ශ‍්‍රී ලංකා පාර්ලිමේන්තුවේ 2017 වර්ෂයේ වියදම්වලට අදාල විගණකාධිපති වාර්තාව මෑතකදී නිකුත් වී තිබුණි. එම වාර්තාව අනුව 2017 වර්ෂයේදී පාර්ලිමේන්තුව වෙනුවෙන් කළ පුනරාවර්තන වියදම රුපියල් මිලියන 2444කි. මූලධන වියදම රුපියල් මිලියන 398කි. ඒ අනුව පාර්ලිමේන්තුව වෙනුුවෙන් රුපියල් මිලියන 2,842ක් හෙවත් රුපියල් ලක්ෂ විසිඅටදහසක් ඒ වර්ෂයේදී වියදම් කර තිබුණි. එය 2016 වර්ෂයේ වියදම වන රුපියල් මිලියන 2,152ට වඩා වැඩි වියදමකි.
මේ මුදල ගැන මොහොතකට කල්පනා කළ යුතුය. ඒ අතිදැවැන්ත වියදම ශ‍්‍රී ලංකා රජය කරන්නේ උපරිම පහසුකම් සපයමින් මහජන නියෝජිතයන් 225 දෙනෙකුට රටේ නීතිරීති සකස් කරමින් පාලනය ඉදිරියට ගෙනයෑමටය. ඒ අතිදැවැන්ත වියදමට සාපේක්ෂව ඒ වර්ෂයේදී පාර්ලිමේන්තුවේ කාර්යසාධනය කෙතරම්දැයි අප කල්පනා කළ යුතුය.
2015න් පසුව පාර්ලිමේන්තුවෙන් රටේ ජනතාව අපේක්ෂා කළ එක් වැදගත් කාරණයක් තිබුණි. ඒ නව ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවකි. ඒ සඳහා පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයට ඉදිරිපත් වූ ප‍්‍රධාන පක්ෂ දෙකම පොරොන්දු ලබාදී තිබුණි. මහජනතාව අනුමැතිය දී තිබුණි.
ඒ අනුව 2017 වර්ෂය මෑත පාර්ලිමේන්තු ඉතිහාසයේ වැදගත්ම වර්ෂයක් වුණේ නව ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාවක් පිළිබඳ සාකච්ඡුා වැඩි වශයෙන් කළේ ඒ කාලයේ නිසාය. කිහිප වතාවක් පාර්ලිමේන්තුව ව්‍යවස්ථා සම්පාදක මණ්ඩලයක් ලෙස රැුස්විය. 2018 වර්ෂයේදී මැතිවරණ කිහිපයක් පවත්වන්නට නියමිතව තිබුණු නිසාත්, ආණ්ඩුවේ අවසාන කාලයේදී නව ව්‍යවස්ථාවක් බලාපොරොත්තු විය යුතු නිසාත් 2017 අවසන් වෙන්නට පෙර ව්‍යවස්ථාවක් හදාගැනීමේ අවශ්‍යතාවක් පැවතුණි. වසරකට මහජනතාවගේ බදු මුදල් වියදම් කළ පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත‍්‍රීවරුන්ගේ මූලිකම වගකීමක් වුණේ මුළු රටටම පිළිගත හැකි ව්‍යවස්ථාවක් නිර්මාණය කිරීමය. පාර්ලිමේන්තුව ඒ කාරණයේදී අසමත්ව තිබුණි.
ඊට අමතරව රටේ ජනතාව බලාපොරොත්තු වූ පනත් රැුසක් පාර්ලිමේන්තුව සම්මත කරගත යුතුව තිබුණි. එහෙත් ඒ වර්ෂය රටේ නීතියට වැදගත් අලූත් කිසිවක්ම දායාද නොකර ගෙවී ගියේ සාම්ප‍්‍රදායික දේශපාලන සංස්කෘතියට අයත් තවත් වසරක් ලෙසය.
2017 වර්ෂයේදී පාර්ලිමේන්තු රැුස්වීම් 95ක් පවත්වා තිබුණි. ඒ අතරින් රැුස්වීම්වාර 52කට මන්ත්රීවරුන් 150ට අඩුවෙන් සහභාගී වී තිබේ. මන්ත්රීවරුන් 200 දෙනෙකුට වැඩි පිරිසක් සහභාගි වී තිබුණේ රැුස්වීම් වාර 04කට පමණි. සුපුරුදු ලෙසම මහජන මන්ත‍්‍රීවරුන්ට වසරේ දවස් 365න් දවස් 95ක් පමණක් වැඩට එන්නට තිබියදීත්, ඒ දින කිහිපය වැඩට එන්නට නොහැකි වී තිබුණි. 2016 වර්ෂයේ තත්වයද මෙසේය. ඒ තොරතුරුද අපි මීට පෙර කීවෙමු.
මේවාට අමතරව රටේ ජනතාවගේ බදු මුදල්වලට මූලිකවම වගකියන, ප‍්‍රසම්පාදන ක‍්‍රමවේද ආදි සියල්ලට මූලිකව වගකියන පාර්ලිමේන්තුවට අදාලවද ප‍්‍රසම්පාදන ගැටලූ බොහෝ ඇති බව විගණකාධිපති වාර්තාව කියයි.
පාර්ලිමේන්තු සභා ගර්භයට ගුවන් ප‍්‍රචාරණ තත්වයේ සීසීටීවී කැමරා පද්ධතියක් සැපයීම, ස්ථාපනය කිරීම, පරීක්ෂා කර බැලීම හා ක‍්‍රියාත්මක කර පෙන්වීම සඳහා 2016 දී රුපියල් මිලියන 500ක් හා 2017 දී රුපියල් මිලියන 160ක් වශයෙන් එකතුව රුපියල් මිලියන 660ක් වෙන්කර තිබී ඇත. එය වියදම් කර තිබුණේ ප‍්‍රසම්පාදන ක‍්‍රමවේද කඩමින්ය.
එම ප‍්‍රතිපාදවලින් 2016 දී මිලියන 106ක් වියදම් කර තිබුණු අතර 2017 දී මිලියන 122ක් වියදම් කර තිබුණි. එකතුව මිලියන 228කි.
මේ තරම් මුදලක් වැයවෙන ව්‍යාපෘති රජයේ ප‍්‍රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශන සංග‍්‍රහයට අනුව අමාත්‍ය මණ්ඩලය පත්කළ ප‍්‍රසම්පාදන කමිටුවක් හා තාක්ෂණික ඇගයීම් කමිටුවක් කළ යුතුය. නීතිය එයයි. ඇමතිට හෝ අමාත්‍යාංශ ලේකම්ට තනියෙන්ම තීන්දු ගත නොහැක. මෙවැනි ගනුදෙනුවලදී අත යට කොමිස් මත කොන්ත‍්‍රාත් බාරදීමට ඉඩ තිබීම එයට හේතුවයි. රටේ අනෙක් සියලූ තැන්වල නියමිත ප‍්‍රසම්පාදන ක‍්‍රමවේද අනුගමනය කරන්නට පෙර, පාර්ලිමේන්තුව ඒවා අනුගමනය කළ යුතුය. එහෙත් මේ ගනුදෙනුවේදී කැබිනට් මණ්ඩල කමිටුව වෙනුවට අමාත්‍යාංශයේ ප‍්‍රසම්පාදන කමිටවුක් පත්කොට ප‍්‍රසම්පාදන කටයුතු සිදුකොට තිබේ. 2016 ජුලි 23 වැනිදා රජයේ මුදල් අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා ලිඛිතව අමාත්‍යාංශයට දන්වා තිබුණේ එය පිළිගත නොහැකි බවය. එය ප‍්‍රතිචාර ලෙස කර තිබුණේ නීතිය අනුව කැබිනට් මණ්ඩලය නව ප‍්‍රසම්පාදන කමිටුවක් පත් කර, අමාත්‍යාංශ ප‍්‍රසම්පාදන කමිටුවෙන් ගත් තීන්දු එලෙසම අනුමත කිරීමයි.
මේ ගනුදෙනුවේදී එල්ඊඞී රූපවාහිනී යන්ත‍්‍ර 120ක් රුපියල් මිලියන 8කට මිලදී ගෙන තිබුණි. ඒවා සවිකිරීමේ වියදම රුපියල් 575,000ක් විය. කොන්ත‍්‍රාත්තුව අවසන් බව දන්වමින් ටීවී සවි කළ බවට කියා කොන්ත‍්‍රාත් සමාගමට මුදල් ලබාදී තිබුණි. එහෙත් ටීවී 29ක් සවි කර තිබුණේ නැත. එමෙන්ම සවිකළ ටීවී ඉල්ලූ ආකාරයේ ඒවාද නොවේ. ඒව පිරිවිතරවලට ගැළපෙන්නේ නැති බව විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව කියයි.
මෙම සීසීටීවී කොන්ත‍්‍රාත්තුවේ කාර්යයන්ට ගෙවීම් කරන්නට නියම කළ ක‍්‍රමවේදයට පිටින් ගෙවීම්ද කර තිබුණි. පාර්ලිමේන්තු මහලේකම්වරයා සෑහීමට පත්වීමෙන් පසුව පමණක් ගෙවීම් කළ යුතු වුවද, ඊට පෙර ගෙවීම් කර තිබුණි.
සම්පූර්ණ කොන්ත‍්‍රාත්තුව වෙනුවෙන් ප‍්‍රමාද ගාස්තු අයකිරීමේ හැකියාව තිබුණත් එය අයකරගැනීමටද කටයුතු කර තිබුණේ නැත. මොනවාට අය කරන්නද, ඒ කොන්ත‍්‍රාත් සමාගමටම ඒ මුදල් අයිති වුණාවේයැයි පාර්ලිමේන්තුව භාර අමාත්‍යාංශය සිතන්නට ඇත.
පාර්ලිමේන්තුවේ ප‍්‍රවාහන කටයුතු සඳහා මිලියන 67.51ක් වැයකොට බස්රථ 06ක් මිලදී ගැනීමේදීද ප‍්‍රසම්පාදනවලට පිටින් අක‍්‍රමිකතා ඇතිව මිලදී ගැනීම් කර ඇති බව විගණකාධිපති වාර්තාවෙහි වැඩිදුරටත් සඳහන්ය. මෙවැනි ප‍්‍රසම්පාදන ගැටලූ ගණනාවක් එම වර්ෂයට අදාල වාර්තාවෙහි තිබේ.
වසරකට ලක්ෂ විසිඅටදහසක් වසරකට කා දමා, රටට හරිහැටි සේවයක් නොකරන පාර්ලිමේන්තුව ලංකාවේ තත්වය ගැන අපූරු සංකේතයකි. පාර්ලිමේන්තුව පාලනය කිරීමටවත්, ප‍්‍රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශ අනුගමනය නොකිරීම ලංකාවේ යහපාලනය සිදුව ඇති දේවල් තහවුරු කරන සංකේතයකි.
කමිටුවෙන් ගත් තීන්දු එලෙසම අනුමත කිරීමයි.
මේ ගනුදෙනුවේදී එල්ඊඞී රූපවාහිනී යන්ත‍්‍ර 120ක් රුපියල් මිලියන 8කට මිලදී ගෙන තිබුණි. ඒවා සවිකිරීමේ වියදම රුපියල් 575,000ක් විය. කොන්ත‍්‍රාත්තුව අවසන් බව දන්වමින් ටීවී සවි කළ බවට කියා කොන්ත‍්‍රාත් සමාගමට මුදල් ලබාදී තිබුණි. එහෙත් ටීවී 29ක් සවි කර තිබුණේ නැත. එමෙන්ම සවිකළ ටීවී ඉල්ලූ ආකාරයේ ඒවාද නොවේ. ඒව පිරිවිතරවලට ගැළපෙන්නේ නැති බව විගණකාධිපති දෙපාර්තමේන්තුව කියයි.
මෙම සීසීටීවී කොන්ත‍්‍රාත්තුවේ කාර්යයන්ට ගෙවීම් කරන්නට නියම කළ ක‍්‍රමවේදයට පිටින් ගෙවීම්ද කර තිබුණි. පාර්ලිමේන්තු මහලේකම්වරයා සෑහීමට පත්වීමෙන් පසුව පමණක් ගෙවීම් කළ යුතු වුවද, ඊට පෙර ගෙවීම් කර තිබුණි.
සම්පූර්ණ කොන්ත‍්‍රාත්තුව වෙනුවෙන් ප‍්‍රමාද ගාස්තු අයකිරීමේ හැකියාව තිබුණත් එය අයකරගැනීමටද කටයුතු කර තිබුණේ නැත. මොනවාට අය කරන්නද, ඒ කොන්ත‍්‍රාත් සමාගමටම ඒ මුදල් අයිති වුණාවේයැයි පාර්ලිමේන්තුව භාර අමාත්‍යාංශය සිතන්නට ඇත.
පාර්ලිමේන්තුවේ ප‍්‍රවාහන කටයුතු සඳහා මිලියන 67.51ක් වැයකොට බස්රථ 06ක් මිලදී ගැනීමේදීද ප‍්‍රසම්පාදනවලට පිටින් අක‍්‍රමිකතා ඇතිව මිලදී ගැනීම් කර ඇති බව විගණකාධිපති වාර්තාවෙහි වැඩිදුරටත් සඳහන්ය. මෙවැනි ප‍්‍රසම්පාදන ගැටලූ ගණනාවක් එම වර්ෂයට අදාල වාර්තාවෙහි තිබේ.
වසරකට ලක්ෂ විසිඅටදහසක් වසරකට කා දමා, රටට හරිහැටි සේවයක් නොකරන පාර්ලිමේන්තුව ලංකාවේ තත්වය ගැන අපූරු සංකේතයකි. පාර්ලිමේන්තුව පාලනය කිරීමටවත්, ප‍්‍රසම්පාදන මාර්ගෝපදේශ අනුගමනය නොකිරීම ලංකාවේ යහපාලනය සිදුව ඇති දේවල් තහවුරු කරන සංකේතයකි.
අනුරංග ජයසිංහ
