එජාප ව්‍යවස්ථාව ඒකාධිපතියි

ඉරාන් වික‍්‍රමරත්න

ඔබේ ආණ්ඩුව අවුරුදු හතරක් බලයේ හිටියත්, බොහෝ පුරවැසියන් ඉන්නේ කළකිරීමෙන්, සමහරු කියන්නේ අප තවම ඉන්නේ 2014 සිටි තැනම බවයි. ඒ ගැන අදහස මොකක්ද?
2014 සමඟ සංසන්දනය කළොත් දේශපාලන පැත්තෙන් ප‍්‍රගතියක් තියෙනවා. ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී රාමුව ශක්තිමත් වෙලා තියෙනවා. විධායකය හා ව්‍යවස්ථාදායකය අතර තුලනය ශක්තිමත් වෙලා තියෙනවා. අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය තහවුරු වෙලා තියෙනවා. සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුට විශ්වාසයෙන් යන්න පුළුවන්, දේශපාලන බලය වෙනුවට අධිකරණය මූලධර්ම අනුව තීන්දුවක් ගනියි කියන විශ්වාසයෙන්.

විධායකයේ බලය අඩු කරලා පාර්ලිමේන්තුවට සෑහෙන දුරකට විධායකය වගවෙන්න ඕනෑ තත්වයක් ඇතිවෙලා. ඒක සම්පූර්ණයෙන්ම සාර්ථක නැතත්, කොමිෂන් සභාවලින් ඒ වගවීම ඇතිවෙලා තියෙනවා. විධායකය දෙන පත්වීම් සුදුසුද නැද්ද කියලාත් කොමිෂන්වලට තීන්දු කරන්න බෑ. විධායක ජනාධිපතිවරුන් අසීමිත බලතල භුක්ති වින්දා. විශේෂයෙන්ම මහින්ද රාජපක්ෂ ජනාධිපතිතුමාත්, එතුමා යට හිටපු බලධාරීනුත් ඒ බලතල පාවිච්චි කළා. ඒවා අද නතර වෙලා.

අපේ ආණ්ඩුවේ බලවතෙක් හෝ සාමාජිකයෙක් මිනිස්සුන්ගේ ජීවිතවලට හානි කළා කියලා කිසිම චෝදනාවක් නැහැ. මාධ්‍යවේදීන්ව අතුරුදන් කරවීම්, පහරදීම් ගැන චෝදනා නැහැ. දැන් පුරවැසියන්ට තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය පවා තියෙනවා. මේ කාරණා මම නැවත සිහිපත් කළේ මේවා දැන් සාකච්ඡුාවලදී මතුවෙන්නේ නැති හින්දායි. ලෝකයේ ඕනෑම තැනක නිදහස හැමවිටම ආරක්ෂා විය යුතුයි. එහෙත් අප ගොඩනඟාගත යුතු දුර්වල තැන් තියෙනවා.

ඒ මොනවාද?
අපි ඉතිහාසයේ පස්සට ගිහින්, නිදහස ලැබූ තැන ඉඳන් බැලූවොත් දැන් අවුරුදු 70ක් ගෙවී ගිහින්. ඕනෑම රටකට උපතේ ඉඳන්ම අභියෝග තියෙනවා. ඒවා මොනවාද, ඒවාට දැක්විය යුතු ප‍්‍රතිචාරය මොනවාද කියන ප‍්‍රශ්නය තියෙනවා. 1948 දී මේ රටට තිබුණු එක් ප‍්‍රධාන අභියෝගයක් තමයි ජාතිය ගොඩනැඟීම. මේ රට බහුජාතීන්, බහුසංස්කෘතීන්, බහුආගම්, භාෂාවන් තියෙන රටක්. අපේ ඉතිහාසය දිහා බැලූවොත් මේ රටේ රාජධානි ගණනාවක් තිබිලා තියෙනවා. ප‍්‍රදේශ අනුවත්, ජාතීන් අනුවත් ඒවා බෙදිලා තිබුණා. සුද්දා ලංකාවට ඇවිත් මේ රාජධානි එකතු කළා. ඒත් සුද්දාටත් ඒක හරිහැටි කරන්න බැරිවුණා. අපට තිබුණු අභියෝගය තමයි මේක එක රටක් හැටියට ඉදිරියට ගෙනයෑම. එක අනන්‍යතාවක් ඇති කරගැනීමේ අභියෝගය. මේක ලංකාවට විතරක් තිබුණු ප‍්‍රශ්නයක් නෙවෙයි. මේ අභියෝග ආසියානු, අප‍්‍රිකානු ආදි කලාපවල නොයෙකුත් රටවලට තිබුණා. එක්වෙන්න නම් ශ‍්‍රී ලාංකික කියන අනන්‍යතාවක් ගොඩනඟන්න ඕනෑ.

පුද්ගලයෙක් හැටියට මම පළවැනියට ශ‍්‍රී ලාංකිකයෙක් විදියට හිතන්න ඕනෑ. දෙවැනියට තමයි මගේ භාෂාව මොකක්ද, ආගම මොකක්ද, කන්නේ මොනවාද වගේ දේවල් හිතන්න ඕනෑ. එතකොට ශ‍්‍රී ලාංකික අනන්‍යතාවක් තුළට ඇතුළු වෙන්න ඕනෑ මොනවාද? ක‍්‍රිකට් ගහන එකට ඇතුළුවෙන්න ඕනෑ. ඒත් තවත් ගොඩක් කාරණා ශ‍්‍රී ලාංකික අන්‍යතාවකට ඇතුළුවෙන්න ඕනෑ. එකක් තමයි ශ‍්‍රී ලාංකිකයන් හැමෝම පිළිගන්න, ගරු කරන එක නීතියක් හෙවත් එක ව්‍යවස්ථාවක් තිබීම. ව්‍යවස්ථාවෙන් තමයි අපි එකට ගැටගැහෙන්නේ. අවුරුදු 70කට පස්සේත් අපට මම මේ කියපු ප‍්‍රශ්න විසඳාගන්න බැරිවෙලා. තවමත් අපට ව්‍යවස්ථාවක්වත් හදාගන්න බැරිවෙලා. අදටත් නොවිසඳුණු අංක එකේ අභියෝගය ඒක.

දෙවැනි අභියෝගය දරිද්‍රතාවය. ආර්ථිකය. දුප්පත්කම නැති කරන්න මොන වගේ ආර්ථික ක‍්‍රමයක්ද ඇති කරන්න ඕනෑ කියලා අපි තවම කල්පනා කරනවා. ලංකාවේ පණස් ගණන්වල වගේ ඒ ගැන හොඳ ප‍්‍රබුද්ධ වාදවිවාද තිබුණා. ඒත් ඒ වාදවිවාද තිබුණේ මොන පාරේද අපි යා යුත්තේ කියන එක ගැන. ඒ කාලය දිහා බැලූවාම මේක සමාජවාදී ක‍්‍රමයක්ද, ධනවාදී ක‍්‍රමයක්ද, මිශ‍්‍ර ක‍්‍රමයක්ද කියන එක ගැන තමයි වාද කළේ. ඊට අමතරව ඒ අරමුණට යන්නට ගත යුතු පියවර මොනවාද කියලා කල්පනා කළා.

අපි ගත්ත මාර්ගය හා, එහි අප ගිය ගමන මොහොතකට සංසන්දනය කරන්න ඕනෑ. කොරියාව. තායිලන්තය හා සිංගප්පූරුව සමඟ මා සංසන්දනය කරන්නම්. මේ රටවල් තුනම ආසියාවේ. ඒ තුනම බෞද්ධයන් විශාල පිරිසක් ඉන්න රටවල්. එදා කොරියාවට වඩා ඉහළින් අපේ ආර්ථිකය තිබුණා. ඒත් අද අපේ මහජන දිනයක් තියෙනකොට මිනිස්සු පස්සෙන් එනවා කොරියාවේ රැුකියා ඉල්ලගෙන. තායිලන්තයත් රාජධානියක්. රජ කෙනෙක් ඉන්නවා. ඒත් තායිලන්තය වැඩි වශයෙන් හමුදාව පාලනය කරනවා. ක‍්‍රමය අපට වඩා වෙනස්. ඒත් ආර්ථික වශයෙන් අපට වඩා දියුණුයි.

අනෙක් රට තමයි සිංගප්පූරුව. සිංගප්පූරුවට තිබුණු අභියෝගත් අපට තිබුණු අභියෝගත් අතර සමානකම් තිබුණා. සිංගප්පූරුවට තිබුණු ලොකුම අභියෝගය තමයි බහුජාතික වීම. චීන, මැලේ, ඉන්දීය ජනවර්ග ඒ රටේ තිබුණා. ජාතීන් අතර බෙදීම් මැද දියුණුවීම අභියෝගයක්.
ඒ ගැන ලී ක්වාන් යූ අගමැතිතුමාගේ පොතේ වැදගත් පාඩම් තියෙනවා. එක් කාරණාවක් කීවොත්, එතුමා ලංකාවට ඇවිල්ලා එස්.ඩබ්ලිව්.ආර්.ඞී. බණ්ඩාරනායක අගමැතිතුමා සමඟ සාකච්ඡුා කරලා තිබුණා. බණ්ඩාරනායක අගමැතිතුමා බොහොම ආඩම්බරයෙන් කතාකළාලූ ලංකාව සිංහල බෞද්ධ රටක් විදියට ගොඩනඟන්නේ කොහොමද කියන එක ගැන. එතකොට ලී ක්වාන් යූ අගමැතිතුමාට එක්වරම හිතට ප‍්‍රශ්නයක් නැඟුණාලූ. ඒ ප‍්‍රශ්නය තමයි ලංකාවේ දෙමළ හා මුස්ලිම් මිනිස්සුන්ට මොනවා වේවිද කියන එක.

ඔහු එයින් යමක් ඉගෙනගත් බව කියනවා. ඔහු අලූත් රටක් ගොඩනඟනවා. ඔහු කරන්නේ තිබුණු රාජධානි නැවත හදන එක නෙවෙයි. අලූතෙන් රටක් හදන එක. ඔහු හිතුවා සිංගප්පූරුව හදනවා නම් හැම ජාතියකටම එක හා සමානව සලකන ප‍්‍රතිපත්තිය වැදගත් බව. ඊට අමතරව ඔහු රටේ විවිධ භාෂාවලට වටිනාකම දුන්නාට, ඉංග‍්‍රීසි භාෂාව අධ්‍යාපනයෙහි කේන්ද්‍රීය භාෂාව බවට පත්කළා.

අපේ නායකයන් රට මුහුණදෙන අභියෝග පිළිබඳ වැදගත් තීන්දු ගත්තේ නැතත් බලය ගන්නට ජනප‍්‍රියවාදී පැත්තට ගියා. අපේ රටේ එක් කාලෙක තිබුණු මහා සංවාදයක් වෙලා තිබුණේ ලංකාවට එකල පාවිච්චි කළ, සුද්දා දීපු සිලෝන් කියන නම වෙනුවට අපේ නමක් දාන්න ඕනෑ බව. සිංගප්පූරුවේත් තිබුණේ සුද්දා දුන්න නම. ඔවුන්ගේ ඇත්ත නම සිංගපුර. ඒත් සිංගප්පූරුව සුද්දා දීපු නම තියාගත්තා. ඒත් රට වෙනස් කරගත්තා.

මේ වෙලාවේ එජාපය කළ යුත්තේ මොනවාද කියන ප‍්‍රශ්නය හැමෝටම තිබෙනවා. ඔබ හිතන්නේ මොකක්ද?
කරන්න ඕනෑ රට හදන එක. ඒකට එක් පැත්තකින් හරි ප‍්‍රතිපත්ති තියෙන්න ඕනෑ. අනෙක් පැත්තෙන් ඒ ප‍්‍රතිපත්ති ඉදිරියට ගෙනැල්ලා හරියට ක‍්‍රියාත්මක කරන්න පුළුවන් නායකත්වයක් ඕනෑ, මම හිතන්නේ අවුරුදු දහයකින් ලොකු වෙනසක් කරන්න පුළුවන් බව. අවුරුදු හතරක් යද්දී මිනිස්සුන්ට ඒ වෙනස දැනෙන්නට සලස්වන්න පුළුවන්. අපි ඒකට සැලසුම් හදන්න ඕනෑ.
ගෙවුණු අවුරුදු 70 ගැන සමහරු සෑහීමට පත්වෙනවා. මම නම් සෑහීමට පත්වෙන්නේ නැහැ. එදා සිංගප්පූරුව, තායිලන්තය, කොරියාව වගේ රටවලට වඩා ආර්ථික වශයෙන් ඉදිරියෙන් හිටියා නම්, දැන් පසුපසට පැමිණීම ගැන මට සෑහීමට පත්වෙන්න බෑ. අපේ දේශපාලනඥයන් රටට එක කතාවක් කියන අතරේ ඔවුන් වෙන දේවල් කරනවා. අපි ඕක නවත්වන්න ඕනෑ.

මම උදාහරණයකට භාෂාව ගැන කතාව ගැන කියන්නම්. දේශපාලනඥයන් සිංහලකම ගැන කතාකරනවා. ඒත් මම කැමතියි පාර්ලිමේන්තුවේ ඉන්න අනෙකුත් 224ගෙන්ම අහන්න එක්කෙනෙක් හරි තමන්ගේ දරුවන්ට ඉංග‍්‍රීසි නැතිව සිංහල විතරක් ඉගැන්නුවාද කියලා. ඔය හැමෝම දරුවන්ට ඉංග‍්‍රීසි උගන්වනවා. ඔවුන් කරලා තියෙන්නේ රටට එක ප‍්‍රතිපත්තියක් හදලා, පවුලට තව ප‍්‍රතිපත්තියක් හදාගන්නා එකයි. භාෂාව විතරක් නෙවෙයි ආර්ථිකය ගැනත්, සංස්කෘතිය ගැනත් එහෙමම තමයි. දේශපේ‍්‍රමය ගැන කතාකරමින් පවුලටම ඇමෙරිකන් පුරවැසිභාවය ලබාගත් අයත් ඒ ගොඩට අයිතියි. ඉතින්, එහෙම නොවී අවංකත්වය තියෙන නායකත්වයක් ඕනෑ.

අවංක නායකයෙක් අඳුනගන්නේ කොහොමද කියන ප‍්‍රශ්නය පුරවැසියන්ට තියෙනවා නේද?
ඒකට මිනුම් ගොඩක් තියෙනවා. මම එක උදාහරණක් කියන්නම්. කවුරුහරි මහජන සේවයට ඉදිරිපත් වෙනවා නම්, ඒ කෙනා තමන්ගේ වත්කම් බැරකම් ප‍්‍රකාශ කරන්න ඕනෑ. අද පාර්ලිමේන්තුවේ සාමාජිකයන් අතරින් 10 දෙනෙක්වත් වත්කම් බැරකම් ප‍්‍රකාශ දීලා නැහැ. ඇත්ත ප‍්‍රශ්නය මම කියන්නම්. රටේ ජනාධිපති මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන, අගමැති රනිල් වික‍්‍රමසිංහ, විපක්ෂ නායක මහින්ද රාජපක්ෂ කියන තුන්දෙනා වත්කම් බැරකම් ප‍්‍රකාශ දෙන්න ඕනෑනේ. ඔවුන් රටේ නායකයන් විදියට ඒවා ප‍්‍රසිද්ධ කරලා අනෙක් මන්ත‍්‍රීලාට ආදර්ශයක් දෙන්න එපැයි. අවංක නායකත්වයකට පුළුවන් ඒ ආදර්ශය දෙන්න.

අපි ලංකාවේ අලූත් දේශපාලන සංස්කෘතියක් ගොඩනඟන්න ඕනෑ. ඒ වෙනුවෙන් පෙරළියක් ඇතිවෙන්න ඕනෑ. අලූත් අය ඉදිරිපත් වෙන්න ඕනෑ. අලූත් අයට බාධක තියෙනවා. වෙනත් පක්ෂවල පවා බාධක තියෙනවා. පවුල් දෙකතුනක් යම්කිසි ආකාරයකින් රට පාලනය කරන්න වෑයම් කරනවා. ලංකාවේ දේශපාලන සංස්කෘතියත් ඒකට ගැළපෙන්නට හැදිලා තියෙනවා. රනිල් වික‍්‍රමසිංහ ඉන්නවා නම් ඔහුගේ ගුණ කථනයම කරන්න ඕනෑ. මහින්ද නායකයා නම් මහින්දගේ ගුණ කථනය කරන්න ඕනෑ. ඒකයි දැනට තියෙන සංස්කෘතිය. ඒත් ස්වාධීනව හා විද්‍යාත්මකව තමන්ගේ පෞද්ගලික අදහස් කියන්න පුළුවන් දේශපාලන සංස්කෘතියක් හදන්න ඕනෑ. නැත්නම් එහෙයියෝ තමයි හැදෙන්නේ. එහෙම දේශපාලන නායකයන් ඉන්නවා නම් රට හදන්න ඕනෑ නැහැ. අනෙක පරම්පරාවෙන් පරම්පරාව රට වෙනස්වෙනවා. දේශපාලනයත් අලූත් පරම්පරාවට යන්න ඕනෑ. එහෙම වෙනස් වෙන්නට නම් අලූත් නායකයෙක් එන්නත් ඕනෑ.

ඔබ යෝජනා කරන අලූත් පුද්ගලයා කවුද?
මම නිශ්චිත පුද්ගලයෙක්ව ඉදිරියට දාන්න ඕනෑය කියන තැන නැහැ. ඒත් මම හිතන්නේ ක‍්‍රමවේදයක් හරියට හදන්න ඕනෑ කියලයි. මූණ බලාගෙන දේශපාලනය කරන්න ඕනෑ නැහැනේ. ඒත් මම නිශ්චිත වෙනසක් යෝජනා කරනවා. එජාපයේ ඒකාධිපති ව්‍යවස්ථාවක් තියෙන්නේ. ඒ පක්ෂ ව්‍යවස්ථාව නවීන ලෝකයට සුදුසු නෑ. ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය කියන්නේ පුළුල් සංකල්පයක්. පක්ෂයක ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය කියන්නේත් අවශ්‍ය කාරණයක්. එජාපයේ ව්‍යවස්ථාව ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රීකරණය කළ යුතුයි. රනිල් වික‍්‍රමසිංහ නායකතුමා ඉවත්වෙලා යද්දී එතුමා මේ ව්‍යවස්ථාවම ඊළඟ නායකත්වයට නොදී ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී පක්ෂ ව්‍යවස්ථාවක් හදලා යන්න ඕනෑ. මේ සංවාදය අපි එජාපය ඇතුළේ කරද්දී පොදුජන පෙරමුණ ගැනත් වචනයක් කියන්න ඕනෑ. අද යූඇන්පීකාරයෝ අභ්‍යන්තර ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදය ඉල්ලලා කෑගහනවා. ඒත් අර පක්ෂයෙන් අපට ඇහෙන්නේ මහින්ද මහත්තයා 11 වැනිදා වෙද්දී එක්කෙනෙක්ව නම් කරයි කියලා.

අප විවෘතව කතාකළොත්, ඔබ ඇතුළු කණ්ඩායමක් මේ වෙද්දී සජිත් පේ‍්‍රමදාස මීළඟ ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකයා කළ යුතු බව පක්ෂය ඇතුළේ සංවාදයක් ගෙනයන බව අපට දැනගන්නට තියෙන කාරණයක්. ඔබ වඩා ලිබරල් අදහස් ඇති නායකයෙක් විදියට ප‍්‍රකටයි. එහෙත් සජිත් පේ‍්‍රමදාස ප‍්‍රසිද්ධ කන්සර්වේටිව් නායකයෙක්. සජිත්ට සහාය දෙන්නේ කොහොමද?
මම ලේබල් එකකට කොටුවෙන්න කැමති නැති බව කියන්න ඕනෑ. මම ලිබරල් අදහස් වගේම සමාජවාදී අදහස් පවා දරන කෙනෙක්. කොහොම වුණත් ඔබේ මූලික ප‍්‍රශ්නයට යොමුවෙලා මගේ පෞද්ගලික මතය කියන්නම්. මම කියන්නේ වෙනසක් වෙන්න ඕනෑ කියලයි. ඒ සජිත් පේ‍්‍රමදාස වෙන්න පුළුවන්. වෙනත් කෙනෙකු වෙන්නත් පුළුවන්. ඒ සංවාදය කරන්නට පක්ෂය ඇතුළේ ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී ඉඩක් හැදෙන්න ඕනෑ.

සජිත් සහ මා අතර අදහස්වල වෙනස්කම් තියෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා තමයි මම යෝජනා කරන්නේ පක්ෂයේ ව්‍යවස්ථාව වෙනස් වෙන්න ඕනෑ කියලා. සජිත් නායකයා වීමෙන් පසුව ඔහුගේ අදහස් ගැන ගැටලූ තිබුණොත් ඒ වෙනස්කම් මත අපට වාද විවාද කරන්න පුළුවන්. ඉන්පස්සේ ඒවාට එකඟ වෙන්න බැරි නම් පාක්ෂිකයන්ට ඔහුව නායකත්වයෙන් ඉවත් කරගන්නත් පුළුවන්. අනෙක දැන් තියෙන නායකත්වයට වඩා අපට ඔහු සමඟ ගනුදෙනු කරන්න පුළුවන් විදිය වෙනස්නේ. මම උදාහරණයක් ගන්නම්. ගෙදරදී අපට අම්මා තාත්තාව වෙනස් කරන්න අමාරුයිනේ. මොකද ඒ දෙන්නා හදන්නේ අපව වෙනස් කරන්නයි. ඒත් අයියාව වෙනස් කරන්න පුළුවන්නේ. සජිත් පේ‍්‍රමදාසගේ ඇතැම් අදහස් ගැන විවේචන තිබුණත් ඔහු සමඟ සාකච්ඡුා කරලා අදහස්වල වෙනස්කම් ඇති කරගන්න පුළුවන් බවත් මම කියනවා.