අද පුවත්පතේ සංස්කාරක කාංචන දසනායක
කාංචන දසනායක ‘අද’ පුවත්පතේ ආරම්භක හා වත්මන් ප‍්‍රධාන සංස්කාරකවරයාය. ‘ගෝ’ සඟරාව පිළිබඳ සංකල්පයේ හිමිකරුවා හා ආරම්භක කර්තෘවරයාය. ‘තරුණයා’ පුවත්පතේ හිටපු කර්තෘවරයාය. ‘සඳැල්ලේ’ හිටපු සංස්කාරකවරයෙකි. ලංකාදීප, අද, විජය, තරුණයා ඇතුළු විජය පුවත්පත් සමාගමට අයත් පුවත්පත් රැුසක ඔහු ලියා ඇත. තවමත් මැදිවියේ සිටියද, නූතන පුවත්පත් කලාව වෙනස් කරන අන්දමේ බලපෑම් සහගත දේවල් රැුසක් ඔහු කර හමාරය. එහෙත් කතුවර හැඳින්වීම්වලටත් වඩා ඔහු තමා හඳුන්වනවාට කැමති ‘ක‍්‍රිකට් විචාරය කරන ලේඛකයෙකු’ ලෙසය. ‘ඉරිදා ලංකාදීපයෙ’හි සතිපතා ඔහු ක‍්‍රිකට් විචාරයක් ලියයි.
‘මම ක‍්‍රිකට් පිස්සෙක්. පිස්සුව මාව මෙතැනට ගෙනාවා. පුංචි කාලයේ මම ඉගෙනගත්තේ රත්නපුරයේ මිහිඳු විද්‍යාලයේ. ඒ කාලයේ ශිෂ්‍යත්වය සමත්වෙලා කොළඹ එන්නට තිබුණු ලොකුම උත්තේජකය තමයි ක‍්‍රිකට්. මම එහේදී ටෙනිස් බෝලයෙන් ක‍්‍රිකට් ගැහුවා. ඒ ආසාව නිසාත්, මිහිඳු විද්‍යාලයෙන් මට ලැබුණු තල්ලූව නිසාත් මට කොළඹ එන්නට ශිෂ්‍යත්වය පාස් වෙන්න පුළුවන් වුණා.
මම කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයට ආවා. ඉක්මනින්ම කණ්ඩායමටත් තේරුණා. ඒත් අවාසනාවකට මම මධ්‍යම පන්තික පවුලක දරුවෙක්. ඒ කාලයේ රාජකීය විද්‍යාලයේ එවැනි දරුවෙකුට ක‍්‍රිකට් සෙල්ලම් කරලා සාර්ථක වෙන්න අමාරුයි. දැන් රෝයල් එකේ එහෙම තත්වයක් නැහැ. ඒ ගැන මට සතුටුයි. ඒ කාලයේ ක‍්‍රිකට් භාණ්ඩ ගැනීම පවා හරිම අමාරුයි. සිස්ටම් එකත් එක්ක ගැටෙන්න මට බැරිවුණා. ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩා කිරීමෙන් ඉවත්වුණා. ඒත් ජීවිත කාලයම ක‍්‍රිකට් එක්ක හිටියා.
ක‍්‍රිකට් පිස්සුව ක‍්‍රීඩා පිටියේදී විසඳාගන්න බැරිවීම ගැන හරි දුකක් තිබුණා. ඒත් මම ක‍්‍රිකට් ගැන ලියලා පිස්සුව සංසිඳුවාගත්තා. ඒ කාලයේම ‘ඉරිදා ලංකාදීප’යේ ක‍්‍රීඩා පිටුව ඒ කාලයේ කළ ප‍්‍රසන්න සංජීව තෙන්නකෝන්ගෙන් ඇහුවා, අයියෙ ක‍්‍රිකට් ගැන පොඩි කෑල්ලක් ලියන්නද කියලා. මට මතකයි, ‘ඞීප් එක්ස්ට‍්‍රා කවර්’ කියලයි ලියන්න පටන්ගත්තේ. ඞීප් එක්ස්ට‍්‍රා කවර් ඉන්න කෙනාට පිටියේ වෙනම ඈන්ගල් එකක් පෙනෙනවා. මම වෙනම කෝණයකින් ලියන්න පටන්ගත්තා. අවුරුදු විස්සක් විතර තිස්සේ ඉරිදා ලංකාදීපයට මම ක‍්‍රිකට් ගැන ලියනවා.
x x x x x
වයස 11 දී මාපියන්ගෙන් වෙන්ව පාසල් නේවාසිකාගාරයක කාලය ගතකිරීම අභියෝගකි. කාංචන එයට මුහුණදුන්නේය.
‘අම්මලා තාත්තලාගෙන් වෙන්වීම මට ලොකූම ප‍්‍රශ්නයක් නෙවෙයි. මොකද මම ලොකු බැඳීම් තිබුණු කෙනෙක් නෙවෙයි. ඒත් මාත් එක්ක ඉස්කෝලෙට ආපු යාළුවෝ අඬනවා. මට මතකයි හොස්ටල් එකේ පළවැනිම දවසේ අනෙක් අය අම්මලාට යන්න එපා කියමින් අඬද්දී, මම අම්මා එක්ක කියනවා කන්න දෙන්නේ මොනවද දන්නේ නැහැ කියලා. ඒ කාලය අමාරු කාලයක් කියලා අද තේරෙනවා. සියලූ දේ තනියෙන්ම කරගන්න සිද්ධවෙනවා. තීරණ පවා තනියෙන්ම ගන්න ඕනෑ.
ඒත් හොස්ටල් එකක ඉඳීමේ වාසිත් ගොඩක් තියෙනවා. හැන්දෑ වෙනතුරුම ඉස්කෝලේ පිට්ටනියේ සෙල්ලම් කරන්න පුළුවන්. අනෙක් පැත්තෙන් මම ක‍්‍රිකට් හැර වෙනත් ක‍්‍රීඩාත් සෙල්ලම් කළා. තනිවීම දරාගන්න පුළුවන් ළමයෙක් නම්, හොස්ටල් ජීවිතේදී හොඳ දේවල් ලබන්න පුළුවන්. මම සාමාන්‍යපෙළ ලියද්දී අක්කා කොළඹ රැුකියාවකට ආ හින්දා ගෙදර හැමෝම කොළඹ පදිංචියට ආවා. මට තේරුණා දරුවෙක් තනියෙන්ම හැදෙන්න ගත්තාම පවුල එක්ක තියෙන සම්බන්ධය නැතිවෙනවා. පවුල ගැන ආදර බැඳීම දුර්වල වෙනවා. මම ඒක අදටත් විවෘතව කියනවා. මම බැඳීම්වලින් ටිකක් ඈත්වුණා.’
x x x x x
ලංකාවේ හැම පුවත්පත් මාධ්‍යවේදියෙකුටම පාහේ මාධ්‍ය ලෝකයට පිවිසීම ගැන තමාගේම කතාවක් ඇත. උසස්පෙළින් වෛද්‍ය විද්‍යාලයට තේරී එතැනින් වෛද්‍යවරයෙකු වෙනවාක් මෙන් ඍජු මාවතක් පත්තර ලෝකයට නැත. මාධ්‍ය ලෝකයට පිවිසීමේ ස්ථීර අදහසක් නොතිබුණු කාංචනද සිදුවීම් මාලාවකින් පසුව පත්තර ලෝකයට ආවේය.
‘මම සාමාන්‍යපෙළ ලියද්දී කලා විෂයන් කරන්න හිතාගෙන හිටියා. ඒත් මගේ යාළුවෝ ඔක්කෝම කරන්නේ ගණිතය. ඉතින්, මට කලාව කරන්න හිත දෙන්නේ නැහැ. ගණිතය කළා. උසස්පෙළ දෙවරක්ම ලියලා මම අසාර්ථක වුණා. ශිෂ්‍යත්වයෙන් රෝයල් ඇවිල්ලා ඒලෙවල් අසාර්ථක වීම කියන්නේ දරාගන්න පුළුවන් පීඩනයක් නෙවෙයි. දෙවැනි වතාවේ උසස්පෙළ ප‍්‍රතිඵල ආවාම මට සියල්ලම අවසානයි කියලා දැනුණා. මට මතකයි මම ගෙදර යන්නේ නැතිව විහාරමහාදේවියේ තනියෙන්ම පැය ගාණක් හිටපු බව.
උසස්පෙළ කරලා ඉන්න අතරේ තමයි ‘තරුණයා’ පත්තරේ ‘නිදහස් ලේඛකයන් ඕනෑ’ කියන දැන්වීමක් දැක්කේ. ඔය කාලයේ සාමාන්‍යපෙළ ප‍්‍රතිඵල හා රාජකීය විද්‍යාලයේ ඉගෙනුම ලැබීම බැංකුවක රස්සාවක් ගන්න ප‍්‍රමාණවත්. මම බැංකුවක සම්මුඛ පරීක්ෂණයටත් ගිහින් හිටියේ. ඒත් මම තාත්තාට කිව්වා මට ඒක කරන්න බැහැ, මම තරුණයාට ඇප්ලයි කරනවා කියලා. මගේ දෙමාපියන්ගෙන් ලැබුණු නිදහස හරිම පුදුම දෙයක්. මම අද මගේ දරුවන්ටත් දෙන්න උත්සාහ කරන්නේ ඒ නිදහස.
තරුණයා කර්තෘ රොඞ්නි විදානපතිරණ මහත්තයා මුණගැහෙන්න ගියා. මම සෙරෙප්පු කෑලි දෙකක් දාගෙන ආවේ. රෝයල් එකට ගියාට ඒ ගතිය නෑ. මගේ දිහා හොඳට බලලා රොඞ්නි මහත්තයා ඇහුවා පරිවර්තන කරන්න පුළුවන්ද කියලා. ඉංග‍්‍රීසි කියන්නේ මට රෝයල් එකෙන් ලැබුණු හොඳ දෙයක්. මම මුල්ම කාලයේ පරිවර්තන විතරයි කළේ.
ඔය අතරේ මම තුන්වැනි වතාවේ විභාගයත් ගත්තා. උසස්පෙළට මාස ගාණක් තියෙද්දී මම කලා අංශයට මාරු වුණා. මම නාට්‍ය හා රංගකලාව ඉගෙනගන්න ජයලාල් රෝහණ මහත්තයා ළඟට ගියා. සිංහල ඉගෙනගන්න සන්නස්ගල සර් ළඟට ගියා. පළවැනි දවසේ සන්නස්ගල සර් මාව ක්ලාස් එකට ගන්න බැරි බව කීවා, විභාගෙට මාස හතක් තියෙද්දී විකාර කරනවා කියලා.
ඒත් මම දවසේම ක්ලාස් එළියේ හිටගෙන ඉන්නවා දැකලා කෙනෙක්ට කියලා තිබුණා අන්න අරූට ඇවිත් ක්ලාස් එකේ ඉඳගන්න කියන්න කියලා.
කලා අංශයෙන් මම සාර්ථක වුණා. මට කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ මීඩියා උපාධිය කරන්නත් පුළුවන්. ඒත් මම දැඩි තීරණයක් ගත්තා විශ්වවිද්‍යාලයට නොගිහින් පත්තර රස්සාව කරන්න. ඒත් ගෙදරින් කිසිම බලපෑමක් තිබුණේ නැහැ. අද මම මෙතැන.’
x x x x x
‘උසස්පෙළින් පස්සේ මම ඕල්රවුන්ඞ් ලිවිල්ලක් පටන්ගත්තා. තරුණයාට ඉන්ටවීව් කරන්න නළුවන්ව, ක‍්‍රීඩකයන්ව හොයාගෙන යනවා. ඒ අතරේ පරිවර්තනත් කරනවා. මම විජය එකටත් ලියන්න පටන්ගත්තා. ගණිතය කළ නිසා මම විද්‍යාව ගැනත් දන්නවා. සමන්ත යහම්පත් ලංකාදීපයේ විදුසෙවණ කියලා විද්‍යා පිටුවක් කළා. ඒ පිටුවට මම මුලින්ම ලියපු විද්‍යා ලිපිය ක්ලෝනීකරණය පැහැදිලි කළ එකක්. ඒක දැකලා ලංකාදීප කර්තෘ මණ්ඩල අධ්‍යක්ෂ සිරි රණසිංහ මහත්තයා මට කාර්යාලයට කතාකළා. රණසිංහ මහත්තයා මට කිව්වා ක්ලෝනීකරණය වෙන හැටි මට කියලා දෙනවා බලන්න කියලා. මම පැහැදිලි කළා. එහෙමම බෙල් එක ගහලා ඉරිදා ලංකාදීපයේ විශේෂාංග කර්තෘ පේ‍්‍රමකීර්ති අයියාට කතාකළා. මේ ළමයාට විද්‍යාව ගැන ලියන්න පිටුවක් දෙන්න කියලා කිව්වා.
ඔය කාලයේ මම ඕනෑ තරම් ආටිකල් ලියනවා. සමහර සතියක ලිපි 35ක් ලිව්වා. මම ලිව්වේ පළවෙන්නම නෙවෙයි. වෙලාව තියෙන හැම වෙලාවේම ලිව්වා. විජය පත්තරේට ගැළපෙන ඒවා, තරුණයාට ගැළපෙන ඒවා, ලංකාදීපයට ගැළපෙන ඒවා ලිව්වා. ආටිකල් එකතුවක් ළඟ තිබුණා.
දැන් මාධ්‍යවේදීන්ගේ මම දකින ගැටලූවක් තමයි ආටිකල් ලියන්නේ පළවෙන්නට විතරයි. අකුරක් ලියන්නෙත් පත්තරේ යන්න ඕනෑ කියලායි. ඒත් මම අනාගතේට ආටිකල් ලිව්වා. ඒ කාලයේ විජය, තරුණයා වගේ පත්තරවල ආටිකල් එකක් මදිවුණොත් මගේ ළඟට ඇවිත් ආටිකල් එකක් තියෙනවාද කියලා අහනවා. ඉතින්, ඒ කාලයේ මට නමක් දැම්මා ‘දසනායක ස්ටෝර්ස්’ කියලා. කවුරුහරි ආටිකල් මදිවුණොත්, ‘අර කඩෙන් අහලා බලන්න.’ කියනවා.
මට ලියන්න ගොඩාක් අය උදව් කළා. පියල් සමරවීර මහත්තයා මට විවිධ මාතෘකා ගෙනත් දුන්නා. රණසිංහ මහත්තයා විදේශගත වුණොත් මට ඩිස්කවරි සඟරාවක් එහෙම අරගෙන එනවා. ‘සිරිකත’ හැර විජය සමාගමේ හැම පත්තරේටම මම ලිව්වා. විවිධ ක්ෂේත‍්‍රවලට අදාලව ලිව්වා. ඒ ඒ ක්ෂේත‍්‍රවලට ගැළපෙන්න මම පාවිච්චි කළ බයිනේම් ගොඩක් තිබුණා. ඒ ලියන හැම ලිපියකම ගුණය උපරිමයෙන් තියාගන්න මම මහන්සි වුණා. ඒ විදියට ලියපු මට නිදහස් මාධ්‍යවේදියෙක් වුණත් හොඳ මාසික ආදායමක් ලබන්න පුළුවන් වුණා. ක‍්‍රීඩාව, විද්‍යාව, සිනමාව, සංගීතය ඇතුළු ක්ෂේත‍්‍ර ගණනාවක් ගැන ලීවා. සතිපතා නවකතා පවා ලිව්වා. එක් නවකතාවක් ලීවාම ආපු ඉල්ලූම නිසා තවත් එකක් ලීවා. මම හිතන්නේ නූතනයේ අපේ කලාපයේ ජීවත්වෙන මාධ්‍යවේදියෙකුට ඕල්රවුන්ඩර් කෙනෙකු වීම අත්‍යවශ්‍යයි.’
x x x x x
‘2002 දී විවාහ වුණා. ඇය විජය පත්තරේ හිටපු මාධ්‍යවේදිනියක්. ඒත් පසුකාලීනව විජය එකෙන් අයින් වුණා. ඒක ඇගේ තීන්දුවක්. ඒක මහා කැපකිරීමක්. ඒක මට කවදාවත් ගෙවන්න පුළුවන් ණයක් නෙවෙයි. නිවැරදි කරන්න පුළුවන් දෙයක් නෙවෙයි. කොහොමහරි මට ඒකෙන් මට නිදහසක් ලැබුණා. මගේ පළවැනි දරුවා ඉපදුණේ 2004දී. එතකොට මට නිදහස් ලේඛකයෙක් විදියට ඉන්න බයක් ඇතිවුණා. මොකද නිදහස් ලේඛකයෙකු සති දෙකක් අසනීප වුණොත් ආදායමක් නැහැ. ඒ නිසා මම ස්ථීර වෙන්න තීරණය කළා. ඒකෙන් මගේ ආදායම සෑහෙන අඩු වුණා. ඊට පස්සේ දෙවැනි දරුවාත් මෙලොව එළිය දැක්කා. දැන් ඒ දෙදෙනාම ටිකෙන් ටික උස්මහත් වෙනවා.’
x x x x x
කාංචන 2005න් පසුව සංස්කාරකයෙකු බවට පත්විය. ඔහු තවත් සංස්කාරකවරයෙකු නොවූ නව සම්ප‍්‍රදායන් හඳුන්වාදුන් සංස්කාරකයෙක් විය. ඔහුගේ සලකුණු ඔහු සංස්කරණය කළ පුවත්පත්, සඟරා සහ අතිරේකවල අදටත් ඇත. වචන 150ක පමණ කුඩා ප‍්‍රවෘත්තිවලින් පිරුණු පුවත්පත් ඔහුට ආවේණිකය. ආවරණය කරන ක්ෂේත‍්‍රද ඔහු පුළුල් කළේය. අන්තර්ජාතික මෝටර් රථ තරගාවලි ගැන, රෙස්ලින් ගැන, නව තාක්ෂණික උපකරණ ගැන, අන්තර්ජාතික පොප් සංස්කෘතිය ගැන ඔහුගේ පුවත්පත් හා සඟරාවල නිතිපතා ලියැවුණි. ළාබාල වියේදී සංස්කාරකයෙකු වීමේ කතාවද අපූරුය.
‘මට ආදායම මදි බව හිතුණා. වැඩි වැටුපක් ලැබෙන අලූත් වැඩකට සම්බන්ධ වෙන්න හිතුණා. මම සමාගමේ සභාපති රංජිත් විජේවර්ධනගේ පුත් සුජාන් විජේවර්ධන මුණගැහුණු වෙලාවක අලූත් සංකල්පයක් යෝජනා කළා. ඒ මාසික සඟරාවක් ගැන. සුජාන් විජේවර්ධන විදේශ රටවලත් හිටපු කෙනෙක්. ඔහු විජය සමාගමේ වැඩ පටන් අරගෙන ටික කාලයක්. ඔහු හරිම කැමති වුණා අලූත් වැඩකට. ඒ කාලයේ ලංකාවේ සිංහල සඟරා තිබුණේ නැහැ. ඒත් මට අවසරය ලැබුණා. ඒ අනුව මමත්, එක් පිටු සැකසුම් ශිල්පී මිත‍්‍රයෙකුත් පුංචි කාමරයක ඉඳගෙන 2005 දී ‘ගෝ’ සඟරාව පටන්ගත්තා. මම ලියනවා. ඔහු හදනවා. පළවැනි කලාපයේ සියලූ ලිපි මගේ. මගේ බයිනේම් සෙට් එකෙන්, විවිධ ක්ෂේත‍්‍රවලට අදාලව ලීවා. ඒ දවස්වල වැඬේ සාර්ථක වුණා. ආයතනයේ හැමෝම මා ගැන කතාකරන්න ගත්තා. කට්ටිය ඇවිත් සුබ පැතුවා.
ඒකෙන් පස්සේ ඉරිදා ලංකාදීපයේ සඳැල්ල සංස්කරණයට ඉරිදා ලංකාදීපයේ ආරියනන්ද දොඹගහවත්ත හා තුෂාර ගුණරත්න කතාකළා. මම ඒකත් බාරගත්තේ සඳැල්ල ටැබ්ලොයිඞ් එකක් බවට පත්කරන එකඟතාවෙන්. ඔය අතරේම සමාගමේ අධ්‍යක්ෂවරයෙක් මගෙන් ඇහුවා තරුණයා බාරගන්නවාද කියලා. ඒත් මම රොඞ්නි මහත්තයාව කපාගෙන එතැනට එන්න කැමතිවුණේ නැහැ. ඒත් රොඞ්නි මහත්තයාට ප‍්‍රශ්නයක් වෙන්නේ නැති බව කීවාට පස්සේ මම ඒකත් බාරගත්තා. එකම කාලයේදී තරුණයා, සඳැල්ල, ගෝ සඟරාව කියන තුනම සංස්කරණය කරන්න පටන්ගත්තා. ඔය කාලයේ සඳුදා ඔෆිස් ආවාම බදාදා තමයි ගෙදර ගියේ. මාසේ අන්තිමට සඟරාව එළියට දාන වෙලාවට වැඩ දෙගුණ වුණා. 2005 ඉඳන් 2011 පමණ දක්වා ඒ කාලය තමයි මගේ මාධ්‍ය ජීවිතේ අපූරුම කාලය.’
කාංචන පුවත්පත් කලාවට එක් කළ අපූරුම දායාදය ‘අද’ පුවත්පත බව කිව හැකිය. එහි නම, මිල, බෙදාහැරීමේ ක‍්‍රමවේදය, අන්තර්ජගතය ආදි සියල්ල වෙනස්ය. කියැවීමට මැලිකමක් දැක්වූ බොහෝදෙනෙකුගේ අවධානය දිනාගන්නට අද පුවත්පත සමත්විය.
‘2011දී අලූත් දිනපතා පත්තරයක් පටන්ගන්නට සුජාන් විජේවර්ධන මහත්තයාගෙන් මට යෝජනාවක් ආවා. මට කිව්වේ නගර හා අර්ධ නාගරික ප‍්‍රදේශවලට පත්තරයක් කරන්න කියලා. ඒ වෙලාවේ ගොඩක් අය තැනින් තැන විවේචනය කරලා තිබුණා. දේශපාලනය ගැන කිසිදෙයක් නොදන්න, දේශපාලන ප‍්‍රවෘත්තියක්වත් නොලියපු කෙනෙක් දිනපතා පත්තරයක් කරන්නෙ කොහොමද කියලා. මේ තරම් පොඩි එකෙක්ට පත්තරයක් කරන්න පුළුවන්ද කියලා. ඒත් මම පටන්ගත්තා.’
x x x x x
ඔහුගේ ලිවීමෙහි, කාර්යබහුලත්වයෙහි මෙන්ම අලූත් දේවල් කිරීමේ උනන්දුවෙහි අඩුවක් නැත. ඉදිරියේදී තවත් අලූත් දේවල් ඔහු කරනු ඇත. ඔහුගේ එදිනෙදා දිවිය ගෙවීයන අන්දමත් අපූරුය.
‘ක‍්‍රිකට් බලනවා. ෆිල්ම් බලනවා. සිංදු අහනවා. රෙස්ලින් බලනවා. මෝටර් රේසින් බලනවා. කියනවා. ඒ ඔක්කෝම කරන අතරේ මට ගෙදර අය එක්ක ඉන්න වෙලාවත් ඉතිරියි. යාළුවන්ව ආශ‍්‍රය කරන්නත් වෙලාව ඉතිරියි. මට වෙලාව තියෙනවා. වෙලාවක් නැති බව සමහරු කියද්දී මට පුදුමයි. මම ෆෙස්බුක් එකේ පැය ගණන් කාලය ගත නොකිරීම මගේ වෙලාව ඉතිරිවෙන්න හේතුවක් වෙන්න ඇති. මගේ හීනය ලංකාවේ පත්තර කලාව අනාගතය දක්වා අරගෙන යන්නට හැකි උපරිම දායකත්වය දැක්වීමයි. මම ජීවිතය දකින විදිය ක‍්‍රිකට් ඇසුරෙන් කියන්නම්. මම කැමති ජයසූරිය වගේ හයේ පහරවල් ගහන්න නෙවෙයි. ඩ‍්‍රාවිඞ් වගේ හතරේ පහරවල් ගහන්න. හයේ පහරවල් ගහන අයව අපට දැනෙනවා. මතක හිටිනවා. හරිම භයානකයි කියලා හිතනවා. ඒත් නියම තැනට ස්ථානගත කරලා හතරේ පහරවල් ගහන අයව ඒ වගේ මතක හිටින්නේ නැහැ. ඒත් එයාලාට හැමදාම ලකුණු තියෙනවා. එයාලා දැවීයෑමේ අවදානමත් අඩුයි’.x
