විදුලි අර්බුදය ගැන විවිධ පාර්ශ්ව ප්‍රචාරය කරනු ලබන විවිධ කථා ඇසෙමින් පවතී. විදුලිය කැපීමෙන් පීඩාවට පත්වී සිටින මිනිසුන් ඒ කථා සියල්ලන්ම සත්‍ය ලෙස පිළිගනිමින් සිටින බවක්ද පෙනේ. එහෙත් ඒ අතර ජනප්‍රිය දේශපාලන කතාද, පරිසර කථාද ජනප්‍රිය වෙමින් තිබේ.
විදුලිය යනු කුමක්දැයි විදුලිබල පද්ධතියක් යනු කුමක්දැයි සාමාන්‍ය පොදු මහජනයාට නොතේරීම මේ ආකාරයේ බොහෝ ජනප්‍රිය කථාවලට තටුලැබීමට හේතුවී ඇත. විදුලිය යනු ගබඩාකර තබාගතහැකි බලශක්ති ප්‍රභවයක් නොවන බවද ස්ථායි විදුලිබල පද්ධතියකට මහා පරිමාණ විදුලි බලාගාර අවශ්‍ය බවද මේ ජනප්‍රිය කථා පතුරුවන්නන් දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව කියන්නේ නැත.
එහෙත් විදුලි මාෆියාව, කොමිස් මුදල් යන වචන සම්බන්ධයෙන් නම් සත්‍යතාවයක් තිබිය හැකිය. මෙවැනි වැසි රහිත දැඩි නියං කාලයකදී පමණක් නොව සාමාන්‍ය ලෙස ජලාශ පිරී තිබෙන කාලයකදී වුව විදුලි මාෆියාවකට ක්‍රියාත්මක විය හැක. ඒ රටේ වාර්ෂික විදුලි අවශ්‍යතාවය සපුරා ගැනීමට අත්‍යවශ්‍ය විදුලි බලාගාර ඉදිකිරීම පමාකිරීම මගින්ය. වත්මන් විදුලි අර්බුධයට එක් හේතුවක්ද එයය. වසර හතරක කාලයකදී ජාතික විදුලිබල පද්ධතියකට මහා පරිමාණ විදුලි බලාගාරයක් එක්වී නැත.
ජාතිකත්වය මත පදනම් වූ කුඩා දේශපාලන පක්ෂල ඉල්ලීම්වලට යටවෙමින් සාම්පූර් ගල්අඟුරු බලාගාරය අත්හැර දැමීමද, කෙරවළපිටිය බලාගාරය ටෙන්ඩර් කැඳවූ චක්‍රීය බලාගාර යෝජනාවෙන් ( දැවිතෙල් හා වාෂ්ප ) ඉවත්වී ස්වාභාවික ගෑස් ලෙස පරිවර්ථනය කරමින් සිදුකරන ලද අලකලංචියෙන්ද, ඉන්පසු එහි ටෙන්ඩර් ක්‍රියාවලිය දේශීය විදේශීය යනුවෙන් වූ ජනප්‍රිය විරෝධතාවයන්ගෙන්ද අවසානයක් නොවන තැනකට තල්ලුකිරීමෙන් ලඟ ලඟම තිබූ මහා පරිමාණ විදුලි බලාගාර අපට අහිමි වී ඇත. එවන් තත්වයකදී ජලාශ හිඳී මෙවැනි දැඩි වියලි කාලගුණයකදී විදුලි කැපීමත්. නොඑසේනම් වැඩිමිලට හදිසි විදුලි මිලදී ගැනීමත් හැර වෙනත් විකල්ප නැත. බොරදියේ මාළු බාන්නන්ට නම් මේ තත්වය කදිම අවස්ථාවකි. ඒ අනෙකාට චෝදනා කිරීම පිණිසය.
හදිසි විදුලිය මිලදී ගැනීම් වැඩි මිලට නිසා ඒවායින් කොමිස් නාමයෙන් නෙයනවා යැයි අපි නොකියමු. එමෙන්ම හදිසි නොවන පෞද්ගලික අංශයෙන් විදුලි මිලදී ගැනීම්වලදී ඒවායින්ද කාටහෝ කොමිස් සොයනු ඇතැයි අපි නොසිතමු. මහා පරිමාණ බලාගාර වේවා, කුඩා පරිමාණ බලාගාර වේවා, පරිසර හිතකාමී යැයි කියන පුනර්ජනනීය බලශක්ති බලාගාර වේවා ඉදිකිරීීමේදී ඒවා තුළ කොමිස් තිබේ. එම කොමිස් දේශපාලඥයාගේ සිට නිලධාරියා දක්වාද අතරමැදියන් දක්වාද බෙදී යනු නොඅනුමානය.
නමුත් ප්‍රශ්ණය ඇත්තේ එතැන නොවේ. විදුලිබල පද්ධතියක් ස්ථාවරව පවත්වාගෙන යෑමට අවශ්‍ය විදුලි බලාගාර පද්ධතියක් දැනට අප සතුව නොමැති වීමය. ඉදිරියටත් එවැනි ජාතිත ප්‍රතිපත්තියක් තිබේද යන ප්‍රශ්ණාර්ථයයය.
එම ප්‍රශ්ණාර්ථය එසේම වුවහොත් සිදුවනු ඇත්තේ මෙවැනි වියළි කාලගුණික තත්වයකදී යළිත් මෙවැනි විදුලි අර්බුදයක් නිර්මාණය වීමය.
ඒ නිසාම විදුලි අර්බුදය ගැන පොර ටෝක් දෙන සැමගේම ඉලක්කය විය යුත්තේ වැඩිවන විදුලි ඉල්ලුමට සරිලන ජාතික විදුලිබල සැලැස්මක් හා එය නියමිත දින වකවානුවල දේශපාලන ඇඟිලි ගැසීම්වලින් තොරව ක්‍රියාත්මක වන එකක් බවට පත්කර ගැනීමය. එසේ නොවුණහොත් සිදුවිය හැක්කේ කෙරවළපිටිය චක්‍රීය බලාගාරය එල්.එන්.ජී. හෙවත් ස්වාභාවික ගෑස්වලට මාරුකිරීම වැනි ජනප්‍රිය දේශපාලන පොරොන්දුවලට යටවීමත්, රටේ දැනට නොමැති ගෑස් මේ බලාගාරවලට සැපයීම සඳහා ජනාධිපතිවරුන්ට ලැබෙන කේවල යෝජනා ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා රාජ්‍ය ධනය අතිවිශාල වශයෙන් වැයකිරීම හා කාලය නාස්ති කිරීම පමණක්ය.
අපට ඇති ලාභදායීම විදුලිබල උත්පාදන ප්‍රභවය ජල විදුලියය. එහි අවසානය කරා අප පැමිණ තිබේ. තවදුරටත් මහා පරිමාණ විදුලිබලාගාරවලට අවකාශ නැත. ඊළඟ අඩුම පිරිවැය ගල්අඟුරුවලටය. දැවි තෙල්ද, ඩීසල්ද ඇත්තේ ඊට වඩා වැඩි මිලකටය. මන්නාරමෙන් ස්වාභාවික ගෑස් ලැබුණහොත් හොඳය. එහෙත් අද හෙට යැයි ඒ ගැන කිව නොහැකිය. න්‍යෂ්ඨික බලශක්තියට යෑමටද අප දැනට අදහස් කර නැත.
ඉතින්, විසඳුම මහා පරිමාණ අඩු වියදම් බලාගාර පමණය. පුනර්ජනනීය බලශක්තිය යැයි කියාගන්නා කුඩා පරිමාණ බලාගාරවලින් ජනප්‍රිය මිස ඇත්ත විසඳුම් නැත. පද්ධතියක් ස්ථායීව පවත්වාගැනීමටද නොහැකිය. කියන තරම් එම බලාගාරවලින් නිපදවන විදුලි ඒකකයක් මිල අඩු වන්නේද නැත.
ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ 2017 වර්ෂයේ විදුලි ජනනයට හා විදුලි මිලදී ගැනීම්වලට අදාල වාර්තාව පිරික්ෂීමේදී පෙනී යන චිත්‍රය මෙසේය. කුඩා ජල විදුලි බලාගාර වලින් නිපදවන විදුලි ඒකකයක් මිලදී ගැනීම වෙනුවෙන් වැයකර ඇති සාමාන්‍ය මිල රුපියල් 14.53 කි. සූර්ය විදුලි ඒකකයක් මිලදී ගැනීම වෙනුවෙන් වැයකර ඇති සාමාන්‍ය මිල රුපියල් 23.19 කි. දැවමය ප්‍රභවයන්ගේ විදුලි ඒකකයක් මිලදී ගැනීම වෙනුවෙන් රුපියල් 21.70 කි. ජීව වායුවෙන් නිපදවන විදුලි ඒකකයක් වෙනුවෙන් රුපියල් 9.43 කි. සුළං බලයෙන් නිපදවන විදුලි ඒකකයක් වෙනුවෙන් රුපියල් 22.34කි.
ඒ අනුව පුනර්ජනනීය බලශක්තිය යැයි කියාගන්නා කුඩා පරිමාණ බලාගාරවලින් මිලදී ගන්නා විදුලිය ලාභ නැති බවත්, එය විදුලි පාරිභෝගිකයාගේ පොකට්ටුවට මෙන්ම රටටත් අහිතකර බවත් අප තේරුම් ගැනීම වටී.
එමෙන්ම හදිසි විදුලිය මිලදී ගැනීම් වෙනුවෙන් (බලාගාර බිඳ වැටීම හෝ නියඟ තත්ව හේතුවෙන්) එම වර්ෂයේදී විදුලි ඒකකයක් වෙනුවෙන් විදුලිබල මණ්ඩලය ගෙවා ඇති මිල සාමාන්‍යය රුපියල් 29.48කි.
ඒ අනුව පුනර්ජනනීය බලශක්තිය නිපදවීමේ ලංකාවේ කර්මාන්තය කියන තරම් සුදු නැති බව පෙනේ. ඒ පිටුපස මහා පරිමාණ ව්‍යාපාරිකයන්ද, දේශපාලඥයන්ද, විදුලි ඉංජිනේරුවන්ද සිටිය හැකිය. හරියටම ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ පුර්ණ සමාගමක් ලෙස රජයේ අරමුදල්වලින් ආරම්භ කර දැන් පෞද්ගලික සමාගමක් ලෙස විදුලි බලාගාර ඉදි කරමින් කටයුතු කරන එල්.ටී.එල්. හා එහි අනුබද්ධ සමාගම් පසුපස විදුලි ඉංජිනේරුවන් සිටින්නාක් මෙන්ය.
ඒ නිසාම මේ විදුලි අර්බුදය ලංකාවේ විදුලිබල ක්ෂේත්‍රයේ සැබෑ තතු සාකච්ඡාවට ගැනීමට උපකාරී කරගැනීම වටී.
