මහාචාර්ය රොහාන් සමරජීව නම කියපු ගමන් අපි දන්නවා ඔහු කවුරුන්ද කියලා දූරකථන සන්නිවේදන කර්මාන්තය වගේම තොරතුරු සන්නිවේදන ලෝකය තුළත් ඔහුගේ නමට ලොකු ඉඩක් වෙන්වෙනවා. අපි හමුවුණේ වෝටර්ස් ඒජ් කොෆී අවන්හලේ. කළු කොෆී රසයත් එක්ක විසල් ජීවිතයක විසිතුර හොයාගෙන ගියා.. ප්‍රොෆෙසර් නුවරද? මම කතාව පටං ගත්තා.
‘සමරජීවලා කියන්නෙ ඉතිං දකුණේ මිනිස්සුනේ’ සිනහවත් එක්ක කෙටි නිහැඬියාව දීර්ඝ කතාවකට පාර පෙන්නුවා..
තාත්තා ගුරුවරයෙක් ඒ නිසා ගම කියලා නිශ්චිත තැනක් නෑ. උපන්ගම මහනුවර. තාත්තා කටුනායක ඉස්කෝලෙක ප‍්‍රින්සිපල් වෙලා හිටියා. මට මතකයි, අපි අවුරුදු 3ක් විතර කටුනායක හිටියා. ඒ කාලය සුවිශේෂයි. ඊට පස්සේ දිගටම කොළඹ තමයි හිටියේ. මම ඉපදුණේ 1954 අවුරුද්දේ.
ඒ කියන්නේ පනස් හයේ දරුවෙක්..
ම්ම් ඔව්.. මට මතකයි අපි කටුනායක යනකොට ඉංග‍්‍රීසියෙන් ඉගෙනගෙන ඉංග‍්‍රීසි පරිසරයක හැදුණ තාත්තා සරමට බැහැලා අත්සනත් සිංහලට මාරු කරගෙන තිබුණා. මේ 1959 ගැන මම කියන්නේ. අපේ අම්මයි තාත්තයි නුවර කිංස්වුඞ් එකේ තමයි මුණගැහුණේ. දෙන්නම ගුරුවරු. ඉංග‍්‍රීසි පන්නයට තමයි හැදුණේ. තාත්තා වාමාංශිකයෙක්. ගුරු රස්සාවෙන් අයින් වෙලා ජීවිතයේ අවසාන කාලේ නීතිඥයෙක් හැටියට මිනිස්සුන්ගේ නඩුවලට නොමිලේ පෙනීසිටියා. කිංස්ලි සමරජීව කිව්වාම ගොඩාක් දෙනෙක් දන්නවා.
ප්‍රොෆෙසර්ත් ගණන්කාරයෙක්. හරිම වචනය ගණිතකාරයෙක්! අනික් පැත්තෙන් ජීවිතය නිතරම එහෙට මෙහෙට හරවලා වෙනස් කරගත්ත මිනිහෙක්..
පේරාදෙණියට තමයි මම උසස් අධ්‍යාපනය සඳහා ගියේ. පේරාදෙණියෙදි මම හොඳ අධ්‍යාපනයක් ලැබුවා. හැබැයි උපාධියක් ලැබුවෙ නෑ. 1972 ජනවාරි තමයි පේරාදෙණියට ගියේ. මම ඉංජිනේරු පීඨයට තමයි තේරුණේ. ඒත් මම ගියේ විද්‍යා පීඨයට. අවුරුදු 3ක් විශ්වවිද්‍යාලයේ විභාගය පේල් වෙනකම්ම හිටියා.
ජීවිතේ හැමදෙයක්ම ඉක්මනින් එපාවෙන ජම්ම ගතියක් ප්‍රොෆෙසර්ගේ ජීවිතය අස්සේ තිබුණා. විශ්වවිද්‍යාල ජීවිතේ ඉක්මනින්ම එපා වෙන්නත් ඒක හේතුවක් වෙන්න ඇති..
මෙහෙමයි අපි ඔය කාලය ගැන කල්පනා කරන්න ඕන. 71/72 කාලේනේ, මොකද්දෝ විශ්වාසයක් තිබ්බා ලොකු දේශපාලන වෙනසක් වෙයි කියලා. ඉතිං මම ශිෂ්‍ය සංගම් දේශපාලනයේ ලොකුවටම හිටියා. ඡන්දේ ඉල්ලූවා. පැරදුණා.
මට තිබ්බේ මගේ මේ පිස්සුව එක්ක ආට් ෆැකල්ටි එකට යන්න. මම මහා පුස්තකාලේ සිලෝන් රූම් එකේ තමයි වැඩි හරියක් හිටියේ. අපේ තාත්තා ඉතිහාස ගුරුවරයානේ, ඉතිං මම ඉතිහාසයට මාර ආසයි. මම විද්‍යාව අමතක කරලා ඉතිහාසය කියෙව්වා.
ඉතිහාසය කියවීමට අමතරව ජීවිතය සොයාගෙන මහවැලි ගඟ දිගේ පහළට ඇවිද්දා..
කැලේ යන එක ඒකාලේ මගේ ජීවිතය. ඔය පැත්තෙ නොගිය කැලෑවක්, කන්දක් නෑ. ඇවිද්ද පය දහස්වටී කියනවනේ, ඒ ක‍්‍රමයෙන් අපි ඉගෙනගත්තා. රන්දෙණිගල, හඟුරන්කෙත ඉඳලා මහියංගණයට වෙනකම් ගඟ දිගේ කැලේ පැත්තෙන් ඇවිද්දා.
උපාධිය නොලබා විශ්වවිද්‍යාලයෙන් පිටමං වීම ගොඩක් අයට නම් ජීවිතය අත්ලෙන් බිමටම වැටිලා ¥විලි වෙන්න හේතුවක්. ඒත් අවදානම දරාගෙන ජීවිතයේ අලූත් දෙයක් හැම වෙලාවෙම හොයන කෙනෙකුට ඒක ඒතරම් නෑ..
මට පුරුද්දක් තිබුණේ නෑ විභාග පේල් වෙලා. ඉතිං මේක මාර මානසික ප‍්‍රශ්නයක් වුණා. පාරේ බැහැලා යන්න බැරි මට්ටමට ආවා. හැබැයි තාත්තත් එක්ක මගේ එකඟතාවයක් තිබුණා. මට පළවෙනි අවුරුද්දෙම අයින් වෙන්න ඕන වෙලා තිබුණේ. එතකොට තාත්තා ඇහුවා අයින්වෙලා මොනා කරන්න ද කියලා. මම කිව්වා මට නීතිය කරන්න ඕන කියලා. එයා කිව්වා ඔයා මේක උත්සාහ කරන්න, මම උදව් කරන්නම් කියලා. අන්තිමට මම නීති විද්‍යාලයට ගියා.
නීති විද්‍යාලයට ගියාම මේක හරියන්නෙ නෑ පුතෝ කියලා ඔළුව පාත්කරගෙන හිටියා. පළවෙනි අවුරුද්දෙ මිනිස්සු දන්නෙ නෑ මම ඉන්නවද නැද්ද කියලා. ප‍්‍රතිඵල එනවුන්ස් කරනකොට ඉද්දවල කියන ආචාර්යවරයා ඇවිත් අහනවා ‘කවුද මේ සමරජීව කියන්නෙ’ කියලා. එහෙම අහලා ටිකක් වෙලා ගිහිං මිනිහා කියනවා බැච් ටොප් කියලා.
ඉතිං නීති විද්‍යාලයේ ඉතුරු අවුරුදු දෙක මම සුපුරුදු මගේ පේරා ක‍්‍රමයට බහිනවා. ලෙක්චර්ස් යන්නෙ නෑ. ශිෂ්‍ය දේශපාලනය කරනවා. මට ලෙක්චර්ස් අල්ලන්නෙ නෑ. හැබැයි මම හැන්දෑවට හැන්දෑවට පුස්තකාලෙට ගිහිං නීති පොත් කියෙව්වා. ඉතිං ලෙක්චර්ස් ගියේ නැති වුණාට විභාග ගොඩ ගියා.
මම පේරාදෙණියේ ඡුන්දය ඉල්ලනකොට තුන්වෙනි බලවේගය කියලා කණ්ඩායමක් හදලා ඒකෙන් අපේක්ෂකයෝ දෙන්නෙක් දාලා ඔවුන් දිනෙව්වා. ඔවුන් දෙන්නම කාන්තාවෝ. ඒ කාලේ කාන්තාවෝ දාන්නේ නෑ ඡන්දෙට.
දන්නවද ඒ එක කාන්තාවක් තමයි මගේ බිරිඳ සුජාතා. අනිත් කෙනා විශාකා චන්ද්‍රසේකර. අනුරාධපුර සෙන්ට‍්‍රල් එකෙන් ආපු ළමෙක්. හැබැයි මම පැරදුණා. සුළු ඡුන්ද ගානකින්. ඡුන්දය කරන්න කලින් මෙහෙම දෙයක් වුණා. ඒ කාලේ පේරාදෙණියේ ජනප‍්‍රිය සමසමාජේ. මම ඉල්ලන්න කලින් අවුරුද්දේ ශිෂ්‍ය සංගමයේ සභාපති ජයම්පති වික‍්‍රමරත්න. අපි එක කාලේ කට්ටිය. ඉතිං මේ කාලේ සමසමාජෙ නොවුණ කට්ටිය අපිත් එක්ක සාකච්ඡුා කළා. ඔවුන් කිව්වේ අපි එකතුවෙමු කියලා. හැබැයි ඒ එක්කම ඔවුන් කිව්වා, උඹට සභාපති වෙන්න දෙන්න බෑ කියලා. මොකද උඹව කන්ට්‍රෝල් නෑ කිව්වා. මම බෑ කියලා ගියා. ඒක ශ‍්‍රීලනීපයට සම්බන්ධයි. රංජිත් ගුරුගේ තමයි නායකයා හැටියට හිටියේ.
ඉතිං මම ඒ කාලේ පෝස්ටර් එහෙම ගහගෙන කළේ සුභසාධන දේශපාලනයක්, කැන්ටිමේ කෑම දියුණුකරන්නේ කොහොමද වගේ ප‍්‍රශ්න තමයි අපිට ඒ කාලේ තිබුණේ. ඒත් නීති විද්‍යාලයට ගියාට පස්සේ ඒ දේශපාලනය සම්පූර්ණයෙන්ම අනික් පැත්ත. එහේ බලය තිබුණේ සමසමාජකාරයාට නෙවෙයි. යූඑන්පීකාරයාට. එයාලා ඇවිත් මට අපි වැඩ කරමු කියලා කිව්වා. මම ඇහුවා උඹලා දන්නවද මම කවුද කියලා? ඔව් අපි උඹව හොඳට ඉන්වෙස්ටිගේට් කළා. වමේ මිනිහා කියලා දාන්නවා. හැබැයි උඹ වැඩකාරයානේ. උඹ සභාපති වෙන්න ඕන කියලා මුන් කියාපි. ඊට පස්සේ ඉතිං සාකච්ඡුා කළා. සංවාද තිබුණා. සන්ධාන ගැහුවා. දේශපාලන වැඩ ගොඩයි. පදවි 13ක් තිබුණා. දෙකයි කන්ටෙස්ට් කළේ. ඉතුරු ඒවා සේරම නිතරඟයෙන් තමයි පත්වුණේ.
ජීවිතේ හැමදෙයක්ම අලූත් අභියෝගයක් විදිහට තමයි භාර ගත්තේ. තාත්තාට සල්ලි යහමින් තිබුණත් නීති අධ්‍යාපනයට ගෙදරින් සල්ලි ගන්න පුරුද්දක් ප්‍රොෆෙසර්ට තිබුණේ නෑ…
මම නීති විද්‍යාලයට ගිහිං දෙවෙනි අවුරුද්දේ ඉඳලා හම්බ කළා. පළවෙනි ජොබ් එක තමයි පාර්ලිමේන්තුවේ භාෂා පරිවර්තක. ඊළඟට මාව පාර්ලිමේන්තුවේ ලොබි කොරස්පොන්ඩන්ට් කළා. මාව ඉන්ටවීව් කළේ සරත් අමුණුගම. මම පාර්ලිමේන්තුවෙන් එස්එල්බීසී එකට කෝල් එක දීලා, පාර්ලිමේන්තුවේ මොකද වුණේ කියලා වාර්තා කරනවා එච්චරයි. ඊට පස්සේ ලෝ කොලේජ් එකේ අවසාන අවුරුද්ද, 1978 මම එස්එල්බීසී එක ඇතුළට යනවා එඩිටර් කෙනෙක් විදිහට.
කොහොම හරි මම ඉතිං මේ කාලේ නීති විද්‍යාලයේ අයිතිකාරයා වගේ හිටියේ. ඒ නිසා ලෙක්චර්ස් ගියේ නැතිවුණත් ඇටෙන්ඩන්ස් ෂීට් එක බැලූවාම සීයට සීයයි. ලංකාවේ අධිකරණය වගේම නීති විද්‍යාලයත් ¥ෂිතයි කියන එක එදා මට තේරුණා.
හැබැයි ලංකාවේ නීති විද්‍යලය ගත්තොත් වැදගත් කොටස් දෙකක් තියෙනවා, එකක් තමයි ඒක තියෙන තැන. තමන් හුස්ම ගන්නෙත් නීතිය. සමහර දවස්වලට අහන්න ලැබෙනවා කොල්වින් කේස් එකක් කතාකරනවා කියලා. ලෙක්චර්ස් යන්නෙත් නෑනේ ඉතිං ගිහිං අහගෙන ඉන්නවා. ඒ විදිහට තමයි ලෝ ඉගනගත්තේ. ඒ කාලේ මම සපත්තු දෙකක් දාගෙන කොලේජ් එකට ආවොත් කට්ටිය දන්නවා අද මූ මොකක හරි කතාවක් කරන්න යන්නෙ කියලා. මොකද මම ඒ දවස්වල නිතරම කොලේජ් එකට දැම්මේ සෙරෙප්පු.
මට ඕනකම තිබුණා කොන්ස්ටියුෂන්ල් ලෝ වගේ දෙයක් කරන්න. අනික මම මේ වෙනකොට ගුවන් විදුලියෙන් හොඳට හම්බ කළා. එච් එල් එල් ඞී පෙරේරා වගේ අය ළඟ ගිහිං පුහුණු වුණා. නීලන් තිරුචෙල්වම් එක්ක වැඩ කළා. ඒත් මට ඕනම දෙයක් කාලයක් යනකොට එපා වෙනවා. මම ඉතිං සේරම දමලා ගහලා යන්න තීරණය කළා.
මේ වෙනකොට බිරිඳ කැනඩාවේ. පේරාදෙණියේදී ගිලිහී ගිය උපාධිය නැවත තමන් සතු කරගැනීමත් ජීවිතාපේක්ෂාවක්..
කැනඩාවෙන් ඔෆර් එකක් ආවා. නීති සුදුසුකම උඩ මාස්ටර් එකකට දාන්න. හැබැයි ගාස්තු නෑ. ස්කොල් එකක් නෑ. දරුණු කොන්දේසි. ටිකට් එකටත් ගෙවන්න ඕන. එතකොට සුජාතා කැනඩාවෙ. සයිමන් ෆාර්සර් කියලා වෑන්කූවර්වල කැම්පස් එකක්. සුජාතාගේ දක්ෂතාවය නිසා තමයි මට එතනට යන්න පුළුවන් වුණේ. ඊට අමතරව මට සරත් අමුණුගමගෙන් ලියුමක් තිබුණා. සරත්ගේ පීඑච්ඞී එක තියෙන්නෙත් කැනඩාවෙ. එයාගෙ ගුරුවරයා මේ විශ්වවිද්‍යාලයේ. ඉතිං මට සරත් අමුණුගම වැකි දෙකක ලියුමක් දුන්නා.
ගුරුවරයාගේ සැපදුක් විමසලා. එච්චරයි. කැම්පස් එකෙන් මට කියනවා ඔයාගේ ඇප්ලිකේෂන් එක පුදුම එකක් කියලා. මොකද එක එක කලාපවල වැඩකරලා තියෙනවා. ඉගෙනගෙන තියෙනවා. සයන්ස්, ලෝ, මීඩියා ඔය වගේ. මම පළවෙනි අවුරුද්දෙ වැඩකරපු විදිහ ගැන පැහැදිලා ඊට පස්සේ ඔවුන් මගෙන් සතපහක් ගත්තෙ නෑ. මම ආචාර්ය උපාධියත් එතනම කළා.
ඉතිං මට මගේ මාස්ටර්ස් එක නිව්ස් එජන්සීස් ගැන තමයි කරන්න ඕන වුණේ. මගේ උපදේශක කිව්වා මේක ආර්ථික විද්‍යාව පැත්තෙන් බලමු කියලා.
එකේ තිබුණා අසාමාන්‍ය නිගමනයන් කිහිපයක්. ඒ කාලේ තිබුණ ලොකුම නිව්ස් ඒජන්සිය තමයි රොයිටර්ස්. 1992 වෙනකොට රොයිටර්ස් සමාගමේ ආදායමෙන් 8%ක් පමණයි ඔවුන් මාධ්‍ය ආයතනවලින් ලබාගත්තේ. ඉතිරිය ඔවුන් ලබාගත්තේ බැංකු වගේ වෙන වෙන ප‍්‍රභවයන්ගෙන්. එතකොටම තේරෙනවනේ මේක ප‍්‍රවෘත්ති, මාධ්‍ය සංස්ථාවකින් වෙනත් දෙයක් බවට පරිවර්තනය වෙමින් තියෙනවා කියන එක. ඒක පස්සේ ගියා මම. මොකද්ද මේ ඉතුරු 92% කියන එක ගැන තමයි මගේ පීඑච්ඞී එක. එකට අපි කිව්වේ ක්ෂිණිකව අගය වියැකී යන ප‍්‍රවෘත්ති. නැත්තං තොරතුරු කියන එක.
එතකොට මට පීඑච්ඞී එක තියෙන්නේ බුද්ධිමය දේපල ගැන. අන්තිමට මට ඒක තිත්ත වුණා. මම කිව්වා මම ආයිනම් වැඩ කරන්නේ නෑ කියලා.
ඒ කාලේ පැරීසියේදි හම්බවුණ සරත් අමුණුගම මට කිව්වා අන්න ආතර් සීී ක්ලාක් මධ්‍යස්ථානය කියලා එකක් හැදුවා ඒකට යන්නකෝ රොහාන් කියලා. එතකොට සිරිල් පොන්නම්පෙරුම මහාචාර්යතුමා තමයි එතන හිටියේ. මම ඇප්ලයි කළා. ලංකාවට ආවා. එයා මට රස්සාවක් දුන්නා. මේ කාලේ වෙනකොට මගේ සබ්ජෙක්ට් එක තමයි ටෙලිකොමිනිකේෂන්. මම ඒක උගන්වලා විතරයි තියෙන්නේ. කොහොමහරි 1985 ආයි ලංකාවට ආවා. ක්ලාක් සෙන්ටර් එකට. උපාධිය අරං සතියයි එතකොට. ලංකාව අන්තර්ජාලයට සම්බන්ධ කිරීම තමයි මට එතන තිබුණ රාජකාරිය. රැුල්ල එනවා මම රැුල්ලට කලින් තමයි හැමවෙලාවෙම හිටියේ.
රස්සාවක් නෑ. ඒත් හැකියාව හොඳටම තිබුණා. ඒ අස්සේ අර කාලයක් යනකොට ජීවිතයට දැනෙන එපාවීමත් තිබුණා. ඊළඟට 88/89 භීෂණයේ සුළි කුණාටුව කැරකෙන්න වුණා..
දයා පතිරණ මරලා කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය වැහුණා. මට තේරුණා මේක හරියන්නේ නෑ කියලා. ඊට පස්සේ ගෝනවල සුනිල්ව මැරුවා. මේ 1987 මැද. මම එතකොට ගෝනවල. මේ එන්නේ වෙන ගේමක්. ඒ එක්කම ඇමරිකාවෙන් ඔෆර් එක ආවා. අපි 1987 ඇමරිකාවට ගියා. ඊට පස්සේ අවුරුදු 15කට පස්සෙ තමයි මම ආයි ලංකාවට ආවේ.
පේරාදෙණියෙදි මහවැලිය දිගේ පහළට ගියා වගේ. එක එක රස්සා එක එක දේශසීමා අතර ඇවිදීම ප්‍රොෆෙසර්ගේ ජීවිත විලාසිතාව වුණා මට හිතෙන්නේ.
ඔහායෝ ස්ටේට් යුනිවර්සිටි කියන එකට තමයි ගියේ. අවුරුදු 5ක් ඇතුළත කරන වැඩ ප‍්‍රමිතියකට තියෙයි නම් ඇගයීමක් කරලා තියාගන්නවා නැත්තං අයින් කරනවා. ඒකයි එහේ ක‍්‍රමය. ඒ දවස එනකම් ඉතිං මිනිස්සු මැරීගෙන වැඩකරනවා. මොකද ඇමරිකාවෙ ස්ථිර රැුකියා දෙකයි තියෙන්නේ. එකක් තමයි ශ්‍රේ‍්‍රෂ්ඨාධිකරණයේ අග‍්‍රවිනිශ්චයකාරධුරය. ඒක කෙනෙක් ගත්තාම මැරෙනකම් ඒ මිනිහා අස්කරන්න බෑ. අනික් එක තමයි විශ්වවිද්‍යාල මහාචාර්ය ධුරය. මිනිහා කැම්පස් එකට ගිහිං නිදියගත්තත් අස්කරන්න බෑ. ඒක ලයිෆ් ටයිම් එපොයින්මන්ට් එකක්. පෙන්ෂන් යන කාලයකුත් නෑ. මම ඒ කඩඉම පැන්නා.
මේ කාලයේ තමයි 17 වසරක එජාප පාලනය බිඳවැටිලා අලූත් බලාපොරොත්තු එක්ක චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග ජනාධිපතිනිය වෙන්නේ. ඒ එක්කම අපේ මහාචාර්යවරයාගේ හිතත් ලංකාව පැත්තට වැටෙනවා.
1994 චන්ද්‍රිකා බලයට ආවාට පස්සේ එයාලා ප‍්‍රමුඛතාව දෙන්න පටංගන්නවා විදුලි සංදේශ අංශයේ ප‍්‍රතිසංස්කරණ සඳහා. ඔවුන් පුද්ගලීකරණයට පවා යොමුවෙනවා. මම මේක ඇමරිකාවෙ ඉඳලා බලාගෙන ඉන්නවා. මංගලට මම මගේ ලිපි වගයක් යැව්වා. කොහොම හරි අසෝක පීරිස්, ගාමිණි කීරවැල්ල වගේ පේරාදෙණියේ යාළුවෝ බලෙන් පෙරැුත්තයෙන් නිවාඩුවකට ආපු වෙලාවක මංගලව හමුවෙන්න අරං යනවා.
මාස හයකට විතර පස්සේ මහ ? මංගල මට කතාකරලා කියනවා හරි දැන් ඔයා එන්න විදුලි සංදේශ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් විදිහට කියලා. පනත එව්වා. ලේකම් කතාකළා. මම කිව්වා මට ටිකක් කල් ඕන කියලා. එතකොට ළමයි ඇමරිකාවෙ ඉස්කෝලේ යනවා. ගෙයක් අරං ස්ථායි ජීවිතයක් තිබුණේ. මට දැන් වෙනසකුත් අවශ්‍යයි. ඒත් ලොකු ප‍්‍රශ්නයක් මේක. ඊළඟට වැටුප් ප‍්‍රශ්නය. එයාලා කිව්වා අපිට තේරෙනවා ඔයා ඇමරිකාවෙ වැඩකරන පුද්ගලයෙක් 65000ක් දෙන්නම් කිව්වා. මුදල් අවප‍්‍රමාණය වෙන එකට කොන්දේසියක් දාමු කිව්වාම 85000ක් දෙන්නම් කිව්වා. ඔහොම සාකච්ඡුා යන අතරේ තමයි ගලදාරි එකේ බෝම්බේ පිපිරුණේ. මම අමාත්‍යාංශ ලේකම්ට කිව්වා දැන් සාකච්ඡුා ඉවරයි මම වහාම ලංකාවට එනවා කියලා. ප‍්‍රභාකරන්ගේ ක‍්‍රියාවට මගේ ප‍්‍රතිචාරය ඒකයි.
මෙතන යට තවත් කතාවක් තිබුණා. අපි දැනගෙන හිටියා ජනමත විචාරණයක් එනවා කියලා. පේරාදෙණිය මිත‍්‍රයන්ගේ අදහසක් තිබුණා මට ඒ කැම්පේන් කරන්න පුළුවන් කියලා. ඔය දෙකටම තමයි මම දැන් එන්නේ. අපේ ගෙදර දැන් සෑහෙන්න විවාද මේ ගැන. මොකද සෑහෙන්න අඩු පඩි රස්සාවක් මේක. එතකොට ඒක ගෙදර ආර්ථිකයට ලොකු ප‍්‍රශ්නයක්. හිතන්න බැරි තරම් අඩුයි.
මගේ දුව හිටියේ පහේ පන්තියේ වගේ. දුවගේ ටීචර් මට කතාකරලා දවසක් අහනවා ඔයාට පුළුවන්ද අපේ ළමයින්ට පොඩි දේශනයක් දෙන්න කියලා. හා කියලා මම ඇහුවා මොනවා ගැනද කියලා. ව්‍යවස්ථා සම්පාදනය ගැන කියලා කීවා. මම ඇහුවා මේ මොකද කියලා. එතකොට ටීචර් කියනවා මේ ඔයාගේ දුව කියනවා ඔයා ලංකාවට යන්නේ එහේ ව්‍යවස්ථාව හදන්න කියලා, අපිට ඒ ගැන දැනගන්න ඕන කියලා. ඔන්න එතකොට තමයි දන්නේ මම ලංකාවට යන එක ගැන ගෙදර තියෙන සංවාදය ගැන. එයාලා හිතුවේ මම පැකේජ් එකේ වැඩවලට යනවා කියලා.
මම දෙසැම්බර් අග ලංකාවට ආවා. දළදා මාලිගාවේ බෝම්බය ජනවාරි 26 ගියා, සේරම ඉවර වුණා. මාලිගාවේ බෝම්බය ගැන මුලින්ම චන්ද්‍රිකාගේ කාර්ය මණ්ඩලයට කිව්වේ මම. එදා ජනාධිපතිතුමියට කතාව ලිව්වෙත් මම. රටින් මොන පින්තූරයද යන්නේ වගේ දේවල් පවා ඒ මොහොතේ තීරණය කළේ අපි. එතනින් මම දේශපාලන ප‍්‍රවාහයට ඇතුල් වුණා. චන්ද්‍රිකා එතනින් වෙනස් වුණා. ඇය බය වුණා.
අන්තර්ජාලයට සම්බන්ධ කිරීම තමයි මට එතන තිබුණ රාජකාරිය. රැුල්ල එනවා මම රැුල්ලට කලින් තමයි හැමවෙලාවෙම හිටියේ.
රස්සාවක් නෑ. ඒත් හැකියාව හොඳටම තිබුණා. ඒ අස්සේ අර කාලයක් යනකොට ජීවිතයට දැනෙන එපාවීමත් තිබුණා. ඊළඟට 88/89 භීෂණයේ සුළි කුණාටුව කැරකෙන්න වුණා..
දයා පතිරණ මරලා කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය වැහුණා. මට තේරුණා මේක හරියන්නේ නෑ කියලා. ඊට පස්සේ ගෝනවල සුනිල්ව මැරුවා. මේ 1987 මැද. මම එතකොට ගෝනවල. මේ එන්නේ වෙන ගේමක්. ඒ එක්කම ඇමරිකාවෙන් ඔෆර් එක ආවා. අපි 1987 ඇමරිකාවට ගියා. ඊට පස්සේ අවුරුදු 15කට පස්සෙ තමයි මම ආයි ලංකාවට ආවේ.
පේරාදෙණියෙදි මහවැලිය දිගේ පහළට ගියා වගේ. එක එක රස්සා එක එක දේශසීමා අතර ඇවිදීම ප්‍රොෆෙසර්ගේ ජීවිත විලාසිතාව වුණා මට හිතෙන්නේ.
ඔහායෝ ස්ටේට් යුනිවර්සිටි කියන එකට තමයි ගියේ. අවුරුදු 5ක් ඇතුළත කරන වැඩ ප‍්‍රමිතියකට තියෙයි නම් ඇගයීමක් කරලා තියාගන්නවා නැත්තං අයින් කරනවා. ඒකයි එහේ ක‍්‍රමය. ඒ දවස එනකම් ඉතිං මිනිස්සු මැරීගෙන වැඩකරනවා. මොකද ඇමරිකාවෙ ස්ථිර රැුකියා දෙකයි තියෙන්නේ. එකක් තමයි ශ්‍රේ‍්‍රෂ්ඨාධිකරණයේ අග‍්‍රවිනිශ්චයකාරධුරය. ඒක කෙනෙක් ගත්තාම මැරෙනකම් ඒ මිනිහා අස්කරන්න බෑ. අනික් එක තමයි විශ්වවිද්‍යාල මහාචාර්ය ධුරය. මිනිහා කැම්පස් එකට ගිහිං නිදියගත්තත් අස්කරන්න බෑ. ඒක ලයිෆ් ටයිම් එපොයින්මන්ට් එකක්. පෙන්ෂන් යන කාලයකුත් නෑ. මම ඒ කඩඉම පැන්නා.
මේ කාලයේ තමයි 17 වසරක එජාප පාලනය බිඳවැටිලා අලූත් බලාපොරොත්තු එක්ක චන්ද්‍රිකා කුමාරතුංග ජනාධිපතිනිය වෙන්නේ. ඒ එක්කම අපේ මහාචාර්යවරයාගේ හිතත් ලංකාව පැත්තට වැටෙනවා.
1994 චන්ද්‍රිකා බලයට ආවාට පස්සේ එයාලා ප‍්‍රමුඛතාව දෙන්න පටංගන්නවා විදුලි සංදේශ අංශයේ ප‍්‍රතිසංස්කරණ සඳහා. ඔවුන් පුද්ගලීකරණයට පවා යොමුවෙනවා. මම මේක ඇමරිකාවෙ ඉඳලා බලාගෙන ඉන්නවා. මංගලට මම මගේ ලිපි වගයක් යැව්වා. කොහොම හරි අසෝක පීරිස්, ගාමිණි කීරවැල්ල වගේ පේරාදෙණියේ යාළුවෝ බලෙන් පෙරැුත්තයෙන් නිවාඩුවකට ආපු වෙලාවක මංගලව හමුවෙන්න අරං යනවා.
මාස හයකට විතර පස්සේ මහ ? මංගල මට කතාකරලා කියනවා හරි දැන් ඔයා එන්න විදුලි සංදේශ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් විදිහට කියලා. පනත එව්වා. ලේකම් කතාකළා. මම කිව්වා මට ටිකක් කල් ඕන කියලා. එතකොට ළමයි ඇමරිකාවෙ ඉස්කෝලේ යනවා. ගෙයක් අරං ස්ථායි ජීවිතයක් තිබුණේ. මට දැන් වෙනසකුත් අවශ්‍යයි. ඒත් ලොකු ප‍්‍රශ්නයක් මේක. ඊළඟට වැටුප් ප‍්‍රශ්නය. එයාලා කිව්වා අපිට තේරෙනවා ඔයා ඇමරිකාවෙ වැඩකරන පුද්ගලයෙක් 65000ක් දෙන්නම් කිව්වා. මුදල් අවප‍්‍රමාණය වෙන එකට කොන්දේසියක් දාමු කිව්වාම 85000ක් දෙන්නම් කිව්වා. ඔහොම සාකච්ඡුා යන අතරේ තමයි ගලදාරි එකේ බෝම්බේ පිපිරුණේ. මම අමාත්‍යාංශ ලේකම්ට කිව්වා දැන් සාකච්ඡුා ඉවරයි මම වහාම ලංකාවට එනවා කියලා. ප‍්‍රභාකරන්ගේ ක‍්‍රියාවට මගේ ප‍්‍රතිචාරය ඒකයි.
මෙතන යට තවත් කතාවක් තිබුණා. අපි දැනගෙන හිටියා ජනමත විචාරණයක් එනවා කියලා. පේරාදෙණිය මිත‍්‍රයන්ගේ අදහසක් තිබුණා මට ඒ කැම්පේන් කරන්න පුළුවන් කියලා. ඔය දෙකටම තමයි මම දැන් එන්නේ. අපේ ගෙදර දැන් සෑහෙන්න විවාද මේ ගැන. මොකද සෑහෙන්න අඩු පඩි රස්සාවක් මේක. එතකොට ඒක ගෙදර ආර්ථිකයට ලොකු ප‍්‍රශ්නයක්. හිතන්න බැරි තරම් අඩුයි.
මගේ දුව හිටියේ පහේ පන්තියේ වගේ. දුවගේ ටීචර් මට කතාකරලා දවසක් අහනවා ඔයාට පුළුවන්ද අපේ ළමයින්ට පොඩි දේශනයක් දෙන්න කියලා. හා කියලා මම ඇහුවා මොනවා ගැනද කියලා. ව්‍යවස්ථා සම්පාදනය ගැන කියලා කීවා. මම ඇහුවා මේ මොකද කියලා. එතකොට ටීචර් කියනවා මේ ඔයාගේ දුව කියනවා ඔයා ලංකාවට යන්නේ එහේ ව්‍යවස්ථාව හදන්න කියලා, අපිට ඒ ගැන දැනගන්න ඕන කියලා. ඔන්න එතකොට තමයි දන්නේ මම ලංකාවට යන එක ගැන ගෙදර තියෙන සංවාදය ගැන. එයාලා හිතුවේ මම පැකේජ් එකේ වැඩවලට යනවා කියලා.
මම දෙසැම්බර් අග ලංකාවට ආවා. දළදා මාලිගාවේ බෝම්බය ජනවාරි 26 ගියා, සේරම ඉවර වුණා. මාලිගාවේ බෝම්බය ගැන මුලින්ම චන්ද්‍රිකාගේ කාර්ය මණ්ඩලයට කිව්වේ මම. එදා ජනාධිපතිතුමියට කතාව ලිව්වෙත් මම. රටින් මොන පින්තූරයද යන්නේ වගේ දේවල් පවා ඒ මොහොතේ තීරණය කළේ අපි. එතනින් මම දේශපාලන ප‍්‍රවාහයට ඇතුල් වුණා. චන්ද්‍රිකා එතනින් වෙනස් වුණා. ඇය බය වුණා.
ජනමත විචාරණ අවකාශය වැහුණට අලූත් ව්‍යවස්ථාවක් හරහා රට ප‍්‍රතිනිර්මාණයට තිබුණ අවස්ථාව මගහැරුණට මහාචාර්යවරයාගේ මේ ගමන නිසා ලංකාවේ ¥රකථන සන්නිවේදන කලාපයම යෝධ වෙනසකට නතු වුණා..
ටෙලිකොම් එක විකුණපු එක තමයි ඒ වෙලාවෙ තිබුණ ලොකුම ගනුදෙනුව. කොටස් 35%ක් ජපානයට විකුණලා තිබුණේ. ජපානයට මේක කළමනාකරණය කිරීමේ වගකීමත් දීලා තිබුණා. ඊට අමතරව සන්ටෙල් සහ ලංකා බෙල් කියන තරගකාරී සමාගම් දෙකකට බලපත‍්‍ර දීලා තිබුණා. ඊළඟට ජංගම දුරකථන සමාගම් හයකට අවසර දීලා තිබුණා. එතකොට සමාගම් 7ක් කියමු. ඔය සාමාගම් අතරින් ඒ වෙලාවෙ එස්එල්ටී එක අයිති ජපන් සමාගම තමයි ප‍්‍රධාන. අනික් අයට සම තත්ත්වයක් තිබුණේ නෑ. එතකොට මම කරපු ප‍්‍රධානම දේ තමයි මෙයාලා සම තරගකරුවන් කියන තැනට ගෙනාපු එක. ඒ එක්කම තව බොහෝ දේ කළා. නමුත් ප‍්‍රධානම දේ ඕක. ඒක කළේ බොහෝම අර්බූදකාරී විදිහට. දඩගහලා. නියෝග නිකුත් කරලා, පරීක්ෂණ පවත්වලා, එහෙම තමයි ඒක කළේ.
මම ලංකා ටෙලිකොම් එකට ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියනයක දඩයක් ගැහුවා. මූල්‍ය හානිය ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියනයක්. එයාලා මිනිස්සුන්ගෙන් වැරදි විදිහට තැන්පතු අරං තිබුණා. තැන්පතු සඳහා රුපියල් 14000ක් ගන්නවා. හැබැයි කනෙක්ෂන් දෙන්නේ නෑ. ඒ මොකද? පළමු කාරණය තමයි මේ විදිහට තැන්පතු ගත්තාම ලංකා බෙල් එකටයි සන්ටෙල් එකටයි යන්නේ නෑ. දෙවෙනි එක තමයි කනෙක්ෂන් නොදී දුන්නා කියලා වාර්තා කරනවා. තුන්වෙනි එක තමයි සප්ලයි එකේ ප‍්‍රමාදය. මේක අපේ නීති හා රෙඟුලාසිවලට පටහැනියි. මේක නීතියට අනුව සමීපව නිරීක්ෂණය කරලා අපි නියම කළා තැන්පතු විදිහට ගත්ත සල්ලි ආපහු ඒ මිනිස්සුන්ට දෙන්න කියන එක. ඊළඟට ඒ මිනිස්සුන්ට නොමිලේ සම්බන්ධතාව දෙන්න කියන එක. මේක ලොකු පාඩුවක් ආයතනයට. ප‍්‍රධාන විධායක නලධාරියාට ගෙදර යන්න වුණා. එතකොට තමයි තේරුණේ නියාමනයට දත් තියෙනවා, නියාමනයට හයියක් තිබෙනවා කියලා.
ඒ එක්කම ඔහු රට තුළ අන්තර්ජාල සේවා ජනප‍්‍රිය කරන්නට මුල් වුණ ප‍්‍රධානම පුද්ගලයා කිව්වොත් නිවැරදියි. ඔහු හැමවෙලාවෙම රැුල්ලට කලින් තමයි හිටියේ.
ටීඑම්ජී (චන්ද්‍රසේකර* මට කිව්වා එයාගේ ශනිදා ආයුබෝවන් ප්‍රෝගෑම් එකට ඇවිත් අන්තර්ජාලය ගැන කතාකරන්න කියලා. එතකොට රටට අලූත් මේක. මම සෙනසුරාදට විනාඩි 10ක් 15ක් ඇවිත් කතාකරනවා. ඊළඟට අන්තර්ජාලය ඔබේ නිවසට කියලා වැඩසටහනක් කළා. ඒකත් ජනප‍්‍රිය වුණා.
මම ආයි ඇමරිකාවට ගියා. ඇමරිකාවෙන් එනකොට තිබුණ පිළිගැනීම නෙවෙයි යනකොට තිබුණේ. අප‍්‍රිකාවෙන් ඉන්දියාවෙන් දේශනවලට කමිටුවලට උපදේශනවලට ලොකු ඉල්ලූමක් ආවා. ඒත් මෙහේ තිබුණ එක්සයිට්මන්ට් එකේ හැටියට ඒත් මට මාර කම්මැලියි. ඉතිං මම මැරෙනකම් කරන්න තිබුණ රස්සාවෙන් අස්වුණා. එහෙම දේවල් මිනිස්සු කරන්නේ නෑ. ඊළඟට මට නෙදර්ලන්තයෙන් තනතුරක් ලැබුණා. ඔවුන් මට කිව්වා ඔවුන්ගේ ජාත්‍යන්තර ප‍්‍රතිරූපය නග්ගන්න සහාය වෙන්න කියලා. මම ඉතිං ගියා.
නිවාඩු දාලා ලංකාවට ආවත් නැවත ඇමරිකාවට ගියාට පස්සේ ඒ රස්සාව අතෑරලා දාන්න දෙපාරක් හිතන්නේ නෑ. අවදානම ගන්න මිනිස්සු තමයි ලෝකය වෙනස් කරන්නේ. ඒක අපේ මහාචාර්යවරයා සම්බන්ධයෙනුත් හරි..
මම භූතානයේ වැඩක කරමින් හිටියා. භූතානයේ නියාමන කොමිසම පිහිටුවීමේ කාර්යය තමයි ඒ වෙලාවෙ කරමින් හිටියේ. පුහුණු සැලසුම්කරණය වගේ. මේ 2001 දෙසැම්බර්. ආයි ලංකාවේ ආණ්ඩුව මාරු වුණා. එතකොට මට මිත‍්‍රයෙක්ගෙන් පණිවිඩයක් එනවා සීවී එකක් එවන්න කියලා. මම කිව්වා උඹට පිස්සුද? මම මේ චන්ද්‍රිකාට වැඩකරපු මිනිහා කියලා. මම යැව්වෙ නෑ. ළමයි සුජාතා එහෙම නවාඩුවට මෙහේ ඇවිත් තිබුණා. මමත් භූතානයේ ඉඳලා ආවා. මගේ මිත‍්‍රයා කිව්වා යමු මිලින්ද මොරගොඩ හමුවෙන්න කියලා. කොහොම හරි ගැලවෙන්නම බැරි තැන මම කිව්වා හරි ළමයි එහෙම ඇමරිකා ගියාට පස්සේ යමු කියලා. අපි ගියා. ඔහු කිව්වා ඔයා අපිත් එක්ක මෙහේ ඇවිත් වැඩ කරන්න කියලා. ඔයාලා දන්නවනේ මම කවුද කියලා. චන්ද්‍රිකාගේ මීඩියා සයිඞ් එකේ වැඩ කළේ කියලා මම කිව්වා. නෑ නෑ අපිට සල්ලි ප‍්‍රශ්නයකුත් නෑ. අපි ඔයා ගේන්නේ ප්‍රොජෙක්ට් එකේ කොටසක් විදිහට කියලා කිව්වා. බැලින්නම් මම එනවනම් තමයි ප්‍රොජෙක්ට් එකට සල්ලි එන්නේ. ආර්ථික ප‍්‍රතිසංස්කරණ කළමනාකරණය සහ නියාමනය තමයි මෙදා පාර වැඬේ.
ඔහු මෙදාපාර සිය පවුලම සමග ලංකාවට එනවා. ඇමරිකාව අතහැරලා. ඒ රුපියල් 85000හේ පඩියට නම් නොවෙයි..
විදුලි සංදේශ කටයුතුවල අවසාන වැඩකොටස කළා. මේ අවුරුදු දෙකක කාලය ඇතළත. ටෙලිකෝම් ඒකාධිකාරය සම්පූර්ණයෙන්ම අහෝසි කරලා දැම්මා. මෙහෙම වැඩ කරගෙන යනකොට තමයි රනිල් වික‍්‍රමසිංහ අග‍්‍රාමාත්‍යවරයා මට කතාකරලා කිව්වේ කරණාටකයේ අන්ද්‍රා ප‍්‍රදේශ්වල අවුට් සෝසින් බිස්නස් එක හොඳට තියෙනවා, ඇයි ලංකාවේ නැත්තේ කියලා. ඔයාට තියෙන්නේ ඒ ප‍්‍රශ්නයට උත්තරයක් දෙන එක මට කියලා. උත්තරය මම එච්එස්බීසී බැංකුව මෙහෙට ගෙනාපු එක. දැන් 70,000ක් විතර එතන වැඩ. විශාල විදේශ විනිමයක් ගේන අංශයක් තමයි අද මේ බිස්නස් එක.
ඊ-ශ‍්‍රීලංකා පිහිටුවීම, අයිසීටීඒ ආයතනය ආරම්භ කිරීම වගේ ගොඩාක් දේවල් ඒ කාලයේ කලා. බොහෝ දේවල් ඉවර කරගන්න බැරිවුණා.
ප්‍රොෆෙසර් කියන්නේ මේ කිසි දෙයක් කිසි ප‍්‍රතිසංස්කරණයක් තමන් තනියෙන් කරපු දේවල් නෙවෙයි කියලා. ඔහු කියන්නේ ගෞරවය සැමටම යායුතුයි කියලා. අපි අන්තිමේ පවුල ගැන ආදරය ගැන ප‍්‍රිය බිරිඳ ගැන කතාකරන්න හිතුවා.
මගේ බිරිඳ සුජාතා බොහොම සක‍්‍රියයි. අපි බැන්දේ 1976. එයා මට හමුවුණේ පේරාදෙණියෙදි. අපේ විවාහ සහතිකේ තියෙන්නේ මම ශිෂ්‍ය, එයා කථිකාචාර්ය කියලා. මොකද මම බඳිනකොට ලෝ කොලේජ්. එයා කැම්පස් එකේ උගන්වනවා. දේශපාලනයේ කාන්තා නියෝජනය ගැන සුජාතා ගොඩාක් වැඩකළා. එයාටත් පළමු උපාධිය රසායන විද්‍යාව. පශ්චාත් උපාධියත් රසායන විද්‍යාව. පීඑච්ඞී එකත් රසායන විද්‍යාව. කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉගැන්නුවෙත් රසායන විද්‍යාව. ඊළඟට පබ්ලික් ඇඞ්මිනිස්ටේ‍්‍රෂන් ගැන මාස්ටර් එකක් තියෙනවා. අපිට ඉතිං පුතයි දුවලා දෙන්නයි ඉන්නවා.
පුතා නම් ටිකක් ජනප‍්‍රියයි. (ඉන්දි සමරජීව* පුතා ලංකාවට එනකොට මම සෑහෙන්න විරුද්ධ වුණා. මොකද ඌට මෙහෙට එනකොට සිංහලත් බෑ. අනික් ¥ලා දෙන්නා එහේ ඉන්නේ. පවුලට වැයකරන වෙලාව අපි දෙන්නටම හරිම අඩුයි. ඒත් ජීවිතේ හැම වෙනසකදිම අපි පවුලක් විදිහට හිටියා. මම දැන් පර්යේෂණ ආයතනයක් පවත්වාගෙන යනවා. අපි ලෝකය පුරාම වැඩ කරනවා. 15 දෙනෙකුගේ විතර කණ්ඩායමක් එතන ඉන්නේ. මම ජීවත් වෙන්නේ පිට රටින් ගේන සල්ලිවලින්. තවම හොඳට ඇවිදිනවා. පොත් කියවනවා. හැබැයි සුජාතා තරම් නම් නෑ. චිත‍්‍රපට බලනවා. එහෙම තමයි ඉතිං දැන් ජීවිතය ගෙවෙන්නේ.
