පාස්කු ඉරිදා සිදු වූ බෝම්බ ප‍්‍රහාරයටත් වඩා, වර්තමානයේ පවතින දේශපාලන සිරවීම, ජනවාර්ගික ආතතීන් සහ දේශපාලන වාතාවරණය යනාදිය ආර්ථිකය යථා තත්ත්වයට පත්වීමට සහ වර්ධනයට දැඩි සේ බාධාකාරීය. බෝම්බ ප‍්‍රහාරය නිසා පසුබැස ගිය ආර්ථික තත්වය නැවත ගොඩනැංවීම, ආරක්ෂක තත්ත්වය යළි ප‍්‍රකෘතිමත් කිරීමෙන් කළ හැකිය. නමුත් බෝම්බ ප‍්‍රහාරයත් සමග මතුවී ආ වාර්ගික සැහැසිකම් ජනවාර්ගික ආතතීන් සහ දේශපාලන වියවුල් තත්ත්වයන්, බරපතළ ආර්ථික ප‍්‍රතිවිපාක ඇති කිරීමේ තත්ත්වයක පවතී. බිහිසුණු ඛේදවාචකයෙන් දෙමසක් ගතවූ තැන ඒ සමඟම පැනනැඟුණ ජනවාර්ගික ආතතීන් සහ ජනාධිපතිවරයාත් ව්‍යවස්ථාදායකයත් අතර ඇති වූ දේශපාලන ගැටුමත් කරණ කොට ගෙන සිදු වූ දේශපාලනමය ආඝාතය, රටේ ආර්ථිකය පොළවට පාත් වී නිශ්චල තත්ත්වයකට ඇද වැට්ටුවේය. එය බෝම්බයට වඩා ආර්ථිකයට හානි කරවීය.
බෝම්බ ප‍්‍රහාරයේ බලපෑම
අපේ‍්‍රල් 21 ප‍්‍රහාරයෙන් පහර වැදුණු ප‍්‍රධානම අංශය සංචාරක කර්මාන්තයයි. මෙම යෝධ අපරාධය සිදු වීමට ප‍්‍රථම අපේක්ෂා කර තිබුණේ 2018 පැවති සංචාරක ඉපයීම් ප‍්‍රමාණය වන අ.එ.ඩොලර් බිලියන 4, මෙම වර්ෂයේදී අ.එ.ඩොලර් බිලියන 5 දක්වා වර්ධනය වනු ඇති බවයි. ප‍්‍රහාරයෙන් පසුව මෙම බලාපොරොත්තුව අ.එ.ඩො.බිලියන 3.5 දක්වා අඩුවන බවට ඉලක්කය සංශෝධනය කරන ලදි. එහෙත් ආරක්ෂක තත්ත්වය ප‍්‍රකෘතිමත් වී සාමය ඇති වූ පසු සංචාරක කර්මාන්තය යළිත් පෙර පරිදි වනු ඇතැයි යම් බලාපොරොත්තුවක් තිබිණ. පවතින තත්ත්වය තුළ මෙම පුනරුදය ඇති වනු ඇතැයි සිතිය නොහේ. වාර්ගික ආතතීන් හා දේශපාලන අස්ථාවර තත්ත්වය සහිත අහිතකර වාතාවරණ සන්දර්භය තුළ, සංශෝධනය කරන ලද ඉලක්කය වන අ.එ.ඩො. බිලියන 3.5 හෝ ළඟා කර ගැනීමේ හැකියාවක් නොපවතී.
බෝම්බ ප‍්‍රහාරය නිසාම නොව, දේශපාලන ව්‍යාකූලත්වය හා වාර්ගික ආතතිය නිසා විදේශ ආයෝජන ද සිඳී යනු ඇත. දේශපාලන ප‍්‍රතිපත්තිවල ස්ථාවරත්වය සහතික වී ඇති ඉන්දියාව, බංගලාදේශය, වියට්නාමය සහ මැලේසියාව යන රටවල් හා සසඳා බලන විට ඉතා අඩුවෙන්ම සංචාරක ආකර්ෂණය දිනාගෙන ඇති රට බවට ශ‍්‍රී ලංකාව පත් කොට ඇත්තේ එහි පවතින දේශපාලන අස්ථාවරත්වය විසිනි.
යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම
වාර්ගික ප‍්‍රචණ්ඩත්වය ඇති නොවුවහොත් ආරක්ෂක තත්වයන් යථාවත් වූ විට ආර්ථිකය යහපත් අතට පත් වෙනු ඇතැයි බලාපොරොත්තුවක් පැවතිණ. ආරක්ෂක තත්ත්වය සතුටුදායක වුවද සංවිධානාත්මක වාර්ගික සැහැසිකම් විසින් ආර්ථිකය සුවපත් වීම අඩාල කෙරිණ.
දේශපාලන අවහිරය
පවතින දේශපාලනමය සිරවීම නිසා ආණ්ඩුව ක‍්‍රියාකාරීත්වය අතින් අසමත්වීම තවත් ප‍්‍රධාන හේතුවකි. ආර්ථිකය යහපත් තත්ත්වයට පත් කිරීමට බාධා වන විදේශ ආයෝජන අවහිරවීම, ව්‍යාපාරික විශ්වාසය බිඳ වැටීම ආදි අවහිරතාවන් විසඳාලීමේ ආර්ථික ප‍්‍රතිපත්ති ක‍්‍රියාත්මක කිරීම පිළිබඳව පවතින්නේ සුළු ඉඩ කඩකි. දිගු කාලීන ආර්ථික සංවර්ධනයකට වන බාධාවන් අතර වඩාත්ම අහිතකර වනුයේ ආගමික හා ජාතිවාදී ගැටුම්ය. නිදහස ලැබීමෙන් පසුව රටේ ආර්ථික සංවර්ධනයට සිදුවෙමින් පැවති ප‍්‍රධානම බාධාව මෙය වූයේය. බලයේ රැුඳී සිටීමට සහ බලය ඩැහැ ගැනීමට ගෙන යන සටනේදී මෙම බාධාවන් පිළිබදව දේශපාලනඥයින් විසින් කිසිදු උනන්දුවක් දක්වා නැත. ආර්ථික සංවර්ධනය පසු පසට තල්ලූ කර දමන ලදී. සිය රැුකියාවල්, ආදායම්, ජීවන තත්වයන් සහ අනාගතය, එක තැන පල් වන ආර්ථිකයක් තුළ අතිශය අසතුටුදායක තත්ත්වයකට වැටෙන බැවින් මෙම ආර්ථික කඩාවැටීම තුළින් වඩාත් පහර වැදී ඇත්තේ රටේ දුප්පතුන්ටය. ආණ්ඩුවේ නායකයින් දුගී බව දුරු කිරීම පිළිබඳව උස් හඬින් කතා පැවැත්වුවද ඔවුන්ගේ වචන ඔවුන්ගේ ක‍්‍රියාවන් සමග නොසැසඳේ.
වාර්ගික ආතතීන් සහ තැනින් තැන මතු වන ප‍්‍රචණ්ඩ ක‍්‍රියා ආර්ථිකයට යම් පමණකට බාධාකාරී වේද ඒ තරමටම ආර්ථිකය යහපත් තත්ත්වයට පත්කිරීමට බොහෝ උපකාරී වන සහනදායි උපක‍්‍රම ක‍්‍රියාත්මක කිරීම අඩපණ කිරීමට දැනට පවතින දේශපාලන වියවුල් හේතු වේ. රටේ ආර්ථික අසහනකාරී තත්ත්වයට එය වැඩි වැඩියෙන් දායකත්වය සපයයි.
විදේශ ආයෝජන
විදේශ ආයෝජන පිළිබඳව ජනතාව තුළ පවතින ආකල්ප ප‍්‍රායෝගික නොවන තත්ත්වයක පවතී. රට සංවර්ධනය කිරීම සඳහා විදේශ ආයෝජන අවශ්‍ය බව සියලූම පාර්ශ්වයන් විසින් පිළිගනිද්දී ද, හම්බන්තොට වරාය, හම්බන්තොට කාර්මික හා වෙළෙඳ කලාපය හෝ කොළඹ වරාය නගරය වැනි විශාල විදේශ ආයෝජන ලැබෙන විට රටේ සම්පත් විදේශ රටවලට විකුණනවා යැයි දැඩි විරෝධයක් මතු වේ.
කොළඹ වරාය පර්යන්තය
මෙහි අලූත්ම දිශානතිය වන්නේ කොළඹ වරායේ නැගෙනහිර බහාලූ පර්යන්තය සංවර්ධනය කිරීමට විරෝධය පළ කිරීමයි. අනෙකුත් පර්යන්ත දෙක විදේශ ආධාර ඇතිව සංවර්ධනය කරන්නා සේම මෙම පර්යන්තය සංවර්ධනය කිරීම ද රටට විශාල වශයෙන් ආර්ථික ප‍්‍රතිලාභ අත්පත් කර දෙන්නකි. මේ සඳහා ඉන්දියානු ආධාර ලැබීමේ විශේෂ වැදගත්කමක් පවතින්නේ මෙම පර්යන්තයෙන් ප‍්‍රතිනැව්ගත කරන බොහොමයක්ම නැව් යාත‍්‍රා කෙරෙන්නේ ඉන්දියානු වරායවල් වලට වන අතර ජපාන මූල්‍ය ආධාර ද හිතකර කොන්දේසි මත ලැබේ.
ව්‍යාජ විරෝධතා
ශ‍්‍රී ලංකා වරාය අධිකාරියට මෙම පර්යන්තයේ පූර්ණ හිමිකම තිබෙන බැවින්, වරාය ඉන්දියාවට විකුණනවා යැයි නගන්නේ පුහු විරෝධතාවකි. ඉන්දීය අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝඩිගේ කෙටි සංචාරය (මෙම විකිණීමේ කතාවට* ප‍්‍රසිද්ධියට හොඳ අවස්ථාවක් සපයා දී තිබේ. විදේශ ආයෝජන සඳහා පවතින මෙම විරෝධතා නැමියාව ආර්ථික සංවර්ධනයට සතුරුව පවතී. මීට වෙනස් අයුරින් අපගේ දකුණු හා දකුණු ආසියානු අසල්වැසියන්ගේ ආර්ථිකයන් සංවර්ධනය කරා සීඝ‍්‍රයෙන් ගමන් කරන්නේ විශේෂයෙන්ම විදේශ ආයෝජන ලැබීම නිසාය.
අපේක්ෂිත ප‍්‍රතිප‍්‍රාප්තිය
දේවස්ථානවලට එල්ල වූ බෝම්බ ප‍්‍රහාර නිසා ආර්ථිකයට සිදු වූ පසුබෑම ඉහතින් සාකච්ඡුා කෙරිණ. ආර්ථික විනාශයක් නොවූ බැවින් වැඩි ප‍්‍රමාදයකින් තොරව ආර්ථික ප‍්‍රතිපාප්තියක් අපේක්ෂා කෙරිණ. කෘෂිකර්මාන්තයත් කර්මාන්තත් විශාල වශයෙන් හානියට පත් වුනු අතර රටේ නිෂ්පාදන ධාරිතාව සමග ඒවා සමීපව පැවතිණ. බෝම්බ ප‍්‍රහාරයට පසුව සිදු වූ සිදුවීම්ය. ආර්ථිකයට වඩාත්ම බලපා ඇත්තේ. ප‍්‍රදේශ කිහිපයක හොඳින් සංවිධානය කොට එල්ල කළ ප‍්‍රහාරයන් වාර්ගික ආතතීන් වැඩි කළ අතර ඒවා ආර්ථික ක‍්‍රියාකාරකම් වලට බාධා ඇති කළේය. විරෝධතා, මාරාන්තික උපවාස, වෛරී ප‍්‍රකාශන සහ දේශපාලන වියවුල් රටේ ආර්ථික වර්ධනයට හානි පමුණුවා තිබේ.
සාරාංශය
නිදහස ලැබීමෙන් පසු රටේ ආර්ථික සංවර්ධනයට තදින්ම බලපෑ බාධකය නම් වාර්ගික ප‍්‍රචණ්ඩත්වයයි. එබඳු සාහසිකම් වල ප‍්‍රතිවිපාක ක්ෂණිකව සහ කෙටි කාලීනව රටේ ආර්ථික හැකියාවන්ට එල්ල වු ඒවා පමණක් නොවේ. දීර්ඝකාලීනව රටේ ආර්ථික ධාරිතාව දුර්වල කිරීමට හේතු වූ ඒවා ද විය. රටේ දේශපාලන සහ සංස්කෘතික පරිසරය ද රටේ ආර්ථික වර්ධනයට බරපතළ බාධක සිදුකළ බව පැහැදිලිය. මෙම සාධකයන් වඩාත් සත්කාරක වර්ධනයක් කරා රට ළඟා කරනු වෙනුවට සිදුවූයේ ආර්ථිකය අබ්බගාත කිරීම ඉක්මන් කිරීම ය. ඒ අනුව වාර්ෂික සාමාන්‍ය ආර්ථික වර්ධන අනුපාතය දිගු කාලීනව 3.5% ක මට්ටමේම සංසරණය වෙමින් පවතිනු ඇත. රටේ පවතින දේශපාලන සංස්කෘතිය, සංස්කෘතික වාතාවරණය, දේශපාලන නායකත්වය සහ ඔවුන්ගේ හැසිරීම කෙසේවත් වේගවත් ආර්ථික සංවර්ධනයකට තුඩු නොදේ. මේවායේ දැඩි වේගවත් වෙනසක් සිදු නොවුනහොත් ආර්ථික සංවර්ධනයක් කෙසේවත් සිදුවිය නොහැකිය. රාජ්‍ය ඇමති එරාන් වික‍්‍රමරත්න මෑතකදී පැවසූ පරිදි විශාලතම අවිනිශ්චිතතාවය නම් ආයෝජකයන් ඉදිරියට පැමිණීම නොව දේශපාලනය සහ ඉදිරි මාස කිහිපය තුළ කුමක් සිදුවේද යන්නය. රටේ පවතින දේශපාලන සහ සංස්කෘතික සන්දර්භය තුළ ක්ෂණික ආර්ථික වර්ධනය යනු දුරස්ථ සිහිනයක් පමණි.x
(2018 ජූනි 23 දින ”සන්ඬේ ටයිම්ස්” පුවත්පතට සපයා තිබූ ලිපිය*
x ආචාර්ය නිමල් සඳරත්න
පරිවර්තනය/එස් රණතුංග
