අපි කතාකරන්නේ ඇඳුම් විලාසිතාවක් ගැන. ඒත් හැම ඇඳුමකටම දේශපාලනයක් තියෙනවා. ඒ නිසා කතාව පටන්ගන්නේ දේශපාලනයෙන්. ඉන්පසුව බතික් මාතෘකාවට ගොසින් අපේ මූලික මාතෘකාව වන ඇඳුම් විලාසිතාව ගැන කතාවට අපි යොමු වෙනවා.
ප‍්‍රති-සංස්කෘතිය
හැටේ දශකයේදී සීතල යුද්ධය භයානක තත්වයකට පැමිණෙමින් හිටියා. නව ලිබරල් ධනවාදී ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපද පාලකයන් හා එහි ප‍්‍රතිවිරුද්ධ සීතල යුද්ධ සතුරා වූ කොමියුනිස්ට්වාදී සෝවියට් දේශයද අඩිය පසුපසට ගන්නට අකැමතිව ලෝක දේශපාලනයේ අනවරත බල අරගලයක හිටියා. මේ මහා රටවල් දෙකම තමන්ගේ රට පිළිගත් ලිබරල්වාදය හා කොමියුනිස්ට්වාදය යන ලේබල් දෙකෙන් ලෝක බලය ඇල්ලීමේ අරමුණෙන් සීතල යුද්ධයේ පැටලූණා.
ඇමෙරිකානු ඔත්තු සේවා ලෝකයේම දේශපාලනය හසුරුවනු පිණිස ඇමෙරිකානු බදු මුදල් නාස්ති කරමින් හිටියා. ඇමෙරිකානු සෙබළුන් ඇමෙරිකානුවන්ට කිසිසේත්ම අදාළ නැති වියට්නාමය වැනි රටවල යුද්ධවලට යැව්වේ කොමියුනිස්ට්වාදයට එරෙහි වූ නිසා පමණයි. මේ මහා සීතල යුද්ධය කුමන මොහොතක හෝ ආයුධ සන්නද්ධ ලෝක යුද්ධයකට හැරීමේ අවදානමක් තිබුණා. ඒ වෙද්දීත් න්‍යෂ්ටික අවි පිළිබඳව ලෝකය සතු වූ දැනුම නිසා යුද්ධයක් ඇවිළුණා නම් එය ලෝකයම වනසන න්‍යෂ්ටික යුද්ධයක් වීමේ අවදානමක් තිබුණා.
එවැනි පසුබිමක ඇමෙරිකාවේ දැවැන්ත විකල්ප සංස්කෘතික දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් පැනනැංගා. ඒ ව්‍යාපාරය එක තැනකට හෝ එක් දේශපාලන මතවාදයකට සීමා වී නැහැ. එක් නායකයෙක් ඒ ව්‍යාපාරයට නැහැ. ලෝක ඉතිහාසයේ මනුෂ්‍යත්වය, අයිතිවාසිකම්, සහෝදරත්වය වැනි සංකල්ප ඉදිරියට ගනිමින් ක‍්‍රියාත්මක වූ ඒ තරම් සුන්දර දේශපාලනික හා සමාජීය ව්‍යාපාරයක් ගැන තවත්් කල්පනා කළ නොහැකියි. කළු ජාතිකයන් මාටින් ලූතර් කිං වැන්නන්ගේ අයිතිවාසිකම් ව්‍යාපාරයේ ඉදිරිපෙළ හිටියා. මාධ්‍යවේදින් හිටියා. ස්ත‍්‍රීවාදී ක‍්‍රියාකාරිනියන් හිටියා.
‘මට අදාළ නැති අනුන්ගේ රටක ගිහින්, මම නොදන්නා අයට වෙඩි තියන්න මට බැහැ. වියට්නාමයේ කොල්ලන් මට වැරැුද්දක් කරලා නැහැ.’ මොහොමඞ් අලි වැන්නන් එලෙස කියමින් වියට්නාමයේ යුද්ධයට විරුද්ධ වුණා. ජෝන් ලෙනන්ලා සාමයට අවස්ථාවක් දෙන්නැයි ගීත ගැයුවා. ජිමී හෙන්ඩි‍්‍රක්ස්ලා වාදනයේ යෙදුණා. ලක්ෂ ගණන් මිනිසුන් එක්රැුස්ව විකල්ප දේශපාලන ගී රසවින්දේ ඇමෙරිකාව ලෝක දේශපාලන බලය ලබන්නට කළ කී දේවල්වලට විරෝධය පාමිනුයි.
ඇමෙරිකාවෙන් පටන්ගත් ප‍්‍රතිසංස්කෘතිය යුරෝපයටත්, අන්තිමේදී ප‍්‍රාග් වසන්තයෙන් සෝවියට් දේශය හා ඒ ආශ‍්‍රිත රටවල්වලටත් පැතිර ගියා. යුද්ධය එපා සාමය දෙන්න වැනි අදහස් වේගයෙන් පැතිරයද්දී සීතල යුද්ධයේ උණුසුම නිමාවී නූතන ලෝකයට ඉඩකඩ විවර වුණා.
අපේ කතාබහට තේමා වන විලාසිතාව ලංකාවේ දැනටමත් ඇති බතික් කලාවට සමානකම් දක්වනවා. පැරණි ඊජිප්තු ශිෂ්ටාචාර, සෙනගල්, අප‍්‍රිකාව, ඉන්දියාව, චීනය මෙන්ම ජපානයද බතික් කලාවේ පැරණිම සලකුණු රැුගත් රටවල්. පසුකාලීනව ලංකාවත් ඇතුළු රටවල් ගණනාවක බතික් කලාව සංවර්ධනය වී තිබුණා. එහෙත් බතික් කලාව ඉතා දියුණු මට්ටටෙමන් පවත්වාගෙන ශිෂ්ටාචාරය වන්නේ ඉන්දුනීසියානු ජාවා ¥පත්වාසීනුයි.
මෝස්තර නිර්මාණ ශිල්පියෙක් උණු කරගත් ඉටි, කුඩා තඹ උපකරණයක් ආධාරයෙන් රෙදි මත මෝස්තරයක් අඳිනවා. ඉටි වේළුණු පසු එම රෙදි සායම්වල දමා වර්ණ ගන්වනවා. ඉටි තැවරුණු ස්ථානවලට සායම් උරාගන්නේ නැහැ. වර්ණ කිහිපයකින් යුත් මෝස්තරයක් නිර්මාණය කිරීමට මෙම ක‍්‍රියාවලිය කිහිප විටක් කිරීමට සිදු වෙනවා. බතික් කලාව යන්නෙන් සරලව ඒ ක‍්‍රියාවලිය හැඳින්විය හැකියි.
අපේ කතාවට තේමා වන ඇඳුම් විලාසිතාව වන්නේ බතික් කලාව නොවෙයි. බතික් කලාවට සමානකම් දක්වන ජපානයේ රෙදි වර්ණ ගන්වන ක‍්‍රමයක් වන ෂිබෝරි ක‍්‍රමය ගැනයි අප කතාකරන්නට සූදානම් වන්නේ.
ටයි-ඩයි
ලෝකයේ අනෙක් හැම රටකම තිබෙන දේවල් ඇමෙරිකානුවන් තමන්ගේ කරගන්නේ තමන්ගේම නම් පවා ආරෝපණය කරමින්. මුළු ලෝකයම කිලෝමීටර්වලින් දුර මනිද්දී ඇමෙරිකානුවන් මයිල්වලින් දුර මනිනවා. ලෝකයම කිලෝග‍්‍රෑම්වලින් බර මනිද්දී ඇමෙරිකානුවන් රාත්තල්වලින් බර මනිනවා. ලෝකයේම විදුලි ස්විච් ඉහළ සිට පහළට ‘ඔන්’ කරද්දී අමෙරිකානුවන් පහළ සිට ඉහළට ‘ඔන්’ කරනවා. ඉංග‍්‍රීසි භාෂාවේ සර්වියට්වලට ඇමෙරිකානුවන් කියන්නේ නැප්කින් කියායි. අප නැප්කින් කියන්නේ කුඩා දරුවන්ගේ මලමුත‍්‍ර වෙනුවෙන් අන්දවන ඇඳුම්වලටයි. අනෙක් අය ‘වොෂ් රූම්’ කියද්දී අමෙරිකානුවන් ‘රෙස්ට් රූම්’ කියනවා. මෙලෙස කල්පනා කළොත් බොහෝ දේවල්වලට ලෝකයේ අනෙක් රටවල් පාවිච්චි කරන නාමකරණයෙන් මිදී ඇමෙරිකානුවන් භාණ්ඩ හා ස්ථානවලට තමන්ගේම නාමකරණයන් පාවිච්චි කරන අවස්ථා බොහොමයක් දැකිය හැකියි.
ජපානයේ ෂිබෝරි විලාසිතා කලාව ඇමෙරිකාවට යද්දී ඇමෙරිකානුවන් අයට ටයි-ඩයි යන තමන්ගේම නම ලබාදුන්නේ ඔවුන්ගේ ඒ අලූත් නම් යෙදීමේ පුරුද්ද නිසායි. අප මුලින්ම විස්තර කළ සීතල යුද්ධයේ තීරණාත්මක කාල සීමාවකදී බිහිවූ ප‍්‍රතිසංස්කෘතියේ සිටි ප‍්‍රධානම කණ්ඩායම වුණේ හිපි ජීවිතයක් පිළිගත් උදවියයි.
විවිධාකාර මත්ද්‍රව්‍ය පාවිච්චි කරමින්, විකල්ප ගීත අසමින් මහපාරට බැස ආදරය, සාමය, ලිංගික අයිතිවාසිකම්, සමානාත්මතාව වැනි සංකල්ප වෙනුවෙන් උද්ඝෝෂණවල යෙදුණු හිපි සංස්කෘතියට අයත් තරුණ තරුණියන් අතර තිබුණු ජනප‍්‍රියම විලාසිතාව වුණේ ටයි-ඩයි විලාසිතාවයි. ජෝන් ලෙනන්, ජිමී හෙන්ඩි‍්‍රක්ස් වැනි ප‍්‍රතිසංස්කෘතියේ ජනප‍්‍රියම තරු පවා එදා ටයි-ඩයි විලාසිතාවේ ඇඳුම් ඇන්දා.
නැවත පැමිණීම
අතීත මතකයන් වරින් වර අපේ ජීවිතවලට කඩාවැදී වර්තමානය ආක‍්‍රමණය කරනවා. ෂිබෝරි හෙවත් ටයි-ඩයි විලාසිතාව නැවත 2019 වසරේත් ඇමෙරිකානු ජනප‍්‍රිය සංස්කෘතියට අතරට පැමිණ තිබෙන්නේ ඒ අයුරිනුයි. විලාසිතා වෙනුවෙන් වූ වෝග් සඟරාව 2019 වසන්ත සමයේ ජනප‍්‍රියම ඇඳුම් විලාසිතා අතරට ටයි-ඩයි විලාසිතාව එකතු කර තිබෙනවා. ජනප‍්‍රියම පොප් ගායක ගායිකාවන් ටයි-ඩයි විලාසිතාවෙන් වර්ණ ගැන්වුණු ඇඳුම් හැඳ 2019දී ප‍්‍රසංගවලට සහභාගි වුණා. නළුනිළියන් ටයි-ඩයි ඇඳුම් හැඳ සිටින අයුරු දකින්නට ලැබුණා. ටයි-ඩයි ජනප‍්‍රිය වෙද්දී ඇමෙරිකාවේ ජනප‍්‍රියම කෝපි අවන්හල් ජාලය වන ස්ටාර්බක්ස් ආයතනය ටයි-ඩයි විලාසිතාව ආශ‍්‍රයෙන් වෙළඳ දැන්වීමක් පළකර තිබුණා. ඒ ඇසුරෙන් ආයතන ගණනාවක් ටයි-ඩයි විලාසිතාව තමන්ගේ ප‍්‍රචාරණයට පාවිච්චි කර තිබුණා.
ටයි-ඩයි විලාසිතාව නැවත පැමිණෙන්නේ විලාසිතාමය අහම්බයක් විදියටම නෙවෙයි. ඒ පසුපස පුංචි දේශපාලනයකුත් තියෙනවා. හැට ගණන්වල ලෝක දේශපාලනයේ තිබුණු ආතතිය නැවතත් ඇමෙරිකාව ප‍්‍රමුඛ ලෝකයටම ඇවිත්. නැවත න්‍යෂ්ටික යුද්ධයක් ඇතිවේදැයි බොහෝ අය බියෙන් ඉන්නවා. ඒකාධිපතියන් ලොව පුරා නැගී එද්දී ජාතිවාදය, යුදවාදය ඇමෙරිකානු සංස්කෘතිය පවා වෙළාගන්නවා.
ඒ ආතතියට විරෝධය පළකිරීම ටයි-ඩයි විලාසිතාව ඇමෙරිකාවේ නැවත මතුවීමට එකම එක හේතුව නොවෙයි. එසේ කියනවා නම් එතරම්ම නිවැරදි නැහැ. එහෙත් හේතු ගොඩක් අතර ඒ දේශපාලන තත්වයත් ටයි-ඩයි විලාසිතාවට බලපා තිබෙනවා. හැම ඇඳුම් විලාසිතාවක් පසුපසම දේශපාලනයක් තිබෙන බව අමතක කළ යුතු නැහැ. ලංකාවේ දේශපේ‍්‍රමයක් නැගී එද්දී ජනප‍්‍රිය ඇඳුම් අලෙවිසල් ශ‍්‍රී ලංකාව හා දේශීය අලි ඇතුන් තේමා කරගත් ටී-ෂර්ට් විලාසිතා ජනප‍්‍රිය කළ අන්දම මතක ඇති.
ෂිබෝරි
දේශපාලනය අත්හැර මින් ඉදිරියට ඇඳුම් ගැනම කතාකිරීම සුදුසුයි. ෂිබෝරි විලාසිතාව ජපානයේ ඇඳුම් වර්ණ ගන්වන තාක්ෂණ ක‍්‍රමයක්. ෂිබෝරි ක‍්‍රමයෙන් ඇඳුම් වර්ණ ගන්වන ක‍්‍රියාව 8 සියවසේ සිට පැවත එන බව කියවෙනවා. ඒ අනුව ඉන්දුනීසියානු බතික්වලට වඩා ෂිබෝරි පරණයි. ලෝක ප‍්‍රකට ඍ්කචය ඛ්මරුබ, සහ ෘසදර වැනි විලාසිතා ආයතන පවා මේ වෙද්දී ෂිබෝරි හෙවත් ටයි-ඩයි තාක්ෂණයෙන් සිදු කරන විලාසිතාවලට ප‍්‍රමුඛ තැනක් ලබා දී තිබෙනවා.
ජපන් භාෂාවෙන් ෂිබෝරි යැයි පවසන්නේ ගැටගැසීම, තද කිරීම හා මිරිකා ගැනීමට. ෂිබෝරි යන වචනය උච්චාරණය කිරිමට අපහසු බැවින් එම වචනය ඉංශ‍්‍රිසියෙන් පරිවර්තනය කරමින් ටයි-ඩයි ලෙස භාවිත කරන්න මේ වන විට පුරුදු වෙලා තියෙනවා.
සාම්ප‍්‍රදායික ෂිබෝරි තාක්ෂණයෙන් සිදු කරන්නේ රෙදි නවා ගනිමින්, රැුලි සාදා ගනිමින්, මැහුම් දමා, ගැට ගසා හෝ අඹරා වර්ණ ගැන්වීම. මෙම වර්ණ ගැන්වීම් ඉතා සෙමෙන් ඉවසිමෙන් සිදු කළ යුතුයි. වර්ණ ගැන්වීම්වලින් අනතුරුව වර්ණ ගන්වන ලද නිර්මාණය දෙස බලන ඕනෑම කෙනෙකුට තමන් විජ්ජාවක් කළා වැනි හැඟීමක් එනවා.
ෂිබෝරි කලාවේ තාක්ෂණ විධි හයක් තියෙනවා. මේ ක‍්‍රම හය ඕනෑම කෙනෙකුට බොහෝ ලේසියෙන් පුරුදු විය හැකියි. කැනෝකෝ ක‍්‍රමය බොහෝ සරල ක‍්‍රමයක්. වර්ණ ගැන්වීමට සුදානම් වන රෙදි වර්ගය ගෙන නුල්වලින් හෝ රබර් පටිවලින් රෙද්ද තැනින් තැන තදින් බැඳගන්නවා. මෙසේ තදින් බැඳගන්නේ වර්ණවල ගිල්වූ විට රබර් පටිවලින් හා නූල්වලින් ගැට ගසාගත් කොටසට වර්ණ නොයන ලෙසට. බොහෝ අවස්ථාවල ෂිබෝරි තාක්ෂණයෙන් රෙදි වර්ණ ගන්වන්න ආධුනික පුද්ගලයන් අත්හදා බැලීමක් විදියට යොදා ගන්නේ මේ ක‍්‍රමය.
රෙද්ද මත නූල්වලින් මැහුම් යොදා ගනිමින් රෙදි වර්ණ ගැන්වීම මියුරා තාක්ෂණය ලෙස හඳුන්වනු ලබනවා. කූමෝ තාක්ෂණයෙන් කරනු ලබන්නේ වර්ණ ගන්වන්නට සූදානම් වන රෙද්ද බටයක් වැනි ආධාරකයක් වටේ ඔතා එය තදින් නූල්වලින් ඔතාගැනීමයි.
නූයි තාක්ෂණයෙන් කරනු ලබන්නේ රෙද්ද මත මැහුම් මෝස්තර දමා ඉන්පසුව රෙද්ද හොඳින් බැඳගැනීමයි.
ආරාෂියි තාක්ෂණය යනු වර්ණ ගැන්වීමට සුදානම් වන රෙද්ද හතරැුස් ආකාරයට නවා ක්ලිප් වැනි ආධාරකවලින් තදින් සවිකර වර්ණ ගැන්වීමයි.
අවසාන ෂිබෝරි තාක්ෂණය වන්නේ ලිටාජිමා තාක්ෂණයයි. හතරැුස් ආකාරයට නවා ගත් වර්ණ ගැන්වීම සූදානම් වන රෙද්ද හතරැුස් ආකාරයෙන් කපා ගත් ලී පතුරු දෙකක් දෙපැත්තට තියා හොඳින් බැඳගැනීම එහිදී කරනවා. අප රෙද්ද නවාගන්නා වාර ගණන අනුව මෝස්තරයද වෙනස්වෙනවා.
ෂිබෝරි තාක්ෂණයෙන් ඇඳුම් හෝ රෙදි වර්ණ ගන්වනවා නම් අනිවාර්යයෙන්ම වර්ණ ගැන්වීමේ අනුපිළිවෙළ පිළිබඳව සැලකිලිමත් විය යුතුයි. ඒ විදියට වර්ණ ගැන්වීමට සුදානම් වනවා නම් මුලින්ම කළ යුත්තේ අවශ්‍ය කරන ඇඳුම් වතුරවල පැය භාගයක් පමණ පොඟවා ගැනීම. ඒ වතුරවලට ලූණු මේස හැඳි කිහිපයක්ද එකතු කළ යුතුයි. ලූණු රෙද්දට උරාගත් විට වර්ණ ඉක්මනින් රෙද්දට උරාගන්නවා.
රෙදි වර්ණ ගැන්වීමට පෙර වර්ණ මිශ‍්‍රණය සාදාගත යුතුයි. වර්ණ මිශ‍්‍රණය කිරීමට උණු වතුර භාවිත කළ යුතුයි. උණු වතුර මිශ‍්‍රණයට ලූණු හා සුදු විනාකිරි මේස හැඳි කිහිපයක් එකතු කළ යුතුයි. ඉන්පසුව කළ යුත්තේ සෙමින් වර්ණ මිශ‍්‍රණය මිශ‍්‍ර කර ගැනීමයි.
වර්ණ ගැන්වීමට කැමති කෙනෙකුට කෘත‍්‍රිම වර්ණක අන්තර්ජාලයෙන් ඇණවුම් කිරීමත් කළ හැකියි. ඩොලර් 9 සිට වර්ණක බෝතල් තියෙනවා.
අවසානයේ කළ යුත්තේ වර්ණ ගැන්වීමට සූදානම් කළ රෙදි විනාඩි 30ක පමණ කාලයක් වර්ණ මිශ‍්‍රණය තුළ ගිල්වා තැබීමයි. මතක තබා ගත යුතු වැදගත්ම කරුණක් වන්නේ රෙදි වර්ණ ගන්වන විට අත්මේස් පැළඳ සිටීමයි. විනාඩි 30ක් පමණ ගිල්වා තබන ලද ඇඳුම් හෝ රෙදි ඉවතට ගෙන නූල්, රබර් පටි හා මැහුම් ගලවා ඇල් ජලයෙන් වර්ණ ගැන්වූ රෙදි සෝදා ගත යුතුයි. ඉන්පසුව ඇඳුම හෝ වර්ණ ගැන්වූ රෙද්ද දිගහැර වර්ණ ගැන්වී ඇති ආකාරය බලා ගත හැකියි.
දොර රෙදි, ඇඳ ඇතිරිලි, කුෂන් කවර ආදි වුවමනා ඕනෑම රෙදි නිෂ්පාදනයක් ටයි-ඩයි ක‍්‍රමයෙන් වර්ණ ගන්වාගත හැකියි. අන්තර්ජාලයෙන් ටයි-ඩයි කරන අන්දම පහසුවෙන් ඉගෙනගත හැකියි. ඇමෙරිකාවේ මෙන්ම ලංකාවේත් ආතතිකාරී දේශපාලනයක් තිබෙන නිසාම අවශ්‍ය නම් ලංකාවේ තරුණයන් අතරද ප‍්‍රතිසංස්කෘතික විප්ලවයක් අරඹන්නට ටයි-ඩයි හෙවත් ෂිබෝරි කලාව පාවිච්චි කළ හැකියි.
යොදා ගනිමින් රෙදි වර්ණ ගැන්වීම මියුරා තාක්ෂණය ලෙස හඳුන්වනු ලබනවා. කූමෝ තාක්ෂණයෙන් කරනු ලබන්නේ වර්ණ ගන්වන්නට සූදානම් වන රෙද්ද බටයක් වැනි ආධාරකයක් වටේ ඔතා එය තදින් නූල්වලින් ඔතාගැනීමයි.
නූයි තාක්ෂණයෙන් කරනු ලබන්නේ රෙද්ද මත මැහුම් මෝස්තර දමා ඉන්පසුව රෙද්ද හොඳින් බැඳගැනීමයි.
ආරාෂියි තාක්ෂණය යනු වර්ණ ගැන්වීමට සුදානම් වන රෙද්ද හතරැුස් ආකාරයට නවා ක්ලිප් වැනි ආධාරකවලින් තදින් සවිකර වර්ණ ගැන්වීමයි.
අවසාන ෂිබෝරි තාක්ෂණය වන්නේ ලිටාජිමා තාක්ෂණයයි. හතරැුස් ආකාරයට නවා ගත් වර්ණ ගැන්වීම සූදානම් වන රෙද්ද හතරැුස් ආකාරයෙන් කපා ගත් ලී පතුරු දෙකක් දෙපැත්තට තියා හොඳින් බැඳගැනීම එහිදී කරනවා. අප රෙද්ද නවාගන්නා වාර ගණන අනුව මෝස්තරයද වෙනස්වෙනවා.
ෂිබෝරි තාක්ෂණයෙන් ඇඳුම් හෝ රෙදි වර්ණ ගන්වනවා නම් අනිවාර්යයෙන්ම වර්ණ ගැන්වීමේ අනුපිළිවෙළ පිළිබඳව සැලකිලිමත් විය යුතුයි. ඒ විදියට වර්ණ ගැන්වීමට සුදානම් වනවා නම් මුලින්ම කළ යුත්තේ අවශ්‍ය කරන ඇඳුම් වතුරවල පැය භාගයක් පමණ පොඟවා ගැනීම. ඒ වතුරවලට ලූණු මේස හැඳි කිහිපයක්ද එකතු කළ යුතුයි. ලූණු රෙද්දට උරාගත් විට වර්ණ ඉක්මනින් රෙද්දට උරාගන්නවා.
රෙදි වර්ණ ගැන්වීමට පෙර වර්ණ මිශ‍්‍රණය සාදාගත යුතුයි. වර්ණ මිශ‍්‍රණය කිරීමට උණු වතුර භාවිත කළ යුතුයි. උණු වතුර මිශ‍්‍රණයට ලූණු හා සුදු විනාකිරි මේස හැඳි කිහිපයක් එකතු කළ යුතුයි. ඉන්පසුව කළ යුත්තේ සෙමින් වර්ණ මිශ‍්‍රණය මිශ‍්‍ර කර ගැනීමයි.
වර්ණ ගැන්වීමට කැමති කෙනෙකුට කෘත‍්‍රිම වර්ණක අන්තර්ජාලයෙන් ඇණවුම් කිරීමත් කළ හැකියි. ඩොලර් 9 සිට වර්ණක බෝතල් තියෙනවා.
අවසානයේ කළ යුත්තේ වර්ණ ගැන්වීමට සූදානම් කළ රෙදි විනාඩි 30ක පමණ කාලයක් වර්ණ මිශ‍්‍රණය තුළ ගිල්වා තැබීමයි. මතක තබා ගත යුතු වැදගත්ම කරුණක් වන්නේ රෙදි වර්ණ ගන්වන විට අත්මේස් පැළඳ සිටීමයි. විනාඩි 30ක් පමණ ගිල්වා තබන ලද ඇඳුම් හෝ රෙදි ඉවතට ගෙන නූල්, රබර් පටි හා මැහුම් ගලවා ඇල් ජලයෙන් වර්ණ ගැන්වූ රෙදි සෝදා ගත යුතුයි. ඉන්පසුව ඇඳුම හෝ වර්ණ ගැන්වූ රෙද්ද දිගහැර වර්ණ ගැන්වී ඇති ආකාරය බලා ගත හැකියි.
දොර රෙදි, ඇඳ ඇතිරිලි, කුෂන් කවර ආදි වුවමනා ඕනෑම රෙදි නිෂ්පාදනයක් ටයි-ඩයි ක‍්‍රමයෙන් වර්ණ ගන්වාගත හැකියි. අන්තර්ජාලයෙන් ටයි-ඩයි කරන අන්දම පහසුවෙන් ඉගෙනගත හැකියි. ඇමෙරිකාවේ මෙන්ම ලංකාවේත් ආතතිකාරී දේශපාලනයක් තිබෙන නිසාම අවශ්‍ය නම් ලංකාවේ තරුණයන් අතරද ප‍්‍රතිසංස්කෘතික විප්ලවයක් අරඹන්නට ටයි-ඩයි හෙවත් ෂිබෝරි කලාව පාවිච්චි කළ හැකියි.
