ජඩමාධ්‍යකරුවන් කැඳවාගත් මර්දනය

ජනමාධ්‍ය මර්දනය කිරීම සඳහා අලූත් නීති සංශෝධනයක් ගෙනඒමට කැබිනට් මණ්ඩලය අනුමැතිය දී තිබෙන බව වාර්තා වෙයි. තවමත් ඒ සංශෝධනයේ ඇති නිශ්චිත ප‍්‍රතිපාදන මොනවාදැයි දැනගන්නට නැතත්, වෛරී ප‍්‍රකාශ හා අසත්‍ය ප‍්‍රවෘත්ති පළකිරීමට එරෙහිව රුපියල් දසලක්‍ෂයක දඩයක් හා අවුරුදු පහක සිරදඬුවමක් නියම කළ හැකි විධිවිධාන දණ්ඩ නීති සංග‍්‍රහයට ඇතුළු කරන්නට හදන බව දැනගන්නට තිබේ. මේ නම්, මාධ්‍ය මර්දනය සඳහා ආණ්ඩුව ගෙනඑන ව්‍යාපෘතියක් බව පැහැදිලිව කිවයුතුය. එහි උත්ප‍්‍රාසය වන්නේ, 2001දී සාපරාධී අපහාසය නමැති අපරාධ වරද දණ්ඩ නීති සංග‍්‍රහයෙන් ඉවත්කොට, ජනමාධ්‍යවේදීන් ආණ්ඩුවේ ලොක්කන්ගේ වුවමනාව මත නඩු පවරා හිරේට යැවීමේ මර්දන නීතිය ඉවත් කළ ආණ්ඩුවේ නායකයන්ම මේ මර්දන නීතිය ගෙනඒමට මූලිකත්වය ගැනීමයි. ලිබරල් මතවාද දරන රනිල් වික‍්‍රමසිංහ, අගමැතිවරයා වශයෙන් 2001දී ඒ ඉදිරිගාමී නීති සංශෝධනය ගෙන ආ අතර, දැන් ඔහුගේ ආණ්ඩුවම වෙනත් විදියකින් ඒ තත්ත්වය යළි ආපස්සට හැරවීමට වෙහෙසෙන බව පෙනේ.
තවත් විශේෂත්වයක් තිබේ. රාජ්‍ය නොවන සංවිධානයක මැදිහත්වීමෙන් පසුගිය කාලයේ ලංකාවේ මාධ්‍ය නියාමනය කිරීම සඳහා ස්වාධීන අධිකාරයක් පිහිටුවීමේ පනත් කෙටුම්පතක් ගැන සාකච්ඡුාවක් ඇතිවිය. ඒ පිළිබඳ නිසි සංවාදයක් ඇතිකරගැනීමට එහි පුරෝගාමීන්ම අසමත්වීමට අමතරව, වික‍්‍රමසිංහ මහතාගේ ආණ්ඩුව ඒ පනත් කෙටුම්පත කෙරෙහි දැක්වූ ඇල්මැරුණු බව නැතහොත් විරෝධයද නිසා මාධ්‍ය නියාමනය කිරීම සඳහා ගෙන ආ ඒ පනත් කෙටුම්පත නිසි සංවාදයකින් තොරවම අකර්මණ්‍ය විය. කාරණය වැරදි තැනින් අල්ලා ගත් සිරස වැනි ජඩමාධ්‍ය ආයතන මෙය ‘මාධ්‍ය මර්දනයට ගෙන ආ පනතක්යැ’යි සම්පූර්ණයෙන්ම වැරදි ප‍්‍රවාදයක් සමාජගත කළ අතර, පැය විසිහතරේම ගෙනගිය ඒ ප‍්‍රචාරයට බය වුණු වික‍්‍රමසිංහ ආණ්ඩුව, මාධ්‍ය මර්දනයකට තමන්ගේ නම ගෑවෙති’යි බියෙන් ඒ සම්බන්ධයෙන් මැදිහත් වුණේ නැත. යම් හෙයකින්, ඒ අවස්ථාවේදී දේශපාලන වුවමනාවකින් යුතුව ඊට මැදිහත්වන්නට ආණ්ඩුවට කොන්ද පණ තිබුණා නම්, මෙවැනි ඉතා මර්දනකාරී නීතියක් ගෙනඒමේ පවට කරගහන්නට අද ආණ්ඩුවට සිදුවන්නේ නැත. 17 වැනි ආණ්ඩුක‍්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයේ මුල් කෙටුම්පතේද අනෙකුත් ස්වාධීන කොමිෂන් සභා මෙන්ම, ස්වාධීන මාධ්‍ය කොමිසමක්ද තිබුණු බව ඒ අතරම යළි මතක් කළ යුතුය. කුමන කරුණක් නිසා හෝ 17 සම්මත කැරුණේ ඒ කොටස හළා දමාය.
දැන් යෝජිත නීති සංශෝධනයෙන් සිදුවිය හැකි මාධ්‍ය මර්දනයක් වේ නම් ඊට සම්පූර්ණයෙන්ම වගකිව යුතු වන්නේ, පසුගිය කාලයේ ජාතිවාදයේ කරවටක් ගිලී, තමන්ගේ දේශපාලන හාම්පුතාලාගේ වුවමනා එපාකම් වෙනුවෙන් අසත්‍ය, වර්ගවාදී, වෛරී හා වුවමනාවෙන්ම, මහජනතාව නොමග යවනසුලූ හා එකිනෙකා මරාගන්නාසුලූ, ප‍්‍රවෘත්ති හා වෙනත් විශේෂාංග පළකළ පුවත්පත් හා විද්‍යුත් නාලිකා කිහිපයයි. මේ මර්දනය එන්නේ ඔවුන්ගේ ජඩමාධ්‍ය භාවිතාවට එරෙහි ආණ්ඩුවේ පිළිතුර හැටියටය. දැන් ඒ සියලූ ජඩමාධ්‍යකරුවන්ට ජනමාධ්‍ය නිදහසේ අගය වැටහී තිබේ. මහත් ආවේගයෙන් ඒ ගැන කතුවැකිද, ලිපිද ලියති. කතාකරති. අනෙක් අය ඒ ගැන කතා නොකරන්නේ ඇයිදැයි විමසති. එහෙත්, ඒ මර්දනය කැඳවාගත්තේ ජනමාධ්‍යකරුවන් වශයෙන් පෙනීසිටින තමන් විසින්ම බව මේ ජඩමාධ්‍යකරුවන් දැනගත යුතුය. ආණ්ඩුවට බනින්නට පෙර දෝෂාරෝපණය ලැබීමට හැම අතින්ම සුදුස්සෝ ඔවුහුය. මේ ජඩමාධ්‍යකරුවන්ගේ අධම භාවිතය නිසා පසුගිය කාලයේ සිදුවූ විනාශය අත්දුටු රටේ මිනිසුන් පවා, මෙවැනි මර්දන නීතිවලට එක සිතින් අත උස්සා කැමැත්ත දුන්නත් එය පුදුමයක් නොවේ.
තවමත් මේ සංශෝධනයේ තිබෙන වචන ගැන අප දන්නේ නැත. එහෙත් ‘වෛරී ප‍්‍රකාශන’, ‘අසත්‍ය ප‍්‍රවෘත්ති’ වැනි යෙදුම්වල ඇති විනාශකාරී පුළුල් බව හා ඒ හරහා තමන්ගේ කැමැත්ත භාවිත කිරීමට සමහරුන්ට ලැබෙන භයානක ඉඩ සලකා බැලූ විට, දැනුදු පවතින නීතියකින් හොඳ උදාහරණ දිය හැකිය. ඒ, සිවිල් හා දේශපාලන අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර සම්මුතිය (අයිසීසීපීආර්* පනතයි. එම පනත යටතේ සිදුවිය හැකි වරද, එහි 3(1* වගන්තියේ සඳහන් වන අන්දමට මෙසේය. ‘කිසිම තැනැත්තකු විසින් යුද්ධය පැතිරවීම හෝ වෙනස් ලෙස සැලකීමට, එදිරිවාදිකම්වලට හෝ ප‍්‍රචණ්ඩ ක‍්‍රියාවලට යොමු කිරීම සංයුක්ත වන ජාතික, වාර්ගික හෝ ආගමික වෛරය සඳහා පෙළඹවීම් නොකළ යුතුය.’ පනත යටතේ වරද කරන්නකු බවට සැකකරන්නකු අත්අඩංගුවට ගත්විට ඇප ලබා ගත හැක්කේ මහාධිකරණයකින් පමණි. මහේස්ත‍්‍රාත් අධිකරණයට ඇප දිය නොහැකිය.
ජාතික, වාර්ගික හෝ ආගමික වෛරය ඇවිලවීමට එරෙහිව ගෙනා මෙම පනත අද පාවිච්චි වන්නේ කුමටද? තමන්ට වුවමනා වුවමනා මිනිසුන් ඇප නැතිව රිමාන්ඞ්බාරයේ තබාගැනීමටය.
හොඳම සමකාලීන උදාහරණය ශක්තික සත්කුමාර නමැති කෙටිකතාකරුවාය. තම පොලිසියට පැමිණ භික්‍ෂූන් පිරිසක් කළ බලපෑමට යටත්වූ පොල්ගහවෙල පොලිස් ස්ථානාධිපතිවරයා, ශක්තික සත්කුමාර අත්අඩංගුවට ගෙන ඔහුට එරෙහිව අයිසීසීපීආර් පනත යටතේ චෝදනා ගොනුකළේ ඒ පනත යටතේ චෝදනා ගොනුකළ නොහැකි බව හොඳින්ම දැන දැන භික්‍ෂූන්ගේ හා වෙනත් අයගේ බලපෑම නිසාය. පොලිසිය වැරදියට චෝදනා කළත්, එය වැරදි බව පෙන්වා දෙන්නට මහේස්ත‍්‍රාත්වරියට හැකිව තිබුණු නමුත් එයද සිදු නොවීය. එහි ප‍්‍රතිඵලය කුමක්ද? අපේ‍්‍රල් මාසයේ මුලදී අත්අඩංගුවට ගැනුණු සත්කුමාර තවමත් මාස කිහිපයක් ඇප නොලැබ රිමාන්ඞ්භාරයේ සිටීමය. එකම හේතුව පොල්ගහවෙල පොලිස් ස්ථානාධිපතිවරයා අයිසීසීපීආර් පනත කාගේ හෝ ඉගැන්නුම් බහකට අවභාවිතයේ යෙදවීමය. (දැන් ඔහුට විරුද්ධව මූලික අයිතිවාසිකම් නඩුවක් පවරා තිබේ.*
එක දෙයක් සඳහා ගන ආ පනතක් ඊට හාත්පසින්ම විරුද්ධ වෙනත් දෙයකට යොදාගැනීමට ලංකාවේ අවසරය ඇත්තේ මේ විදියට නීතියේ වුවමනාවන් මත නොව, පුද්ගලික වුවමනාවන් මත කටයුතු කරන්නට යෑම නිසාය. සාපරාධී අපහාසය ලංකාවේ නීතියේ තිබුණු කාලයේද එයම සිදුවිය. ඒ වරද සම්බන්ධයෙන් නඩු පැවරීමේ බලධාරියා වුණේ නීතිපතිවරයාය. ආණ්ඩුවල දේශපාලකයන්ගේ හා උසස් නිලධාරීන්ගේ වුවමනා එපාකම්වලට අනුව නීතිපතිවරයා පක්‍ෂපාතීව නඩු පැවරීමත්, පවරන ලද නඩු ඉවත්කර ගැනීමත්, එකල සුලබ දෙයක් විය. සාපරාධී අපහාසය වරද දණ්ඩ නීති සංග‍්‍රහයෙන් ඉවත්කිරීමට හඬක් නැගුණේද නීතිපතිවරයා මේ නීතිය අවභාවිතයේ යෙදවීම නිසාය. නීතිපතිවරයා ආණ්ඩුවේ වුවමනාවන්ට අනුව හැසිරීම ලංකාවට අලූත් දෙයක් නොවේ. රාජපක්‍ෂ අන්තේවාසිකයකු වු මොහාන් පීරිස් නීතිපතිවරයාව සිටි කාලයේ, සාපරාධී අපහාසය පිළිබඳ වරද පැවතුණේ නම්, ලංකාවේ පුවත්පත් කර්තෘවරුන් කී දෙනකුට හිරේ ළගින්නට සිදුවන්නට ඉඩ තිබුණිදැයි කල්පනා කළ යුතුය. නීතිපතිවරයාම එසේ කරන විට පොලිස් නිලධාරීන් ගැන කවර කතාද?
ශක්තික සත්කුමාරගේ සිද්ධියට අමතරව, අපේ‍්‍රල් 21 වැනිදාට පසු අත්අඩංගුවට ගත් කී දෙනකුට, අයිසීසීපීආර් යටතේ චෝදනා ඉදිරිපත් කළ යුතු අවස්ථාවල එසේ කර නැතිද? චෝදනා ඉදිරිපත් නොකළ යුතු අවස්ථා කීයක එසේ කර ඇද්ද? ඊයේ පෙරේදා රූපවාහිනී සංවාදයකට සහභාගිවුණු මුජිබර් රහුමන් පාර්ලිමේන්තු මන්ත‍්‍රීවරයා ප‍්‍රශ්න කළේ, අයිසීසීපීආර් යටතේ නඩු දමන්නේ මුස්ලිම් ජාතිකයන් වරදක් කළ විට පමණක්ද කියාය. ලක්‍ෂ්මන් කිරිඇල්ල ඇමතිවරයාගේ නිලධාරීන් තිදෙනකු අයිසීසීපීආර් යටතේ දැන් මාස දෙකකට අධික කාලයක් රිමාන්ඞ් බන්ධනාගාරගත කර තිබෙන්නේය. ඒ ජනාධිපතිවරයා විවේචනය කරමින් ලියූ ලිපියක් තැපැල් කළේය යන චෝදනාවටය. ඒ ලිපිය දුටු අංශුමාත‍්‍ර සිහිබුද්ධියක් ඇති කෙනකුට අයිසීසීපීආර් තියා සාමාන්‍ය නීතිය යටතේවත් කළ වරදක් එහි නැති බව පැහැදිලිව පෙනේ. එහෙත්, ඔවුන් රඳවා තබාගෙන ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයාගේ වුවමනාවටය. නැතහොත්, ඔවුන් මුදාහැරියහොත් ජනාධිපති උදහස්වෙතැයි පොලිසියට ඇති බය නිසාය.
මේ විදියට අලූත් සංශෝධනයද, පොලිසියේ වුවමනාව මත, අවභාවිතයේ යොදවන්නට ඇති ඉඩකඩ ගැන සැකයක් තබා ගත යුතු නැත. අත්අඩංගුවට ගත යුතු තරමේ ‘අසත්‍ය ප‍්‍රවෘත්ති’ යන්න තීරණය කරන්නේ පොලිසිය හා නීතිපති නම්, ‘වෛරී ප‍්‍රකාශන’ යන්න තීරණය කරන්නේ පොලිසිය හා නීතිපති නම්, ජනමාධ්‍යවේදීන්ට අවුරුදු පහක සිරදඬුවම් හා ලක්‍ෂ 10ක දඩ නියම කිරීම කෙසේ වෙතත්, අන්තිමට සිදුවන්නේ බලවතුන්ට ඕනෑ ඕනෑ විදියට හැකි තරම් කාලයක් ජනමාධ්‍යවේදීන් රිමාන්ඞ් බන්ධනාගාරගත කිරීමේ හැකියාව ඒ අයට නිරායාසයෙන්ම ලැබීමය. මේ විදියට මර්දනය තමා ළඟටම කැඳවාගත්, ජාතිවාදී හා ආචාර ධර්ම විරහිත සියලූ මුද්‍රිත හා විද්යුත් ජඩමාධ්‍යවේදීන්ට දොස් කියන අතරේ, ආණ්ඩුවේ මේ මර්දනීය නීතිවලට එරෙහිව කටයුතු කිරීම අවශ්‍යය.
මන්ද යත්, මෙවැනි මර්දන නීතිවල සැබෑ අවදානම ඇත්තේ, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර විරෝධී හා වර්ගවාදී දේශපාලකයන් සමග එකට කන බොන, ඔවුන්ගේ වුවමනා එපාකම්වලට අනුව සිය මාධ්‍ය හසුරුවන්නට දිවිහිමියෙන් කැපවී සිටින ජඩමාධ්‍යකරුවන්ට නොව, ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍රවාදී හා ආචාරධාර්මික මූලධර්ම මත සිට හැම පැත්තකම දේශපාලකයන් හා අන්තවාදීන් විවේචනය කරන ජනමාධ්‍යවේදීන්ට නිසාය.
අනෙක් අතට, ජාතික ආරක්‍ෂාව, සාමය ආරක්‍ෂා කිරීම හෝ වෙනත් කාරණා ඉදිරියට දමමින්, මෙවැනි කැළඹිලි සහිත අවස්ථා ප‍්‍රායෝජනයට ගනිමින්, හැම කල්හිම ආණ්ඩු, මහජනතාවගේ අදහස් ප‍්‍රකාශ කිරීමේ හා වෙනත් අයිතිවාසිකම් මර්දනයට අවශ්‍ය නීති සම්පාදනය කරගන්නා බවද අලූත් අත්දැකීමක් නොවේ. x