පුර්ණ එකඟතාව යනු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ කිසිවිටකත් නොපවතින තත්වයකි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය මඟින් සිදු කරන්නේ, ජෝර්ජ් ලොයිඞ් පෙන්වන අයුරින්, ‘විසම්මුතිය කළමනාකරණය‘ කිරීමක් පමණි. දේශපාලන අධිකාරීත්වය යනු විසම්මුතිය මර්දනයෙන් උපදින තත්වයක් නොවිය යුතුය. සම්භාව්‍ය ග්‍රීක පෞර රාජ්‍ය පාලනය කළ තනි පුද්ගල අධිකාරීත්වයක් නොපැවතිණි. එසේම එවැනි අධිකාරිත්වයකට සේවය කළ ‘නිදන්ගත උපරිව්‍යුහයක්‘ ද එහි නොපැවතියේය. එම සන්දර්භය තුළ ‘අධිකාරීත්වය යනු ජයග්‍රහණය කළ යුතුවූ හෝ අහිමි කරගත යුතුවූ, නැතිනම් නිරන්තර අරගලය තුළින් ප්‍රවර්ධනය කරගත යුතුවූ හෝ රඳවා ගත යුතුව තිබුණු’ තත්වයකි. එබැවින්, ග්‍රීක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පරමාදර්ශයේ මූලිකම ලක්ෂණයක් වුණේ විසම්මුතිය කළමනාකරණයයි.
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලනය හෝ කතිපයාධිකාරයන් මඟින් හැම විටම සිදුවන්නේ මතවාදී ඒකමිතිය ළඟා කරගැනීම නොවන්නා සේම විසම්මුතික වීමට ඇති අයිතිය බලාධිකාරීත්වයෙන් බේරා ගැනීම හෝ එය නියාමනය කිරීම ද වේ. ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයෙකු වූ ජෝර්ජ් ඩබ්ලිව් බුෂ් සැප්තැම්බර් 11 ප්‍රහාරයෙන් පසු කළ ප්‍රකාශය මෙම කරුණ අවබෝධ කරගැනීමට වැදගත්ය. එහි දී ඔහු කියාසිටියේ, ‘ඔබ (ජනතාව) සිටිය යුත්තේ අප සමඟය; එසේ නැතිනම් ඔබ සිටිනු ඇත්තේ ත්‍රස්තවාදීන් සමඟය‘. මෙලෙස දේශපාලන පද්ධතියේ පවතින විසම්මුතික ස්වභාවය ඒකමිතික කිරීමේ දී බලාධිකාරීත්වය ක්‍රියාකරනු දැකිය හැක.
මහින්ද රාජපක්ෂ හිටපු ජනපති ද ‘මෙරට සුළුජාතීන් යනුවෙන් පිරිසක් සිටිය නොහැක’ යනුවෙන් සිදු කළ ප්‍රකාශය තුළ බහුතරවාදී දේශපාලන පද්ධතියේ අඛණ්ඩත්වය යුද්ධයෙන් පසු තහවුරු කිරීම මිස සුළු ජනයාගේ ඓතිහාසික විසම්මුතිය පිළිබඳ සැලකීමක් නොකළේය. මේ සෑම අවස්ථාවකදීම රාජ්‍යයේ විසම්මුතිය බලාධිකාරයන් විසින් නියාමනය කෙරෙන බව නැත්නම්, අපගේ සංදර්භය තුළ, මර්දනය කරනු ලැබුණු ආකාරය පෙනී යයි.
අනෙක් අතට ඇමෙරිකාවේ සහ ලංකාවේ හිටපු ජනපතිවරුන් දෙදෙනාම විසම්මුතිය යන්න අවබෝධ කර ගන්නේ ‘විරුද්ධ වීම‘ වශයෙන් බව පෙනීයයි. කොටින්ම ඔවුන්ගේ ප්‍රකාශවල සාරය වන්නේ ‘ඔබට ආරක්ෂාව (ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි ගෝලීය යුද්ධය) හෝ සුළුජාතීන්’ ගැන වෙනත් මතයක් ඇත්නම් ඔබ විරුද්ධවාදියෙකු වන බවයි. විසම්මුතිය යන්න සැබවින්ම ‘විරුද්ධ වීම’ වශයෙන් ගැනීම නිවැරදි නොවන බව පෙනී යයි. කිසියම් සිද්ධියක විවිධ පැතිකඩ විවිධ අවකාශයන් තුළ දී අපට පෙන්වා දෙන්නේ විසම්මුතියයි.
ග්‍රීසියේ හෙරඩෝටස්, තුසයිදිදස් වැනි ඉතිහාසඥයන්ගේ ලේඛන සේම ග්‍රීක වීර කාව්‍ය සහ දුක්ඛාන්තවල එන ආඛ්‍යාන තුළින් ග්‍රීක ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ පැවති විසම්මුතිකභාවයේ ශක්තිමත් බව අවබෝධ වන බව එල්ටන් බාකර් (2009) කළ හෝමර්ගේ වීර කාව්‍ය සහ දුක්ඛාන්ත පිළිබඳ අධ්‍යයනයකින් මනාව පෙනී යයි. මෙහි දී බාකර් ‘ඇගොන්’ gon ) නම් ග්‍රීක සංකල්පය පිළිබඳ විවරණයක් ග්‍රීක සාහිත්‍යය ඇසුරින් කරයි. එම සංකල්පයට අනුව ග්‍රීසියේ ‘ඇගෝරාව’ නැතිනම් පොදුජන රැස්වීම් සභාව තුළ කෙරුණු විවාදයන් හරහා ‘වචන මඟින් කරන’ සංවාදය තුළ විසම්මුතිය නිරූපණය වූ ආකාරය පෙන්වා දෙයි.
බාකර් තර්ක කරන්නේ ග්‍රීක ආඛ්‍යානයන් තුළින් හෙළිවන්නේ ‘ආයතනිකව පැවති විසම්මුතියේ ස්වරූපය බවයි’. එම ආයතනික විසම්මුතිය මඟින් ‘බලාධිකාරය අභියෝගයට ලක්වුණා පමණක් නොව විකල්ප මතවාදයන් ඉවසීම, එම අදහස් අන්තර්ග්‍රහණය කර ගැනීම, කළමනාකරණය සහ උපයෝජනය වීම’ ද සිදුවී ඇත. ග්‍රීක ආඛ්‍යානයන් තුළින් හමුවන විසම්මුතික විවාදය ආයතනික රාමුවෙන් ස්වාධීනව නොපැවතියත් එතුළින් ජනතාවට භාෂාත්මක විවාදයෙන් මතුවන අදහස් විශ්වයක් අතරවන තරගය පිළිබඳ අවබෝධයක් ලැබුණු බව පෙන්වා දෙයි.
වඩාත් වැදගත් විය හැකි අනෙක් කාරණය වන්නේ විසම්මුතිය තුළ විවාදයේ ජයග්‍රහණයට නැතිනම් සමෝධානය වෙත එළඹීමට වඩා විවාදයට ම ඉඩදීමේ වැදගත්කමයි. බොහෝවිට ග්‍රීක ආඛ්‍යාන තුළින් ජයග්‍රාහකයකු ( victor ) මතු වුවද ඒ තුළ විවාදයට විශාල අවකාශයක් ලැබී තිබේ. ග්‍රීක සාහිත්‍යය තුළ ‘ඇගොන්’ සංකල්පය මඟින් නිරූපණය කරන්නේ ‘වචන හරඹයකි’. යුරිපිඩිස්ගේ හෝ තුසිදිදස්ගේ ආඛ්‍යානවල පවතින අසංගත ස්වභාවය යනු එම පඨිතයන් මඟින් බොහෝ විට කතුවරයාට වඩා ජනතාව අතර පැවති විවාදයේ ස්වරූපය ඉස්මතු වීමයි.
වචන හරඹයේ (ඇගොන්) ඉතිහාසය ග්‍රීක වීර කාව්‍ය ඉතිහාසයටම දිවගියත්, වර්තමාන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පද්ධතිය තුළ විවාදයට ලැබෙන ස්ථානය සහ එම විවාද රාජ්‍යයේ තීරණ සඳහා බලපාන ආකාරය පිළිබඳව අප වෙත පවතින්නේ එතරම් යහපත් අදහසක් නොවේ. ආයතනික විසම්මුතිය යන්න අද වනවිට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආයතන තුළින් එතරම් උන්නන්දු කරවන තත්වයක් නොවෙයි.
එසේම, පාර්ලිමේන්තුව වැනි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ නුතන මධ්‍යස්ථානයක් තුළ පවා විසම්මුතියට පවතින අවකාශය එක පැත්තකින් නිරුවත් බල පොරයක් බවටත් අනෙක් පැත්තෙන් අනෙකාට මාරාන්තික ලෙස විරුද්ධවීම දක්වාත් පසු බැස තිබේ. විසම්මුතියේ සම්භාව්‍ය අර්ථය වෙත පසුබැසීමට වඩා අද දවසේ අප අවබෝධ කරගත යුත්තේ ජනතා නියෝජනය තුළ සැබැවින්ම නියෝජනය වන්නේ ජනතා විසම්මුතිය ද නැතිනම් කිසියම් අමානුෂික, වාර්ගික හෝ ආගමික බල ව්‍යාපෘතියකට, පුද්ගල චරිතයකට දක්වන හුදු අවිචාරීය පාක්ෂිකභාවය ද යන්නයි.■
අතුලසිරි සමරකෝන්
