මානව පරිණාමය පරිච්ඡේද දස ලක්ෂ ගණනකින් යුත් මහා පුස්තකයක් බ`දුය. එය පූර්ණ වශයෙන් අධ්‍යයනය කළෝ අතලොස්සකි. එහෙත් මානව පරිණාමයේ ඉතා වැදගත් කඩඉමක් වන්නේ අප‍්‍රිකානු වනාන්තරවල ගත කළ වානර ගහනයක් මිහිමත ජීවත්වීමට තීරණය කිරීමත් ඔවුන් මිය ගිය විශාල සතුන්ගේ මාංශ අනුභවයත්ය. ඒ දළ වශයෙන් අදින් අවුරුදු මිලියන 2.6කට ඉහතදීය. එදා අපේ මුතුන්මිත්තන් ආරම්භ කළ එම ක‍්‍රියාව අප දඩයම් යුගයේදී ජීවත් වීම ස`දහා කළ යුතුම ක‍්‍රියාව බවට පත් වී තිබුණි. කෙසේ හෝ එසේ අවුරුදු දශලක්ෂ විසි හයක වූ පුරුද්ද අපි අද දවසේ ද ක‍්‍රියාත්මක කරමු. අද දවසේ අප, සතුන් දඩයමේ නොයන මුත් අප ස`දහා මාංශ සපයන සත්ව ඝාතකයන් බොහෝමයක් ම සිටින බව ඔබ දනියි. අවිහිංසාව පිළිබ`ද කෙතරම් අදහස් හුවමාරු වුවද බිලියන 7.6ක් වූ ලෝක ජනගහනයෙන් මාංශ හෝ සත්ව හෝ කොටස් ආහාරයට නොගන්නේ මිලියනයකට ආසන්න ප‍්‍රමාණයක් පමණි.
මානවයාගේ මේ මාංශ ලෝලත්වය සමනය කිරීමට කුකුළෝ, තාරාවෝ, ඌරෝ, බැට`ඵවෝ, එ`ඵවෝ හා ගවයෝ පමණක් දිනකට මිලියන 150ක් තම ජීවිතය දන් දෙති. වසරකට බිලියන 56ක සත්ව ජීවිත ඝාතනය වන්නේ, බිලියන 7.6කගේ මාංශලෝලත්වය ස`දහාය.
මේ සා විශාල සත්ව ගහනයක් පවත්වාගෙන යාම නඩත්තු කිරීම හා ඝාතනය අධික වියදම්කාරී, නාස්තිකාරී හා පරිසර විනාශකාරී කටයුත්තකි. ගෝලීය උණුසුම වැඩි කිරීමට මෙන්ම කාලගුණික හා දේශගුණික විපර්යාස ඇති කිරීමටත් මේ සත්ව ගොවිපළවලින් පිටවන හරිතාගාර වායු විශාල වශයෙන් දායක වේ. සංඛ්‍යා ලේඛන ගතහොත් හරිතාගාර වායු නිෂ්පාදනයෙන් 14.5%ක් මෙම සත්ව ගොවිපොළ නිෂ්පාදන වේ. තවදුරටත් සම්පත් නාස්තිය පිළිබ`ද කෙටි උදාහරණයක් දෙන්නේ නම් ලොවේ සීමිතම සම්පත වන ජලය අතිවිශාල වශයෙන් සත්ව ගොවිපළවලට භාවිත වේ. ගණනය කර ඇති අන්දමට හරක් මස් කිලෝ 1ක් ස`දහා වතුර ලීටර් 23760ක් භාවිත වී තිබේ. සත්ව ආහාර ස`දහා භාවිත කරන ධාන්‍ය මිල නිරතුරුවම ඉහල අගයක් ගනී. දිළි`දු රටවල මහජනයාට අඩු මිලට ධාන්‍ය ලබා ගැනීමට තිබූ අවස්ථාවක් ද ඒ අනුව ම`ග හැරෙයි. තවදුරටත් තොරතුරු අනාවරණය කරන්නේ නම්, ගොවිපොළ සත්තු නිරතුරුවම, ප‍්‍රතිජීවක ඖෂධ සහ හෝමෝන භාවිතාවෙන් තම ජීවිතය ගත කරති. මෙම මාංශ අනුභවය මගින් ප‍්‍රතිජීවක ප‍්‍රතිරෝධය මෙන්ම වර්ධන විෂමතා ද මානව සමාජය තුළ ස්ථාපිත වේ.
මේ සියලූ කාරණා ඉදිරිපත් කරන්නේ ඔබ මාංශ අනුභවයෙන් ඉවත් කිරීමට යැයි හැෙඟ් නම් එය එසේ නොවේ. අවුරුදු මිලියන 2.6ක වූ පුරුද්දක් වෙනස් කිරීම අතිසරල කටයුත්තක් නොවේ. එසේ සත්ව ඝාතනයට විරුද්ධ වීම යනු මාංශ අනුභවය අත්හැරීමද නොවේ.
‘සත්ව ඝාතනයෙන් තොරව මාංශ නිෂ්පාදනය කළ නොහැකිද’ යන සංකීර්ණ ප‍්‍රශ්නය සමාජය ඉදිරියේ තබන්නේ, 1940-45 හිට්ලර්ගේ ෆැසිස්ට්වාදයට නිර්භීතව මුහුණදුන් බි‍්‍රතාන්‍ය අගමැති වින්ස්ටන් චර්චිල් (1874-1965*ය. කොන්සර්වේටව් පක්ෂයේ නියෝජිතයකු වශයෙන් 1931දී ඔහු මේ අදහස විද්වතුන් ඉදිරියේ තබා ඇත. වසර 40ක් ඇවෑමෙන් 1971දී පෙටි‍්‍රදිසී (ෂබ ඩසඑරද* තුළ මාංශ වගාව කළ හැකි බව අමෙරිකානු ජාතික විද්වත් රසල් රෝස් (1929-1999* විසින් පෙන්වා දෙනු ලැබීය. එසේම 2001 සිට නාසා ආයතනය ක`ඵකුමාගේ පියවි ෙසෙල (ීඑැප ක්‍ැකක* මගින් පෙටි‍්‍රදීසි මාංශ නිපදවීමේ පර්යේෂණ සිදුකර ඇත.
පළමු පෙටි‍්‍රදීසි මාංශය සාර්ථකව නිෂ්පාදනය වන්නේ 2013දීය. නෙදර්ලන්තයේ විද්වත් මාර්ක් පෝස්ට් විසින් ගවයකුගේ පියවි ෙසෙල භාවිතාවෙන් පෙටි‍්‍රදීසියක වගා කරන ලද ගව මාංශය මගින් සකස් කරන ලද බර්ගර් බනිස්, 2013 අගෝස්තු 5 වෙනිදා විද්වත්හු හා මාධ්‍යකරුවෝ අනුභව කළහ. පෙටි‍්‍ර දීසි මාංශය සැබෑ මාංශය මෙන් ම රසවත් බව එය අනුභව කළ අය පවසා තිබේ. සාමාන්‍ය සත්ව මාංශයක ඇති පෝෂණය මෙම මාංශයේ ද ඒ ආකාරයෙන් ඇති අතර එහි සුව`ද, රස, කටට හැපෙන රිද්මය මෙන්ම ආස්වාදයද ඒ ආකාරයෙන්ම ඇති බව ඔව්හු පවසති. 2016දී පිහිටුවන ලද ඵැපචයසි ඵැ්එි සමාගම පෙටි‍්‍රදීසි ගව මාංශ බෝලයක් තැනීමට සමත් වී ඇති අතර ඔව්හු ඌරුමස්, කුකුල්මස්, ක`ඵකුම් මස් මෙන්ම එළකිරි හා බිත්තර සුදු මද ද පෙටි‍්‍රදීසිවල වගා කරමින් සිටිති.
මෙම මාංශ නිෂ්පාදනය සරල ක‍්‍රියාදාමයකි. පෙටි‍්‍රදීසිවල ෙසෙල වගා කිරීම දැනට ශතවර්ෂයක පමණ කාලයක් තිස්සේ විද්වතුන් විසින් දන්නා තාක්ෂණයකි. අප තෝරා ගන්නා සත්වයන්ගේ පියවි ෙසෙලයක් පෙටි‍්‍රදීසියක අවශ්‍ය පෝෂණය ලබා දෙමින් වර්ධනය කරවීම පෙටි‍්‍රදීසි මාංශ නිෂ්පාදනයේ මූලික සිද්ධාන්තය වේ. මෙහිදී පියවි ෙසෙලයක් ම තෝරා ගනු ලබන්නේ එයට ඕනෑම පටකයක් (ෙසෙල ගොනුවක්* බවට ප‍්‍රතිනිර්මාණය වීමේ හැකියාව ඇති නිසාය. සෑම විටකදීම ෙසෙල වර්ධනය වෙමින් එය බෙදෙන්නේ වර්ගජ ආකාරයෙනි. එනම්, 2-4-16-256 ලෙසය. සාමාන්‍යයෙන් පැය 24කට මඳක් වැඩි කාලයක දී ෙසෙල විභාජනය සිදුවේ. මෙසේ වර්ධනය වන මාංශ තීරු වශයෙන් සකසා ගැනීමට නිෂ්පාදකයන් සමත් වී ඇත. පෙටි‍්‍රදීසි මාංශයේ සමාරම්භක විද්වත් මාර්ක් පෝස්ට්ගේ අනුග‍්‍රහයෙන් පිහිටුවා ඇති ඵදි් ඵැ්එ සමාගම එක් පියවි ෙසෙලයකින් ලීටර 25,000ක පරිමාව ඇති තීරු මාංශ බෝලයක් දිනකට නිෂ්පාදනය කිරීමට සැලසුම් කරයි. එම`ගින් පුද්ගලයන් 10,000කගේ දෛනික මාංශ අවශ්‍යතාව පිරිමසා ගත හැකිය.
මේ අතර ඊශ‍්‍රායලයේ ීමචැර ඵැ්එ සමාගම සපුරා වෙනස් ම`ගකින්, පෙටි‍්‍රදීසි මාංශ නිෂ්පාදනයට එළැඹීමට තීරණය කර ඇත. ඒ අනුව ආපනශාලා හා හෝටලවලට අවශ්‍ය පෙටි‍්‍රදීසි මාංශ නිෂ්පාදනය කර ගැනීමේ හැකියාව ඇති උපකරණ කට්ටල සහ අමුද්‍රව්‍ය අලෙවි කිරීමට ඔවුහු සැලසුම් කරති. ආරම්භක පියවරක් වශයෙන් ඔවුන් මේ වන විටත් ඩොලර් දශලක්ෂයක ආයෝජනයෙන් පෙටි‍්‍රදීසි කුකු`ඵ මාංශය නිපදවිය හැකි ක්‍මකඑමරුා ජයසජනැබ ටරදඅසබට ාැඩසජැි නිෂ්පාදනය ආරම්භ කර ඇත.
දැනට නිෂ්පාදනය ස`දහා සියල්ලම සූදානම් කර ඇති පෙටි‍්‍රදීසි මාංශය, තීරු වශයෙන් එන බර්ගර් හා නගට් ස`දහා සුදුසු මාංශ තලප විනා, අස්ථි සහ මේද සහිත මස් කුට්ටි නොවේ. සෑම මානවයකුම මේ එකම ආකාරයේ මාංශ තලපයකට කැමති වනු ඇතැයි සිතීම අනුවණකමකි. ඒ අනුව ඇට, මි`දු`ඵ, තෙල් හා මේද සපිරි පෙටි‍්‍රදීසි මාංශ නිපදවීම ස`දහා ද උතුරු කැරොලයිනා රාජ්‍ය විශ්වවිද්‍යාලයේ පර්යේෂකයන් පිරිසක් සැලසුම් කර ඇත. ීමචැර ඵැ්එ සමාගම හා ත්‍මඑමරු ඵැ්එ සමාගම මෙම නව පෙටි‍්‍රදීසි මාංශය ස`දහා ආයෝජනයට සූදුනමින් සිටිති. එසේම ජනප‍්‍රිය ෆොන්ටෙරා සමාගම මෙන්ම බර්ගර් කිං ආහාර ජාලයද පෙටි‍්‍රදීසි මාංශ පිළිබ`දව මහත් උනන්දුවක් දක්වන අතර ඔහිදබ ත්‍දදා සමාගම දැනටමත්් අතිවිශාල මුදලක් මේ වෙනුවෙන් ආයෝජනය කර ඇත.x
x සමන් ගුණහේරත්
