ශ්‍රී ලංකාවේ යුද හමුදාපතිවරයා පත්කිරීම රටේ ජනාධිපතිවරයාගේ වගකීමයි. රටේ ජනාධිපතිවරයා ත්‍රිවිධ හමුදාවටම අණදෙන්නාද, සේනාධිනායකයා ද, ආරක්‍ෂක ඇමතිවරයාද වන්නේය. ඒ නිසා, ඔහු විසින් යුද හමුදාපතිවරයා පත්කරනු ලැබීම කිසිවකුට ප්‍රශ්න කළ නොහැකි බවත්, රටේ ස්වෛරීභාවය නිසාද ඒ සම්බන්ධයෙන් ප්‍රශ්න කළ නොහැකි බවත් සමහරු කියති.
එහෙත්, ශවේන්ද්‍ර සිල්වා මහතා යුද හමුදාපතිධුරයට පත්කිරීම එතරම් සරලව පැහැදිලි කරගත හැකි දෙයක් නොවේ.
පළමුව සලකා බැලිය යුත්තේ, ඔහුට එරෙහිව නැගී තිබෙන චෝදනා මොනවාද කියාය. ඒවා, අමෙරිකානුවන්ට එරෙහිවවත්, යුරෝපයේ වෙනත් රටක පුරවැසියන්ට එරෙහිවවත්, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ සාමාජික රටක වැසියන්ට එරෙහිවවත් ඔහු කළැයි කියන අපරාධ සම්බන්ධ චෝදනා නොවේ. ලංකාවේම ජන කොටසක් වන දෙමළ ජාතිකයන්ට එරෙහිව කළැයි කියන අපරාධ සම්බන්ධයෙන් නැගී තිබෙන චෝදනාය. දැන් දෙමළ ජාතික සන්ධානයද ඔහු හමුදාපති ධුරයට පත්කිරිම පිළිබඳව සිය බලවත් කනස්සල්ල හා විරෝධය ප්‍රකාශයට පත්කර තිබේ.
නම්වලින් සඳහන් කරතොත්, අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය. එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස්වරිය, යුරෝපා සංගමය යනාදි බලවත් පාර්ශ්ව ගණනාවක් ඔහුගේ පත්වීම පිළිබඳව සිය නොපහන් අවධානය යොමුකර තිබේ.
ඔහු ගැන අමෙරිකාව කියන්නේ කුමක්ද? ‘එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය සහ වෙනත් සංවිධාන විසින් ලේඛනගත කර ඇති, ඔහුට එරෙහි මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය පිළිබඳ චෝදනා බරපතළ හා විශ්වසනීය වේ. විශේෂයෙන්ම සංහිඳියාව සහ සමාජ සමගිය සඳහා වන අවශ්‍යතාව අතිශයින් වැදගත් වන අවස්ථාවක මෙම පත්වීම ශ්‍රී ලංකාවේ ජාත්‍යන්තර කීර්තිනාමය සහ යුක්තිය සහ වගකීම් ප්‍රවර්ධනය සඳහා වූ කැපවීම් හෑල්ලුවට ලක්කරයි.’
යුරෝපා සංගමය නිකුත් කළ නිවේදනය, ජර්මනි, ඉතාලි, නෙදර්ලන්ත, නෝර්වේ, ස්විට්සර්ලන්ත තානාපති කාර්යාල, එක්සත් රාජධානියේ මහකොමසාරිස් කාර්යාල යන කාර්යාලවල එකඟතාව ඇතිව නිකුත්කරන ලද්දකි. එහි කියන්නේ, ‘ශවේන්ද්‍ර සිල්වා යුද හමුදාපති තනතුරට පත්කිරීම ගැන එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මහකොමසාරිස් මිචෙල් බැචෙලේ යොමුකර ඇති අවධානය සම්බන්ධයෙන් තමන්ගේ පූර්ණ සහයෝගය හිමිවන බව’යි. සාධාරණත්වය සහ වගවීම තහවුරු කිරීම සඳහා 2019 මාර්තු මාසයේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට ශ්‍රී ලංකාව දැක්වූ සහයෝගය මේ පත්කිරීම නිසා ගැටලු සහගත වී ඇති බවද, එමගින් ජාතික සංහිඳියාව කෙරෙහි ලංකාව දක්වන කැපවීම පසුබෑමට ලක්කරන අතර, යුද්ධයේ ගොදුරු බවට පත්වූ සහ යුද්ධයෙන් දිවි බේරාගත් ජනතාවට පීඩාකාරී පණිවුඩයක්ද නිකුත් කෙරේ’ය කියාය.
ශවේන්ද්‍ර සිල්වා පත්කිරීම නිසා මේ කිසිවකුත් ලංකාවට පහර දෙන්නට හෝ ලංකාව ආක්‍රමණය කරන්නට හෝ එන්නේ නැත. එහෙත්, ඔවුන්ගේ පණිවිඩය අප සිහිබුද්ධියෙන් තේරුම් ගත යුතුය. එහි කොටස් දෙකකි. එකක් නම්, ශවේන්ද්‍ර සිල්වා පත්කිරීමෙන්, ලංකාවේ දෙමළ ජනතාව කෙරෙහි පීඩාකාරි පණිවුඩයක්, ජනාධිපතිවරයා සහ ආණ්ඩුව නිකුත් කර ඇද්ද? යන්නයි. දෙවැන්න, ඒ පත්කිරීම නිසා ලංකාව ජාත්‍යන්තර වේදිකාවේ කිසියම් කොන්වීමකට ලක්විය හැකිද? යන්නයි. අපට හැඟෙන හැටියට නම් ප්‍රශ්න දෙකටම උත්තරය ‘ඔව්’ ය.
ශවේන්ද්‍ර සිල්වාගේ පත්කිරීම ලංකාවේ දෙමළ ජනතාවට එදිරිවාදී සංඥාවකි. මන්ද යත්, වාර්ගික යුද්ධයේ අවසන් අදියරේදී දෙමළ ජනතාව බරපතළ ලෙස පීඩනයට පත්කිරීම ගැන විවිධ පාර්ශ්වවලින් දත්ත සහිතව, සංඛ්‍යාලේඛන සහිතව, ඔහුට එරෙහිව තොරතුරු වාර්තා කොට ඇති බැවිනි. ‘නෝ ෆයර්’ කලාපය වෙත කාලතුවක්කු ප්‍රහාර එල්ල කර සමූහ මිනිස් ඝාතනය, රෝහල්වලට බෝම්බ හෙළීම වැනි ඒ කිසිම චෝදනාවක් ගැන යුක්තිය ඉෂ්ටවීමක් මෙතෙක් සිදුවී නැත. එවැනි චෝදනා ගැන විභාග කරන බවට එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලය ඉදිරියේ 2015 සිට ලංකාව පොරොන්දු පිට පොරොන්දු වී ඇති නමුත්, මේ වන තෙක් ඒ සම්බන්ධයෙන් කිසිම පියවරක් ගෙන නැත. ඒ නිසා ඒ චෝදනා සියල්ල තවමත් තිබෙන්නේ සක්‍රිය තත්ත්වයේය. එනම්, ඒවා ‘අභූත චෝදනා’ බවට කිසිම තහවුරුවීමක් නැත. චෝදනාවල සත්‍යාසත්‍යභාවය පරීක්‍ෂණයට භාජනය කිරීම වුවමනාවෙන්ම නොසලකා හැරීමෙන් ලංකාවේ ආණ්ඩුව, එක්සත් ජාතීන්ට වූ පොරොන්දු මහදවාලේ කඩකර තිබේ. එසේ තිබියදීත් ලංකාවට ‘තවත් අවස්ථා’ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයෙන් හිමිවී තිබේ. යම් මොහොතක එවැනි ‘චාන්ස්’ ලැබීම නතර වන බව අප තේරුම් ගත යුතුය.
ශවේන්ද්‍ර සිල්වා දෙමළ ජනනතාවට එරෙහි බරපතළ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයන් ගැන චෝදනා ඇත්තෙකි. එවැනි පුද්ගලයකු, හරි නම්, යුදහමුදාපතිධුරයට නොව, මාණ්ඩලික ප්‍රධානි වැනි නිලයකට පවා උසස් නොකළ යුතුය. එහෙත්, ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට ඒ සදාචාර මායිම් අදාළ නැත. තරුණයන් එකොළොස් දෙනකු පැහැරගෙන ගොස් ඝාතනය කිරීම ගැන චෝදනා ලබා ඇති වසන්ත කරන්නාගොඩ වැන්නන්ට ෆ්ලීට් අද්මිරාල්කමක් ජනාධිපතිවරයා දුන්නේ ඒ උද්දච්චකම නිසාය.
ලංකාවේ දෙමළ ජනතාවට කනේ පහරක් දුන්නාක් වැනිව ශවේන්ද්‍ර සිල්වා යුදහමුදාපතිධුරයට පත්කිරීම, ජාත්‍යන්තර වේදිකාවේ ලංකාව නැවතත් කොන්වන ඉරණමකට පත්වන්නට හේතුවන බව පැහැදිලිය. මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස්වරිය කියන්නේ, ලංකාවේ යුදහමුදාව එක්සත් ජාතීන්ගේ සාම සාධක හමුදා සේවයට යොදාගැනීම පිළිබඳව පවා නැවත සලකා බැලීමට සිදුවන බවය. සාමසාධක සේවය අහිමිවීමෙන් ජාත්‍යන්තර කොන්වීමකට මෙන්ම ආර්ථික විපාකවලටද මුහුණදීමට සිදුවන බව හමුදා නිලධාරීහු දනිති. ඒ අතර ලෝකය සලකනු ඇත්තේ, තම රට තුළ තමන්ගේම සහෝදර ජනවර්ගයකට එරෙහිව සිදුවුණු මහාපරිමාණ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් පරීක්‍ෂණ කිරීම පසෙක තබන ලංකාවේ ආණ්ඩුව ඒ ගැන චුදිතයන්ට හමුදාවේ උසස් තනතුරු ලබාදී, ලෝක සම්මතයට මෙන්ම ලංකාවේ පීඩාවට පත්වූ ජනතාවටද කොකා පෙන්වන බවය.
අද අප ඉන්නේ එකට බැඳුණු ලෝකයකය. ඒ ලෝකයේ ස්වෛරීභාවය යන්නට ඇත්තේ සාපේක්‍ෂ අර්ථයකි. රට තුළ සිදුවන දෙයක් පවා ලෝකය සමග බැඳී පවතියි. මානව හිමිකම් යනු අද ගෝලීය ප්‍රපංචයකි. 1948ට පෙර මෙවැනි තත්ත්වයක් ලෝකයේ තිබුණේ නැත. 1945 එක්සත් ජාතීන් බිහිවීමත්, 1948 මානව හිමිකම් විශ්ව ප්‍රකාශනය පිළිගැනීමත් සමග අප සිටින්නේ ගෝලීය මානව හිමිකම් සන්දර්භයකය. එවැනි තත්ත්වයක රටක් තුළ කෙරෙන දේ පවා, එක පැත්තකින් රටේ තත්ත්වය අනුව ඇගැයේ. ජාත්‍යන්තර ප්‍රමිතීන් අනුවද ඇගැයේ. ඒ සියල්ල සලකා බලන ඉවසිලිමත් මනසක් තිබේ නම්, අප කරන සමහර දේ නොකළ යුතුව තිබුණු බව වැටහී යනවා ඇත.■
■ තිවංක සපරමාදු
