රංගන ශිල්පී
ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස්
ඔහු සිරුරෙන් දැවැන්තයි. බාහිර පෙනුම අනුව නම් ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස් කියන්නේ දැඩි හිතක් තිබෙන රළු මිනිසෙක්. එහෙත් ඔහු කතාබහ කරද්දී ඉතාම උණුසුම් මනුෂ්‍යයෙක්. විහිළු තහළු සමඟ අනෙකාට ඇහුම්කන් දෙමින් කතාකරන ලක්ෂණය නිසා පැය ගණන් ඔහු සමඟ කතාකළ හැකියි. අප ඔහුව මුණගැහුණේ පොල්හේන්ගොඩ පිහිටි ඔහුගේ නිවසේදීයි. ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස් හොඳ රංගන ශිල්පියෙක් වගේම හොඳ ව්‍යාපාරිකයෙක්. ඒ නිසා නගරය මැද මධ්‍යම පන්තික නිවෙසක සැහැල්ලූ දිවියක් ගතකරන්නට ඔහුට නිදහස තියෙනවා. ඔහුගේ දරුවන්ගේ ජීවිත ගොඩනැගෙද්දී ඒ වගකීම්වලින්ද නිදහස්ව සිටින නිසා ලක්ෂ්මන්ගේත් බිරිඳගේත් ජීවිතය මැද්දෙන් පුංචි සැහැල්ලූවක් ගලා යනවා. රටේ තත්වය නිසාත්, ව්‍යාපාර දුර්වල වීම නිසාත් මේ දිනවල නම් ඔහු ඉන්නේ මඳ වේදනාවකින්.
ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස්ගේ මිත‍්‍රශීලී ගතිලක්ෂණ නිසා පැය දෙකකටත් වැඩි කාලයක් රටේ දේශපාලන ඉතිහාසය, අතීත කතා, විහිළු තහළු මැද්දෙන් ගලාගියා. ලංකාවේ අතීත දේශපාලනය ගැන ඔහුට මතකයෙන් කිව හැකියි. හේතුව බොහෝ අය දන්නවා.
ඔහුගේ පියා සමසමාජ පක්ෂයේ මධ්‍යම කාරක සභිකයෙකුව සිටි දැවැන්ත දේශපාලනඥයෙක් වන රෙජී මෙන්ඩිස්. ඇන්ඇම්, කොල්වින්, පිලිප් වැනි දේශපාලනඥයන් ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස් ඇමතුවේ ‘මාමා‘ යන යෙදුමෙන්. ඔහු ඒ පතාකයන්ට එතරම් සමීපයි.
ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස් පෞරුෂයෙන් පිරි දැවැන්ත මිනිසෙක්. කලා ක්ෂේත‍්‍රයේ ඔහුට තනි අනන්‍යතාවක් හිමිවෙන්නේ ඒ පෞරුෂය නිසා වෙන්න ඇති. ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස් නොහිටියා නම් ඞීඑස් සේනානායකගේ චරිතයට වෙන කුමන රංගන ශිල්පියා තෝරාගන්නදැයි හිතාගන්නටත් නොහැකියි. ඞීඑස්ගේ පෞරුෂය බඳු පෞරුෂයක් ඇති රංගන ශිල්පියෝ අඩුයි. ලක්ෂ්මන්ගේ පෞරුෂය ගැන කියද්දී ඔහු අතීත කතාවකින් කොටසක් ගෙනත් අතෑරියා.
‘තිස්ස අබේසේකරගේ ‘පිටගම්කාරයෝ’ කියලා නිර්මාණයක මම රඟපෑවා. එතැන ගොඩක් අය එකතුවෙලා හිටියා. ඔය අස්සේ මම සෙට් එකට ගියා. මම එද්දී කවුරුහරි එකෙක් කිව්වා හරියට නිකං සර් ලෝරන්ස් ඔලිවියර් සෙට් එකට ආවා වගේ කියලා. ලෝරන්ස් ඔලිවියර් කියන්නේ දැවැන්ත පෞරුෂයක් තිබුණු ශ්‍රේෂ්ඨ නළුවෙක්. මම මේ කතාව කියපු කෙනා දිහා ඇහැකොණින් බලාගත්තා. පස්සේ මම ඇහුවා ඒ කතාව කිව්වෙ කවුද කියලා. බලද්දී සාලමන් ෆොන්සේකා තමයි එහෙම කියලා තිබුණෙ. මට මොකක් හරි පෞරුෂයක් තිබුණු බව ඒකෙන් පැහැදිලි වෙනවා.‘
xxxxxxx
ඔහු මුලින්ම ගියේ ළමා කාලයේ මතකයන් වෙත. ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස්ගේ දේශපාලන සමාජ ජීවිතය හැඩගැහුණේ ඔහුගේ පියාගේත් පියාගේ මිතුරන්ගේත් දේශපාලන සම්බන්ධතා නිසායි.
‘මට අයනු ආයනු ඉගැන්වුවේ ඇන්ඇම් මාමා. ඉගෙනගත්තේ කොළඹ රාජකීය විද්‍යාලයේ. මාව රාජකීය විද්‍යාලයට දාන්නෙත් කොල්වින් මාමා. අපේ ඉස්කෝලයෙ විවිධාකාර අය හිටියා. විවිධ ජාතීන්ට අයත් අයත් හිටියා. ඒ විතරක් නෙවෙයි, සමහර දවස්වලට අපේ තාත්තා එන්න පරක්කු වෙද්දී ඉස්කෝලේ ළඟ තිබුණු ලෙස්ලි ගුණවර්ධනගේ ගෙදරට යනවා. එතැනට විවිධ අය ආවා ගියා. ඔවුන් ඒ කාලේ හිතපු විදිය මට අත්දැකීමෙන් මතකයි.
සමහරු කියලා තියෙනවා රෙජී මෙන්ඩිස්ගෙ පුතා ඞී.ඇස්.ට රඟපෑම විහිළුවක් කියලා. අපේ තාත්තා වගේ අය සටන්කළේ ඞී.එස්.ලා එක්ක. නිදහස ලැබෙන්න කලින් ඉඳන්ම තාත්තා සටන් කළා. තාත්තා මාව අත් දෙකෙන්ම වඩාගෙන තියෙනවා. ඒත් මගේ මල්ලිලාව වඩාගත්තේ එක අතකින්. තාත්තාගේ අත අහිමිවුණා. ඒ 1956දී නව නගර ශාලාවේ තිබුණු භාෂා රැුස්වීමේදී. එක භාෂාවක් නම් රටවල් දෙකක්, භාෂා දෙකක් නම් රටවල් දෙකක් කියලා ඔවුන් එදා භාෂා රැුස්වීමේදී කිව්වා. එතැනට එකල හිටපු සිහල උරුමයේ අය ඇවිත් විරෝධය පෑවා. එතැනදී කොල්වින් මාමාට එක්වරම අත්බෝම්බ ප‍්‍රහාරයක් එල්ලවෙලා තිබුණා. තාත්තා හදිස්සියට අත දාලා ඒක වැළැක්වුවා. ඒකෙන් ඔහුගේ අත අහිමිවුණා.‘
ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස් මේ වෙද්දී ඔහුගේ පියාට හිමිව තිබුණු පිටකොටුවේ ව්‍යාපාර ඉදිරියට ගෙනයනවා. එහෙත් ඊට පෙර ඔහු මැණික් ක්ෂේත‍්‍රයේත් සාර්ථක රැුකියාවක යෙදී තිබෙනවා.
‘මම මුල්ම කාලයෙ ඇඹිලිපිටිය කඩදාසි කම්මලේ ලිපිකරුවෙක් විදියට වැඩ කළා. ඒත් දේශපාලන හේතු හින්දා එතැනින් මාව අයින් කළා. ඒකෙන් පස්සේ තාත්තා මාව මැණික් ගැන ඉගෙනගන්න යැව්වා. මමත් විනිල් මැණික් මුදලාලිත් එකට තමයි මැණික් ගැන ඉගෙනගත්තේ. ඊට පස්සේ මම අවුරුදු 11ක් මැණික් කැපුවා. ඕක කරන අතරේදී තමයි පතිරාජලාව මට මුණගැහුණේ. මම හිටියේ පොල්හේන්ගොඩ. පතිරාජලා හිටියේ මේ අහළ පහළ. ඞී.බී. ඉලංගසිංහ කියලා පත්තර කලාවේදියෙක් ඉන්නවා. එයාගේ කාමරේට තමයි සියලූම කලාකරුවෝ ආවේ ගියේ. එතැනදී තමයි මට පතිරාජ, දයා තෙන්නකෝන් වගේ කියවලා ඉවරයක් කරන්න බැරි පුද්ගලයන් ප‍්‍රමාණයක් මුණගැහුණේ. ඒ නිසාම මම මැණික් ක්ෂේත‍්‍රයෙන් අයින් වුණා.
මැණික්කාරයෝ බොහොමයක් අදත් ලකී කියා මාව දන්නවා. අද ඉන්න ලොකුම මැණික්කරුවන් මගේ සමකාලීන අය. මට මැණික් මඟහැරුණාට මගේ පුතා දැන් මැණික් ක්ෂේත‍්‍රයේ වැඩ කරනවා. දැන් නම් මම ඉඳහිට පුතා එක්ක මැණික් වැඩවලට යනවා.‘
xxxxxxx
රඟපෑමට යොමුවූ හැටි ගැන ඔහු මෙසේ කියනවා. ‘මට අවුරුදු 29 දී තමයි මම මුලින්ම පතීගේ නිර්මාණයක රඟපෑවේ. ඊට කලින් මම වෘත්තීයමය රංගනයක යෙදිලා නැහැ. රංගනය ගැඹුරින් හදාරලා තිබුණේත් නැහැ. පාසල් නාට්‍යවල රඟපාලා තිබුණා. ගුවන් විදුලියට ගිහිල්ලා කටහඬ සම්බන්ධයෙන් වැඩ කරලා තියෙනවා. මම කවදාවත් පතීගෙන් රඟපාන්න අවස්ථාවක් ඉල්ලලා නැහැ. සොල්දාදු උන්නැහේ කරලා කාලයක් නිර්මාණය නොකර හිටපු කාලෙක යාලූවෝ ඔහුගෙන් නිර්මාණ කරන්න කියලා ඉල්ලූවා. ඒ කාලයෙ මම මැණික්කාරයා. මගේ අතේ සල්ලි තිබුණා. එකපාරම පතී කිව්වා ‘අඬේ උඹ හොඳයි සිරිසේනගේ චරිතයට‘ කියලා. සිරිසේන කීවේ චණ්ඩියෙක් වගේ ගමේ කොල්ලෙක්. මට හරි පුදුමයි. මාව රඟපාන්න කවුරුත් ගන්නේ නෑ. ධර්මසේන පතිරාජම මට රඟපාන්න එන්න කියද්දී පුදුම හිතෙන්නෙ නැද්ද?
පතී කිව්වා ෂූටින්වලට එනකොට කහවත්තෙන් විස්සක් විතර අරගෙන එන්න කියලා. පොඩි චරිතවලට දාන්න වෙන්න ඇති. මමත් හරි උනන්දුවෙන් කට්ටියව එකතුකළා. සෑහෙන අමාරුවෙන් එක්කෙනෙක් අරගෙන ගියා. නුවර පැත්තේ ෂූටින්. චාන්දනී සෙනෙවිරත්නගෙ පස්සෙන් යන එක තමයි කරන්නේ. පොඩි දුෂ්ටයෙක් වගේ. පළවැනිම දර්ශනය මට කරන්නම බැරිවුණා. හතරපස් පාරක්ම කට් කියලා කිව්වා. අන්තිමේදී කෑගහලා පැකප් කිව්වා. මං හිතුවා රඟපාලා හමාරයි කියලා. කට්ටිය වාහනවලට නගිනවා. මම සද්ද නැතිව කැරකි කැරකි ඉන්නවා. පතී කිව්වා උඹ වරෙං මාත් එක්ක යන්න කියලා. මාව ඔහුගෙ ගෙදර එක්කාගෙන ගියා. මොනාවත් නොකියා ? නිදාගත්තා. උදේ නැගිට්ට ගමන් ඔහු කිව්වා උඹට අද ෂූටින් නෑ කියලා. අද ෂූටින් නෑ කියන්නෙ පස්සේ තියෙනවානෙ. ඒ කියන්නේ මාව අයින් කරලා නෑ.
පතී පහුවදා උදේ මගේ අතට චිත‍්‍රපටියක වීඑච්එස් එකක් දුන්නා. මේක බලපං කියලා. ඒ ඩස්ටින් හොෆ්මාන් රඟපාපු 1971 ස්ටෝ ඩෝග්ස් කියන චිත‍්‍රපටිය. පතී ගියා. මම ගෙදරට වෙලා මේක බැලූවා. ඒ තමයි මගේ හිත හදපු විදිය. පතී ? වෙලා කිව්වා උඹට හෙට ෂූටින් තියෙනවා කියලා. අපි උදේම ගියා. දැවැන්ත වෙල්යායක් අයිනේ තිබුණු කඩයක තමයි දර්ශනය තිබුණේ. පොඩි බංකුවක් තියෙනවා. බංකුවේ රිලවෙක් ගැටගහලා ඉන්නවා. රිලවා එහේට මෙහේට යනවා. රිලවා දිහා බලාගෙන රඟපාන්නත් ඕනෑ. ඔන්න දර්ශනය පටන්ගන්නවා. චාන්දනී ඇවිදගෙන යනවා. මම දෙබසක් කියනවා. මොකක් හරි කැලෑපත්ත ගහන කතාවක් තමයි මට කියන්න තිබුණෙ. මම පුළුවන් විදියට ඒ කෑල්ල කළා. දර්ශනය ඉවරවෙච්ච ගමන් පතී ඩෙක් එක ගනිං කියාගෙන ඒ ළඟ තිබුණු ගෙදරකට දුවනවා. ඒ ගෙදර තමයි ටීවී එක තියෙන්නේ. කරපු දර්ශනයක් බලන්න එතැනට යන්න ඕනෑ. ඒ ගෙදරට ගිහින් සීන් එක බැලූවා. බලලා ඉවරවෙලා මට කිව්වා මචං උඹට ෆිල්ම් හතරක් පහක් එයි. ඒවායෙ ගාණ කතාකරද්දී මට කියපං කියලා. ඒ කියන්නෙ වැඬේ ඕකේ.
පතී මට පිටපත් දුන්නේම නැහැ. වෙන අයට පිටපත් දෙනවානේ. මම පිටපත ඉල්ලූවාම උඹ වරෙංකො එතැනට කියලා කියනවා. ගිය ගමන් එයා මට දෙබස් දෙනවා. එතැනට ගිය ගමන් මම ඒවා බලාගෙන වැඬේට ලෑස්ති වෙනවා. අනං මනං නෑ. පතී කියන්නෙ මගේ දෙවැනි තාත්තා වගේ තමයි.
මම පතීගේ නිෂ්පාදන සමාගමේ නිෂ්පාදන කළමනාකරුවෙක් වුණා. පතීගේ නිර්මාණ ගණනාවක රඟපෑවා. ඔය අස්සේ මට ග‍්‍රැන්විල් රොද්‍රිගු කිව්වා උඹ දැන් ඔතන හිටියා ඇති. බැහැපං එළියට කියලා. ඔහු කිව්වේ තවත් නිර්මාණවල රඟපාන්න කියලා. මට ඔය වගේම කතාවක් මම මැණික් කපපු කාලෙත් යාළුවෙක් කිව්වා. එදා මැණික් ක්ෂේත‍්‍රයෙන් එළියට බැස්සා වගේ මම නිෂ්පාදන කළමනාකරු වැඩෙනුත් එළියට බැස්සා. අද වෙද්දී නිර්මාණ 70ක විතර රඟපෑවා. පතීට හැර වෙන කාටවත් මම කියලා නැහැ මාව වැඩකට ගන්න කියලා. මට කවුරුහරි ආරාධනා කළත් මම එකපාරම යන්නේ නැහැ. මුලින්ම කියන්නේ බලමු කියලා තමයි.’
xxxxxxx
මෑත කාලයේදී බහුචිතවාදියා, දැකලා පුරුදු කෙනෙක්, ස්වරූප ඇතුළු කලාත්මක චිත‍්‍රපටි ගණනාවකදී ලක්ෂ්මන් දකින්නට ලැබුණා. ඊට අමතරව ඞී.එස්. සේනානායක පිළිබඳ නිර්මාණය වූ චිත‍්‍රපටියේත් ඔහු රඟපෑවා. ඞී.එස්.ගේ චරිතය රඟපෑ නිසාත්, ‘සුදු ඇඳගෙන කළු ඇවිදින්’ ටෙලිනාට්‍යය ඉහළ ප‍්‍රතිචාර ලබමින් ජාතික රූපවාහිනියේ විකාශය වන නිසාත් ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස් කතාබහට ලක්වුණා. ඒත් ඔහු මෑත කාලයේදී රඟපෑවේ අඩුවෙන්. ‘කූඹියෝ’ වැනි තෝරාගත් ටෙලිනාට්‍යයක ඔහු ඉඳහිට රඟපෑ බව දකින්නට ලැබෙනවා. මෙසේ චරිත තෝරාගැනීමේ ලක්ෂණය ඔහුගේ විශේෂත්වයක්. ඔහු කියන විදියට එය ඔහුට පතීගෙන් ලැබුණු ආභාසයක්.
‘පතීගෙන් උගත් දේවල් නිසා මට විශිෂ්ටයි කියන කලාකෘතිවලට ගොඩක් අය අඬගැහුවා. එහෙම නිර්මාණවල රඟපෑමේ උනන්දුවක් එන්නේත් පතිරාජ නිසා. මාව නළුවෙක් කළේ පතී. ඔහු මාව නිර්මාණ නවයකට ගත්තා. රඟපෑමට යොමුවීමේ බලාපොරොත්තුවක් නොතිබුණත් අන්තිමේදී මම නිෂ්පාදන කළමනාකරුවෙකුත් වුණේ පතී හින්දායි. පතිරාජ පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ හිටපු ට්‍රොට්ස්කිවාදියෙක්. මියයන තුරුම ඔහු වෙනස් වුණේ නැහැ. මමත් මුල සිටම ඔහුගේ මිත‍්‍රයෙක් විදියට ඔහු එක්ක හිටියා. ඔහු ආ ගිය සම්මන්ත‍්‍රණවලටත් ගියා. ඔහු ලියපු එම්.ඒ. තිසීස් එක පවා මට තමයි මුලින්ම කියවන්න දුන්නේ. ඊට පස්සේ තිලක් (ජයරත්න* අයියා ලියපු නිර්මාණවලත් මට චරිත ලැබුණා. සුදත් මහදිවුල්වැව කරපු ‘වනස්පති, දණ්ඬේ ලූ ගිනි’ වගේ නිර්මාණවල රඟපෑවා. ඒවා නිසා මට පන්නරයක් ලැබුණා. මගේ තාත්තා මුහුණට මුහුණ වමේ ව්‍යාපාරයේ සටන් කළා. මම ඒ දේශපාලනයට ගියේ නැහැ. ඒත් අපි පතිරාජලාගෙන් ලැබුණු දැනුමෙන් ජනතාව දැනුවත් කිරීමේ වෙනත් කටයුත්තකට උරදීලා තියෙන බව දැනෙනවා.’
ලක්ෂ්මන්ගේ එකම ආදායම් මාර්ගය රංගනය වුණා නම් ඔහුට තෝරාගැනීමක් නැතිවම රඟපාන්න සිද්ධවෙනවා. එහෙත් ඔහු රඟපෑම යැපුම් මාර්ගය කරගෙන නැහැ. ඒ නිසා ඔහුට නිදහසක් තියෙනවා.
‘රඟපෑමෙන් යැපෙන්නේ නැතත් මේ ක්ෂේත‍්‍රයේ රැුඳෙන්නත් එපැයි. සමහර රංගන ශිල්පියෝ ඉන්නවා අතිශයින් දක්ෂයි. පීටර් ඩි අල්මේදා වගේ. ඒත් එයාලා වැඩවලට යන්නේම නැහැ. ඒ නිසා එයාලා ක්ෂේත‍්‍රයේ ඉන්නවාද නැද්ද කියලාවත් දන්නේ නැහැ. හැම වෙලාවෙම අපට බලාපොරොත්තු වෙන චරිත ලැබෙන්නේම නැහැ. ඒ නිසා ඇතැම් වෙලාවට ජනප‍්‍රිය නිර්මාණයක රඟපානවා. සමහර බාල පිටපත්වල පවා මම රඟපෑවා. දැන් නම් ටිකක් තෝරගෙන වැඩ කරනවා.‘
xxxxxxx
ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස් පුරවැසි බලය වේදිකාවේ කිහිප අවස්ථාවක දකින්නට ලැබුණු තවත් රංගන ශිල්පියෙක්.
‘මේ ඉන්න මෛත‍්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා පත් කරන්නත් අපි වැඩ කළානේ. ඒ වෙලාවේ ඒක සිදුවිය යුතුව තිබුණු දෙයක්. අපි බලාපොරොත්තු වුණ දේ මේ පාලකයාගෙන් සිද්ධවුණේ නෑ. අපට සජීවීව කන්වලට ඇහිලා තියෙනවා මෙයා විධායක ජනාධිපති ක‍්‍රමය අහෝසි කරන බව, රජගෙදරටවත් යන්නේ නැති බව කිව්වා. අන්තිමේදී මිනිහා හොරුත් එක්ක එකතු වුණානේ. අද අපි බෙදිලා නැතිවුණාට වෙනත් මිනිස්සු බෙදිලා ඉන්නේ. අපේ අදහස් දන්නේ නැති අය එළියට ගියොත් එහෙම අපට සාමාන්‍ය මිනිස්සු කියන දේවල් ඇහෙනවා. ඒ මිනිස්සුන්ගෙ සිතිවිලි මොන තරම් පසු ගාමීද කියන එක වැටහෙනවා. සුද්දෝ පවා අපව පාලනය කළේ බෙදා වෙන් කරලානේ. අද ඉන්න පාලකයන්ටත් මිනිස්සු බෙදෙනවා කියන්නේ හරිම රසමසවුලක්. හරිම තුප්පහි විදියට තමයි මේ දේවල් වර්ධනය වෙන්නේ. අපට වෙලා තියෙන්නේ නාකි වෙලා ඔහේ අත් දෙක බැඳගෙන මේවා වෙන්න ඇරලා බලාගෙන ඉන්නයි.‘
xxxxxxx
ලක්ෂ්මන් මෙන්ඩිස්ලා සමඟ එකල සමීප මිත‍්‍රයන්ව සිටි විශිෂ්ට කලාකරුවන් මේ වෙද්දී පසුගාමී දේශපාලන කඳවුරුවල ඉදිරිපෙළ ප‍්‍රකාශකයන්ව සිටිනවා.
‘ඒ වගේ නළුනිළියන් ගොඩක් ඉන්නවා. අපි ඒ අයව හොඳට දන්නවා. අද රොජර් සෙනෙවිරත්න කියන්නෙ ඉස්සර හිටපු කෙනා නෙවෙයි. ඉස්සර රොජර්ට හරිම උනන්දුවක් තිබුණා. අද ඔහු දේශපාලනය නිසා වෙනස් වෙලා. මම රොජර් එක්ක තවම කතාකරනවා.
ඒත් ජැක්සන් එක්ක නම් වැඩිපුර කතාකරන්නේවත් නැහැ. මගේ කැමැත්තක් නැහැ. මම රඟපාන්න එන්න කලින් කහවත්තේ හිටපු කාලයෙ මගේ කාමරේ ජැක්සන්ගේ පින්තූරයක් අලවලා තිබුණා. ඒ කාලයේ ‘මරාසාද්’ වගේ නිර්මාණවල රඟපෑව විදියට අපි හරි ආසයි. මම මුලින්ම ජැකා එක්ක රඟපෑවේ ‘කඩුල්ලේ.’ මම ඒ කාලයෙ ගරු කළා. ඒත් පස්සේ භාවිතාව ගැන මට ලොකු වේදනාවක් තියෙනවා. ඒක තරහක් නෙවෙයි වේදනාවක්. ඇත්තට කිව්වොත් ජැකා හිටපු හින්දා මම මෑත කාලයෙ එක් ටෙලිනාට්‍ය නිර්මාණයක් ප‍්‍රතික්ෂේප කළා.‘ x
