙන්නේත් ඒවා විසඳාගැනීමට උත්සාහ ගන්නට සිතෙන්නේත් එවිටය.
දෙමළ ජනතාවගේ ප‍්‍රහේලිකාව
ජනාධිපතිවරණය වටා මතුවී තිබෙන තවත් කුරිරු ප‍්‍රහේලිකාවක් මතුවී තිබෙන්නේ දෙමළ ජනතාවටය. මීට මාස කිහිපයකට පෙර ටීඑන්ඒහි සුමන්දිරන් මන්ත‍්‍රීවරයා ඉන්දියාවේ ‘ද හින්දු’ පුවත්පත සමග පැවැත්වූ සාකච්ඡුාවක මෙය ප‍්‍රබල ලෙස මතුකර තිබිණ. ‘අපට සිංහල මිත‍්‍රයන් හැමවිටම කියන්නේ, අපේ ජනතාවගේ ප‍්‍රශ්න දෙවැනි තැනට දාලා, ජනාධිපතිවරණවලදී වැඩි අනතුර (‘දරුණු යකා’* වළක්වන්න අඩු අනතුර (ඒ තරම් දරුණු නැති යකා’* තෝරාගන්න කියලා. 2015දී අපි ඒක කරලා, දැන් දෙමළ ජනතාව ඉන්නේ සිත් තැවුලෙන්.’ ටීඑන්ඒ සහ දෙමළ දේශපාලන පක්‍ෂවලට සිංහල සමාජයේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදීන් සහ ප‍්‍රගතිශීලීන් 2019දී ද ඇත්තටම කියන්නේ වැඩි අනතුර බලයට ඒමට වැළැක්වීමට, අඩු අනතුරට දෙමළ ජනතාවගේ ඡුන්දය ලබාගැනීමට හැකිකම ලබාදෙන ලෙසය.
මෙය වනාහි දෙමළ දේශපාලන පක්‍ෂ මෙන්ම දෙමළ පුරවැසියන්ද ඉදිරියේ මතුවී තිබෙන ‘කුරිරු’යැයි මා හඳුන්වන දේශපාලන ප‍්‍රහේලිකාවකි. එය විසඳාගැනීමට ඔවුන්ටද සිදුවන්නේ දුෂ්කර සහ වේදනාකාරී සාකච්ඡුා, වාදවිවාද මෙන්ම අන්තරාවේක්‍ෂණද සිදුකරමිනි.
අප ඉදිරියේ තිබෙන්නාක් වැනි කුරිරු දේශපාලන ප‍්‍රහේලිකාත්මක තත්ත්වයක් මතුවීම දේශපාලනයේ නිරන්තරව මතුවේ. දේශපාලන තීරණ ගැනීමේ ඇති එක් විශේෂත්වයක්ද වන්නේ එයයි. එහෙත් එම ප‍්‍රහේලිකාවල ඇති කුරිරුභාවය, එක් එක් දේශපාලන සන්දර්භයක් විසින් තීරණය කරනු ලැබේ. වර්තමාන ලෝකයේ ජනාධිපතිවරණ සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ ආශ‍්‍රිතව මතුවන දේශපාලන තේරීම පිළිබඳ ප‍්‍රහේලිකාවේ ඇති කුරිරුභාවය තියුණු කරන සුවිශේෂ සාධකයක් තිබේ. ප‍්‍රගතිශීලීන්ගේ අවධානයෙන් කිසිසේත් ගිලිහිය නොයුතු එම සාධකය නම්, මැතිවරණයක් යනු ප්රජාතන්ත්රවාදය එක් පැත්තකත් සහ නිර්-ප්රජාතන්ත්රවාදය (අධිකාරවාදය, ෆැසිස්ට්වාදය අනික් පැත්තේත් පවතින, එකිනෙකට ප‍්‍රතිපක්‍ෂ විකල්ප දෙකින් එකක් තෝරාගැනීමක්ද වී තිබීමයි. 2015දී ලංකාවේ ජනාධිපති සහ පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණවලදී මෙම ප‍්‍රතිපක්‍ෂ විකල්ප දෙක පැහැදිලිවම මතුවිය.
2015 වසර ආරම්භ වන විට දේශපාලන කඳවුරු බැඳීම් සංයුක්තව ගොඩනැගී තිබුණේද මෙම ප‍්‍රතිපක්‍ෂ තෝරාගැනීම් දෙක වටාය. 2019 නොවැම්බර් මාසයේදී එම සුවපහසුකම අප ඉදිරියේ නැත. ප‍්‍රහේලිකාවේ කුරිරුබව තියුණුවී තිබෙන්නේ එබැවිනි. මෙම ප‍්‍රහේලිකාව පියවරෙන් පියවර විසඳීම සඳහා උත්සාහ ගැනීමේ අවකාශයක්ද මතුවී තිබෙන බව අප පිළිගත යුතුය. ඒ සඳහා මා යෝජනා කරන්නේ, මෙවර විකල්ප ජනාධිපති අපේක්‍ෂකයන් ලෙස මතුවී සිටින ප‍්‍රධාන දෙදෙනා වන අනුර කුමාර මහතාටත්, මහේෂ් සේනානායක මහතාටත්, පුරෝගාමී සහ කර්තෘක කාර්යභාරයක් පවරාගත හැකි විකල්ප ක‍්‍රියාමාර්ගයකි. එය නම්, නව දක්‍ෂිණාංශය විසින් රාජ්‍යය අත්පත් කරුනීමට ඉඩ තිබෙන පැහැදිලි ඉඩ ප‍්‍රස්ථාව වැළැක්වීමේ කර්තව්‍යයට අලූත් සහ ඵලදායි ආකාරයකින් මැදිහත් වන ලෙසයි. එම විකල්ප ක‍්‍රියාමාර්ගයේ ඇති ප‍්‍රායෝගික අංශය නම්, නව ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පෙරමුණේ ජනාධිපති අපේක්‍ෂක සජිත් පේ‍්‍රමදාස මහතා සහ එම පෙරමුණේ ලිබරල් ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී නායකයන් සමග දේශපාලන සාකච්ඡුාවකට සහ අවබෝධතාවකට එළඹීමයි. ඒ තුළින් ක්‍ෂණික අනතුරකට පත්වීමේ අනතුර ඉදිරියේ තිබෙන ලංකාවේ ප්රජාතන්ත්රවාදය රැුකගැනීමේ අවිධිමත්, එනම් සබදෙරප්ක, සන්ධානයකට එළඹීමයි.
මගේ අදහස නම්, ජනාධිපතිවරණයට තිබෙන්නේ තවත් සති තුනක් වැනි කෙටි කාලයක් වුවත්, එය නව සහ අත්‍යවශ්‍ය දේශපාලන ක‍්‍රියාමාර්ගයක් දියත් කිරීමට හොඳටම ප‍්‍රමාණවත්ය යන්නයි. මෙවැනි නව දේශපාලන පියවරක් තැබීමේදී අනුර කුමාර සහ මහේෂ් යන මහතුන්ද, එතුමන් සමග සිටින දේශපාලන බලවේගද මුහුණ දෙන අමිහිරි ගැටලූ ද ගැන සහකම්පිකව අවබෝධ කර ගැනීමට මෙම විකල්පය යෝජනා කරන අයට සිදුවේ. එම ගැටලූ සමහරක් මෙසේය.: අප මෙතෙක් දුර තනියම ආ ගමන ආපසු හැරවිය හැකිද? අපේ අනුගාමිකයන්ට අප දෙන පිළිතුර සහ පැහැදිලි කිරීම කුමක්ද? සජිත් සහ ඔහු වටා සිටින පිරිස විශ්වාස කළ හැකිද? එජාප ආණ්ඩුවේ ¥ෂිත, පිරිහුණු අවපාලනය සාධාරණය කිරීම අපට කළ හැකිද? අපේ වැඩපිළිවෙළ සහ ක‍්‍රියාමාර්ග 2009දී සහ 2015දී සිදුවුණාක් මෙන්, දේශපාලන මිරිඟුවක් පසුපස යාමට නැවත වරක් පරිත්‍යාග කළ යුතුද? සජිත් සමග සාකච්ඡුා ආරම්භ කළහොත් අපේ විකල්පත්වය පාවාදීමක් නොවන්නේද? මා දකින ලෙස මෙවැනි ප‍්‍රශ්න කිරීම් හා විචිකිච්ඡුා අනුර කුමාර සහ මහේෂ් සේනානායක කණ්ඩායම්වල ඇතිවීම වැළැක්විය නොහැකිය. ඒවා බලාපොරොත්තු විය යුතුය. ඒ සමගම දේශපාලනය දෙස බැ?රුම්ව ප‍්‍රවේශවන්නන් ලෙස අප මතුකළ යුතු පහත සඳහන් ආකාරයේද ප‍්‍රශ්නයක් තිබේ. එය නම්, ජනාධිපතිවරණයේදීත්, ඊට පසුව එළඹෙන පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයේදීත් විසඳෙන අතිමූලික ප‍්‍රශ්නය වන්නේ, රාජ්‍ය බලය යන්නේ කා අතටද, කවර බලවේග අතටද? යන්නයි. අඩු තරමින් රාජ්‍ය බලය සහ දේශපාලනය පිළිබඳ මාක්ස්වාදී න්‍යායික දෘෂ්ටිකෝණයෙන් බලන අනුර කුමාර මහතාට සහ ඔහුගේ පක්‍ෂයේ සගයන්ට, මෙම ප‍්‍රශ්නයේ බැ?රුම්කම වැටහෙනු ඇත.
ලංකාවේ රාජ්‍ය යන්ත‍්‍රය විවෘතව මෙන්ම ආවෘතවද ක‍්‍රියාත්මක වන ආකාරය ගැන අප කාටත් වඩා ප‍්‍රායෝගික අවබෝධයක් ඇති මහේෂ් සේනානායක මහතාට, ඔහුට සහාය දෙන සිවිල් සමාජ ව්‍යාපාරයට වඩා මෙම කරුණ ගැන ගැඹුරු සහ පරිපූර්ණ අවබෝධයක් තිබිය යුතුය. ලබන මාසයේ ජනාධිපතිවරණයේදී තීරණය වනු ඇත්තේ ඊළඟ ජනාධිපති වනු ඇත්තේ කවර පුද්ගලයාද යන පටු ප‍්‍රශ්නය නොවේ. රාජ්‍ය බලය අත්පත් කරගනු ඇත්තේ කවර බල හවුල විසින්ද? කවර න්‍යාය පත‍්‍රයක් සඳහාද? යන්නයි. ප‍්‍රධාන ප‍්‍රතිවිරෝධයට මුල් තැන ජනාධිපතිවරණය වැනි තීරණාත්මක දේශපාලන මොහොතක් යනු සමාජයක සෑම දේශපාලන ප‍්‍රතිවිරෝධයක්ම විසඳන මොහොතක් නොවේ. ප‍්‍රධාන දේශපාලන ප‍්‍රතිවිරෝධයට මුල් තැන දී එය තාවකාලිකව විසඳන මොහොතයි. මාවෝ සේතුං ‘ප‍්‍රතිවිරෝධතා ගැන’ ලියූ සුප‍්‍රසිද්ධ රචනයේ, දේශපාලන ප‍්‍රතිවිරෝධතා පිළිබඳ මාක්ස්වාදී න්‍යායට වැදගත් එකතුවක් කෙළේය. එය නම්, කම්කරු පන්තිය, සමාජවාදීන් සහ ප‍්‍රගතිශීලීන් තම දේශපාලන මූලෝපාය සකස් කිරීමේදී අවධාරණයට යොමු කළ යුත්තේ අවශේෂ ප‍්‍රතිවිරෝධතා ගැන නොව, පවත්නා මොහොතේ ඇති ප‍්‍රධාන/මූලික ප‍්‍රතිවිරෝධතා විසඳීම ගැනය යන්නයි. විසිවැනි සියවසේ ඉතාම නිර්මාණාත්මක මාක්ස්වාදී න්‍යායවේදියකු වන අන්තෝනියෝ ග‍්‍රාම්ෂි, ‘ප‍්‍රතිවිරෝධතා අධිනිශ්චය කිරීම’ යන ප‍්‍රවාදයෙන් ඉදිරිපත් කෙළේද මීට සමාන අදහසකි. එනම්, සමාජයක ප‍්‍රතිවිරෝධතා ගණනාවක් තිබියද, යම් යම් දේශපාලන සන්ධිස්ථානවල සහ නිමේෂවල එක් ප‍්‍රතිවිරෝධතාවක් අතිමූලික ස්වභාවයක් ගන්නා බවත්, එය අනෙක් ප‍්‍රතිවිරෝධතාවලද ගමන්මග තීරණය කරන බවත්ය. විසඳිය යුත්තේ එම අතිමූලික ප‍්‍රතිවිරෝධතාවයි.
ලංකාවේ දේශපාලනයේ වර්තමාන මොහොතේ ඇති ප‍්‍රධාන ප‍්‍රතිවිරෝධය කුමක්ද? ප්රජාතන්ත්රවාදය සහ දෘඪ අධිකාරවාදය අතර දේශපාලන බලය සඳහා ඇති සටනයි. එම සටන කවර ලෙස විසඳෙනු ඇත්ද යන්න තීරණය කරනු ලබන්නේ අප රටේ ඡුන්දදායකයන් විසිනි. එම ක‍්‍රියාවලියට සක‍්‍රිය ලෙස මැදිහත්වී, දුර්වල වුවත්, අසමගියෙන් සිටියත්, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී විකල්පය ආරක්‍ෂා කිරීමට දායක වීම ප‍්‍රගතිශීලි බලවේගවල ඓතිහාසික වගකීමයි. ඒ සඳහා කුඩුවෙන් එළියට පැන කරන (දමඑ දෙ එයැ ඉදං දේශපාලන පරිකල්පනයක් අවශ්‍යය. එය අප හැමගේ ප‍්‍රගතිශීලීත්වය තියුණු ලෙස පරීක්‍ෂාවට ලක්කරන තීන්දුවක්ද වෙයි.
