අලූත්ගම දර්ගා නගරය 2014 ජුනි මාසයේදී දිනයක ගිනිතැබීමෙන් දින කිහිපයකට පසුව ලංකාවේ මාධ්‍යවල පුංචි පුවතක් වාර්තා විය. ඒ මිනුවන්ගොඩ නගරයේ මුස්ලිම් ජාතිකයෙකුගේ කඩයක් ගිනිගනිද්දී සිංහල ජාතිකයන් පිරිසක් එක්ව ඒ වෙළඳසැල නිවා දැමීමේ සිදුවීමකි. ඊට පෙර සිංහල ජාතිකයෙකුගේ පරිගණක වෙළඳසැලක් ගිනිගනිද්දී මිනුවන්ගොඩ පල්ලියේ වතුර ටැංකියෙන් වතු ඇද ගින්න නිවා දැමූ අවස්ථාවක් ගැනද මැයි 13 වැනිදා මහා විනාශයකින් පසුව අපව හමුවූ මිනුවන්ගොඩ නගරයේ හානියට පත් වෙළඳසැල්වල වෙළෙන්දෝ කියති.
පාස්කු ඉරිදා ත‍්‍රස්ත ප‍්‍රහාරයටම මාසයක් ගතවී හමාරය. ඇත්තෙන්ම අප පුවත්පත්වල මේ ඉඩකඩ සම්පූර්ණයෙන්ම වෙන්කළ යුතුව තිබුණේ ඒ අමානුෂික ත‍්‍රස්ත ප‍්‍රහාරය ගැනය. ආගමික උමතුවෙන් පිරුණු පිරිසක් මෙහෙයවන ඒ ත‍්‍රස්තවාදය පරාජය කරන අන්දම ගැන කතාකරන්නට අපගේ කාලය යෙදවිය යුතුව තිබුණි. එහෙත් අපට අපගේ කාලය මෙන්ම පුවත්පත්වල ඉඩකඩ වෙන් කරන්නටද සිදුව ඇත්තේ ත‍්‍රස්තවාදී ප‍්‍රහාරයෙන් පසුව ඇවිලී තිබෙන අන්තවාදී ගිනි ජාලා නිවා දමන්නටය. බොරු ප‍්‍රචාරවලට උත්තර සොයන්නටය. මුස්ලිම් ජනතාව බිත්තියට හේත්තු කොට සියලූ මුසල්මානුවන් ත‍්‍රස්තවාදීන් ලෙස හංවඩු ගසා ඔවුන්ට පහරදීම ත‍්‍රස්තවාදය පරාජය කිරීමක් නොවේ. ත‍්‍රස්තවාදී ගින්නට පෙට‍්‍රල් දැමීමකි.
මුලින් අප සියලූදෙනා වැරදි තොරතුරුවලට හසු නොවී එක්විය යුතුය. එක්ව සිටගත යුතුය. ත‍්‍රස්තවාදය පරාජය කළ හැක්කේ එවිටය. මිනුවන්ගොඩට පැමිණි අන්තවාදීන්ගේ ප‍්‍රහාරයෙහි වින්දිතයන් බවට පත්වූ සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම් ව්‍යාපාරිකයන් එකිනෙකා කෙරෙහි සැකය, අවිශ්වාසය, බිය පතුරුවාගනිමින් වෙන්ව සිටිනවා වෙනුවට එක්ව සිටිමින් අප සමඟ කතාකළේය. එකිනෙකා කෙරෙහි වෛරී අදහස් වෙනුවට සාමයේ අදහස් අප සමඟ බෙදාගත්හ. සිදුවූ විනාශය තක්සේරු කරන්නට නොව, ඔවුන්ගේ සාමයේ අදහස්වලට මේ සටහනෙන් අපි වැඩි ඉඩක් සැපයුවෙමු.
ජෙගනාදන්, රියාස් මොහොමඞ්, ප‍්‍රියංකා ජයසූරිය, හර්බට් සිල්වා, මොහොමඞ් රිනෝස්, මොහොමඞ් රිම්සාන්, එම්.එච්.එම්. රිෆාන්, චන්දිමා මහීපාල, නිෂුම් අයෝගා මහීපාල ඇතුලූ පිරිසක් අප සමඟ මිනුවන්ගොඩදී අප සමඟ කතාබහ කළේය. අප මිනුවන්ගොඩට ගිය මැයි 17 වැනිදා එම නගරයට රාජ්‍ය නිලධාරීන් පිරිසක්ද පැමිණ සිටියේ විනාශය තක්සේරු කරන්නටය. මිනුවන්ගොඩ නගරයේ වෙළඳසැල් 58ක් පමණ අලාභහානි වලට ලක්ව තිබේ. සම්පුරණයෙන්ම විනාශ වූ වෙළඳසැල් ගණන 24ක් පමණ වෙයි.
සිංහල ඇඳුම් කඬේ
මිනුවන්ගොඩ නගරයේ ගිනිගත් ‘එක්කෝ‘ නම් සිංහල ඇඳුම් වෙළඳසැල ගැන කතාව බොහෝ දෙනෙකුගේ කතාබහට ලක්ව තිබුණි. මේ වෙළඳසැලේ සිව්වැනි මහලේ රෙදි ගබඩාව සම්පූර්ණයෙන් ගිනිගෙන ඇත. 17 වැනිදා අප එහි යද්දීත් ඒ ඇඳුම් ගිනිගන්නා අයුරු දකින්නට ලැබුණි. ඒ ගින්න නිවන්නට ගත් උත්සාහය නිසා තෙවැනි මහලේ තිබුණු ඇඳුම් තොගද සම්පූර්ණයෙන් විනාශ වී තිබේ. හානිය කෝටි හතරකට ආසන්නය.
මෙය මිනුවන්ගොඩ නගරයේ පමණක් නොව අසල නගර කිහිපයකම ප‍්‍රසිද්ධ වෙළඳසැලකි. එය මිනුවන්ගොඩ නගරයේ දැවැන්තම ඇඳුම් වෙළඳසැලයි. එම වෙළඳසැල වඩා ප‍්‍රසිද්ධ වුණේ පිරිමි ඇඳුම් සඳහාය. චන්දිමා පවසන්නේ ලංකාවේ ප‍්‍රසිද්ධම වෙළඳසැල්වලින් කාන්තා ඇඳුම් ගන්නා අය පවා ඇය ළඟට පැමිණ පිරිමි ඇඳුම් මිලදී ගන්නා බවය.
අප එහි යද්දී චන්දිමා මෙන්ම ඇගේ සොයුරිය වන නිෂුම් අයෝගා මහීපාලද වෙළඳසැලේ සිටියේය. ඔවුන් පවසන්නේ කෝටි හතරක තොග විනාශ වුවද රක්ෂණයෙන් ලැබෙන්නේ කෝටි එකහමාරක් පමණක් බවය. ඒ නිසා ඔවුන්ට සිදුව ඇත්තේ දැවැන්ත පාඩුවකි.
‘අපි අලූත් අවුරුද්දට ලොකු ඇඳුම් තොගයක් ගේනවා. මොකද අවුරුද්ද ඉවරවුණාම රාමසාන් එනවා. අලූත් අවුරුදු කාලය තරම්ම අපට රාමසාන් උත්සව කාලයේදීත් බිස්නස් තියෙනවා. ඒ නිසා තමයි අපි වැඩිපුර ඇඳුම් ගේන්නේ. මොකද තිහාරිය වගේ පැතිවලින් පවා මුස්ලිම් උදවිය එනවා අපෙන් ඇඳුම් ගන්න. ඒ තොග තමයි විනාශ වුණේ.‘ චන්දිමා මහීපාල පැවසුවාය.
මුස්ලිම් ජාතිකයන් භාණ්ඩ මිලදී ගන්නේ මුස්ලිම් වෙළඳසැල්වලින් පමණක් බව ප‍්‍රසිද්ධ කතාවකි. අපි ඒ ගැන නිෂුම් අයෝගා මහීපාලගෙන් විමසුවෙමු.
‘මම නම් එහෙම දෙයක් දැකලා නැහැ. අනෙක් හැමෝම වගේ තමයි. මුස්ලිම් අයත් කැමතියි හරි ලස්සනට අඳින්න. මෙහේට එන අය නම් බලන්නේ කඬේ අයිති මොන ජාතියටද කියලා නෙවෙයි. හොඳ ප‍්‍රඩක්ට් එකක් තියෙන්නේ මොන කඬේද කියලයි. අපි කාටවත් අපේ කඬේ සිංහල නිසා අපේ කඬේට එන්න කියලා කියන්නේ නැහැ. අපේ ප‍්‍රඩක්ට් එක හොඳ හින්දා එන්න කියලයි කියන්නේ. මේවා ජාතිභේද ඇති කරන්න කියන කතා. මේ කඬේ පිටිපස්සේ තියෙන විනාශ වෙච්ච කඩවල හිටපු මුස්ලිම් සහෝදරයන් ඇඳුම් ගත්තේත් අපේ කඩයෙන්. මේ නගරයෙ මුස්ලිම් කඩ තියෙනවා. ඒත් නගරයේ ගොඩක් මුස්ලිම් අය ආවේ මේ කඬේට. මේ කඬේ වැඩකරපු අය අතරේත් මුස්ලිම් අය ගොඩක් ඉන්නවා. අනෙක විනාශයෙන් පස්සේත් ජාතිභේදයක්, වෛරයක් නැතිව මුස්ලිම් අය ඇවිත් අපට කණගාටුව කියලා ගියා. අපිත් ගිනිගත්ත කඩවල මුස්ලිම් සහෝදරයන්ට කතාකළා.‘ ඇය එසේ කීවාය.
බුදුපිළිම
වෙළඳසැල්වලට ජාතියක් ආරෝපණය කළේ අප නොවේ. සිංහල කඩ හා මුස්ලිම් කඩ බෙදා වෙන්කළේ අන්තවාදීන්ය. භාණ්ඩයක ප‍්‍රමිතිය වෙනුවට ජාතිය බලා වෙළඳසැල්වලට යන්නැයි යෝජනා කළේ ඔවුන්ය. ඔවුන්ගේ භාෂාවට අනුව ‘සිංහල කඩ‘ ගණනාවක්ද අන්තිමේ ඔවුන් ගිනිතැබීය. ඔවුන් ගිනිතැබූ ‘මුස්ලිම් කඩ‘ වලද සිංහල ජාතික සේවකයන් ගණනාවක් සේවය කර ඇත.
මත්පැන් වෙළඳසැලක්, පින්තූර රාමු කරන වෙළඳසැලක්, ඇඳුම් කඩයක් ආදී වෙළඳසැල් රැුසක් එසේ විනාශ වූ සිංහල ජාතිකයන්ට අයත් වෙළඳසැල් අතර තිබේ. ඒ අතර තිබුණු එක් වෙළඳසැලක බුදුපිළිමද තිබී ඇත. ඒ බුදුපිළිම සම්පූර්ණයෙන්ම ගින්නෙන් විනාශ වී ගොස්ය.
‘මාවනැල්ලෙදී කැඩුවේ එක බුදුපිළිමයයි. මෙතැන බුදුපිළිම කීයක් කැඩිලාද‘ චාන්දනී පික්චර් පැලස් නම් ඒ වෙළඳසැලේ හිමිකරුවා වන හර්බට් සිල්වා මහතා අප සමඟ එසේ කීවේය.
රහසින් චෝදනා
අප සමඟ කතාකළ අය නිර්නාමිකව කී දේවල්ද බොහෝය. ඇඳිරි නීතිය ප‍්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් පසුව නගරයට පහරදුන් බවත්, හමුදාව හා පොලීසිය ආරක්ෂාව සැපයුවේ වෙළඳසැල්වලට නොව පහරදුන් අයට බවත් ඔවුහු කීහ.
‘ඇඳිරි නීතිය දානවාත් එක්කම හවස් වරුවේ අපව කඩවලින් යැව්වා. අපි එළියට ගියා. ඒ එක්කම තමයි හමුදාව ආවේ. එතකොට ගිනිතියන්න හිතලාවත් නැහැ. ගෙවල්වලට ගියාමයි අපට ආරංචි වුණේ හමුදාව ඉන්න අතරේ කඩවලට ගහන බව. දුවගෙන ආපු අපි හමුදාවෙන් අවසර ඉල්ලූවා ඇතුලට ඇවිත් අපේ කඩවල ගින්න නිවාගන්න. ඒත් අපට ඉඩ දුන්නේ නැහැ. අපේ ජීවිතවලට හානියක් වුණොත් වගකියන්න බැරි බව හමුදාව කිව්වා. ඒත් එයාලා අපේ කඩවලට වගකීවේ නෑ. ගින්න නිවන්නේ නැත්තේ ඇයිද කියලා හමුදාවෙන් අහද්දී අපට කිව්වා පොලීසියට කියන්න කියලා. පොලීසියට කිව්වාට පොලීසිය මොනවත් කළේ නැහැ. අපි ඈතින් ඉඳලා අපේ කඩවලට ගින්න පැතිරෙන විදිය බලාගෙන හිටියා. ගිනිනිවන රථය එන්න පරක්කු වුණා. එතකොට කඩ දෙකක් ගිනිතියලා. ඒ ගින්න තවත් කඩවලට පැතිරෙනවා. ඒත් ඒක නවත්වන්න උනන්දුවක් තිබුණේ නෑ. ඇත්තටම කිව්වොත් ගින්න නිවුවා නෙවෙයි. ඉබේම නිවිලා ගියා.‘
මෙසේ කීවේ සිංහල ජාතික වෙළඳසැල් හිමියෙකි. ඔහු එසේ කියන අතර තවත් වෙළඳසැල් හිමියෙකු ළංව කීවේ ඇඟ කිලිපොලන කතාවකි.
‘ගිනිතියපු උන්ට හමුදා සෙබලූ කිව්වා, පැයක් දෙන්නම් ගහලා පලයන් කියලා. ඒත් පැය ගාණක් තිස්සේ ගහලා ගිනිතිබ්බා. ගිනිතියන්න කලින් කඩවලට ගහලා කැඩුවා. ඊට පස්සේ වටින ෆෝන්, ඔරලෝසු වගේ ගෙනියන්න පුලූවන් බඩු කොල්ලකෑවා. ඊට පස්සේ තමයි ගිනිතිබ්බේ. මේ ගොඩක් දේවල් සී.සී.ටී.වී. වල රෙකෝඞ් වෙලා ඇති.‘
මිනුවන්ගොඩ ගිනිතැබීම් ගැනද ප‍්‍රදේශවාසීන් කියන්නේ පිටින් ආ පිරිසක් කළ දෙයක් බවය. එහෙත් අප සමඟ කතාකළ අය පෙන්වන්නේ ගිනිතැබීම්වලට ප‍්‍රදේශවාසීන් බොහොමයක් සම්බන්ධ බවය. එක් මුස්ලිම් ජාතික තරුණයෙක් දැඩි වේදනාවකින් කීවේ තමන්ගේ හොඳම පාසැල් මිත‍්‍රයෙක්ද තමන්ගේ කඩය ගිනිතැබීමට සම්බන්ධ වූ බවය. නගර මධ්‍යයේ එක්ව පිහිටා තිබුණු මුස්ලිම් කඩ කිහිපයක් ගිනිතැබුවේ පිටින් ආ අය බව යන්තමින් හෝ අනුමාන කළ හැකිය. එහෙත් නගරයේ වෙනත් තැන්වල තැනින් තැන තනිව පිහිටා තිබුණු මුස්ලිම් ජාතිකයන්ගේ කඩ ගණනාවක් විනාශ කර තිබුණි. ‘පිටින් ආපු අය ගැහුවා නම් මුස්ලිම් අයගෙ කඩ අඳුනගන්නෙ කොහොමද.‘ ඔවුහු එසේ අසති.
අපි ඉන්නවා
අප සමඟ අදහස් දැක්වූ මුස්ලිම් ජාතික ව්‍යාපාරිකයන් වන මොහොමඞ් රියාස්, මොහොමඞ් රිම්සාන් ඇතුලූ පිරිස කීවේ මේ නගරය අත් නොහැර යන බවය. ඉදිරියේ වුව මුස්ලිම් ජනතාවට මිනුවන්ගොඩ ආරක්ෂාකාරී බව විශ්වාස කරන බවය.
‘අපි දන්නවා මේ පැත්තේම අය අපේ කඩවලට ගහපු බව. ඒත් අපි දන්නවා ඒ බහුතරය නොවන බව. අපව එළවන්න එයාලාට ඕනෑ ඇති. ඒත් මේ අපේ ගම. අපේ ගොඩක් අය ඉගෙනගත්තේත් සිංහල ඉස්කෝලවල. ඉතින් අපි කොහේ යන්නද. කඩවලට ගහපු අය වගේම අපිත් එක්ක හිතවත් ගොඩක් සිංහල අය ඉන්න බව අපි දන්නවා. එයාලා ජාතිවාදී නැහැ. අපට මිනුවන්ගොඩම ආරක්ෂා ඇතිව අපේ බිස්නස් ආයෙත් ගොඩනඟාගන්න පුලූවන් බව අපි දන්නවා. අපේ හිත්වල වෛරයක් නෑ. ඒත් අපට බයක් තියෙන්නේ සිංහල අය අතරේ හොඳ අය ගොඩක් ඉන්න බව නොදන්න ඈත ගම්මල මුස්ලිම් අය මේ ප‍්‍රහාරය ගැන මොනවා හිතයිද කියලයි. ඒකෙන් එයාලා අන්තවාදය පැත්තට යොමුවේවිද කියලයි.‘
ඇගේ හඬ
වෙළඳසැල් හිමි කාන්තාවක වන ප‍්‍රියංකා ජයසූරියගේ වෙළඳසැල ගින්නට හසුව තිබුණේ නැත. ඇගේ හඬ මුළු රටටම ආදර්ශයකි. ඇයට සිදුවූ විනාශය ගැන ඇත්තේ මහත් වේදනාවකි. ඇගේ කතාවෙන් අපි මේ සටහන අවසන් කරන්නෙමු.
‘මේ සිදුවීමෙන් පස්සේ අපි කතාකරන වෙලාව වෙනතෙක් දේශපාලඥයෝ ආවා , සාමන්‍ය ජනතාව ආවා. ඒත් මේ වෙනකම් කිසිම බෞද්ධ හිමි නමක් ආවේ නැහැ. ඒ ආවත් මෙතන දේශපාලනය කතා කරලා ගියා මිසක සිංහල අපි වෙනුවෙන් කතා කරන්න එක නායකයෙක් නැහැ. අද මුස්ලිම් මිනිස්සු තමයි අපි වෙනුවෙන් කතා කරන්නේ. කඩවල් විනාශ වෙලා බඩගින්නේ ඉන්න අයට කන්න අරගෙන ආවේ මුස්ලිම් මිනිස්සු. අපේ ගොඩක් හාමුදුරුවරු සිවුර කරේ තියාගෙන සිංහල බෞද්ධයෝ කියලා කෑගහන්නේ. ඇත්තටම මෙතන තියෙන්නේ දේශපාලන ප‍්‍රශ්ණයක්. අපි ඇතුලේ අන්තවාදියෝ නැහැ. අපේ කට්ටිය ඇතුලේ ඉන්නේ සාධාරණව පරම්පරා ගාණක් හම්බකරගත්තු මිනිස්සුන්ගේ දරුවෝ. අපි බොහෝම සහජීවනයෙන් තමයි මේ මාකට් එක ඇතුලේ හිටියේ. මෙතැන තවත් එක්කෙනෙක්ට ගැහුවා කියන්නේ මට ගැහුවා වගේ වැඩක්.
අපේ ඕනම ප‍්‍රශ්නයකට උදව්වට දුවගෙන එන්නේ මේ මිනිස්සු. මට දැන් දුකයි දැන් මේ මිනිස්සුන්ට මුහුණ දෙන්න. අපේ සිංහලයෝ මේ දේවල් කරපු නිසා. ඒ අතර මුස්ලිම් අන්තවාදීන් කරපු වැඩෙයි මේ වැඩෙයි අතර කිසි වෙනසක් අපි දකින්නේ නැහැ. මම සටන් කරනවා මුස්ලිම් අයත් එකක් එකතු වෙලා අපේ මිනිස්සුන්ට සාධාරණයක් ඉටු කරලා දෙන්න. මගේ කඬේට මොනවත් වෙලා නැහැ. මම ඒත් කතා කරන්නේ මේ මාකට් එකේ අපි හැමෝම සහෝදරයෝ වගේ හිටපු නිසා. මගේ මහත්තයා නැති වුණ දවසේ ඉදලා මට උදව් කලේ මේ අය තමයි. පල්ලි වල ස්වාමීන් වහන්සේලා අපිව බලන්න ඇවිත් අපේ අතට අත දීලා සන්සුන් වෙලා වැඩ කරන්න කියනකොට. අපේ හාමුදුරුවරු ටීවී වල කෑගහුවේ ජාතිවාදය අවුස්සන්න. ඒ කෑගහපු නිසා තමයි අපේ මිනිස්සු ඇවිස්සිලා මේ නිකං ඉන්න මිනිස්සුන්ට ගහන්න ගත්තේ. ඇත්තටම අපේ මිනිස්සුන්ව ඇවිස්සුවා.
මම දෙමළ දන්නවා. විනාශ වෙච්ච මුස්ලිම් අයගේ කඩවලට අදාල විස්තරත් ෆෝම්වල පිරෙව්වේ මම. මම දෙමළ කතා කරනකොට අපේ සිංහල අය මට බනිනවා. මුස්ලිම් කෑමවලටයි ඇඳුම්වලටයි වද පෙති දානවා කියලා කියනවා. සිංහල අය ළමයි හදන්නේ නැතිව ඉඳලා ඒකටත් මුස්ලිම් අයට තමයි චෝදනා කරන්නෙ. මේ බොරු කතාවලට මිනිස්සු රැුවටිලා.
අපි බය නැහැ මේවා කතා කරන්න . මේක ඇතුලේ සිංහල මිනිස්සුන්ට වෙලා තියෙන අසාධාරනේ ගැන කතා කරන්න කවුරුත් නැහැ. මේ පහරදීම් කළේ පිට අය විතරක් නෙවෙයි. මේ ගමේ අය සම්බන්ධයි. සමහරු අපේ ඥාතීන්. තව සමහරු යාලූවෝ. ගොඩක් අයගේ ෆොටෝ තියෙනවා. මේ විනාශයෙන් පස්සෙ පල්ලියේ මුස්ලිම් අය අතරේ රැුස්වීමක් තිබුණා. දෙමළ භාෂාව දන්න නිසා මමත් එතැනට ගියා. එතැනදී මවුලවිලා කිව්වේ පහරදුන්නු අය ඉන්න ෆොටෝ හැමතැනම දාන්න එපා. වෙච්ච දේවල් අපි හිතෙන් අමතක කරලා දාලා. අපි නැගිටිමු කියලා. ඒ මිනිස්සු අපෙනුත් ඉල්ලූවේ පහරදුන්න අයගේ නම් ගම්වත් පොලිසියට දෙන්න එපා කියලා. දැන් හැමෝම කියන්නේ අපි ගැහැවුවේ නැහැ කියලා. පිටින් ආපු අය ගැහුවා කියලා. දැන් බලද්දී අපි තමයි අපේම කඩ ගිනි තියාගෙන තියෙන්නේ. අපි මේවා ගැන බය නැතිව කතාකරනවා. ඒ නිසා සමහරු අපට චෝදනා කරනවා. ඒ චෝදනාවලට අපි බය නැහැ. ඒත් දැන් අපි බයේ ඉන්නේ අපේ කටවල් වලට ඉබ්බ දාන්න බැරි නිසා අපේ කඩවල් වලට ඉබි දාලා යයිද කියලා.‘ x
