ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්
ඔහු මෙරට ක‍්‍රීඩා පිටියේ රැුඳී සිටියේ දෙවසරක් තරම් වූ කෙටි කාලයකි. ඔහුගේ ලංකා ගමන ඒ කෙටි කාලයට සීමා වුණි. ඒ දෙවසර (1956-57* තුළ සමස්ත ලංකා ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම සහ සමස්ත ලංකා රග්බි පාපන්දු කණ්ඩායම වෙනුවෙන් ක‍්‍රීඩා කරන්නට ඔහු සමත් විය. ඒ ඔහු අතිවිශිෂ්ට ක‍්‍රීඩකයෙකු වූ බැවිනි. ඔහු ක‍්‍රීඩා කරනු මා දැක නැත. එනමුත් ඔහුගේ අද්විතීය ක‍්‍රීඩා කුසලතා ගැන අසා ඇත, කියවා ඇත. දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සිට ශ‍්‍රී ලංකාවට (එවකට ලංකාව* පැමිණ මෙරට ජාතික කණ්ඩායම් දෙකක් වෙනුවෙන් ක‍්‍රීඩා කළ ඔහු නමින් ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ය.
මට ඔහු දැන හඳුනාගන්නට ලැබුණේ අහම්බෙනි. 2009 වසරේදී පමණ පටන් ගත්තේ ඒ සබඳතාව ඔහු මිය යන තෙක් පැවැතිණ. පුදුමය නම්, කිසිවිටෙක පෞද්ගලිකව ඔවුනොවුන් මුණගැසීමේ අවස්ථාවක් නොතිබීමය. අපගේ ඇසුර හුදෙක් විද්‍යුත් තැපෑල ලියුම් හුවමාරුවකට පමණක් සීමා වූවක් විණි.
මීට වසර පහළොවකට පමණ පෙර මම ඉංග‍්‍රීසි බසින් පළ වූ දිනපතා පුවත්පතකට ‘ස්පෝට්ස් නොස්ටැල්ජියා’ නමින් සිකුරාදා තීරු ලිපියක් ලියමින් සිටියෙමි. මේ තීරු ලිපියේ මගේ විද්‍යුත් තැපැල් ලිපිනය දැක්විණ. මෙම තීරු ලිපි මාලාව පළවන අතරවාරයේ, 2009දී පමණ මට දකුණු අප‍්‍රිකානුවකුගෙන් විiුත් තැපැල් ලියමනක් ලැබිණ. එය දකුණු අප‍්‍රිකා විශ්වවිiාලයේ බැංකු නීතිය පිළිබඳ මහාචාර්යවරයෙකු වූ හෙන්රිච් ෂූල්ස් විසින් එවන ලද්දකි. තෙමේම මට හඳුන්වා දෙමින් ඔහු සඳහන් කර තිබුණේ නීති ක්‍ෂෙත‍්‍රය තමාගේ වෘත්තීයමය අංශය වුවත් තමා ක‍්‍රිකට් සහ රග්බි ක‍්‍රීඩා ගැන පුවත්පත් සඟරාදියට ලිපි සපයන්නකු සහ ගත්කතුවරයෙකුද වන බවය. ඊට ටික කාලයකට පෙර ඔහු ශ‍්‍රී ලංකාවට පැමිණ තිබිණ. ඒ 1901-02 කාලයේ ඉංග‍්‍රීසීන් විසින් මෙරට රඳවා ගෙන සිටි බෝයර් යුද සිරකරුවන්ගේ ක‍්‍රීඩා සබැඳියාව ගැන පර්යේෂණාත්මක නිබන්ධනයක් සදහා කරුණු සෙවීමටය. එම ගමනේදී ඔහු ඉන්දු ලංකා ක‍්‍රීඩා සබැඳියාව ගැන මවිසින් රචිත කෘතියක් මිලදී ගත් බවත්, තමාගේ සමීප මිතුරකු වූ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් ගැන ඡුායාරූප විස්තරයක් එහි අඩංගුව තිබූ බැවින් එම ග‍්‍රන්ථය තම මිතුරාට තෑගි කළ බවත් සදහන් කළ ඔහු එම කෘතියේ තවත් පිටපතක් ලබා ගැනීමේ අවශ්‍යතාව මට දන්වා සිටියේය. ඒ කතාව කොහොම වුණත් ලිපිය අවසානයේ ඔහු සදහන් කර තිබූ කාරණාව නම් මා තුළ අසීමිත සතුටක් ජනිත කරන්නක් වුණි. ඒ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් ක‍්‍රීඩකයා යථා කාලයේදී මට ලියමනක් එවනු ඇති බවය. 1956-57 කාලයේ මෙරට ක‍්‍රීඩා පිටු සිරස්තල අතර නිරන්තරව නම රැුඳවූ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් නම් වූ දකුණු අප‍්‍රිකානු ක‍්‍රීඩකයා සමග සබඳකම් පැවැත්වීමේ අවස්ථාව මට ලැබුණේ එයාකාරයටය.
‘මම ලංකාවේ හිටියේ 1956-57 කාලයේ. රැුකියාව සදහා ලංකාවට පැමිණ සිටි බොහෝ විදේශිකයන් වාගේ මාත් එකල හිටියේ තනිකඩයෙක් හැටියටයි. මා දැනහුන් අන්දමට මා ඇරෙන්න වෙන කිසිම දකුණු අප‍්‍රිකානු ක‍්‍රීඩකයෙක් ඒ කාලේ ලංකාවේ සිටියේ නැහැ. කොටින්ම මට එකම එක දකුණු අප‍්‍රිකානුවෙක්වත් එහේදී මුණගැසුණේ නැහැ.’ මගේ විමසුමකට පිළිතුරු ලෙස ඔහු දන්වා සිටියේය. ජෝන් ඇඩොල්ෆ් අරෙන්හෝල්ඞ් උපන්නේ 1931දී දකුණු අප‍්‍රිකාවේ කේප්ටවුන්හිදීය. එම නගරයේ කීර්තිමත් පාඨශාලාවක් වූ බිෂොප් කොලීජියේ අධ්‍යාපනය හැදෑරීය. පසුව කේප්ටවුන් විශ්වවිද්‍යාලය හරහා මානනීය රෝඞ්ස් ශිෂ්‍යත්වලාභියකු හැටියට එංගලන්තයේ ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාලයට ඇතුළු වෙයි. එහිදී ක‍්‍රිකට් සහ රග්බි ක‍්‍රීඩාවන්හි නිරත වෙමින් විශ්වවිද්‍යාලයීය ‘නීල වර්ණ’ සදහාද සුදුසුකම් ලබයි.
ඒ කාලයේ ඔක්ස්ෆර්ඞ් සහ කේම්බි‍්‍රජ් විශ්වවිද්‍යාල එංගලන්ත ප‍්‍රාන්ත ක‍්‍රිකට් තරගාවලියේ ඉහළින් සිටි ආයතන දෙකකි. ටෙස්ට් ක‍්‍රිකට් ගැසූ ක‍්‍රීඩකයෝ ගණනාවක් ඒ ආයතන නියෝජනය කළහ. 1953 ඕස්ටේ‍්‍රලියානු ජාතික ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමේ එංගලන්ත සංචාරයේ එක් තරගයක් ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාල කණ්ඩායම සමඟ විය. විශ්වවිද්‍යාල කණ්ඩායම වෙනුවෙන් මුලින්ම පන්දු යැවීම ආරම්භ කළ අරෙන්හෝල්ඞ් විසින් ඕස්ටේ‍්‍රලියාවේ සුප‍්‍රකට ආරම්භක පිතිකරු කොලින් මැක්ඩොනල්ඞ් ‘බින්දුවකට’ දැවී යාමට මඟ පැ¥යේ ඔහුගේ කඩුල්ල බිඳදමමිනි. එය එංගලන්ත පුවත්පත් ක‍්‍රීඩා පිටුවල ප‍්‍රධාන සිරස්තලයක් බවට පත්විණ. ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ට, පසු කලෙක ලංකා පිලේ ප‍්‍රබල ක‍්‍රීඩකයෙකු වූ ගාමිණී ගුණසේන ප‍්‍රථම වරට මුණ ගැසෙනුයේ 1954 ඔක්ස්ෆර්ඞ් – කේම්බි‍්‍රජ් ක‍්‍රිකට් තරගයේදීය.
ස්ථානය එංගලන්තයේ ලෝඞ්ස් ක‍්‍රීඩාංගණයයි. ගාමිණී කේම්බි‍්‍රජ් විශ්වවිද්‍යාල කණ්ඩායම නියෝජනය කළේය. පසු කලෙක ගාමිණී ගුණසේන සහ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් එකට සමස්ත ලංකා පිලට ක‍්‍රීඩා කිරීම දෛවෝපගත සිදුවීමකි. ඒ එක් අවස්ථාවක අරෙන්හෝල්ඞ්ගේ නායකයා වනුයේද මේ කියන ගාමිණි ගුණසේනය.
අරෙන්හෝල්ඞ්ගේ මතක අනුව ඔහුගේ විශ්වවිද්‍යාල කාලයේ සිදු වූ තවත් වැදගත් සිදුවීමක් නම් ඔහුට ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාල ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම නියෝජනය කරමින් තම මව් රටේ – දකුණු අප‍්‍රිකාවේ ජාතික කණ්ඩායමට එරෙහිව ක‍්‍රීඩා කරන්නට අවස්ථාව ලැබීමය. වේග පන්දු යවන්නෙකු හැටියට ඒ වන විට ලබා තිබූ ප‍්‍රසිද්ධිය සහ සාර්ථකත්වය හේතුවෙන් වතාවක ඔහුට ඞී.ආර්. ජාර්සින්ගේ ආරාධිත කණ්ඩායම වෙනුවෙන් ක‍්‍රීඩා කිරීමේ අවස්ථාව සැලසිණ. එම ආරාධිත කණ්ඩායම සහභාගි වූ එක් තරගයක් ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාලය සමඟ විය. එහිදී අරෙන්හෝල්ඞ් ඕවර් 27ක මැරතන් පන්දු යැවීමක නිරත වෙමින් තමා උගත් ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාල පිලේ කඩුලූ 7කට හිමිකම් කීය.
ඔක්ස්ෆර්ඞ් විශ්වවිද්‍යාල උපාධිධාරියකු වූ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් 1956දී ලංකාවට පැමිණෙනුයේ ෂෙල් කොම්පැනියේ රැුකියාව සඳහාය. තනතුර පුහුණු කළමනාකාර ධුරයකි. ඒ ඔහුගේ මුල්ම රැුකියාවයි. කොළඹට ආ අලූත ඔහු කොළඹ කි‍්‍රකට් සමාජයේ (සී.සී.සී.* සාමාජිකත්වය ලබා ගති. ඒ කාලයේ කොළඹ කි‍්‍රකට් සමාජය තනිකරම සුද්දන්ගේ බූදලයක් විය. එම සමාජය නියෝජනය කළේ මෙරට සිටි සුදු ජාතික ජන කොට්ඨාසයයි. ඔහු එම සමාජයට ක‍්‍රීඩා කළේ තරග දෙක තුනක් පමණි. හදිසියේම ඔහුට ලංකා ක‍්‍රිකට් සංගමයෙන් දැනුම්දීමක් ලැබිණ. ඒ ඔහු සමස්ත ලංකා ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමට තෝරාගන්නා ලද බවය. තරග වැදීමට නියමිත වූයේ තෙදින ‘ටෙස්ට්’ තරග දෙකකින් සමන්විත තරගාවලියක් සඳහා පොලී උම්රිගාර්ගේ නායකත්වය යටතේ ලංකාවට පැමිණි ඉන්දීය ජාතික පිල සමගය. පළමු ‘ටෙස්ට්’ තරගය සඳහා නම්කළ ලංකා පිල මෙසේය. වර්නන් ප‍්‍රින්ස් (නායක*, සී.එච්. ගුණසේකර, ඒ.සී.එම්. ලෆීර්, පී. කෙලී, සී.අයි. ගුණසේකර, බර්ටි විජේසිංහ, ගාමිණි ගුණසේන, ඇන්ටන් සේතුපති, එච්.අයි.කේ, ප‍්‍රනාන්දු, ජී.පී. ස්කුවර්මන් සහ ජේ.ඒ. අරෙන්හෝල්ඞ්. එම තරගයේදී ඉනිම දෙකක්වත් අවසන් වනු දැකීමට නොහැකි වූයේ වර්ෂාවෙන් බාධා පැමිණුනු බැවිනි. ඕවර 12ක අගනා පන්දු යැවීමකදී ලකුණු 16ක් පමණක් ලබාදීම, විජේ මන්ජෙකාර් දවාලීම සඳහා අගනා උඩ පන්දුවක් රැුක ගැනීම සහ නොදැවී ලකුණු 5ක් රැුස් කිරීම අරෙන්හෝලඞ් නමට බැරවූ දස්කම් විණ. ඉන් දින කිහිපයකට පසු දෙවන ‘ටෙස්ට්’ තරගය වනාතමුල්ලේ ඕවල් ක‍්‍රීඩාංගණයේදී ආරම්භ වූ අවස්ථාවේ ලංකාව වෙනුවෙන් පන්දු යැවීම ආරම්භ කරන ලද්දේ අරෙන්හෝල්ඞ් සහ කුමාරස්වාමි විසිනි. ලංකා කණ්ඩායමේ නායකත්වය එවර ගාමිණී ගුණසේනට පැවරී තිබිණ. දෙවන දින තරගවාරය නතර කරන විට ලකුණු පුවරුව මෙසේ විය. ඉන්දියාව 283. ලංකාව 69යි කඩුලූ 6යි. ගුණසේන නොදැවී 17යි. අරෙන්හෝල්ඞ් නොදැවී 6යි. පුවත්පත් වාර්තාවලට අනුව මෙම තරගයේ ලංකා පිලේ ඉරණම් සාධකය රැුඳී තිබුණේ ගුණසේන-අරෙන්හෝල්ඞ් සබඳතාව මතය. ඔවුන් දෙදෙනාට කොතරම් දිගු වේලාවක් විකට්ටුවේ සිටින්නට හැකිවේද යන්න එම පිලේ පරාජය සහ ජයපරාජයකින් තොරවීම අතර වූ පරතරය විය.
මා මේ තීරණාත්මක අවස්ථාව ගැන විමසූ කල්හි අරෙන්හෝලඞ් දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සිට මෙසේ ලියා එවීය. ‘ගැමීයි (ගාමිණි ගුණසේන* මායි සෑහෙන වේලාවක් විකට්ටුවේ රැුඳී සිටියා. මුලින් මම පිත්ත පන්දුවට යොමු කළේ බොහොම චකිතයකින්. ඒ මොකද කිව්වොත් ඉන්දියානු පිලේ හිටියා සුබාෂ් ගුප්තේ කියලා දක්ෂ පන්දු යවන්නෙක්. මා හිතන්නේ ඔහු නම් ඒ කාලයේ ලෝකයේ හිටපු දක්ෂතම පා දඟපන්දු යවන්නා.
ඔහු පා දඟපන්දු වගේම වරින් වර ඇඟිලි වෙනස් කරමින් ගුග්ලි පන්දු යවන්නටත් හපනෙක්. ඔහුගේ පන්දු තේරුම් ගන්නට බැරි වූ තවත් කාරණාවක් තමා ඔහු අත් දිග කමිසයක් ඇඳ සිටීම. මා අසීරුවෙන් පන්දුවට පහරදෙන ආකාරය තේරුම් ගත් ගුණසේන මා ළඟට ඇවිත් මෙහෙම කීවා. ‘ඔහු එවන හැම පන්දුවක්ම ගුග්ලි පන්දු හැටියට හිතලා සෙල්ලම් කරන්න. එතකොට ප‍්‍රශ්නයක් වෙන එකක් නැහැ. මොන තරම් අපූරු උපදෙසක්ද? අන්තිමේදී අපට පුළුවන් වුණා තරගය ජය පරාජයෙන් තොරව අවසන් කරන්නට.’ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් තමා ප‍්‍රිය කළ අනෙක් ක‍්‍රීඩාව - රග්බි පාපන්දු ක‍්‍රීඩාව සදහා සී.එච්. ඇන්ඞ් එෆ්.සී. (සමාජයේ* සාමාජිකත්වය ලබාගත්තේය. මෙය සී.සී.සී ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායමට අනුබද්ධිත රග්බි පාපන්දු අංශය විය. එකල සී.එච්. පිලද තනිකරම සුද්දන්ගෙන් සැදුම් ලද්දක් විය. ශ‍්‍රී ලංකාවේ මුල්ම රග්බි ක‍්‍රීඩා සමාජය හැටියට පිළිගැනෙනුයේද මේ සී.එච්. සමාජයයි. මෙම ක‍්‍රීඩා සමාජයේ දොරටු ලාංකේය ක‍්‍රීඩකයන්ට විවෘත වූයේ 1965 තරම් මෑත කාලයේදීය. කොළඹ තුරඟ තරග පිටිය මධ්‍යයේය, එකල මෙම ක‍්‍රීඩා සමාජ ක‍්‍රීඩාංගණය පිහිටා තිබුණේ.
‘මම ලංකාවට ආපු කාලේ මුලින්ම ක‍්‍රීඩා කළේ ක‍්‍රිකට්. සුළු ආබාධයක් නිසා ඒ වන විට මම අවුරුද්දක විතර කාලයක් රග්බි සෙල්ලම් කර තිබුණේ නැහැ. ඒත් සී.එච්. කණ්ඩායමේ කට්ටිය පුහුණු වෙනවා දකින විට මට ඉවසුම් නැතිවුණා. මා ක‍්‍රීඩා කළේ පසුපෙළ ක‍්‍රීඩකයා හැටියට නිසා ක‍්‍රීඩා පිටියට පා තබන්නට කලින් මම මුඛාවරණයක් (මවුත්-ගාර්ඞ්* සාදාගත්තා. බොක්සිං ක‍්‍රීඩකයකු පාවිච්චි කරන ජාතියේ එකක්. ඒ මගේ වැඩි ආරක්ෂාවට. ඒ කාලේ ලංකාවේ මවුත් ගාර්ඞ් එකක් දමාගෙන ක‍්‍රීඩා කළ එකම රගර් ක‍්‍රීඩකයා මා වෙන්නැති.’
රාජකාරි කටයුතුවලට අමතරව සී.සී.සී. ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම සහ සී.එච්. ඇන්ඞ් එෆ්.සී. රගර් කණ්ඩායම වෙනුවෙන් අන්තර් සමාජ තරගාවලීන්ටද සහභාගි වූ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් ඒ වන විට මෙරට ක‍්‍රීඩා ක්ෂේත‍්‍රයේ පතළ නම් ඇත්තෙකු බවට පත්ව සිටියේය. 1957දී ලංකා ක‍්‍රිකට් සංගමය විසින් වාර්ෂික ගෝපාලන් කුසලාන තරගය සඳහාද ඔහු නම් කරන ලදි. ලංකා පිලේ සෙසු සාමාජිකයන් වූයේ සී.එච්.ගුණසේකර, ඒ.සී.එම්. ලෆීර්, අබු ෆුවාර්ඞ්, ක්ලයිව් ඉන්මන්, එච්.අයි.කේ. ප‍්‍රනාන්දු, ඇන්ටන් සේතුපති, එම්. ඔල්ඩන්ස්, කේ.එම්.ටී. පෙරේරා, ෆිට්ස්රෝයි ක්‍රෝසියර් සහ මැල්කම් ෆ‍්‍රැන්කේය. දකුණු ඉන්දියාව සමග පැවති වාර්ෂික ගෝපාලන් කුසලාන තරගය එකල පිළිගන්නා ලද්දේ මෙරට ක‍්‍රිකට් කැලැන්ඩරයේ ‘මහා තරගය’ ලෙසිනි. මෙම වාර්ෂික තරගයේදී සමස්ත ලංකා කණ්ඩායම නියෝජනය කිරීමට අවස්ථාවක් ලබා ගැනීම එකල ලාංකික ක‍්‍රිකට් ක‍්‍රීඩක හැමෝගේම ඉලක්කය විය.
1957 වසරේ කොළඹ පැවති ගෝපාලන් කුසලාන තරගයේදී බලාපොරොත්තු නොවූවක් සිදු විණ. ඒ කවදාවත් සිදු නොවූ අයුරින් දකුණු ඉන්දීය ක‍්‍රිකට් පිල 56ක් වැනි සුළු ලකුණු ගණනකට දැවීයාමය. ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ගේ වේග පන්දු යැවීම හමුවේ ඔවුන් පසුබෑමකට ලක් වූවා සේය. පළමු ඉනිමේදී කඩුලූ 6ක්ද දෙවැනි ඉනිමේදී තවත් කඩුලූ 5ක්ද ලබා ගනිමින් සමස්ත ලංකා කණ්ඩායම කඩුලූ පහක ජයග‍්‍රහණයක් කරා ගෙන යාමට මේ දකුණු අප‍්‍රිකානුවා සමත් විය. මේ තරගයේදී ඔහු ලබා ගත් කඩුලූ සංඛ්‍යාව 11ක් වූ අතර වාර්ෂිකව ගෝපාලන් කුසලාන තරගයකදී ලංකා කණ්ඩායම වෙනුවෙන් වැඩිම කඩුලූ සංඛ්‍යාවක් ලබා ගත් අවස්ථාව එය බව වාර්තා පොතේ දැක්විණ.
‘ඒ විකට්ටුවේ තණතිල්ල එදා හොඳට නිල්ල ගැහී තිබුණා. මා හිතන්නේ මගේ දක්ෂතාවයකට වඩා ඒ හේතුවයි විකට් ලබාගන්නට බලපෑවේ. කොහොම වුණත්, ඒ දස්කම අගයමින් ලංකා ක‍්‍රිකට් සංගමය මට අපූරු තෑග්ගක් ප‍්‍රදානය කළා. ඒ තරගයේ පාවිච්චි කළ පන්දුවක් යොදා නිමැවූ අලංකාර ඵලකයක්. මගේ පන්දු යැවීමේ වාර්තාව එහි සටහන් කර තිබුණා. මේ තිළිණය මගේ කේප්ටවුන් නිවසේ තවම පරෙස්සමට තියෙනවා.’ ඒ ගැන විමසූ මට ඔහු නිහතමානීව දන්වා සිටියේය.
සී.එච්. ඇන්ඞ් එෆ්.සී. ශී‍්‍ර ලංකාවේ මුල්ම රග්බි පාපන්දු ක‍්‍රීඩා සමාජය වුවද 1957 තෙක් ඔවුනට මෙරට ප‍්‍රධාන රග්බි තරගාවලියේ- ක්ලිෆ්රඞ් කුසලාන තරගාවලියේ ශූරතාව දිනා ගැනුමට නොහැකිව තිබිණ. ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් සී.එච්. පිල වෙනුවෙන් හාපුරා කියා ක‍්‍රීඩා කරන්නට පටන් ගත්තේ 1957 වසරේදීය. මුල් තරගය මහනුවර ක‍්‍රීඩා සමාජය සමඟය. කොළඹ පිලට ලකුණු 32-0ක ජයකි. ‘එම තරගයේ දී අර අලූත් ක‍්‍රීඩකයා අරෙන්හෝල්ඞ් අත්‍යලංකාර ක‍්‍රීඩා විලාසයක් පෙන්නුම් කළායි’ ඉංග‍්‍රීසි පුවත්පතක් වාර්තා කළේය. එතැන් සිට ඔහු ගැන මොනවා හරි දෙයක් සඳහන් නොවූ ක‍්‍රීඩා පිටුවක් නොමැති තරම්ය. ඔහුගේ ක‍්‍රීඩා කුසලතා ගැන ඉංගිරිසියෙන් ලියැවුණු පැදි වැල් පවා මෙරට ඉංග‍්‍රීසි පුවත්පත්වල පළවිණ.
1957දී ක්ලිෆර්ඞ් අවසාන මහා රග්බි තරගය දිඹුල-දික්ඔය ඒකාබද්ධ කණ්ඩායම සහ සී.එච්. කණ්ඩායම් අතර විය. නුවරඑළියේ දිඹුල ක‍්‍රීඩා සමාජයේ නිවහන වූ දර්ශනීය රදැල්ල පිටියේදීය, එම තරගය පැවැත්වුණේ. මුල් වරට සී.එච්. ඇන්ඞ් එෆ්.සී. කණ්ඩායමට ක්ලිෆර්ඞ් කුසලාන ජයග‍්‍රහණය අත්කර දෙමින් නිමාවූ එම තරගයේ වීරයා ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් බව පසුදින පුවත්පත් වාර්තාවන්හි දැක්විණ.
ගෝපාලන් කුසලාන ජයග‍්‍රහණයෙන් දින කීපයකට පසු ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ට ලංකා රග්බි පාපන්දු සංගමයෙන් ලිපියක් ලැබිණ. ඔහු මට එම ලිපියේ ඡුායා පිටපතක් එවන්නට තරම් කාරුණික වූ බව මෙහිලා සඳහන් කළ යුතු කරුණකි. 1957 අගෝස්තු මස 18 දාතමින් යුත් එම ලිපියේ මෙසේ සඳහන්ව තිබිණ.. ‘මහතාණෙනි, 1957-08-31 දින රදැල්ලේ පැවැත්වීමට නියමිත ලංකා-ඔස්ටේ‍්‍රලියා ‘කෝල්ට්ස්’ කණ්ඩායම අතර රගර් තරගයේ දී ලංකා කණ්ඩායම වෙනුවෙන් ක‍්‍රීඩා කිරීම සදහා ඔබව තෝරාගත් බව සතුටින් දැනුම් දෙමි. මෙම තරගයට සහභාගිවීම සඳහා ඔබට හැකියාවක් ඇත්දැයි කරුණාකර හැරෙන තැපෑලෙන් දන්වා එවන්න. තරග ආයිත්තම් වූ ජර්සිය සහ මේස් කුට්ටම මවිසින් සපයනු ලබන අතර තරගය සඳහා සුදු කොට කලිසමක් ඔබ විසින් රැුගෙන ආ යුතුය. එම ජර්සිය සහ මේස් කුට්ටම තරගාවසානයේදී ආපසු භාරදීම ඔබගේ යුතුකමකි. ‘ෆුල් බෑක්’ ස්ථානයේ ක‍්‍රීඩා කරන ඔබගේ ජර්සි අංකය 1ය. විශේෂ රථ ගාලට ඇතුළුවීම සදහා ඔබට අවසර ලැබෙන ‘ඒ’ කාණ්ඩයේ රිය අවසරපතක් මේ සමඟ එවා ඇත. මීට, ගරු ලේකම්.’ අතිශය තියුණු තරගයකින් පසු ලකුණු 14-9 ලෙස සංචාරක පිල ජය ලැබීය. එහෙත් කාගේත් ප‍්‍රශංසාවට – ඇගැයීමට ලක් වූයේ ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් ක‍්‍රීඩකයාය. ‘ද සිලෝන් ෆෝට්නයිට්ලි රිවිව්’ පුවත්පත ගතවූ වසර පනහක කාලය තුළ සමස්ත ලංකා රග්බි කණ්ඩායම වෙනුවෙන් අසාමාන්‍ය ගණයේ විශිෂ්ට දස්කම් දැක්වූ ක‍්‍රීඩක අතළොස්සෙන් කෙනෙකු හැටියට ඔහු හඳුන්වා දුනි.
ඊට පසු මාසයේදී, එනම් 1957 සැප්තැම්බර් මාසයේ දී සමස්ත ඉන්දියානු ( ඕල් ඉන්ඩියා* රග්බි පාපන්දු තරගාවලිය මදුරාසියේදී පැවැත්විණ. වාර්ෂික ක‍්‍රිකට් පිටියේ පැවැත්වෙන ගෝපාලන් ක‍්‍රිකට් තරගය වාගේම මෙම වාර්ෂික ‘ ඕල් ඉන්ඩියා’ රගර් තරගාවලියද එකල මෙරට ක‍්‍රීඩා කැලැන්ඩරයේ මුල් තැනක් ගත්තකි. මදුරාසිය බලා යන සමස්ත ලංකා රග්බි කණ්ඩායමට ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ද ඇතුළත් විණ. ගමනාරම්භය ඔන්න මෙන්න කියා තිබියදී, ලංකා කණ්ඩායමට දකුණු අප‍්‍රිකානුවකු ඇතුළත් වීම ගැන ඉන්දීය බලධාරීන් විසින් ස්වකීය විරෝධය පළකරන ලදි. ඒ දකුණු අප‍්‍රිකාවේ පැවති වර්ණභේද ප‍්‍රතිපත්තිය බොහෝ රටවල් විසින් ප‍්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබූ කාලයයි. මේ හේතුවෙන් මදුරාසි සංචාරය ගැන අවසාන මොහොත දක්වාම පැවතියේ අඩමාන තත්වයකි.
මම මේ අවස්ථාව ගැන ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්ගෙන් විමසීමි. ‘විරෝධතාවට මුල්වූ කාරණා ගැන වැඩි විස්තර මමවත් හරියට දැනගෙන සිටියේ නෑ. හැබැයි මා විශ්වාස කරනවා, නොයෙල් ගේ‍්‍රෂන් කියන අර අපූරු මහත්මයාත් රග්බි සංගමයේ සභාපති මහත්මයාත් මේ ප‍්‍රශ්නය ගැන මා වෙනුවෙන් අග‍්‍රාණ්ඩුකාර සර් ඔලිවර් ගුණතිලක සම`ග කතා කළ විත්තිය. මේ සංචාරය මට ලබා දෙන්න කියා ඔවුන් පිංසෙණ්ඩු වෙලා තියෙනවා. එතකොට එතුමා මේ ප‍්‍රශ්නයට මැදිහත් වෙනවා. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් හැටියට මට මදුරාසියට යන්න අවස්ථාව ලැබුණා, කොන්දේසි දෙකකට යටත්ව. එකක් මගේ මේ සංචාරය රගර් ක‍්‍රීඩාව සඳහා පමණයි. අනෙක යහපත් හැසිරීම.’
ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් සහ මා අතර දීර්ඝ කාලයක් පුරා විiුත් තැපෑල හරහා කෙරුණු ලියුම් ගනුදෙනුවෙන් උකහාගත් කරුණු අළලා මවිසින් දීර්ඝ ලිපියක් ලියන ලදි. එය පෙර කී ‘ස්පෝට්ස් නොස්ටැල්ජියා’ කොලමේ සති තුනක් තුළ තීරු ලිපි තුනක් හැටියට පළවිණ. පසුව එම ලිපි තුන මවිසින් රචිත ‘බැටිං ඔන් අ මැටිං විකට්’ නමැති ක‍්‍රිකට් කෘතියටද ඇතුළු කළෙමි. මේ ගැන අනේක වතාවක් ස්තුති කරමින් ඔහු මවෙත යොමු කළ ලිපි ගණනාවකි.
ලංකාවෙන් නික්ම ගිය පසු වුවද ලංකාව ගැනත්, ලංකාවේ ක‍්‍රීඩා ක්‍ෂෙත‍්‍රය ගැනත් ඔහු තුළ වූ උනන්දුව එලෙසම පැවතිණ. ‘1996 ශ‍්‍රී ලංකාව ලෝක කුසලාන ක‍්‍රිකට් ශුරතාව දිනාගත් අවස්ථාවේ මම මොන තරම් සන්තෝස වුණාද.. ආඩම්බර වුණාද කියන එක වචනවලින් කියන්නට බැරි තරම්. කෙටි කාලයක් ඇතුළත ශ‍්‍රී ලංකා ක‍්‍රීඩකයන් වෘත්තීයමය පෙළගැස්මකට අවතීර්ණ වුණු ආකාරය හරිම පුදුමයි. ගතවුණු වසර පනහක පමණ කාලය තුළ එක වතාවක්වත් නැවත ශ‍්‍රී ලංකාවට යෑමට නොහැකිවීම ගැන මා තුළ ඇත්තේ දැඩි කනස්සල්ලක්. ඒ ගැන හිතනකොටත් මට දුකයි. ඒ වුණාට කාටද කියන්න පුළුවන්, ඉදිරියේදී ඒ අවස්ථාව නොලැබේවිය කියා. එහෙම වුණොත් අපට මුණගැහෙන්නට අවස්ථාව ලැබෙනවා.’ යි ඔහු තවත් විටෙක ලියා එවීය.
2016 නත්තල වෙනුවෙන් ඔහුගෙන් මට සුබපැතුම් පතක් ලැබිණ. ඒ දිනවල ශ‍්‍රී ලංකා ක‍්‍රිකට් කණ්ඩායම දකුණු අප‍්‍රිකා සංචාරයක නිරතව සිටියෙන් එය නිමිත්ත කර ඔහු ගැන තවත් දීර්ඝ ලිපියක් ලිවීමි. ‘ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ්, ලංකා ක‍්‍රිකට් හා රග්බි පිටියේ දකුණු අප‍්‍රිකානු දේදුන්න’ යන අරුතැති හෙඩිමක් රැුගත් එම ලිපිය 2017 ජනවාරි 8 ‘සන්ඬේ ටයිම්ස්’ පුවත්පතේ පළවිය. එය කියවා ඔහු මට එවූ ලිපිය ඔහුගෙන් ලද අවසාන වචන කිහිපය වෙතැ’යි කිසිවිටෙක නොසිතුවෙමි.
ජෝන් අරෙන්හෝල්ඞ් 2017 සැප්තැම්බර් මස 30 දින ජීවිතයෙන් සදහටම සමුගෙන තිබිණ. ඒ බව දන්වා ඔහුගේ බිරිඳ මේරියන් අරෙන්හෝල්ඞ් විසින් එවන ලද විiුත් තැපැල් පණිවුඩයේ සඳහන් ආකාරයට ඔහු මියගොස් ඇත්තේ කේප්ටවුන්හි වෙරළාසන්න මියුසෙන්බර්ග් නගරයේ කඳුවැටියක් මත පිහිටි ඔහුගේ නිවසේදීය. ඔහු අධ්‍යාපනය හැදෑරූ බිෂොප්ස් කොලීජියේදී අවමංගල්‍ය මෙහෙය පවත්වා ඇත. සමස්ත ලංකා පිලට ක‍්‍රීඩා කළ අවස්ථාවේ ඔහු පැළැඳි හිස් වැසුමද ඔහුට ගෞරව පිණිස දේහය අසළ තබා තිබූ බව ඕ තොමෝ වැඩිදුරටත් දන්වා සිටියාය.
අවමංගල්‍ය උත්සවයේ තවත් විස්තර දන්වා එවමින් ඊට පසු අවස්ථාවක ඇය මෙසේද සඳහන් කළාය. ‘වසර 54ක් වූ අපේ විවාහ ජීවිත කාලය තුළ ශ‍්‍රී ලංකාවට යෑමට නොහැකි වීම ගැන ඇත්තටම අපි දුක්වුණා. ජෝන් නිතර ඒ ගැන කතාකළා. ඔහු සමග ලංකාවේ රග්බි ක‍්‍රීඩා කළ යාළුවෙකුයි එයාගේ නෝනායි නවසිය හැත්තෑවේ විතර ජොහැන්නස්බර්ග් නුවර උන්නා. අවශ්‍ය පදමට කුළුබඩු දමා ‘ලංකා වෑංජන සහ සම්බෝල’ සාදන ක‍්‍රමය මම ඔවුන්ගෙන් ඉගෙන ගත්තා. අපේ යහළුවන් සමඟ පැවැත්වූ ඉරිදා දහවල් සාදවලදී මගේ මේ ‘ලංකා වෑංජන’ හැමෝගේම කතාබහට ලක්වුණා. ජෝන් මේ ගැන මොන තරම් සන්තෝස වුණාද..?’
තම ස්වාමි පුරුෂයා ගැන ලියැවුණු මෙම ලිපියේ පිටපතක් එහි ඉංග‍්‍රීසි පරිවර්තනයත් සමග දකුණු අප‍්‍රිකාවේ සිටින මේරියන් අරෙන්හෝල්ඞ් මහත්මියට යැවිය යුතු යයි මම සිතාගතිමි.x
x නීල් විජේරත්න
