අප්රේල් 21 වැනිදා මරාගෙන මැරෙන ත්රස්ත ප්රහාරය ලංකාවම කම්පනය කළේය. ඒ ත්රස්ත ප්රහාරයෙන් පසුව ලංකාවේ මුස්ලිම් ජනතාව කෙරෙහි දැවැන්ත කෝපයක්, වෛරයක් හා සැකයක් එල්ලකරමින් සමාජ මාධ්යවල මෙන්ම ප්රධාන මාධ්යවලද අදහස් පළවෙනු දකින්නට ලැබුණි. එහෙත් ඒ අදහස්, මුස්ලිම් ජනතාවට එරෙහිව සිදුකරන ශාරීරික හිංසනයක් දක්වා වර්ධනය වී තිබුණේ නැත. සංවිධානය වී මුස්ලිම් කඩ ගිනි තැබුවේ නැත. මුස්ලිම් මිනිසුන්ට පන්න පන්නා පහරදුන්නේ නැත. එය කුරිරුම ත්රස්ත ප්රහාරයකින් පරාජයට පත්වූ ලංකාව, එම පරාජයන් පසුව ලද මහා ජයග්රහණයකි. ශ්රී ලංකාවේ මුස්ලිම් සිවිල් ක්රියාකාරිකයන්ද, විද්වතුන්ද එම ජයග්රහණය පිළිබඳව ස්තූතිය ප්රසිද්ධියේ ප්රකාශ කර තිබුණි.
එහෙත් මුස්ලිම් ජනතාව අපහසුතාවට පත්වෙන අන්දමේ හුදෙකලා සිදුවීම් ගණනාවක් සිදුවී තිබුණි. අප මෙහි සඳහන් කරන්නේ ආරක්ෂක අංශවලින් සිදුකරන සාධාරණ පරීක්ෂණවලදී අපහසුතාවට පත්වෙන මුස්ලිම් ජාතිකයන් ගැන නොවේ. මෙවැනි මොහොතක පරීක්ෂණ සිදුකිරීම සාමාන්ය තත්වයකි. එහෙත් අසාධාරණ ලෙස කිසිදු පදනමක් නැතිව මුස්ලිම් වීම නිසාම පුද්ගලයන්ට අපහසුතාවට පත්වීමට සිදුවූ අවස්ථා ගණනාවකි. ශ්රී ලංකා මුස්ලිම් කවුන්සිලයේ සභාපති එන්.එම්. අමීන් ප්රකාශ කළ අන්දමට සැලකිය යුතු අන්දමේ සිදුවීම් 180කට වැඩි ප්රමාණයක් සිදුවී තිබේ.
පහරදීම්
එන්.එම්. අමීන් පසුගිය කාලසීමාව තුළ මුස්ලිම් ජනතාව ඉලක්ක කරමින් සිදුවූ සිදුවීම් කිහිපයක් ගැන විස්තර කළේ මෙසේය. ‘කුලියාපිටියේ ඒදණ්ඩවල ගම්මානයේ මුස්ලිම් පල්ලියකටත් ඒකට එහා පැත්තේ තිබ්බ ඉස්කෝලෙකට හානි කරලා තිබුණා. ඒ කවුද කියලා අපි දන්නේ නැහැ.
වැල්ලවාය බස් ස්ටෑන්ඞ් එකේ සුපර්වයිසර් වැල්ලවාය නගරයේ තිබුණු මුස්ලිම් හෝටල් දෙකකට අලාභ හානි කරලා තිබුණා. ඔහුව අත්අඩංගුවට ගෙන තිබුණා. ඊට අමතරව මොනරාගල හා ගම්පහ ප්රදේශයේ පල්ලි කිහිපයකට ගල් ප්රහාර එල්ලකරලා තිබුණා. මාවනැල්ලේ සිටි කොලේජ් නම් පෞද්ගලික පන්ති පවත්වන ස්ථානයක් සම්පූර්ණයෙන්ම ගිනිබත් කරලා තිබුණා. මේ වෙද්දී මුස්ලිම් අය කුරාණයවත් ගෙදර තියා ගන්න බයයි. පල්ලි හරහා අපට තොරතුරු දන්වලා තියෙන තියෙන විදියට ඒ බිය හින්දා කුරාන් 15,000 කට වැඩිය මේ වෙනකොට ගිනි තියලා තියෙනවා.
පොදු ප්රවාහනයේදී මුස්ලිම් කාන්තාවන් ඇඳගෙන ඉන්න ඇඳුම් ගලවන්න ගිහින් තියෙනවා.‘
මවුලවි මුනීර්ද එවැනි සිදුවීම් කිහිපයක් ගැන මෙසේ කීය. ‘වතුපිට රෝහලට ගැබිණි කාන්තාවක් ගියාම ඒ කාන්තාව බඬේ බෝම්බ බැඳගෙන එනවා කියලා ඇයව පරික්ෂා කරන්න උත්සාහ කරලා. අවුරුදු 65 ක් විතර පියයුරු පිළිකාවක් හැදුණු මවක් ගිහින් තියෙනවා බෙහෙත් ගන්න. ඒ අම්මා සාරියක් ඇදලා ජැකට් එකක් දාගෙන ගිහින් තියෙන්නේ. ඒ රෝහලේ වැඩ කරන සේවකයෙක් අනෙක් සේවකයන්ට කියලා තියෙන්නේ ත්රස්තවාදියෙක් එනවා මෙයාවත් පරික්ෂා කරන්න කියලා. මේ වෙද්දී මුස්ලිම් කෙනෙක් බස් රියකට අත දැම්මාම බස් එකට නග්ගාගන්නේ නැති බව කියනවා. ත්රීවීලර් පවා මුස්ලිම් අයව අරගෙන යන්නේ නැහැ’.
බුර්කාව හා හිජාබය
මුහුණ ආවරණය කෙරෙන අන්දමේ ඇඳුම් පැළඳුම් හැඳීම තහනම් කරමින්, ගැසට් නිවේදනයක් ඉදිරියේදී ගැසට් නිවේදයකින් ප්රසිද්ධ කරනු ඇත. එහෙත් දැනටමත් බුර්කාව තහනම් කර ඇතැයි විශ්වාස කරන පුද්ගලයන්ද සිටින බව ප්රසිද්ධ ස්ථානවලදී බුර්කා ගලවන ලෙස කාන්තාවන්ට බලකරන ලද පුද්ගලයන් සම්බන්ධ සිදුවීම්වලින් පැහැදිලි වෙයි. මේ බුර්කා තහනම් කිරීමේ කතාව පාවිච්චි කරමින් මුහුණු ආවරණය නොකොට හිජාබ් පැළඳ සිටි මුස්ලිම් කාන්තාවන්ටද පීඩාවන්ට මුහුණදෙන්නට සිදුවී තිබීම බරපතළම තත්වයයි. නිශ්චිතව හිජාබ් යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ කාන්තාවන්ගේ හිස් ආවරණය කරන ඕනෑම ඇඳුමකි. එහෙත් සාමාන්යයෙන් හිජාබය ලෙස හඳුන්වන්නේ මුහුණ ආවරණය නොකරන, හිසකෙස් පමණක් ආවරණය කරන හිස් ආවරණයකි. හිජාබය තහනම් ඇඳුමක් නොවන අතර හිජාබය පැළඳ අපරාධ කළ බවට වාර්තාවක්ද නැත. අඩුම තරමේ මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ප්රහාර එල්ලකළ පුද්ගලයන්ගෙන් බහුතරය බැලූ බැල්මට මුස්ලිම් අනන්යතාව පෙනෙන අන්දමට හැඳ පැළඳ සිටි අය නොවේ. ඔවුන් සිටියේ කලිසම් හා ටී ෂර්ට් හැඳය. කෙසේ වෙතත් බුර්කාව වැනි ඇඳුම් පැළඳුම් අඳින අයත්, මුස්ලිම්වරුන්ගේ සාම්ප්රදායික ඇඳුම් හැඳ සිටි පිරිමි මුස්ලිම්වරුන්ටත් පොදු තැන්වලදී අපහසුතාවන්ට මුහුණදීමට සිදුවී තිබුණි.
පුවක්පිටිය දෙමළ මහා විද්යාලයේ ගුරුවරියකට මුහුණදීමට සිදුවී තිබුණේ බුර්කාව හා හිජාබය දැන නොසිටීම නිසා පාසලට ඇතුළුවීමට ඉඩ නොදීමේ අත්දැකීමකටය. පුවක්පිටිය දෙමළ මහා විද්යාලයේ ගුරුවරු 40 ක් සේවය කරති. ඔවුන් හතලිස් දෙනාගෙන් ගුරුවරු 12 ක් මුස්ලිම් ගුරුවරියෝය. එම ගුරුවරියන් මැයි 07 වැනිදා පාසලට හිජාබය ඇඳගෙන ඇතුළු වෙද්දී විදුහල්පතිවරයා ගුරුවරියන්ට පාසලට ඇතුල්වන්න නොදී වළක්වා ඇත. ගුරුවරියන් ඇතුල්වන්නට නොදෙන්නේ ඇයි දැයි හේතුව විමසූ විට විදුහල්පතිවරයා විශේෂ කාර්ය බලකායේ නිලධාරීන් තමන්ට දැනුම් දී ඇත්තේ හිජාබය ඇඳගෙන එන පුද්ගලයන් පාසල තුළට ඇතුල් කර නොගන්නා ලෙසටයැයි පවසා ඇත. එම ගුරුවරියන් පාසලට ඇඳගෙන විත් තිබුණේ හිජාබය වුව, මේ සිද්ධිය පිළිබඳව ‘මව්බ්ම’ පුවත්පත මැයි 08 වැනිදා වාර්තා කර ඇත්තේ ගුරුවරියන් නිකාබය හැඳ පාසලට පැමිණි බවය.
මුස්ලිම් ජාතික කාන්තාවක ඇයට මුහුණ දෙන්නට සිදු වු සිදුවීමක් පිළිබඳව අප සමඟ දැක්වූ අදහස් මෙසේය.
‘මම කිරුළ පාරේ තියෙන පෞද්ගලික රෝහලකට අප්රේල් 27 වෙනිදා ගියා. ඇතුල්වීමේ දොරටුව ගාවදී ආරක්ෂක අංශ මගේ බෑගය පරික්ෂා කළා. බෑගය පරීක්ෂා කිරීමෙන් අනතුරුව එයාලා මට කිව්වේ ඇතුළට යන්න ඕනෑ නම් මගේ හිජාබය ගලවලා ඇතුල් වෙන්න කියලා. මම ආරක්ෂක අංශවලට කිව්වා ඔයාලාට ඕනෑ නම් මම මගේ හිජාබය ගලවලා ඔයාලාට පෙන්වන්නම්. ඊට පස්සේ මම ඒක දාගෙන ඇතුළට යන්නම් කියලා. නමුත් එයාලා මට ඒකට ඉඩ දුන්නේ නැහැ. ඉන්පස්සේ මම රෝහලට ඇතුල්වෙන්නේ නැතිවම ගෙදර ගියා. ශ්රී ලංකික ජාතිකයෙක් හැටියට එදා මම සෑහෙන්න අසරණ වුණා.’ ඇය මෙතෙක් කාලයක් නිකාබය හැඳි කාන්තාවකි. ඇගේ විශ්වාසය මත ඇය නිකාබය හැඳ තිබුණු නමුත්, ආරක්ෂක පසුබිම නිසා හිජාබය හැඳීමට තීරණය කර තිබුණි.
පොදු සේවා
මේ වෙද්දී මුස්ලිම් ව්යාපාරික ස්ථානවලට ඇතුළු නොවීම, මුස්ලිම් ජාතික සේවා සපයන්නන්ගෙන් සේවා ලබා නොගැනීම හා මුස්ලිම් ජනතාවට සේවය සැපයීම ප්රතික්ෂේප කිරීම ආදි සිදුවීම් විශාල ප්රමාණයක් තැනින් තැන වාර්තා වී තිබේ. එම සිදුවීම් පිළිබඳව සමාජ මාධ්යවල බොහෝ දෙනෙකු අදහස් දක්වා තිබුණි. බේකරියකට ලබාදුන් උත්සවයක් සඳහා ආහාර සැපයීමේ ඇණවුමක් ප්රතික්ෂේප කිරීම නිසා විශාල පාඩුවක් ලැබූ පුද්ගලයෙකුද සිය ඇත්දැකීම සටහන් කර තිබුණි. මෙවැනි සිදුවීම් ගණනාවකි. අප සමඟ අදහස් දැක්වූ මුස්ලිම් ජාතික උබර් ටැක්සි රියැදුරෙක් මෙසේ කීය. ‘මම මුස්ලිම් කියලා දැනගත් ගමන් මගේ ගමන් කැන්සල් කරනවා. ඒ හින්දා කවුරුහරි නොදැන මගේ වාහනය ඇණවුම් කළොත් මම කතාකරලා අහනවා. මම මුස්ලිම් රියැදුරෙක්, ආවාට කමක් නැද්ද කියලා.’ ඔහු සිටියේ දැඩි අසරණභාවයකිනි. මෙලෙස පොදු ස්ථානවලදී දැඩි වේදනාවට හා අසරණභාවයට පත්වූ පුද්ගලයන් පිළිබඳ අත්දැකීම් බොහෝය.
අප සමඟ අදහස් දැක්වූ ඉස්ලාම් ජාතික කාන්තාවක් තමන්ගේ දරු ප්රසූතිය පිළිබඳව සංවේදී කතාවක් කීවාය. තමන් මාතෘ රෝහලක පසුගිය සතියේ රෝහල්ගත වූ බවත් තම ප්රසූතිය අවසානයේදී එම රෝහලේ සේවය කරනා හෙදියක තමන්ගේ අතට මුල්ම අවස්ථාවේදී දරුවා ලබා දෙන විට, ‘ලොකුවෙලා අපව මරයිද දන්නේ නැහැ’යි කී බවත් ඇය කීවාය.
වැටලීම්
ඊට අමතරව දිවයින පුරා සිදුවන වැටලීම් හා අත්අඩංගුවට ගැනීමේ සිදුවීම් නිසා මුස්ලිම් ජනතාව ඉන්නේ දැඩි බියකිනි. පසුගිය සතිවලදී ඉදිකිරීම් කටයුත්තක් සඳහා වෝකිටෝකි ළඟ තබාගැනීම, පියාගේ වෙළඳසැලක කැමා වර්ගයේ රෙදි තොගයක් තබාගැනීම, තමන්ගේම පැරණි හැඳුනුම්පත බියට පත්ව ගිනිතැබීම ආදි ක්රියා හේතුවෙන් පුද්ගලයන් අත්අඩංගුවට පත්ව තිබුණි.
ඊට අමතරව පොත්පත් ළඟ තබාගැනීම නිසාද පුද්ගලයන් අත්අඩංගුවට ගෙන තිබේ. එවැනි සිදුවීමක් ගැන ලේඛකයෙකු හා පරිවර්තකයෙකු වන අසීස් නිසාර්දීන් අප සමඟ මෙසේ කීය. ‘අධ්යාපන අමාත්යාංශයේ සහකාර අධ්යක්ෂවරයෙකු ලෙස සේවය කළ අයි.එස්. සංවිධානය විවේචනය කළ කෙනෙක් ඉන්නවා. දෙමළ භාෂාවෙන් අයි.එස්. සංවිධානය ගැන විවේචනය කරමින් ලිපි පවා ලියපු කෙනෙක්. ගූග්ල් සර්ච් කළොත් ඔහු අයි.එස්. සංවිධානයට විරුද්ධව ලියූ ලිපි ඉහළින්ම හමුවෙනවා. ඒත් එයා අයි.එස්. ගැන ලියලා තියෙනවාය කියන පදනම මත එයාව අත්අඩංගුවට මැයි 20 දක්වා රඳවා තියෙනවා.’
මෙවැනි මොහොතක සුළු දෙයක් මත වුව සැකපිට අත්අඩංගුවට ගැනීම් සිදුවීම ගැන අපට විවේචනයක් නැත. එවැනි සැකකිරීම් ගැන අපට තේරුම් ගත හැකිය. කෙසේ වෙතත් ඒ සැකකිරීම්වලින් නිර්දෝෂී මුස්ලිම් ජාතිකයන් අපහසුතාවට පත්වූ බවද අප සිහිතබාගත යුතුය.
කථිකාචාර්ය ලරීනා අබ්දුල් හක් ප්රවීණ පරිවර්තිකාවකි. ඇය සැකයට ලක්වීම පිළිබඳ අත්දැකීමකට මුහුණදීමට සිදුවී තිබුණි.
‘මම වල්පොල රාහුල මධ්යස්ථානයත් එකක් සංහිඳියාව පිළිබඳව වැඩසටහන් අවුරුදු ගාණක් තිස්සේ ඉඳලා කරනවා. වල්පොල රාහුල මධ්යස්ථානයේ අපිත් එක්ක එකතු වෙලා වැඩ කරන කිහිපදෙනෙකුයි, ගල්කන්දේ ධම්මානන්ද හාමුදුරුවොයි අපේ ගෙදර ආවා. ඒ වෙලාවේ හාමුදුරුවෝ මගේ ළමයින්ට කන්න බිස්කට් එහෙම බෑග් එකක් ඇතුළු භාණ්ඩ කිහිපයකුත් අරගෙන ආවා. ඒ වෙලාවේ අහළ පහළ අය 1919ට කතා කරලා කියලා තිබුණා, සිවුරක් ඇඳගත්තු ගැහැනු කෙනෙක් සැක කටයුතු පාර්සලයක් එක්ක මුස්ලිම් ගෙදරකට ගියා කියලා. ඉන්පස්සේ අපේ ගෙදරට පොලිස් නිලධාරීන් දෙන්නෙක් ආවා. ඒ නිලධාරීන් බොහෝම සුහදව අපෙන් ප්රශ්න කළා. මම මගේ විශ්වවිද්යාලයේ හැඳුනුම්පතත් පෙන්නුවා. හාමුදුරුවොයි, අනෙක් අයයි මේ වෙලාවේ අපේ ගෙදර ආවේ ඇයි කියලාත් හාමුදුරුවෝ ඒ නිලධාරීන්ට පහදලා දුන්නා. ඒ නිලධාරීන් දෙන්නා කිව්වේ පොලිසියට ඇවිල්ලා ස්ථානාධිපතිවරයාවත් මේ ගැන දැනුවත් කරන්න කියලා. අපි පොලිසියටත් ගියා.’
මේ සටහනේදී අප උපුටාගත්තේ අප සමඟ හිතවත්කමක් ඇති, සමාජ ක්රියාකාරිකයන් ලෙස කටයුතු කරන පුද්ගලයන්ගේ හා ඔවුන්ගේ හිතවතුන්ගේ අත්දැකීම්ය. මීටත් වඩා බරපතළ සිදුවීම්වලට මුහුණදුන් සාමාන්ය ජනතාවද සිටින බව සිහිතබාගත යුතුය. කෙසේ වෙතත් මේ සිදුවීම්වලින් පැහැදිලි වෙන්නේ බියෙන් සිටින්නේ අනෙකුත් ජනවර්ගවල අය පමණක් නොවන බවය. ශ්රී ලංකාවේ මුස්ලිම් ජනතාවද මේ මොහොතේ ඉන්නේ බියෙන් හා අවිනිශ්චිත හැඟීමකිනි. මේ හැඟීම පරාජය කළ යුත්තේ සියලුදෙනා එක්වය. වෙන් වෙන්ව නොවේ. ■
