සෑම ක‍්‍රීඩාවක්ම තවත් ක‍්‍රීඩාවක අංග ලක්ෂණ උපයෝගී කරගනිමින් බිහිවී ඇත. ඊට ක‍්‍රීඩා පිටි සැකැස්ම, ක‍්‍රීඩා උපකරණ හා ක‍්‍රීඩක ඉරියව්ද අයත්ය.
උදාහරණයකට වොලිබෝල් ක‍්‍රීඩාව ආරම්භ වී ඇත්තේ ඒ වන විට පැවති බාස්කට්බෝල්, ටෙනිස් හා හෑන්ඞ්බෝල් යන ක‍්‍රීඩාවල අංග ලක්ෂණ උපයෝගී කරගනිමින්ය. ඒ 1895 වර්ෂයේදී ඇමෙරිකාවේ මැසචුසෙට්ස් ප‍්‍රාන්තයේ හෝලියොත් නගරයේ තරුණ ක‍්‍රිස්තියානි සංගම් ශාරීරික අධ්‍යක්ෂ විලියම් ජී මෝගන් විසින්ය.
ක‍්‍රීඩාවක් ලෙස බේස්බෝල් ක‍්‍රීඩාව පිළිබඳ සමහරුන්ට යම් දැනුවත්කමක් තිබේ. ඒ ශ‍්‍රී ලංකාවේ පාසල් කිහිපයක බේස්බෝල් කී‍්‍රඩාව ව්‍යාප්තව පැවතීමත්, ජාතික මට්ටමේ බේස්බෝල් කණ්ඩායම් පැවතීමත් හේතුවෙන්ය. සමහර විට බේස්බෝල් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජාතික ක‍්‍රීඩාව ලෙස දන්නා නිසාය.
ශ‍්‍රී ලංකාවට තවමත් නීතියෙන් හෙවත් නිල වශයෙන් නම් කර ඇති ජාතික ක‍්‍රීඩාවක් නැති බව කරුණාවෙන් සලකන්න. ශ‍්‍රී ලංකාවට නිල වශයෙන් නම් කරන ලද ජාතික සංකේත කිහිපයක් තිබේ. ඒවා අතර ජාතික කොඩිය, ජාතික ගීය, ජාතික වෘක්ෂය, ජාතික පක්ෂියා, ජාතික පුෂ්පය ආදිය තිබේ. පෙර කී ලෙසම ජාතික ක‍්‍රීඩාවක් නැත.
කරුණු සොයාබලා තහවුරු කරගැනීමකින් තොරව වාර්තා කරන අධිපතිවාදී මාධ්‍ය ප‍්‍රචාරණයත්, එම මාධ්‍ය ප‍්‍රචාරණයට පහසුකම් හා වරදාන සැලසිය හැකි ‘වොලිබෝල්’ සම්මේලනයක් තිබීමත් නිසා වොලිබෝල් ශ‍්‍රී ලංකාවේ ජාතික ක‍්‍රීඩාව ලෙස නම් කරමින් වාර්තා කිරීම් කරයි. එය කෙතරම් ඛේදනීය දැයි කිවහොත් පාසල් දරුවන්ට පවා ශ‍්‍රී ලංකාවේ ජාතික ක‍්‍රීඩාව ලෙස වොලිබෝල් උගන්වනු ලැබේ. ලකුණු ලැබෙන්නේ එම වැරදි සඳහන පිළිතුර වශයෙන් දැක්වුවහොත් පමණය. මෙය වූ කලි ‘මහවැලි කළු කැලණි වලවේ යන ගංගා- සමනළ කන්ද මුදුනේ සිට පැනනැංගා’ යන ජනප‍්‍රිය කවිය වැනිය. මහවැලි ගඟ සමනල කන්දෙන් පැන නගින්නේ නැත. එයත් පාසල් දරු දැරියන්ට එය එසේ යැයි උගන්වනු ලැබේ. ලකුණු ලැබෙන්නේ කවියේ ලෙස පිළිතුරු සැපයුවොත් පමණය. ප‍්‍රසිද්ධ ප‍්‍රශ්න විචාරක වැඩසටහන්වල පවා වරද මේ ලෙසම සිදුවේ.
එල්ලේ ක‍්‍රීඩාව පිළිබඳව ඔබ දන්නවා විය යුතුය. සමහරවිට එල්ලේ ක‍්‍රීඩා තරගයක් දැක හෝ තිබෙන්නට හැකිය. මේ එල්ලේ ක‍්‍රීඩාව සම්බන්ධයෙන්ද අනූව දශකය වනතෙක්ම පැවතියේ වැරදි භාවිතාවකි. ඒ ශ‍්‍රී ලංකාවේ ජාතික ක‍්‍රීඩාව එල්ලේ කියාය. ඊට සමහරවිට හේතු වන්නට ඇත්තේ ශ‍්‍රී ලංකාවට ආවේණික එකම තරගකාරී ක‍්‍රීඩාව එල්ලේ නිසා විය හැකිය.
ක‍්‍රීඩා අමාත්‍යාංශයේ ලියාපදිංචි අනෙකුත් තරගකාරී ක‍්‍රීඩා සියල්ලම ගෙඩි පිටින් පැමිණ ඇත්තේ විදේශයකින් වීම එයට හේතුවය.
මේ වෑයම ඉහත සඳහන් කළ බේස්බෝල් ක‍්‍රීඩාවටත්, එල්ලේ ක‍්‍රීඩාවටත් උපත දුන් ක‍්‍රීඩාව ගැන කතා කිරීමටය. බි‍්‍රතාන්‍යය තුළ පවතින එම ක‍්‍රීඩාව හඳුන්වන්නේ ‘රවුන්ඩර්ස්’ :ඍදමබාැරි* වශයෙන්ය. අදටත් එංගලන්තයේ හා අයර්ලන්තයේ පාසල් අතර මේ ක‍්‍රීඩාව ජනප‍්‍රියය.
බේස්බෝල් ක‍්‍රීඩාවේ උපත පිළිබඳ සඳහන් කිරීම් තුළ ඊට උත්පත්තිය ලැබුණේ රවුන්ඩර්ස් ක‍්‍රීඩාවෙන් බව දැක්වෙයි. උතුරු ඇමෙරිකාව තුළ බේස්බෝල් ක‍්‍රීඩාව සනිටුහන් වී තිබෙන්නේ එහි ගිය බි‍්‍රතාන්‍යයන්ගේ රවුන්ඩර්ස් ආභාසයෙනි.
ශ‍්‍රී ලංකාවේ එල්ලේ ක‍්‍රීඩාව පිළිබඳ ලියැවුණු පොතකද එල්ලේ කී‍්‍රඩාවට සමාන එංගලන්තයේ ඇති රවුන්ඩර්ස් නම් ක‍්‍රීඩාවක් තිබෙන බව සඳහනක් තිබුණි. ශ‍්‍රී ලංකාව පාලනය කළ බි‍්‍රතාන්‍යයන් ඔවුන්ගේ පවුලේ සාමාජිකයන් හා හිතවතුන් සමඟ කොළඹ වරාය අවට තිබූ ඔවුන් භාවිත කළ ක‍්‍රීඩාංගණවල රවුන්ඩර්ස් ක‍්‍රීඩාවේ යෙදුණ බවත්, එය ආභාසයට ගනිමින් එල්ලේ ක‍්‍රිඩාව බිහිවී ඇති බවත් අනුමාන කෙරේ.
රවුන්ඩර්ස් ක‍්‍රීඩාව ගැන එංගලන්තයේ ලිඛිත සාක්ෂි හමුවන්නේ 1744 තරම් ඈතකදීය. ඒ : නමැති ළමා පොතකය. බේස්බෝල් පිළිබඳ ඇමෙරිකාවේ ලිඛිත කරුණු හමුවී ඇත්තේ 1844 තරම් ඈතක නිව්යෝක් නගරය කේන්ද්‍ර කරගනිමින්ය. එල්ලේ ක‍්‍රීඩාව පිළිබඳ ශ‍්‍රී ලංකාවේ ලිඛිත සාධක විසිවන සියවස ආරම්භයේ පළමු දශකයේදී හමුවී ඇත. 1930-1940 දශකවල ක‍්‍රීඩා සමාජ මට්ටමේ එල්ලේ ක‍්‍රීඩාවද, 1950 දශකයේදී පාසල් මට්ටමේ එල්ලේ ක‍්‍රීඩාවද පැවති බවට ලිඛිත සාක්ෂි ඇත. ශ‍්‍රී ලංකා එල්ලේ සම්මේලනය 1962 වර්ෂයේදී කොළඹ කොටුව ටයිම්ස් මන්දිරයේදී පිහිටුවා ඇත්තේ ඊට පෙර දශකවල පැවති එල්ලේ ක‍්‍රීඩාවේ ව්‍යාප්තියට සාක්ෂි දරමින්ය.
රවුන්ඩර්ස් වූ කලි පිත්ත හා පන්දුව අතර වූ ක‍්‍රීඩාවකි. වොලිබෝල් හා එල්ලේද පිත්ත හා පන්දුව අතර වූ ක‍්‍රීඩාය. එතරම් දිගු නොවූ වටකුරු ලී පිත්තක් හා සම් හෝ සම් නොවන සැහැල්ලූ පන්දුවක් රවුන්ඩර්ස් සඳහා භාවිත කෙරේ. එම පිත්ත අල්ලන ප‍්‍රදේශය ඇල්ලීමට පහසු ආකාරයේ වෙලූමකින් සමන්විත අතර පන්දුවට පහරදෙන ප‍්‍රදේශය වටකුරු වුවද පිත්ත අල්ලන ප‍්‍රදේශයට වඩා වටප‍්‍රමාණය විශාලය. බේස්බෝල් පිත්ත රවුන්ඩර්ස් පිත්තට වඩා දිගින් වැඩි අතර එහි පිත්ත අල්ලන ප‍්‍රදේශයේ සිට පන්දුවට පහරදෙන ප‍්‍රදේශය දක්වා වටප‍්‍රමාණය ක‍්‍රමානුකූලව විශාල වේ. පන්දුවද සම් ආවරණයක් සහිත එකකි. එල්ලේ ක‍්‍රීඩාවේ පිත්ත වර්තමානයේ සකස් කරගනු ලබන්නේ සිහින් උණබම්බුවලින්ය. එහි පිත්ත අල්ලන ප‍්‍රදේශයේ ඇල්ලීමට පහසුවන ආකාරයෙන් රබර් වැස්මක් යොදනු ලබන අතර පන්දුවට පහරදෙන ප‍්‍රදේශය පිපිරීම්වලින් ආරක්ෂා කරගැනීම සඳහා තංගුස් හෝ නයිලෝන් නූල්වලින් ඔතනු ලැබේ.
ක‍්‍රීඩා පිටි සැකැස්මද මේ තුන් ක‍්‍රීඩාවේම එක හා සමාන යැයි කිව හැකි ලක්ෂණවලින් පිරී ඇත. රවුන්ඩර්ස්හි පන්දුවට පහරදෙන්නාගේ ස්ථානයද පන්දු යවන්නාගේ ස්ථානයද පන්දුවට පහරදීමෙන් පසු වටරවුමක් ලෙස ධාවනයේ යෙදිය යුතු ධාවන සීමාද පවතී. බේස්බෝල්වලත්, එල්ලේවලත් එය ඒ ආකාරමය. රවුන්ඩර්ස්වල මේ ධාවන සීමා පිතිකරුට දකුණු පැත්තෙන් පන්දු යවන්නාට සමාන්තරවද, පිතිකරුට ඉදිරියෙන් පන්දු යවන්නාට පසුපසින්ද, පිතිකරුට වම් පැත්තෙන් පන්දු යවන්නාට සමාන්තරවද සලකුණු කර තිබේ. බේස්බෝල්වලත්, එල්ලේවලත් එම ධාවන සීමා පිහිටුවා ඇත්තේ එයාකාරයටය. වෙනස් වන්නේ ඒ එක් එක් ධාවන සීමා අතර දුර පමණය.
රවුන්ඩර්ස්වලදී ධාවනයේ යෙදෙන ක‍්‍රීඩකයෙකු පන්දු රකින පිල දවාගන්නේ පන්දුව අතැතිව ධාවන සීමාව සලකුණු කර ඇති බේස් යනුවෙන් හැඳන්වෙන ඉන්නට තට්ටු කිරීම මගින්ය. බේස්බෝල්වලදී එය සිදුවන්නේ ඝන හම් පන්දුව ධාවන සීමාවේදී ධාවකයා එම ස්ථානය සලකුණු කිරීමට පෙර රැුකගැනීම මගින්ය. එල්ලේ ක‍්‍රීඩාවේදී එය සිදුවන්නේ ධාවන සීමාවක නතරවීමට පෙර ධාවකයාගේ ඇඟට එල්ලේ පන්දුව වැදීමට සැලැස්වීම මගින්ය. මෙහිදී එල්ලේ සඳහා භාවිත කරන පන්දුව සැහැල්ලූ පන්දුවක් වීම නිසා ධාවකයාට හානියක් වන්නේ නැත. (දැනට එල්ලේ පන්දුව වශයෙන් භාවිත කරන්නේ ටෙනිස් බෝලය, එහි ඇති ලොම් ඉතා තුනී වැස්මක් සහිතවන තෙක් සකස් කරගැනීමෙන් පසුය.*
රවුන්ඩර්ස්හි ක‍්‍රීඩා පිටි ප‍්‍රදේශය පන්දුවට පහරදෙන්නාගේ ස්ථානයේ සිට ඉදිරියට ඇති ආකාරයට සකස් වේ. බේස්බෝල්වලත් පන්දුවට පහරදෙන්නාගේ සිට ඉදිරියට ලෙස ක‍්‍රීඩා පිටිය සකස්වුවද ත‍්‍රිකෝණයක ඇති ඍජුකෝණයක් ආකාරයට පන්දුවට පහර දෙන්නාගේ සිට ක‍්‍රීඩාවේ වලංගු ප‍්‍රදේශය සකස් කර තිබේ. එහෙත් එල්ලේ ක‍්‍රීඩාවේ වලංගු ප‍්‍රදේශය පන්දුවට පහරදෙන්නාගේ සිට ඉදිරියටත්, දැවීම් නොදැවීම් සලකුණු කරන (බයිස් කණු* කණුවලින් ඇති පසුපස ප‍්‍රදේශය දක්වාත් පුළුල්ව විහිදී පවතී.
මේ ක‍්‍රීඩාවේ සැකැස්ම නිසාමදෝ රවුන්ඩර්ස්වල කණ්ඩායමක ඉන්නේ ක‍්‍රීඩකයන් 9 දෙනෙකු පමණි. බේස්බෝල්වලත් එම සංඛ්‍යාවය. එහෙත් එල්ලේවල කණ්ඩායමක ක‍්‍රීඩකයන් සංඛ්‍යාව 16කි. (එය ලෝකයේ කණ්ඩායම් ක‍්‍රීඩාවක වැඩිම ක‍්‍රීඩකයන් සංඛ්‍යාවක් සිටින ක‍්‍රීඩා අතරින් එකකි. ඕස්ටේ‍්‍රලියානු පාපන්දුවල කණ්ඩායමක ක‍්‍රීඩකයෝ 22ක් ක‍්‍රීඩා කරති.* මේ ක‍්‍රීඩා තුනේම පන්දු රකින අවස්ථාවේදී පන්දු රකින කණ්ඩායම පසු පන්දු රකින්නෙකු රඳවයි.
රවුන්ඩර්ස් හා එයින් උපත ලැබූ බේස්බෝල් හා එල්ලේවල මේ සමානත්වයන් කෙතරම් අපූරුද යන්න එම තරග නැරඹීමෙන්ම ඔබට පසක් කරගත හැකිවනු ඇත.
