කථිකාචාර්ය සුමිත් චාමින්ද
වාමාංශික දේශපාලන සංවාදය තුළ ඔබලා අලුතෙන් මතු කරන්නට උත්සාහ කරන්නේ මොනවගේ කාරණාද?
අපි කාරණා කිහිපයක් සාකච්ඡා කරන්න උත්සාහ කරනවා. එකක් තමයි ලංකාවේ වාමාංශික සහයෝගීතාවයක් ඇති කරගැනීමේ අවශ්යතාවය. ලංකාවේ දැනට තියෙන බල අරගලය දිහා බැලුවාම කිසිම දක්ෂිණාංශික පක්ෂයකට මේ ගැටලුවලට විසඳුමක් නැති බව පේනවා. කිසිම දක්ෂිණාංශික පක්ෂයකට පාර්ලිමේන්තු බහුතරය ලබාගන්න බැරිවෙලා. මේකෙන් ප්රකාශ වෙන්නේ ලංකාවේ පාලක පැලැන්තිය කාලයක් තිස්සේ මුහුණදෙමින් ඉන්න ව්යුහාත්මක අර්බුදයක්. ඒ තමයි නව ලිබරල්, නිදහස් වෙළඳපොල ආර්ථිකයෙන් ඇතිකරපු ප්රතිවිරෝධතා හා අර්බුදය කළමණාකරණය කරගන්නට බැරිවීම. මේක ළඟදී විසක්ෂෙන ප්රශ්ණයක් නෙවෙයි. ඒ නිසා ලංකාවේ වාමාංශික දේශපාලනයට අවකාශයක් තියෙනවා කියලා අපි විශ්වාස කරනවා. ඒත් ඒ අවකාශය ප්රයෝජනයට ගන්න පුලුවන් වාමාංශික පක්ෂ, බුද්ධිමතුන් ඇතුළු කණ්ඩායම් අතර සහයෝගීතාවයක් ඇතිකරගන්න ඕනෑ.
ලංකාවේ අද කතාබහට ලක් නොවුණත්, අද ගෝලීයව විශාල කතාබහකට ලක්වෙන පරිසර විනාශය ඇතුලු ධනවාදී සංවර්ධනය සමස්ත ජීවගෝලයම විනාශයට රැගෙන යාම ගැන සාකච්ඡාවක් ඇති කරන්න අපි උත්සාහ කරනවා. ලෝක මට්ටමෙන් මේ මාතෘකාව සාකච්ඡාවට ලක්වුණත්, ලංකාවේ වැඩිපුර මේ මාතෘකාව කතාකරන්නෙ නැහැ. ලංකාවේ දේශපාලන මාතෘකාවක් ලෙස දේශගුණික විපර්යාසය ගත්තේ නැතත්, ප්රායෝගිකව දේශගුණික විපර්යාසයට අපි මුහුණදෙනවා. ඇත්තටම අද මේ පවතින දැඩි රස්නය දේශපාලන ප්රශ්ණයක් නොවීම පුදුමයක්. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයම 2017 දී නිකුත් කරපු කාලගුණික අවදානම් දර්ශකය නම් දර්ශකයෙහි දේශගුණික විපර්යාසයෙහි අවදානම වැඩිපුරම බලපෑ හැකි රටවල් තුනක් නම්කරලා තිබුණා. පෝර්ටො රිකෝ, ඩොමිනිකා හා ශ්රී ලංකාව තමයි ඒ රටවල් තුන.
තුන්වැනියට අපි බලාපොරොත්තු වෙනවා කාලයක් තිස්සේ අපි අතරේ න්යායික වශයෙන් සාකච්ඡාවට ලක් කරපු රැඩිකල් ප්රජාතන්ත්රවාදය පිළිබඳ අදහස ඉදිරියට ගේන්නට. අපි විශ්වාස කරන්නේ ලංකාවේ බහුවිධ ප්රජාතාන්ත්රික පරිවර්තනයක් සිදුවිය යුතු බව. ලංකාවේ අද ක්රියාපටිපාටීමය ප්රජාතන්ත්රවාදය ස්ථාපිත වෙලා තිබෙන බව පිළිගන්න ඕනෑ. ක්රියාපටිපාටිමය ප්රජාතන්ත්රවාදය කියලා කිව්වෙ මැතිවරණ පැවැත්වීම, අධිකරණ පද්ධතියක් ක්රියාත්මක වීම, දේශපාලන පක්ෂ ක්රමය වගේ දේවල්. ක්රියාපටිපාටිමය ප්රජාතන්ත්රවාදය තිබුණත් හරයාත්මක ප්රජාතන්ත්රවාදයක් නැතිවීම ප්රශ්නයක්. අපේ සමාජ සම්බන්ධතාවල, මිනිසුන්ගේ දෛනික සම්බන්ධතාවල ප්රජාතන්ත්රවාදයක් නැතිවීමේ ප්රශ්ණය. ඉතින්, අපි හරයාත්මක ප්රජාතන්ත්රවාදයට යා යුතුය කියන අදහසේ ඉන්නවා.
සිව්වැනි කාරණය තමයි ධනවාදී සංවර්ධනය පිළිබඳ ගැටලුව. මේ ගැටලුව දැන් ලෝකය පුරා සාකච්ඡාවට ලක්වෙන එකක්. ඉස්සර වාමාංශිකයන් අතර විශ්වාසයක් තිබුණා ධනවාදී සංවර්ධනය එක්තරා අවස්ථාවක් දක්වා වර්ධනය වෙලා, ඒක පුපුරා ගොසින් සමාජවාදී සමාජයක් බිහිවේවි කියලා. ඒත් දැන් ඒ සංකල්පය පිළිගැනීමට අපහසුයි. දෙයාකාරයකින් පෙනෙන්නට තිබෙනවා ධනවාදය අවසාන වෙන්නේ සමාජවාදී සමාජයකින් නෙවෙයි, මනුෂ්ය වර්ගයාගේ විනාශයෙන් කියලා. එකක් තමයි සොබාදහමට හා පරිසර පද්ධතියට සංවර්ධනය දරාගැනීමට නොහැකි නිසා ඇතිවන දේශගුණික විපර්යාසය. අනෙක තමයි ලෝකය පුරා නැඟී එන දක්ෂිණාංශික ජනප්රියවාදය. ඒක අපි ඩොනල්ඞ් ට්රම්ප්ගේ ඉඳලා බ්රෙක්සිට් දක්වා සිදුවීම් ගණනාවකින් දකිනවා. 20 සියවස මුලදී ආපු නාසිවාදය වගේම තත්වයක් විදියට අපි මේක දකිනවා. අපි හිතන්නේ මේ ගෝලීය දේශපාලනික හා න්යායික සංවාදය ලංකාවේ වාමාංශික කතිකාව තුලට නැවත රැගෙන ආ යුතු බව.
ලංකාවේ ජනප්රිය වාමාංශික දේශපාලන පක්ෂ විවිධ ජාතීන්ගේ අයිතිවාසිකම්, පුද්ගල නිදහස වගේ සංකල්ප ගැන ප්රතිගාමී තැනක ඉඳීම ගැන ඔබේ අදහස මොකක්ද?
ලංකාවේ වාමාංශය ඔබ පෙන්වන විදියේ ග්රාම්ය දෘෂ්ඨිවාදයට අවනත වෙලා, ඒ දෘෂ්ඨිවාදයේ ප්රකාශකයෙක් බවට පත්වීම සිද්ධවුණේ 1960 දශකයෙන් පස්සේ. ජවිපෙ මුල්වෙලා ලංකාවේ ග්රාමීය තරුණ ප්රජාව වාමාංශික ව්යාපාරයේ සමාජ පදනම බවට පත්කළා. ඒ වගේම සුළු ජාතික සහයෝගීතා පදනම වාමාංශයට අහිමි වුණා. ඉන්පස්සේ සුළු ජාතිකයන් රැඩිකල් ජාතිකවාදී ව්යාපාරයක් විදියට සංවිධානය වෙලා ආයුධ ගත්තා. දකුණේ ජවිපෙ ආයුධ ගත්තා. මේක යම් ඓතිහාසික තත්වයන් යටතේ ඇතිවුණ දෙයක් කියලා අපි හිතනවා.
මේ තත්වයේ ප්රතිඵලයක් වශයෙන් ලංකාවේ ග්රාමීය වාමාංශය සමාජ ප්රතිසංස්කාරකයෙකුගේ භූමිකාව ඉටු කරන්නට අසමත් වුණා. ග්රාමීය සමාජයේ මෙතෙක් කාලයක් ප්රබල තරුණ ව්යාපාර ගොඩනඟපු වාමාංශික ව්යාපාරයක් තිබුණානම්, ඒ ග්රාමීය සමාජයේ කුල ක්රමය, ආගමික සංස්ථාවේ බෙදීම්, පුරුෂාධිපති ආකල්ප, මිත්යාවට එරෙහිව අරගලයක් ඇතිවෙන්න ඕනෑනේ. උදාහරණයක් විදියට ඉන්දියාවේ, නේපාලයේ වගේ ග්රාමීය වාමාංශික ව්යාපාර එවැනි ප්රතිසංස්කරණ කරලා තියෙනවා. ඒත් ලංකාවේ එහෙම වෙලා නැහැ. මේ ප්රශ්නය විසඳිය යුතුයි. අපි විශ්වාස කරන විදියට වාමාංශික ව්යාපාරයට අනාගතයක් තියෙන්නේ ඔවුන් සමාජ ප්රතිසංස්කාරකයෙකුගේ කාර්යභාරය ඉටු කළොත් පමණයි. ඒත් මේක තනි පක්ෂයක් විදියට කරන්න ගියොත් නැවතත් සිද්ධවෙන්නෙ කල්ලිවාදය මතුවීම. ඒ නිසා අපි විශ්වාස කරන්නෙ සහයෝගීතාවය කියන පදනම මත මේක සිද්ධවිය යුතුයි කියලා.
පහුගිය කාලයේදී ඔබලා වැඩිපුර පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂයට හිතවත්ව කටයුතු කළ බවත්, මේ වෙද්දී ජවිපෙට හිතවත්ව කටයුතු කළ බවත් නිරීක්ෂණය කළ හැකියි. මේ දේශපාලන පක්ෂ ගැන අදහස මොකක්ද?
අපි අදටත් පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය සමාජවාදය පිළිබඳ පරමාදර්ශය ආරක්ෂා කරන කඳවුර වශයෙන් සලකනවා. ඒත් ඒක මම කියන්නෙ න්යායික ප්රවේශයකින්. සමකාලීන වාමාංශික දාර්ශණිකයෙක් වන ස්ලේවෝයි ශිෂෙක් වාමාංශික ව්යාපාරය ගැන කියූ කතාවක් තියෙනවා. අසූ ගණන් වෙනතුරුම මිනිස් වර්ගයා තෝරාගත යුතු අනාගත දේශපාලන ක්රමය ගැන සංවාදයක් තිබුණානේ. ධනවාදය හා සමාජවාදය අතර ගැටුම ලෙස සරලව සලකන්න පුලුවන්. ඒ ගැන දැවැන්ත විවාදයක් තිබුණා. ඉන්පස්සේ සෝවියට් රුසියාව කඩාවැටුණා. ඉන්පසු සමයේදී අප මුලින් කී විවාදය අවසන් වුණාය කියන අදහසෙන් ෆ්රැන්සිස් ෆුකුයාමා නම් විචාරකයා ඉතිහාසය අවසාන බව ප්රකාශ කරලා තිබුණා. ඒ අදහස වාමාංශිකයන් පවා යටිහිතින් පිළිගන්නට පටන් අරගෙන තිබෙන බව ශිෂෙක් පෙන්වනවා. ඔහු කියන්නේ ඒ අර්ථයෙන් ඉතිහාසය අවසානයැයි මතුපිටින් පෙනෙන්නට තියෙන බව. ඉතින්, එහෙම පසුබිමක විකල්ප දේශපාලන ක්රමයක් පැවතිය හැකිය කියන පරමාදර්ශී අදහස ආරක්ෂා කිරීමත් අසීරු කාරණයක්. ඒ අතින් පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය ඉදිරියෙන් ඉන්න බව අපි විශ්වාස කරනවා. ඔවුන් එතරම් ජනප්රිය නොවන දේශපාලන තීන්දු ගැනීම තුළ ඒ ලක්ෂණය තියෙනවා. ප්රජාතන්ත්රවාදය පිළිබඳව ලංකාවේ තියෙන සාකච්ඡාව ඉතාම පටු සාකච්ඡාවක්. ඒකෙදී ආර්ථික ප්රජාතන්ත්රවාදය ගැන සාකච්ඡා කරන්නෙ නැහැ. අද ලංකාවේ ආර්ථිකය ගැන තීන්දු තීරණ ගන්නේ කොහොමද. කවුද. මේ තීන්දු කිසිසේත්ම මහජනතාවගේ සාකච්ඡාවට ලක්වෙන්නෙ නැහැ. ඒ තීන්දු ගනිද්දී ප්රජාතන්ත්රවාදයක් නැහැ. ලංකාවේ ව්යවස්ථා ප්රතිසංස්කරණ, නීතිරීති වෙනස්කිරීම වගේ සීමිත තැනකට අද ප්රජාතන්ත්රවාදය පිළිබඳ සාකච්ඡාව ඇවිත්. මේ සීමිත බව පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය පෙන්වනවා. ඒත් අපි පෙන්වාදෙන්නේ ඔවුන් අද හෙජමොනික දේශපාලනයට ප්රවේශ විය යුතු බව.
හෙජමොනික දේශපාලනය යන්න විස්තර කළොත්..
සරලව විස්තර කරනවානම්, තමන් නියෝජනය කරන සමාජ බලවේගයේ අපේක්ෂාවන්වලට සීමා වෙන්නෙ නැතිව ඉන් ඔබ්බෙහි ඇති සෙසු සමාජ බලවේගවල පිරිස් තමා වෙත දිනාගන්නේ කෙසේද කියන ප්රශ්ණය ගැන සැලකිලිමත් විය යුතුයි. එතැනදී අපි ඔවුන්ගේ අඩුවක් දකිනවා. අද ජවිපෙ හෙජමොනික දේශපාලනයේ නිරත වෙනවා. ඔවුන් පුළුල් මහජනතාවට ආමන්ත්රණය කරනවා. ඒත් ඔවුන් එසේ කරන්නට යෑමේදී දක්ෂිණාංශික දේශපාලනයට මාරුවේවිද කියන ප්රශ්ණය අපට තියෙනවා.
ලංකාවේ සිටින සිවිල් සංවිධාන, විශ්ව විද්යාල ආචාර්යවරුන්, නීතීඥවරුන් ප්රමුඛ ලිබරල්වාදී සිවිල් සමාජය ගැන ඔබේ කණ්ඩායමේ අදහස විස්තර කළොත්..
මම හිතන්නේ ඔවුන් එක්ක අපට තියෙන්නේ සාධනීය විවේචනාත්මක සම්බන්ධයක්. ලංකාව වගේ රටක බහුවිධ ප්රජාතන්ත්රවාදී අයිතීන් පිළිගෙන ආරක්ෂා කිරීම ගැන ලිබරල් ප්රජාතන්ත්රවාදය ඇතිකරපු වටිනාකම් තියෙනවා. ඒ වටිනාකම් අපි පිළිගන්නවා. එහෙත් ඒ සමඟම ආර්ථික අසමානාත්මතාවය පිළිබඳ ප්රශ්නය ඔවුන් අතහරිනවාඒ කාරණයේදී ඔවුන් හා අපි අතර වෙනසක් තියෙනවා. අනෙක් පැත්තෙන් ලංකාවේ ලිබරල් සිවිල් සමාජය ජාතිකයි කියලා මම හිතනවා. මම ජාතික යන්නෙන් අදහස් කළේ ජාතිකවාදීයි කියන එක නෙවෙයි. ඔවුන් සමකාලීන ලෝක දේශපාලනයෙහි ප්රවණතාවයන් ගැන සංවේදීයි කියලා මම හිතන්නෙ නැහැ. අද තියෙන්නේ 90 දශකයේ තිබුණු ලෝකය නෙවෙයි. ලංකාවේ ලිබරල්වාදීන් අද වාමාංශිකයන්ව විවේචනය කරන්නේ 90 දශකයේ තිබුණු සංවාදවල තිබුණු අංගෝපාංගවලින්. 90 දශකයේදී තමයි ඉතිහාසයේ අවසානය, පශ්චාත් නූතනවාදය වගේ අදහස් ජනප්රිය වෙලා තිබුණේ. 2008 න් පස්සේ මේ සංවාදයන් වෙනස් වෙලා. මම කලින් කීවා වගේ ධනවාදය දේශගුණික විපර්යාසය හා දක්ෂිණාංශික ජනප්රියවාදය ඇතිකරලා තියෙනවා.
ඉතින්, 2008 න් පස්සේ ලෝකයේ දේශපාලන සංවාදය වෙනස්. 2008 පහුවෙද්දී චීනයේ නැඟී ඒම නිසා ආර්ථික වශයෙන් ඇමෙරිකාවට තිබුණු බලය දුර්වල වෙලා. ලෝකයේ ආර්ථික බලය චීනය ප්රමුඛ ආසියානු ආර්ථික බලවතුන් අතට මාරුවෙද්දී ඉබේම දේශපාලන බලයත් ඔවුන්ට ලැබෙනවා. ඒක ඉතිහාසය පුරාම සිද්ධවුණ දෙයක්. ඒ නිසා ඉදිරියට එන ධනවාදයේ ස්වරූපය මොකක් වේවිද කියන එක ප්රශ්නයක්. දැන් තියෙන ප්රවණතාවය අනුව ප්රජාතන්ත්රවාදී නොවන, ඒකාධිපති ස්වරූපයේ ධනවාදයක් තමයි ඉදිරියට ලෝකයේ පුරා බලවත් වෙන්නට නියමිත වෙන්නේ. ඒ කියන්නේ නැගෙනහිර ආසියාතික මොඩලයේ ධනවාදයක්. ඉස්සරනම් ධනවාදයත්, ලිබරල්වාදී දේශපාලන සංකල්පත් අතර දීගයක් තිබුණා.
දීගය යනුවෙන් අදහස් කළේ, අයි.එම්.එෆ් එකෙන් ණය ගනිද්දී ඔවුන් ප්රජාතන්ත්රවාදී ප්රතිසංස්කරණ ගැන කොන්දේසි පැනවුවත්, යුරෝපා සංගමය සමඟ මත්ස්ය ගණුදෙනු කරන්නටත් ඔවුන් ප්රජාතන්ත්රවාදය පිළිබඳ කොන්දේසි පැනවුවත්, චීනයෙන් ණය ගනිද්දී එහෙම කොන්දේසියක් පනවන්නේ නැතිවීම වගේ තත්වයන්ද?
ඔබ පෙන්වුවේ ඒ තත්වයේ මතුපිට ප්රකාශණයක්. ඇත්තටම අයි.එම්.එෆ්. වගේ බටහිර මූල්ය ආයතනවලිනුත් කෝන්දේසි පනවන්නේ ඒ ආයතනය ප්රජාතන්ත්රවාදය නිසා නෙවෙයි. ඒ ආයතන නිලධාරීවාදයෙන් පිරුණු ආයතන. ඒත් ඒ ආයතනවලට බටහිර රටවල්වල සිවිල් සමාජයෙන් බලපෑමක් රනවා. අපේ බදු සල්ලිවලින් මේ රටවල්වලට ණය ලබාදෙනවානම් මේ විදියේ ප්රතිසංස්කරණ කරන්න ඕනෑය කියලා බලපෑමක් එල්ලවෙනවා. ඒ නිසා තමයි කොන්දේසි එන්නේ. ඒත් චීනයට එහෙම බලපෑමක් නැහැ. දැන් තියෙන ප්රශ්ණය තමයි මොන විදියේ ධනවාදයක් අනාගත ලෝකයේ ඇතිවේවිද කියන එක. අද ගෝලීය ධනවාදී ලෝකයේ දේශපාලන බලය හොබවන නායකයන් තමයි ඇමෙරිකාවේ ඩොනල්ඞ් ට්රම්ප්, චීනයේ ක්ෂි ජින් පින්, රුසියාවේ ව්ලැඞ්මීර් පුටින් හා ඉන්දියාවේ නරේන්ද්ර මෝඩි වගේ ජාතිකවාදී නායකයන්. මේක අහම්බයක් නෙවෙයි.
ඉදිරියේදී ලිබරල් ප්රජාතන්ත්රවාදය හා ධනවාදය අතර තිබුණු කසාදය අවසාන වෙලා නැගෙනහිර ආසියාතික මාදිලියේ ධනවාදයක් ඇතිවෙන්න නියමිතයි. ඒකාධිපතිවාදය සමඟ අතිනත ගත් නිදහස් වෙළඳපොල ක්රමයක් ඇතිවෙන්නට නියමිතයි. මේක තමයි 2008න් පස්සේ නවීන සාකච්ඡාව. නූතන ලිබරල්වාදීන් අතරත් ධනවාදී ආර්ථිකය අතරත් තියෙන්නෙ සුබවාදී සම්බන්ධයක් නෙවෙයි. ඒත් ලංකාවේ ලිබරල්වාදීන් තවමත් වරනඟන්නේ 90 දශකයේ සංවාදය. ලිබරල්වාදීන්ගේ ඇගයීමට ලක්වෙන දේශපාලඥයෙක් තමයි මංගල සමරවීර. ඔහු මෑතකදී කියා තිබුණා සිංහරාජය කපලා, එතැන ඉදිකිරීම් කරන එක ඔහුට ප්රශ්ණයක් නොවෙයි, ඒත් වාමාංශිකයන් විරුද්ධ වෙනවා කියලා. ඇත්තටම මෙවැනි කතා දැන් ලෝකයේ ලිබරල්වාදී නායකයන් කියන කතා නෙවෙයි. අද ලෝක දේශපාලනය තුළ දේශගුණික විපර්යාසයන් ප්රතික්ෂේප කරමින් පරිසර හානිය අනුමත කරන මෙවැනි කතා කියන්නේ ඩොනල්ඞ් ට්රම්ප් වැනි දක්ෂිණාංශික අන්තවාදී නායකයන් විතරයි.
