ශ‍්‍රී ලංකා ආණ්ඩුවේ ආරක්ෂක අංශ විසින් යාපනේ පුස්තකාලය ගිනි තබා විනාශ කිරීමේ කම්පනය ලංකාවේ විශිෂ්ට කවියෙකු වන එම්. ඒ. නුහුමාන් වරක් කවියට නැගීය. එය, ‘බුදුන් නැසීම’ නම් විය. එම කවිය ගොතා තිබුණේ, කෙනෙකු දුටු සිහිනයක් වශයෙනි. ඒ සිහිනය තුළ, පොලීසිය විසින් වෙඩි තබා ඝාතනය කළ බුදුන් වහන්සේගේ සිරුර, දැවී අළු වෙමින් තිබූ යාපනේ පුස්තකාලයේ පඩි පෙළේ බෑවී තිබුණි. එය දුටු ආණ්ඩුවේ එක් ඇමතියෙක්, ‘‘එයාගේ නම අපේ ලැයිස්තුවේ නැහැ.. ඇයි එයාව මැරුවේ?’’ යි කෝපයෙන් ප‍්‍රශ්න කරයි. එහිදී, බුදුන් ඝාතනය කිරීමට සම්බන්ධ ආරක්ෂක අංශ නිලධාරියා සිය නිදහසට කරුණ වශයෙන් පවසන්නේ, ‘‘ඔහුව ඝාතනය නොකොට අපට මැස්සෙක්වත් මරන්ට පුළුවන් කමක් නැති නිසා’’ එසේ කළ බවයි.
බුදුන් වහන්සේගේ දහම තුළ මුලින්ම තහනම් කෙරෙන ක‍්‍රියාව වන්නේ ඝාතනයයි. ගිහියන් සඳහා දේශනා කොට ඇති පංච ශීලය තුළ එම ක‍්‍රියාවෙන් වැළැකිය යුතු බව මුල් තැන්හි ලා උන්වහන්සේ සලකා ඇත්තේ හේතුවක් ඇතිවයි. සුරාමේරය පළමු තැනට ගෙන ප‍්‍රාණඝාතය පස්වැනි තැනට දැමීමට බුදුන් වහන්සේ නොසිතුවේ ඇයි? උන්වහන්සේගේ මුළු ධර්මයේම සමස්ත සාරය කුළුගන්වන තනි කි‍්‍රයාවක් වෙතොත්, එය අවිහිංසාවම වන බැවිනි. යමෙකු කෙරෙහි සිතින් සහ වචනයෙන් හිංසා කිරීමේ ප‍්‍රාථමික අදියරෙන් පටන් ගත් පසු, ක‍්‍රියාවෙන් කරන හිංසාවේ අවසාන අදියර වන්නේ ඝාතනයයි. මේ නිසා, මෛත‍්‍රිය සහ අවිහිංසාව මත පමණක්ම පදනම් කෙරුණු ඒ ධර්මයේ මුල් තැනට ප‍්‍රාණඝාත අකුසලය පැමිණියේය.
බුදුන් වහන්සේ පිරිනිවන් පෑ දවසේම ඒ ගැන සොම්නසට පත්වූ එක් භික්ෂුවක් සිටියේය. වෙනත් භික්ෂුන් බුදුන් වහන්සේගේ වියෝව පිළිබඳ දුකින් තැවෙමින් සිටිද්දී මේ භික්ෂුව ඔවුන් ළඟට ගොස් ඔවුන් අස්වසාලන්ට බැලූවේය. ඒ කෙසේද? ‘‘දැන් අපිට නීති දාන්න කෙනෙක් නැහැ. ඒක නිසා අපිට නිදහසේ ඉන්න පුළුවන්’’ යි කියමිනි. එම්. ඒ. නුහුමාන්ගේ ඉහත කී කවියෙන් කියැවෙන්නේ ද ඒ කතාවයි. අර යාපනේ පුස්තකාලය ගිනි තැබූ ඝාතකයන්ට තමන්ගේ රාජකාරිය වන මිනිමැරීම කරගෙන යෑමට නම් මුලින්ම බුදුන් ඝාතනය කළ යුතුව තිබුණි.
අස්ගිරි පාර්ශ්වයේ මහනායක වරකාගොඩ ශ‍්‍රී ඥානරතන හිමියන් පසුගිය සතියේ අපූරු ‘දේශනාවක්’ කෙළේය. එය මෙසේ ය:
‘‘මුස්ලිම් ජනතාව අපිට ආදරේ නැහැ… මාත් කියනවා ඒ කඩවල්වලට යන්න එපා, ඒ කඩවල්වලින් කන්න බොන්න එපා කියලා. මොකද, ඒක ප‍්‍රසිද්ධ කාරණයක්. අපේ ජනතාවට වසවිස දීපු, අපේ ජනතාව විනාශ කරන්ට උත්සාහ කරපු පිරිසක් කියන එක ඉතාම පැහැදිලිව පේනවා. ඒ නිසා අපේ බෞද්ධ ජනතාව ආරක්ෂා වෙන්න ඕනේ. ඒ කඩවලට යන්නත් එපා, ඒවා ගන්ඩත් එපා. ඒවා කාපු බාල පරම්පරාවට, මං හිතනවා අනාගතේ ¥දරුවොත් නැති වෙයි කියලා.. ඒ වගේම අර මාතලේ දොස්තර මහත්තයෙක් කරපු වීර ක‍්‍රියාව පිළිබඳව කවුරුත් දන්නවා. ලක්ෂ ගානක් අපේ දරුවෝ විනාශ කරනවා. ඔය වගේ ජාතිද්‍රෝහීන්ට නිදහසේ ඉන්න දෙන්න හොඳ නැහැ. අර කවුද උපාසක අම්මලා වගයක් කිව්වා ගල් ගහලා මරන්න ඕනේ කියලා. මං එහෙම කියන්නේ නැහැ. නමුත් කළ යුත්තේ ඒක තමයි…’’
මහනායක හිමියන්ගේ ‘දේශනාවේ’ සඳහන් සියලූ දත්ත, දැනට දකුණේ ජනප‍්‍රිය භාවිතයේ පවතින හිතලූ අසත්‍යයන් ය. සිංහල ජනතාවට මුස්ලිම් ජනතාව වස විස දුන් කිසි සිද්ධියක්, පොලිස් විමර්ශනවලින් හෝ වෙනත් අධිකරණ පරිපාටියක් තුළින් හෝ මේ දක්වා සනාථ වී නැත. ඇත්තෙන්ම සිදුවෙමින් ඇත්තේ එහි අනිත් පැත්තයි. එනම්, නායක හිමියන් සඳහන් කරන මුස්ලිම් වෛද්‍යවරයා පිළිබඳ කාරණය අමූලික බොරුවක් වන බව අද විවිධ පරීක්ෂණවලින් නිරාවරණය වෙමින් තිබීමයි. එසේ තිබියදී, සංඝ සමාජයේ ප‍්‍රධාන භික්ෂුවක්, සනාථ නොකළ මෙවැනි බොරු කරුණු මත පදනම්ව, මුස්ලිම් ජාතියේ කඩවලින් කෑම නොගන්නැයි ඉල්ලා සිටීම, ‘ලක්ෂ ගානක් අපේ දරුවෝ විනාශ වෙලා’ යැයි අතේ පැලවෙන බොරු වැදෑරීම, එක පැත්තකින් ඔහුගේ අසීමාන්තික මෝහය සහ මුග්ධත්වය ප‍්‍රදර්ශනයක් කිරීමකි. අනිත් පැත්තෙන්, ඒ මුස්ලිම් වෛද්‍යවරයා සම්බන්ධයෙන් ‘කළ යුතුව ඇත්තේ ගල් ගසා මැරීම තමයි’ යනුවෙන් කීමෙන් මේ භික්ෂුවගේ අන්ත අබෞද්ධ, කුරිරු අදමිටු ගතියත් ප‍්‍රදර්ශනය කෙරේ.
‘ඔය නීතිරීති හරියන්නේ නැතැ’ යි එක් අවස්ථාවකදී උන්වහන්සේ කියයි. එනම්, ඇතැම් මුස්ලිම් රටවල දැනටත් ක‍්‍රියාත්මක කරන ගල් ගසා මරා දැමීමේ ම්ල්ච්ඡු ක‍්‍රමවේදය තමන් අනුමත කරන බව තවත් විදිහකින් කියාපෑමකි. එවැනි නීතිරීති ඇති ආගමක් අදහන වෛද්‍යවරයෙකු ගල් ගසා මරා දැමිය යුතු යැයි බෞද්ධ භික්ෂුවක් කියන විට, ඇත්ත වශයෙන්ම එම බෞද්ධ භික්ෂුව සනාථ කරන්නේ, එකී වෛද්‍යවරයාගේ ආගම, තමන්ගේ බුද්ධාගමට වඩා ප‍්‍රඥාගෝචර සහ ධර්මිෂ්ඨ ආගමක් වන බව නොවේද? එනම්, බෞද්ධ නීතියත් නොවන, රෝම-ලන්දේසි නීතියත් නොවන, තලෙයිබාන් නීතිය බෞද්ධ මහනායක හිමිවරයෙකු වශයෙන් තමන් අනුමත කරන බව නොවේද?
ලංකාවට හිට්ලර් කෙනෙකු අවශ්‍යව ඇතැයි මීට ටික කලකට පෙර ‘දේශනා’ කෙළේ ද මේ මහනායක හිමියන්ගේම පාර්ශ්වයේ ඊළඟ අනුනායක හිමියන් විසිනි. ඒ සඳහා එදා ඔහු ඇරියුම් කෙළේ ගෝඨාභය රාජපක්ෂට ය. අස්ගිරි පාර්ශ්වය, මේ ආකාරයේ අධර්මිෂ්ඨ සහ අබෞද්ධ සංඝ සංස්ථාවක් බවට අද පත්ව ඇති තත්වය තුළ, ලංකාවේ බෞද්ධයන් තමන්ගෙන් අසාගත යුතු ප‍්‍රශ්නයක් තිබේ. එනම්, බුද්ධාගම සහ බෞද්ධයා සැබවින්ම විනාශ කරන්නේ, සිංහලයන්ට වඳ පෙති දෙන්නේ යැයි කියන, ගැහැනුන්ගේ පැලෝපීය නාලවලට හානි කරන්නේ යැයි කියන මුස්ලිම් ජාතික වෛද්‍යවරයෙකු විසින් ද, එසේත් නැත්නම්, බුදුන් වහන්සේවමත් අමු අමුවේ ඝාතනය කරන මෙවැනි භික්ෂූන් විසින් ද යන්නයි.
එක් ආගමික ප‍්‍රජාවකගේ කඩ වර්ජනය කරන්නැයි කියන, එක් ආගමික ප‍්‍රජාවක් ‘ලක්ෂ ගානක් අපේ දරුවෝ විනාශ කරනවා’ යැයි චෝදනා කරන, එසේ හෙයින් කළ යුතුව ඇත්තේ ඒ ප‍්‍රජාවේ වෛද්‍යවරයෙකු ‘ගල් ගසා මරා දැමීම තමයි’ කියන මේ කාරණය අරභයා නීතිය කටයුතු කළ යුත්තේ කෙසේද?
මෑතක සිට ලංකාවේ ඉතා ශීඝ‍්‍රයෙන් ‘ජනප‍්‍රියත්වයට’ පත්වෙමින් ඇති එක් නීතියක් තිබේ. එය හැඳින්වෙන්නේ, අයි.සී.සී.පී.ආර්. වශයෙනි. මෙය ජාත්‍යන්තර ප‍්‍රඥප්තියකි. ශ‍්‍රී ලංකාව ඒ ප‍්‍රඥප්තියට අත්සන් කොට, අපරානුමත කර ඇති නිසා, එය ලංකාවේ නීතියක් බවට පත්ව තිබේ. ඇත්ත වශයෙන්ම මේ ජාත්‍යන්තර ප‍්‍රඥප්තිය ඇති කරගෙන තිබෙන්නේ, පුරවැසියන්ගේ සිවිල් හා දේශපාලන අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ය. එය, ‘සිවිල් සහ දේශපාලන අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර ප‍්‍රඥප්තිය’ (අයි.සී.සී.පී.ආර්* වශයෙන් නම් කොට ඇත්තේ ද එබැවිනි. එහෙත් මේ දිනවල එය ලංකාවේ බලධාරීන් පාවිච්චි කරමින් සිටින්නේ පුරවැසියන්ගේ සිතීමේ සහ අදහස් ප‍්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය මැඩලීම සඳහා ය. මේ වන විට, ශක්තික සත්කුමාර නැමැති කෙටිකතාකරුවා මාස තුනකට අධික කාලයක් තිස්සේ එම නීතිය යටතේ තවමත් සිරභාරයේ තබාගෙන සිටී. ඒ, මෙකී ප‍්‍රඥප්තියේ 20 වැනි වගන්තියේ මෙසේ කියැවෙන නිසා ය: ‘‘වෙනස් කොට සලකනු ලැබීමට, එදිරියකට හෝ ප‍්‍රචණ්ඩත්වයට උසිගැන්වීමක් වන, ජාතික, වාර්ගික හෝ ආගමික වෛරය පැතිරවීම තහනම් කෙරේ.’’
ශක්තික සත්කුමාරගේ කෙටිකතාවේ කිසි තැනක, ‘ප‍්‍රචණ්ඩත්වයට උසිගැන්වීමක්’ නැත. ‘ආගමික වෛරය පැතිරවීමක්’ නැත. එහෙත් ඒ කියන අඩුවැඩිය අස්ගිරි පාර්ශ්වයේ මහනායක වරකාගොඩ ශ‍්‍රී ඥානරතන හිමියන්ගේ ‘දේශනාව’ තුළ නොඅඩුව තිබේ. එසේ වෙතත්, ශක්තික සත්කුමාර වෙනුවෙන් ක‍්‍රියාත්මක වූ පොලීසිය, මේ හිමියන්ගේ ප‍්‍රකාශය සම්බන්ධයෙන් පියවර ගනු ඇතැයි මම නොසිතමි.
මගේ විශ්වාසයේ වන්නේ, මෙය නීතිය පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නයකට අමතරව, ආගම පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නයක් වශයෙන් ගැනීමත් වැදගත් බවයි. දණ්ඩනීති සංග‍්‍රහය සහ අයි.සී.සී.පී.ආර්. අපි මොහොතකට පැත්තකින් තියමු. අපේ ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථාව ගනිමු. එහි 9 වැනි වගන්තියේ මෙසේ සඳහන් වෙයි: ‘‘.. බුද්ධ ශාසනය සුරක්ෂිත කොට පෝෂණය කිරීම රජයේ වගකීම විය යුත්තේය.’’
මෙවැනි භික්ෂූන්ගෙන් ‘බුද්ධ ශාසනය සුරක්ෂිත කිරීම’, ඒ අනුව, රජයේ වගකීමකි. එය රජයේ වගකීමක් වීම, මා ප‍්‍රතිපත්තිමය වශයෙන් පිළිගන්නා කාරණයක් නොවේ. ඊට විවිධ හේතු තිබේ. එයින් එක් හේතුවක් වන්නේ, බුද්ධ ධර්මය සහ බුද්ධ ශාසනය අතර බරපතල නොපෑහීමක් පැවතීම නිසා, ශාසනය ආරක්ෂා කිරීම යනු ධර්මය අනිවාර්යයෙන් ආරක්ෂා කිරීමක් නොවන බව දන්නා බැවිනි. සෑම ආගමක් සම්බන්ධයෙන්ම බොහෝ විට ඉතිහාසයේ සිදුව ඇත්තේත්, දැනට සිදුවෙමින් ඇත්තෙත්, ශාසනය විසින් ධර්මය අනාරක්ෂිත කරනු ලැබීමයි. අවසානයේ ආපසු හැරී බලන විට අපට අද වන විට ශාසනයක් (සංස්ථාවක්* මිස ධර්මයක් ඉතිරිව නැත. වරකාගොඩ හිමියන්ගේ ‘දේශනාව’ ඊට දෙස් දෙයි.
ගාමිණී වියන්ගොඩ
