පැනල්ටි අවස්ථාවක්. අත්දැකීම් බහුල ක‍්‍රීඩිකාව හා ඇමෙරිකන් පාපන්දු කණ්ඩායමේ සමනායිකාව වන මේගන් රැුපීනෝ පහර එල්ලකරන්නට සූදානමින් සිටියා. වේගවත් පහර ගෝල රකින්නියගේ වම්පසින් ආවා. ගෝල රකින්නිය වැරදි මැනබැලීමකින් දකුණුපසට පැන්නා. සුන්දර ගෝලයක්. රැුපීනෝ තමන්ගේ තෙවැනි ලෝක කුසලාන අවසන් තරගයේදී, නැවතත් ගෝලයක් ලබාගත්තා. කොටට කපා රෝස පැහැයෙන් වර්ණ ගැන්වූ කොණ්ඩය ලෙලවමින් ඇය කෝනර් කලාපයට දිවගොස්, සුපුරුදු ජයග‍්‍රාහී ඉරියව්වෙන් දෑස් දෙපසට විහිදවූවා. ඒ පළමු ගෝලය.
රෝස් ලෙවෙල්. විසිහතර හැවිරිදි නැගී එන ක‍්‍රීඩිකාව. ඉතා තියුණු අවස්ථාවක්. පන්දුව පිටියේ මැද සීමාව පසුවී ඉදිරියට පැමිණෙද්දීම ලැබුණා. සහායට ළඟපාත ක‍්‍රීඩිකාවක් නැහැ. ඈතින් රැුපීනෝ හිටියා. පසුපසින් තවත් ක‍්‍රීඩිකාවක් හිටියා. පසුපෙළ ක‍්‍රීඩිකාවන් සිව්දෙනෙකු රෝස් වටකරගනිමින් සිටියා. ගෝල රකින්නිය තියුණු සූදානමකින්. ආරක්ෂක ක‍්‍රීඩිකාවන් දෙදෙනෙකු අතරට බෝලය දමාගත් රෝස් මඳක් ගුවනට පාකරමින් වේගවත් පහර එල්ලකළේ ගෝලයේ වම්පස අන්තයට. ගෝල රකින්නියට පැන නවත්වන්නට බැරි ඈතකින් බෝලය වේගයෙන් ගෝලය ඇතුළට රිංගුවා.
කතාව අවසන්. ලෝක කුසලාන අවසන් තරගයේ දෙවැනි ගෝලයත් වාර්තා කරමින් ජයග‍්‍රහණය සීල් තබාගන්නට ඒ කාන්තාවන් රංචුව සමත්වුණා.
ඇමෙරිකානු කාන්තා පාපන්දු පිල ලෝක කුසලානය ජයගත්තා. ඇමෙරිකාව අන්තර්ජාතික මට්ටමෙන් කිසිම තැනකදී ජයගන්නවා දකින්නට අප කැමති නැහැ. ඔවුන් ලොව ශ්‍රේෂ්ඨම ජාතිය ලෙස ඕනෑ තරම් අන්තර්ජාතික ජයග‍්‍රහණ ලබා තිබෙනවා. ඒ නිසා ඇමෙරිකානුවන් හැර කිසිවෙක් ඇමෙරිකාවට ජය පතන්නේත් නැහැ. එහෙත් මෙවර ලෝකයේම මිනිස් අයිතිවාසිකම්වලට ආදරය කරන උදවිය ඇමෙරිකානු ක‍්‍රීඩිකාවන්ට ජය පැතුවා.
ඇමෙරිකානු ක‍්‍රීඩිකාවන් ජයගත්තේ ලෝක කුසලානයක් පමණක්ම නොවෙයි. ඇමෙරිකාවේ කාන්තා අයිතිවාසිකම් අරගලයේ වැදගත්ම අවස්ථාවක්ද ඔවුන් ජයගත්තා. එය ලෝක කාන්තා අරගලයටද වැදගත්. එමෙන්ම ඩොනල්ඞ් ට‍්‍රම්ප්ලා ඇමෙරිකාවේ ස්ථාපිත කරන්නට යන පසුගාමී සමාජයට එරෙහි ප‍්‍රගතිශීලීන්ගේ සටනේ වැදගත් අවස්ථාවක්ද එලෙස අවසාන වුණා.
ක‍්‍රිකට් ලෝක කුසලානය පැවතුණු කාලසීමාවේදී අප සියලූදෙනාගේම ඇස් ඒ ලෝක කුසලානය වෙතට යොමුවී තිබුණා. ඒ නිසාම අපට පුවත්පතේ අකුරු අතර පවා කාන්තා ලෝක කුසලානය ගැන වචනයක් ලියන්නට ඉඩපහසුකම් වෙන් කරවාගන්නට නොහැකි වුණා. අපේ ඇස් ක‍්‍රිකට් ලෝක කුසලානයට යොමුවී තිබුණත්, ලෝකයේ ඇස් කාන්තා පාපන්දු ලෝක කුසලානයටත් යොමුවී තිබුණා. ක‍්‍රිකට් ලෝක කුසලානයේ තරගවලටත් වඩා ලෝකයේ වැඩිම පිරිසක් නරඹා තිබුණු අන්තර්ජාතික ක‍්‍රීඩා තරගාවලියක් බවට එය පත්වුණා.
ඇමෙරිකානු කාන්තා කණ්ඩායම අපරාජිතව පැමිණ අවසන් තරගය ජයගත්තේ සියල්ල විනාශ කරමින් ඉදිරියට යන කුණාටුවක් සිහිනංවමින්.
ඇත්තෙන්ම එය මෑත ඉතිහාසයේ නරඹන්නට ලැබුණු සුන්දරම ක‍්‍රීඩා උළෙලක් වුණා. ඔව්, පිරිමි පාපන්දු ලෝක කුසලානයටත් පිරිමි ක‍්‍රිකට් ලෝක කුසලානයටත් ග‍්‍රෑන්ඞ්ස්ලෑම් ටෙනිස් තරගාවලිවලටත් වඩා සුන්දරත්වයක් කාන්තා පාපන්දු ලෝක කුසලානයේ තිබුණා. නැහැ, එය එතරම් සුන්දර වුණේ කාන්තාවන් ක‍්‍රීඩා කළ නිසා නොවෙයි. ක‍්‍රීඩිකාවන් එහි දැක්වූ විස්කම් නිසායි. එක් තරගයකදී ගෝල 13ක් වාර්තාකිරීම විශේෂයි. එකම කණ්ඩායමේ ක‍්‍රීඩිකාවන් දෙදෙනෙක් හා තවත් කණ්ඩායමක ක‍්‍රීඩිකාවක් වැඩිම ගෝල සංඛ්‍යාවට හිමි කිරුළට තරග වැදුණු අන්දම විශේෂයි. එංගලන්තය සමග තරගයේදී වාර්තා කළ ගෝලයක් ඕෆ්සයිඞ් වීම නිසා අවලංගු වීම නාට්‍යරූපීයි. සියල්ලට නොදෙවැනි පේ‍්‍රක්ෂකයන්ගේ උද්යෝගය උද්වේගකරයි. ඇත්තෙන්ම, කාන්තා ලෝක කුසලානයේ තරග කිහිපයක් නරඹන්නට නොහැකිව මඟහැරුණා. තවත් තරග නැරඹුවේ පසුවයි. එහෙත්, එය සුන්දරම ලෝක කුසලාන තරගාවලියක්.
අප මුලින්ම කී ලෙස, තරගාවලිය අවසන් වුණේ ප‍්‍රංශයේ ලියෝන්හි පැවති අවසන් තරගයේදී ඇමෙරිකාව විසින් නෙදර්ලන්තය 2ට 0ක් ලෙස පරාජය කරමින්. ඇමරිකානු කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායම හතරවැනි වතාවටත් කුසලානය ජයගත්තා. ඔවුන් මෙවර ලෝක කුසලාන අවසන් තරගයට ආවේ පිට පිට තුන්වැනි වතාවටයි. 2011, 2015 හා මෙවර ඔවුන් අවසන් තරගයට ආවා. ජයගත්තේ පිට පිට දෙවැනි වතාවටයි. ලෝක කුසලාන අටක් අතරින් හතරක්ම ජයගනිමින් ඇමෙරිකානු පාපන්දු කණ්ඩායම ලෝක ඉතිහාසයේ හොඳම කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායම ලෙස සිය නම සටහන් කරවාගත්තා. ඇමෙරිකානු පාපන්දු කණ්ඩායම ලෝක කුසලාන හතරට අමතරව ඔලිම්පික් රන් පදක්කම සිව් වතාවක් ජයග‍්‍රහණය කර තිබෙනවා. ඒ අනුව මේ කණ්ඩායම ලෝකයේ ඕනෑම ක‍්‍රීඩාවක සිටින පිරිමි හෝ ගැහැනු කණ්ඩායම් අතරින් ශ්‍රේෂ්ඨතම කණ්ඩායමක් ලෙස මේ කණ්ඩායම හැඳින්විය හැකියි.
තරගාවලියේ ගෝල්ඩන් බෝල් කිරුළත් ගෝල්ඩන් බූට් එකත් මේගන් රැුපිනෝ හිමිකරගත්තා. එහෙත් ඇය තරම්ම තරුණ ක‍්‍රීඩිකා රෝස් ලෙවෙල් මෙන්ම සම නායිකා ඇලේක්ස් මෝගන්ගේ දක්ෂතා විශේෂයි. තවත් විශේෂත්වයක් වන්නේ මෙවර ලෝක කුසලානයට සහභාගි වූ ඇමෙරිකානු කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායමට සම නායිකාවන් තිදෙනෙකු සිටීමයි. ඇත්තෙන්ම මේ ශ්‍රේෂ්ඨ කාන්තාවන් ගැන ක‍්‍රීඩාව පැත්තෙන් වැඩි වැඩියෙන් කතාකළ හැකියි. කතාකළ යුතුයි. කතාකිරීමට රසවත්.
එහෙත් අපේ මේ සටහන මෙතැන් සිට ක‍්‍රීඩාවෙන් අයිතිවාසිකම් පැත්තට මාරුවෙනවා. ඇත්තෙන්ම මේ ලෝක කුසලානය කෙසේ හෝ ජයගැනීම වෙනුවෙන් මේ විශිෂ්ට ක‍්‍රීඩිකාවන් රංචුව දැවැන්ත කැපකිරීම් කරමින් වෙහෙස වී තිබුණා. ඒ ඔවුන්ට දැවැන්ත අයිතිවාසිකම් සටනක් ජයගැනීමේ වුවමනාවක් වී තිබුණා. ලොව පුරා කාන්තා ක‍්‍රීඩිකාවන් මෙන්ම, කාන්තා වෘත්තිකයන් වෙනුවෙන් දැවැන්ත අරගලයක් ජයගත යුතුව තිබුණා. ඒ කාන්තාවන්ට සම වැටුප් ඉල්ලීමේ අරගලයක්.
ඇමෙරිකානු කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායම ලෝක ඉතිහාසයේම අංක එක වෙද්දී, පිරිමි පාපන්දු කණ්ඩායම ලෝක කුසලාන තරගාවලිවලට සුදුසුකම් ලබන්නට නොහැකිව ළතැවෙනවා. ඔවුන්ට ලෝක කුසලානයට සුදුසුකම් ලැබීමම ජයක් වෙද්දී, කාන්තා කණ්ඩායම ජය පිට ජය ලබනවා. ඒ වුණත්, මේ කණ්ඩායම් දෙකට නිල වශයෙන් වැටුප් ගෙවීමේදී කාන්තා කණ්ඩායමට ගෙවන්නේ අඩු වැටුපක්. පිරිමි කණ්ඩායමට ගෙවන්නේ වැඩි වැටුපක්.
ඇමෙරිකානු කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායම 2015 ලෝක කුසලානය ජයගැනීමෙන් පසුව, 2016 අපේ‍්‍රල් මාසයේදී පළවැනි වතාවට ඇමෙරිකානු කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායම අයිතිවාසිකම් පිළිබඳව නඩුවක් පැවරමින් සටන ආරම්භ කළා. ආරම්භය දුන්නේ කාර්ලි ලොයිඞ්, ඇලෙක්ස් මෝගන්, මේගන් රැුපිනෝ හා බෙකී සොර්බ‍්‍රන් යන ක‍්‍රීඩිකාවන් පස්දෙනායි. මේ ක‍්‍රීඩිකාවන් පස්දෙනාම අතිවිශිෂ්ට ක‍්‍රීඩිකාවන්.
ඉන්පසුව 2017දී ක‍්‍රීඩිකාවන් මුදල් ගෙවීම පිළිබඳ ගිවිසුම් අත්සන් කර තිබුණා. එයින් ක‍්‍රීඩිකාවන්ගේ වැටුප් වැඩිකර තිබුණත්, පිරිමි ක‍්‍රීඩකයන්ට සමානව ගෙවීම් කරන බව සහතික වී තිබුණේ නැහැ. එහෙත් සාපේක්ෂව කාන්තාවන්ගේ වැටුප වැඩිවුණා.
කෙසේ වෙතත්, ඉන්පසුවද කරුණු හෙළිවී තිබුණේ පිරිමි ක‍්‍රීඩකයන්ට කාන්තාවන්ට වඩා වැඩිපුර ගෙවන බවයි. පිරිමි ක‍්‍රීඩකයෙකු එක් තරගයකදී ඩොලර් 13.166ක් ලබද්දී කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායමට ගෙවා ඇත්තේ තරගයකට 4950ක් පමණයි. වසරකදී පිරිමි ක‍්‍රීඩකයෙකු ඩොලර් 263,000ක් උපයද්දී කාන්තාවන් ඩොලර් 99,000ක් පමණයි උපයා ඇත්තේ. මේ තත්වය නිසා 2019 මාර්තු 8 වැනිදා ඇමෙරිකානු කාන්තා කණ්ඩායමේ ක‍්‍රීඩිකාවන් 28 දෙනෙකු එක්ව ඇමෙරිකානු පාපන්දු ෆෙඩරේෂනයට එරෙහිව නැවත නඩු පැවරුවා. වැඩියෙන් මුදල් ගෙවූ පසුවත් නැවත නඩු පැවරුවේ මන්දැයි කෙනෙකු විමසිය හැකියි. එහෙත් ඇත්තටම මෙතැන ප‍්‍රශ්නය වැඩි වැඩියෙන් සල්ලි ඉපැයීමේ වුවමනාව නොවෙයි. ලිංගිකත්වය මත සම වැටුප් ගෙවනවාද නැද්ද යන්නයි. ඒ නිසාම මේ කාන්තාවන් කළේ අයිතිවාසිකම් අරගලයක් මිස, වැඩි වැටුප් ලැබීමේ උද්ඝෝෂණයක් නොවෙයි.
හොඳම විහිළුව ඇමෙරිකාවේ පිරිමි හා කාන්තා ක‍්‍රීඩා කණ්ඩායම් දක්වන දක්ෂතාවන් සංසන්දනය කිරිමේදී හෙළිවෙන කරුණුයි. ඇමෙරිකානු පිරිමි පාපන්දු කණ්ඩායම 2006, 2010 හා 2014 ලෝක කුසලානවලදී ලබාගත් ගෝල සියල්ලෙහි එකතුව ගෝල 12ක්. ඇමෙරිකානු පාපන්දු කණ්ඩායම මෙවර ලෝක කුසලානයේදී තායිලන්තයට එරෙහි තරගයේදී පමණක් ඒ සම්පූර්ණ ගෝල සංඛ්‍යාව ඉක්මවමින් ගෝල 13ක් වාර්තා කළා.
කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායම්වලට අඩුවෙන් මුදල් ගෙවීම සාධාරණීකරණයට පාවිච්චි කරන එක් තර්කයක් වන්නේ පිරිමි ලෝක කුසලානවලදී වැඩිපුර ආදායමක් ඉපැයීමට හැකිවීමයි. කාන්තා ලෝක කුසලානයකදී එයට වඩා අඩු ආදායමක් හිමිවීමයි. කෙසේ වෙතත් මෙසේ වීමට ප‍්‍රධාන හේතු ගණනාවක් තිබෙනවා. පළමුවැන්න කාන්තා පාපන්දු ලෝක කුසලානය ගැන ‘ෆිෆා’ (ජාත්‍යන්තර පාපන්දු සම්මේලනය* ආයතනය අඩු සැලකිල්ලක් දැක්වීමයි. කාන්තා ලෝක කුසලානයේ ප‍්‍රචාරණය වෙනුවෙන් වෙන්වෙන්නේ අඩු මුදලක්.
කාන්තා පාපන්දු ලෝක කුසලානයේ වටිනාකම ඩොලර් මිලියන 30යි. ජයග‍්‍රාහකයන්ට ඩොලර් මිලියන 4ක් ලැබෙනවා. පිරිමි ලෝක කුසලානයේ වටිනාකම ඩොලර් මිලියන 400යි. ජයග‍්‍රාහකයන්ට ඩොලර් මිලියන 38ක් ලැබෙනවා. එහෙත් මේ ලෝක කුසලාන තරගාවලි දෙකේදීම ක‍්‍රීඩක ක‍්‍රීඩිකාවන්ගේ තරගකාරීත්වය, දක්ෂතාව, සුන්දරත්වය ආදි සියලූ දේ සමානයි. කිසිදු වෙනසක් නැහැ. ඇත්තෙන්ම කාන්තා තරගාවලියට අඩු සැලකුම් තිබියදීත් එය නරඹන පේ‍්‍රක්ෂකයන් සංඛ්‍යාව විශාලයි. අප පෙර කීවාක් මෙන්, පාපන්දුවලට දෙවැනි වූ ලොව දෙවැනියට වැඩිම පිරිසක් නරඹන (ඉන්දියානුවන් නිසා* ක‍්‍රීඩාව වන ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩාවේ පිරිමි ලෝක කුසලානයේ ඇතැම් තරගවලට වඩා පේ‍්‍රක්ෂක පිරිසක් කාන්තා පාපන්දු ලෝක කුසලානයේ ඇතැම් තරග නරඹා තිබුණා.
අනෙක් සුන්දරම කාරණය මෙයයි. ‘ස්පෝර්ට් ඉලස්ටේ‍්‍රටඞ්’ පවසන අන්දමට පසුගිය වසර තුනේදී කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායම සහභාගිවන ක‍්‍රීඩා තරග නරඹන පේ‍්‍රක්ෂකයන් සංඛ්‍යාව පිරිමි පාපන්දු කණ්ඩායම සහභාගිවන ක‍්‍රීඩා තරග නරඹන පිරිස ඉක්මවා තිබෙනවා. ඒ අනුව ඇමෙරිකාවේ රූපවාහිනී පේ‍්‍රක්ෂකයන්ගෙන් වැඩි ආදායමක් උපයා දෙන්නේ කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායමයි. ඉතින්, පණිවුඩය පැහැදිලියි. කාන්තාවන්ට සමානව ගෙවන්න.
ඇමෙරිකාවේ ක‍්‍රීඩිකාවන් එක්ව ලෝක කුසලානය ජයගැනීම ඔවුන් මේ වෙද්දී කරමින් සිටින සටනේ වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් වුණේ ඒ නිසායි. කාන්තාවන්ට පහත් කොට සලකන ජනාධිපතිවරයෙකු වන ඩොනල්ඞ් ට‍්‍රම්ප් මුණගැසීමත් කාන්තා පාපන්දු කණ්ඩායම ප‍්‍රතික්ෂේප කර තිබුණා.
‘ඔහු අපට (කාන්තාවන්ට* ගරු කරන්නේ නැත්නම්, අපි ඔහුට ගරු කරන්නේත් නැහැ.’ එක මතයක් හා එක අරමුණක් වටා එක පොදියක් ලෙස ගොනුවී සිටින කාන්තා පිළේ ක‍්‍රීඩිකාවන් කීවේ එලෙසයි. ට‍්‍රම්ප් හිතවාදීන් හා දක්ෂිණාංශික කණ්ඩායම් මේ හේතු නිසා කාන්තා පාපන්දු පිල ඇමෙරිකන් විරෝධී බව කීවා. එමෙන්ම ඇලෙක්ස් මෝගන් එංගලන්ත තරගයේදී තේ කෝප්පයක් බොන අයුරු ඉඟි කරමින් ගෝලයක් සැමරූ අන්දම ජාතිවාදී බව බොළඳ චෝදනා එල්ලකළා. තායිලත්තයට එරෙහිව ගෝල 13:0ක් ලෙස ලද ඓතිහාසික ජයග‍්‍රහණය සැමරූ ආකාරය ගැනත් චෝදනා කර තිබුණා. ඒ සැමරීම් අපහාසාත්මක සැමරීමක් බව ඔවුන් චෝදනා කළේ පිරිමි ක‍්‍රීඩකයන් ජයග‍්‍රහණ සමරන්නට සිය ලිංගේන්ද්‍රයි අල්ලාගෙන දුවන අයුරුත්, විවිධාකාර ඉරියව් පාන අයුරුත් නොදන්නවාක් මෙන්.
සමාජ මාධ්‍යවල මේ වාද විවාද මතුව එද්දී, ජයග‍්‍රාහී සිනහවක් සමඟ ලෝක කුසලානය අතැතිව නැඟී සිටින්නට මේ වීරවරියන් සමත්වීම අතිශයින් සුන්දරයි. ඔවුන් තමන්ගේ අයිතිවාසිකම් අරගලය ලෝක කුසලානයකින් මුවාත් තැබුවා.
ධනංජය වික‍්‍රමරත්න
