තරුණයන්ට එපාවූ දකුණු අප‍්‍රිකාවේ දේශපාලනය

පසුගියදා පැවැති දකුණු අප‍්‍රිකානු මහමැතිවරණයේදී පිට පිට හයවන වතාවටත් අප‍්‍රිකානු ජාතික කොන්ග‍්‍රසය (ඒඑන්සී* ජය ලබාගැනීමට සමත්වී ඇත.
වරණභේදවාදී සුළුතර සුදු ජාතික පාලනයෙන් මිදී වසර 25කට පසුව පවත්වන ලද මැතිවරණයෙන් හයවන වතාවටත් ජයග‍්‍රහණය ලබාගත්තද මෙවර ඡුන්ද ප‍්‍රමාණයේ අඩුවක් දක්නට ඇත. 2004 වර්ෂයේදී 62%ක් ලබාගත් ජාතික කොන්ග‍්‍රසයට මෙවර ලබාගැනීමට හැකිවූයේ 57.5%ක් පමණි.

රාජ්‍ය පාලනය තුළ පැතිරුණු දූෂණය හා විරැුකියාව මෙම පසුබෑමට ප‍්‍රධාන හේතුව බව පෙනේ. හිටපු ජනාධිපති ජේකොබ් සූමා දූෂණ චෝදනා මත බලයෙන් නෙරපා හැරියේ පසුගිය වර්ෂයේදීය. ඉන්පසු සිරිල් රමෆෝසා බලයට පැමිණියද පක්‍ෂ අභ්‍යන්තර පිපිරීම් විරල නොවීය. ඒ රටේ ආර්ථික අර්බුදය දිනෙන් දින උග‍්‍ර වෙමින් පවතින නිසාය.

ආසන 400කින් සමන්විත දකුණු අප‍්‍රිකානු පාර්ලිමේන්තුවේ ආසන 230ක් ලබාගැනීමට ජාතික කොන්ග‍්‍රසය සමත්වී ඇත. 2014 මහමැතිවරණයේදී එය ආසන 249ක් ලබාගැනීමට සමත් වී තිබිණ.
ඡුන්ද ප‍්‍රතිඵල අනුව ජාතික කොන්ග‍්‍රසයට ආසන 230ක්ද, විපක්‍ෂයේ ප‍්‍රධාන පක්‍ෂය වන ප‍්‍රජාතන්ත‍්‍ර එකමුතුව (ඞීඒට ආසන 84ක්ද, අතිවාමාංශික නිදහස් ආර්ථික සටන්කරුවෝ (ඊඑෆ්එෆ් පක්‍ෂයට ආසන 44ක්ද, ඉන්කාතා නිදහස් පක්‍ෂයට (අයිඑෆ්පී*ට ආසන 14ක්ද, නිදහස් පෙරමුණ පක්‍ෂයට ආසන 10ක්ද ලැබී තිබිණ. ඉතිරි ආසන 18 කුඩා පක්‍ෂ 9ක් අතරෙ බෙදීගොස් තිබේ.
රටේ පළාත් සභා 9න් 3ක ප‍්‍රධාන විරුද්ධ පක්‍ෂය ලෙස පත්වන්නට අතිවාමාංශික ඊඑෆ්එෆ් පක්‍ෂයට පුළුවන් වී ඇත.

නුදුරු අනාගතයේදීම දූෂණ චෝදනා එල්ලවී ඇති ඇමතිවරුන් පිළිබඳව ක‍්‍රියා කිරීමටත්, විරැුකියාව අවම කිරීමටත් ආර්ථිකය වර්ධනය කිරීමටත් සිරිල් රමෆෝසා පියවර නොගන්නේ නම් ඒඑන්සී බල පිරිහීම නතර කිරීමට නොහැකි වනු ඇත.

හුදකලාවූ මැතිවරණ දූෂණ හා අගතීන් වාර්තා වී ඇතත්, සමස්තයක් ලෙස පැවැත්වූ මහ මැතිවරණය නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණයක් සේ හැඳින්විය හැකි බව දෙස් විදෙස් මැතිවරණ නිරීක්‍ෂකයෝ ප‍්‍රකාශ කළහ.

මෙම මැතිවරණයේදී කැපීපෙනුණු තවත් විශේෂ ලක්‍ෂණයක් වූයේ, තරුණ පරපුරෙන් විශාල ප‍්‍රමාණයක් ඡුන්දය පාවිච්චි කිරීමෙන් වැළකී සිටීමයි. ඡුන්දය හිමි වයස අවුරුදු 18ත් 30ත් අතර තරුණ පිරිස් මිලියන 6ක් ඡුන්දය සඳහා ලියාපදිංචිව සිටියේ නැත. දේශපාලනය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ කලකිරීම ඉන් මොනවට පැහැදිලි වන්නේය. එහෙත් 1976දී හා 1980 දශකයේදී සුදු පාලනයට එරෙහි ජනතා අරගලවලදී පෙරමුණ ගත්තේ එරට තාරුණ්‍යයයි.

වසර 15කින් විරැුකියාව වැඩිම මේ වර්ෂයේදීය. එනම් 27.1%කි. මේ අතරින් තාරුණ්‍යයේ විරැුකියාව 54.7%කි. අවුරුද්දකට රැුකියා 275,000ක් බිහිකරන බව රමෆෝසා ප‍්‍රකාශ කළත්, එසේ කළ හැකි වන්නේ දළ දේශීය නිෂ්පාදනය 5%ක වේගයකින් ප‍්‍රසාරණය කිරීමට හැකි නම් පමණි. ඇත්ත නම්, පසුගිය වසර 5 තුළ ආර්ථික වර්ධනය සිදුවූයේ 2%කින් පමණි. 2018දී ආර්ථිකය වර්ධනය වූයේ 0.8%කින් පමණි.x