මේ සටහන ලියැවෙන විටත්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය, ජාතික හැඳුනුම්පත හා විදේශ ගමන් බලපත්රයේ නිර්ව්යාජභාවය ප්රශ්න කෙරෙමින් අභියාචනාධිකරණය ඉදිරියේ විභාග වන රිට් පෙත්සම් දෙක පිළිබඳ විමසීම අවසන් වී නැත. එම පෙත්සම් විභාගය අවසානයේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ එකි ලේඛන නීත්යනුකූලයැයි අභියචනාධිකරණය පිළිිගෙන තිබෙන්නටත් පිළිවන. නැතිනම් ඒවා පිළිගත නොහැකියැයි තීන්දු කරන්නටත් පිළිවන.
ඒ කුමක් සිදුවුණත්, වැදගත් කාරණය වන්නේ, එම පෙත්සම් දෙක නිසා රටේ දේශපාලන පරිසරයේ ඇතිවී තිබෙන කැළඹීමයි. යම් හෙයකින් ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ජනාධිපතිවරණයට ඉදිරිපත් වන්නට නොහැකි වුවහොත් විකල්ප අපේක්ෂකයකු ඉදිරිපත් කිරීම දක්වා දිගු වන සාකච්ඡුාවක් පොදු ජන පෙරමුණ තුළ සිදුවී ඇති බවද මාධ්ය වාර්තාවල දැක්වෙයි. එහි එක් තේරුමක් වන්නේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ අපේක්ෂකත්වයේ නීත්යනුකුලභාවය පිළිබඳව ඔහුගේ පිලේ අයටමත් යම් ආකාරයක සැකසංකා තිබෙන බවයි.
තමාට එරෙහිව පසුගිය කාලය පුරා එක පිට එක වැටෙන නඩු ගැන ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා බලවත් කම්පනයට හා පීඩාවට පත්ව ඇති බවට සැකයක් නැත. ඒ නඩු පැවරී ඇත්තේ ලංකාවේ පමණක් නොවේ. අමෙරිකාවේදීද ඔහුට එරෙහිව නඩු පැවරී තිබේ. අනාගතයේදී තවත් නඩු විදේශවලදී ඔහුට එරෙහිව පැවරෙන්නට ඉඩක් ඇති බව විශ්වාස කටයුතු ආරංචි මාර්ග එළිකරයි. එක අතකින් ඉතා කෙටි කාලයකට පෙර හෘදය සැත්කමකට භාජනය වී සිටින රාජපක්ෂ මහතාගේ ශාරීරික යෝග්යතාව පිළිබඳ ප්රශ්නයයි. වෛi ප්රතිකාර සඳහා විදේශගත වීමට අවශ්ය බැවින් සිය ගුවන් ගමන් බලපත්රය අධිකරණය භාරයෙන් මුදාහරින්නැයි ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වෙනුවෙන් ස්ථිර ත්රිපුද්ගල මහාධිකරණය ඉදිරියේ ඉල්ලීමක් කැරුණේ පසුගියදාය. තමා ජනාධිපති අපේක්ෂකයකු හැටියට ඉදිරිපත්වී සිටින බලවත් සටනක් ඇති මැතිවරණ ව්යාපාරයක් අතරතුරදී, අපේක්ෂකයකු වෛi ප්රතිකාර සඳහා රටින් පිටවීමට අවසර ඉල්ලීම සරල කාරණයක් නොවේ. මැතිවරණ කාලය සැලකෙන්නේ, අපේක්ෂකයකු පැය 24ක්ම වැඩකළ යුතු කාර්ය බහුල කාලයක් ලෙසය. එවැනි කාලයකදීත් මේ ආකාරයට ‘නිවාඩුවක්‘ ගැනීමට සිදුවන්නේ බලවත් බලපෑමක් ඇති කාරණයක් නිසා බව පැහැදිලිය. ඒ තත්ත්වයත් සමග, ඇත්ත වශයෙන්ම ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ජනාධිපති කෙනකු වීමට තරම් සුදුසු සෞඛ්ය තත්ත්වයකින් සිටිනවාද යන්න ගැන සාධාරණ සැකයක්ද තිබේ.
අමෙරිකාව වැනි රටවල නම්, ඉදිරියේදී රටේ ජනාධිපතිවරයා හැටියට කටයුතු කිරීමට අවශ්ය තරම් සෞඛ්ය සම්පන්නව සිටින බවට තහවුරු වන වාර්තා ජනාධිපති අපේක්ෂකයන් මහජනතාවට, එනම් ඡුන්දදායකයන්ට ඉදිරිපත් කළ යුතුය. එහෙත් ලංකාවේ එවැනි විධිවිධානයක් නැත. මේ නිසා, තමන්ගේ ඇත්ත සෞඛ්ය තත්ත්වය නොපෙන්වා ජනාධිපති ධුරයට තරග වැදීමට ලංකාවේ හැකිය. එහෙත්, රටක ජනාධිපතිවරයකු වීමට සෞඛ්ය තත්වයේ ස්ථාවරභාවයක් තිබිය යුතුය යන්න, ඡුන්දය දෙන ජනතාවගේ අයිතියක් හැටියට ලෝකයේ පිළිගැනෙන්නකි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ සෞඛ්ය තත්ත්වය ගැන ඒ තිබෙන සැකසංකා මෙන්ම ඔහු නීත්යනුකූල ශ්රී ලාංකික පුරවැසියෙක්ද යන්න පිළිබඳවද සමාජයේ මේ වන විට බලවත් සැකයක් මතුවී තිබේ.
පසුගිය කාලයේ අනිද්දා පුවත්පතෙන්ද එළිදරව් කළ පරිදි 2005 සිට මේ දක්වා අවස්ථා කිහිපයකදීම ඔහු සිය පුරවැසිභාවය සම්බන්ධයෙන් කටයුතු කර තිබෙන්නේ අවිශ්වාස කටයුතු ආකාරයෙනි.
2003 අමෙරිකානු පුරවැසියකු බවට පත්වීමෙන් පසු ගෝඨාභය රාජපක්ෂ කිහිප වරක් ලංකාවට පැමිණ තිබෙන මුත් ඒ කිසි අවස්ථාවක ඔහු ද්විත්ව පුරවැසිභාවය සඳහා ඉල්ලූම් කර තිබුණේ නැත. අමෙරිකානු පුරවැසිභාවයද තබාගෙන ලංකාවේ පුරවැසියකුටත් හිමි අයිතිවාසිකම් හා වරප්රසාද භුක්ති විඳීමට නම්, ඔහු ද්විත්ව පුරවැසිභාවය ලබාගෙන තිබිය යුතුය.
2005 සැප්තැම්බර් 4 වැනිදා ඔහු ලංකාවට ආවේ දින 30ක් සඳහා සංචාරකයන්ට පමණක් ලැබෙන සංචාරක වීසාවක් ලබාගෙනය. ඒ අනුව ඔහුට ලංකාව තුළ කළ හැක්කේ සංචාරය පමණකි. එහෙත් ඔහු ලංකාවේදී කළේ, සිය සහෝදර මහින්ද රාජපක්ෂගේ ජනාධිපතිවරණ ප්රචාරක ව්යාපාරයට ක්රියාකාරීව සහභාගිවීමයි. ‘මා දිවුරා කියා සිටින්නේ, මගේ සහෝදරයා 2005 ජනාධිපතිවරණයට අපේක්ෂකයකු ලෙස ඉදිරිපත්වී සිටීම නිසා, ඔහුගේ මැතිවරණ ව්යාපාරයට සහාය දීමට මම අමෙරිකාවේ සිට ලංකාවට පැමිණි බවයැ’යි ඔහු පසුව අධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ දිවුරුම් පෙත්සමකින් ප්රකාශ කර තිබේ. එහෙත්, සංචාරක වීසා ලබාගෙන ඇවිත් දේශපාලන කටයුතුවල යෙදෙන්නට කිසිම නීත්යනුකූල හැකියාවක් නැත.
වීසා කොන්දේසි කඩකරමින් ශ්රී ලංකාවට ඇතුළුවන්නේ නම් හෝ නැවතී සිටින්නේ නම් යමකු ආගමන හා විගමන පනතේ 45(1* (ඒ* වගන්තිය උල්ලංඝනය කරන අතර, වරදකරුවකු වන විට අවුරුදු 1 සිට 5 දක්වා කාලයක් සඳහා සිරදඬුවම් නියම කළ හැකිය.
2005 මුල්කිරිගල ආසනයේ මැදමුලන ඡුන්ද කොට්ඨාසයේ ඔවුන්ගේ ලිපිනයෙහි එක් ඡුන්දදායකයකු වශයෙන් ලියාපදිංචි වී ඇති නමුත් ගෝඨාභය ඒ වන විට ශ්රී ලංකාවේ පුරවැසියෙක් නොවේ. ඡුන්දදායකයකු වීමට නම් අනිවාර්යයෙන්ම ඔහු හෝ ඇය ශ්රී ලංකාවේ පුරවැසියකු විය යුතු බවට ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව නියම කරයි. එපමණක් නොවේ. ඔහුගේ බිරිඳ අයෝමා රාජපක්ෂගේ නමද එම නිවසේ ඡුන්ද ලැයිස්තුවේ සඳහන් වන අතර, ඒ වන විට ඇයද ලංකාවේ පුරවැසියෙක් නොවේ. අයෝමා රාජපක්ෂ, ලංකාවේ ද්විත්ව පුරවැසිභාවය ලබාගන්නේ 2006 පෙබරවාරි 9වැනිදාය.
ආගම විගමන දෙපාර්තමේන්තුවේ ‘ද්විත්ව පුරවැසියන්ගේ ලියාපදිංචි ලේඛනය’ අනුව හා ඊට අදාළ පරිගණක දත්ත අනුව, රාජපක්ෂ මහතා ද්විත්ව පුරවැසිභාවය සඳහා ඉල්ලූම් කරන්නේ නොවැම්බර් 18 වැනිදාය. එදින සිකුරාදා දවසකි. 19, 20 සති අන්තයයි. 21වැනි සඳුදාම ද්විත්ව පුරවැසිභාවය සඳහා අවශ්ය මුදල් ඔහු තැන්පත් කරයි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ ද්විත්ව පුරවැසි අයැදුම එක වැඩකරන දිනයකට පසුව, එනම් නොවැම්බර් 21වැනිදා, සඳුදා පිළිගෙන තිබේ. ඒ කියන්නේ, පුදුම එලවන වේගයකිනි. එහෙත්, ඒ, ඊට පෙර 2005 ජුනි මාසයේ සිට ද්විත්ව පුරවැසිභාවය සඳහා කර තිබුණු අනෙක් පිරිසගේ ඉල්ලීම් පෝලිමේ පස්සට දමමිනි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ද්විත්ව පුරවැසිභාවය ප්රදානය කළ බවට ඇති එකම සාක්ෂිය වන ලියාපදිංචි ලේඛනයේ මේ සැකසහිත සටහන් සහ පරිගණක දත්ත පැහැදිලි කරන්නේ, ද්විත්ව පුරවැසිභාවය සඳහා වූ අයැදුම්පත පිළිගෙන ඇත්තේ, 2005 නොවැම්බර් 30 වැනිදා බවයි. එහෙත් ඊට පෙර නොවැම්බර් 24වැනිදා. ඔහු ආරක්ෂක, මහජන ආරක්ෂාව, නීතිය හා සාමය පිළිබඳ අමාතයාංශයේ ලේකම් හැටියට පත්කරනු ගලැබ තිබිණි.
ද්විත්ව පුරවැසියන් ගමන් බලපත්රයක් අයැදුම් කරන විට, අයැදුම්කරු සිය ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පිළිබඳ සහතිකය ඉදිරිපත් කිරීම අවශ්ය වෙයි. එහෙත්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා ගමන් බලපත්ර 5ක්ම ලබාගනිද්දීත් (ඉන් තුනක් රාජ්යතාන්ත්රික ගමන් බලපත්ර වන අතර දෙකක් සාමාන්ය ගමන් බලපත්රය.* කිසිම අවස්ථාවක ඔහු ද්විත්ව පුරවැසිභාවය පිළිබඳ සහතිකය ඉදිරිපත් කළ බවට දෙපාර්තමේන්තුව සතු ලිපිගොනුවල කිසිම සාක්ෂියක් නැත.
අමෙරිකානු පුරවැසිභාවය ඉවත්කර ගැනීම ගැන ගෝඨාභය දක්වන පැහැදිලි කිරීම සම්පූර්ණයෙන්ම අවුල් සහගතය. ඔහු කියන්නේ 2019 අපේ්රල් 17 වැනිදා තමා ඒ සඳහා අයැදුම් කළ බවත්, මැයි 3 වැනිදා, අමෙරිකානු පුරවැසිභාවය අවසන් කළ බවට අදාළ ලේඛනය තමාට ලැබුණු බවත්ය. ඒ අනුව අමෙරිකානු පුරවැසිභාවය අහෝසි කිරීමට ගතවී ඇති කාලය දින 16ක් පමණකි. එහෙත් ඒ තරම් ශීඝ්රගාමි ලෙස පුරවැසිභාවය ඉවත් කැරුණු ඔහුගේ නම අමෙරිකානු රාජ්ය දෙපාර්තමේන්තුව විසින් කාර්තුවකට එකක් ලෙස නිකුත්කරන පුරවැසිභාවය අත්හැරිමේ නාම ලේඛනයෙහි මෙතෙක් සඳහන් නැත.
ලංකාවේ සාමාන්ය පුරවැසියන් බවට පත්වීමට බලාපොරොත්තු වන ද්විත්ව පුරවැසියන්, ඒ සම්බන්ධයෙන් ස්වදේශ කටයුතු භාර ඇමතිවරයාට (දැන් වජිර අබේවර්ධන* ඉල්ලීමක් ඉදිරිපත් කළ යුතුය. පිටරටක පුරවැසිභාවය අත්හළ යම් ඉල්ලූම්කරුවකුට ලංකාවේ පුරවැසිභාවය ප්රදානය කරනවාදැයි යන්න පිළිබඳ ඇමති විසින් සලකා බැලෙන්නේ පැහැදිලි මහජන ප්රතිපත්තියක් මතය. එහෙත්, අදාළ අමතිවරයා ඒ සම්බන්ධයෙන් කිසිම ලේඛනයක් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ වෙත නිකුත්කර නැති බව තහවුරු වි තිබේ. තමාගෙන් මේ ගැන විමසන කල අබේවර්ධන ඇමතිවරයා අපැහැදිලි පිළිතුරු දුන්නත්, ඔහු කිසිම අවස්ථාවක ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ ශ්රී ලංකා පුරවැසිභාවය සම්බන්ධ ලේඛනයක් අත්සන් කර නැති බව දැනගන්නට තිබේ.
මේ ආකාරයට ඇති කරුණු සලකා බලන විට, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පසුගිය කාලය පුරා නීතියේ නියම කර ඇති ප්රතිපාදනවලින් පිටපනිමින් බරපතළ ලෙස ආගමන හා විගමන නීති උල්ලංඝනය කර ඇති බව පෙනේ. පුරවැසිභාවය පිළිබඳ ඔහුගේ පැහැදිලි කිරීම්, ලේඛන, අයැදුම් පත්, ගමන් බලපත්ර හා හැඳුනුම්පත් ආදි මේ සියල්ල ගැනම ඒ නිසා බලවත් සැකසංකා මතුවෙයි.
පුදුමයට කාරණය නම්, ඔහු ජනාධිපතිවරණ වේදිකාවේදී රටේ නීතිය හැම දෙනාටම එක සේ පැවැතිය යුතු බවත්, රටේ විනය ඉහලින්ම ආරක්ෂා කළ යුතු බවත් දේශනා කිරීමයි. ඔහුගේ නාමයට දේවත්වයෙන් පුදන වියත්මග, එළිය වැනි සංවිධානවල ටයි කෝට් හැඳි ඊනියා වියත්තු සහ උගත්තු, ගෝඨාභයගේ මේ අවලස්සන අතීතය ගැන කිසිම ප්රශ්න කිරීමක් නැතිව ඔහු කියන දේ අසා සිටිති. අනෙක් අපේක්ෂකයන්ගෙන් ආක්රමණශීලී ලෙස ප්රශ්න කරන ඊනියා මාධ්යවේදීන් පවා ගෝඨාභය රාජපක්ෂගෙන් ඒ ගැන ප්රශ්න කරනවා අප දැක නැත.
ඔවුන් එසේ ප්රශ්න නොකරන්නේ ඇයි? ජීවිතයට ඇති බිය නිසාය. බැරි වෙලාවත් ගොඨාභය ජනාධිපති ධුරයට පත්වුණොත්, අද ප්රශ්න ඇසූ තමා, ඔහුගේ උදහසට ලක්විය හැකියැයි යන්නත්, එහි ප්රතිඵලය හැටියට ජීවිතයෙන් වුවද වන්දි ගෙවන්නට සිදුවිය හැකිය යන්නත් ඔවුන්ගේ විශ්වාසය වී ඇතුවාට සැක නැත.
ගෝඨාභය වන්දනාකරුවන්ගේ දීන හැසිරීම එසේ වුවත්, අද ඔහුගේ භාවිතය ගැන ප්රශ්න කිරීමට සමාජ පෙළගැස්මක් ඇතිවී තිබේ. ලංකාවේත්, විදේශවලදීත් ඔහුට එරෙහිව පැවරෙන නඩුවලත්, පොලිසියට ඔහු ගැන කෙරෙන පැමිණිලිවලත් පසුබිම එයයි.
2014ට පෙර නම්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ප්රශ්න කිරීම ගැන හිතන්නටවත් පුළුවන්කමක් තිබුණේද? ගුවන් හමුදාවට මිග් යානා මිලදී ගැනීමේ ¥ෂිත ගනුදෙනුව ගැන ගෝඨාභයගේ සම්බන්ධය හෙළිදරව් කළ ලසන්ත වික්රමතුංග වැනි රටේ ඉහලම ගණයේ පුවත්පත් කතවරයකුට අත්වුණු ඉරණම ගැන හිතන විට, ඒ ගැන කිසිවකු ප්රශ්න නොකිරීම සාධාරණය. ජීවිතය අහිමිවීමට එයම හේතුවක් විය හැකි බැවිනි.
මේ භයානක තත්ත්වය මත, තමන්ට රිසි රිසි අපරාධ, වංචා හා ¥ෂණ කිරීමට රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව කාලයේ එහි සාමාජිකයෝ නොපැකිළුණහ. ඒ කිසිවක් සම්බන්ධයෙන් කිසිදා නීතිය ක්රියාත්මක නොවනු ඇතැ’යි ඔවුහු සිතූහ.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ තමාගේ පුරවැසිභාවය සම්බන්ධයෙන් මේ තරම් නීති විරෝධී ලෙස ක්රියාකරන්නේද ඒ (මහින්ද* චින්තනයේ ප්රතිඵලයක් හැටියටය. ලසන්ත වික්රමතුංග ඝාතනය ගැන කිසිදාක රටේ විමර්ශනයක් පැවැත්වෙතැයි ඔවුන් සිතුවේ නැත. සාක්ෂි නැති නිසා ඝාතන පරීක්ෂණ ලිපිගොනුව වසා දැමුණු බව ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂම, පුවත්පත් කතුවරුන් ඉදිරියේ පිළිගත්තේ එහෙයිනි. වසීම් තාජුදීන් ඝාතනය, හදිසි අනතුරක් හැටියට පොලිසියේ ඉහළ නිලධාරීන් ලවා සටහන් පොත්වල ලියවා, එම ලිපිගොනුව වසා දැමුණේද එහෙයිනි. එක්නැලිගොඩ ඝාතනයද කිසිදා හෙළිදරව් නොවේවියැයි ඔවුන් සිතන්නට ඇත.
එහෙත්, ඉතිහාසය විසින් දැන් ඒ අපරාධකරුවන් විත්ති කූඩුවට නංවනු ලැබ ඇත. ඇත්ත වශයෙන්ම යහපාලන ආණ්ඩුව, රාජපක්ෂවරුන් සමග ‘ඞීල්’ දමන්නේ නැතිව පසුගිය කාලයේ කටයුතු කළා නම්, මේ අය මේ වන විට සිටිය යුත්තේ හිරභාරයේය. නායකයන් එසේ එක පත බෙදාගනිද්දී, දැනුවත් පුරවැසියන්ගේ ප්රශ්න කිරීම් නිසා අද ගොඨාභය රාජපක්ෂ වැනි, නීතිය ඉදිරියේ විත්තිකාරයකු වීමට කිසිදා නොසිතූ බලවන්තයකු, නීතිය ඉදිරියට ගෙනඒමට හැකියාව ලැබී තිබේ. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ රටේ ජනාධිපතිවරයා වුවහොත් මේ විමර්ශන හා නඩුවලට සිදුවන්නේ කුමක්දැයි පැහැදිලිය. අපට අවශ්ය වන්නේ ඒ ප්රශ්න කිරීමේ හැකියාව තවදුරටත් වර්ධනය කරගත හැකි අනාගතයක් මිස, ඒ සියලූ නඩු හා අපරාධ විමර්ශන ගොනු වසාදමන, ප්රශ්න කරන්නන් ඝාතනය කැරෙන, අතුරුදහන් කැරෙන අනාගතයක් නොවේ.x