නවසීලන්තයේ ක‍්‍රයිස්ට්චර්ච්හි මුස්ලිම් පල්ලියක සිටි පුද්ගලයන්ට මාර්තු 15 වැනි සිකුරාදා සුදු ජාතික අන්තවාදී අදහස් මත පදනම්වූ පුද්ගලයෙකු විසින් වෙඩිතබා තිබුණි. ලෝකයේම කතාබහට ඒ සිදුවීම ලක්විය. එය ලංකාවේද ප‍්‍රවෘත්තියක් විය. ලෝකයේ පිළිගත් මාධ්‍ය ආයතන රැුසක් මේ සිදුවීම ගැන වාර්තා කරද්දී අතිශයින් ප‍්‍රවේශම් වෙන්නට උත්සාහ කර තිබුණි. ඒ අතර ලංකාවේ ප‍්‍රධාන ධාරාවේ මාධ්‍ය ආයතනවලින් බහුතරයක් ඇතුළු ලෝකයේ මාධ්‍ය ආයතන රැුසක් කිසිදු වගකීමකින් තොරව මේ සිදුවීම වාර්තා කර තිබුණි.
මෙම ප‍්‍රහාරය සම්බන්ධයෙන් විශේෂයෙන්ම සැලකිලිමත් විය යුතුව තිබුණේ රූපවාහිනී නාලිකා සහ වෙබ් අඩවි විසින්ය. මෙම ප‍්‍රහාරය සිදුකළ ත‍්‍රස්තවාදියා විසින් තමන්ගේ ත‍්‍රස්තවාදී මතය ප‍්‍රචාරය කිරීමේ අරමුණෙන් වීඩියෝවක් ප‍්‍රසිද්ධ කර තිබීම මාධ්‍යවල වගකීම පිළිබඳ පරීක්ෂාවට ලක් වෙන අවස්ථාවක් විය. එම වීඩියෝව සම්පූර්ණයෙන්ම සකස් කර තිබුණේ අහිංසක මිනිසුන් පිරිසකට වෙඩි තැබීම වීරත්වයෙන් උත්කර්ශයට නැංවෙන ආකාරයටය. වෙඩි තබන්නාගේ දෘෂ්ඨිකෝණයෙන් එම වීඩියෝව සකස් කර තිබුණි. ලෝකයේ පිළිගත් මාධ්‍ය ආයතන බොහොමයක් එම වීඩියෝ තම වාර්තාකිරීම් සඳහා පාවිච්චි කර තිබුණේ නැත.
එහෙත් ලංකාවේ මාධ්‍ය ආයතන රැසක් එම වීඩියෝ පළ කරන්නට දෙපාරක් සිතා තිබුණේ නැත. හිරු ප‍්‍රවෘත්ති, දෙරණ ප‍්‍රවෘත්ති, ස්වර්ණවාහිනී ප‍්‍රවෘත්ති, රූපපවාහිනී ප‍්‍රවෘත්ති යන පුවත් ආයතන විසින් එම වීඩියෝව හෝ කොටස් පළ කර තිබුණි. හිරු ටීවී ආයතනය විසින්ිසංවේදී දර්ශණ සහිතයි’ යනුවෙන් සඳහන් කරමින් මෙම වීඩියෝව විකාශය කර තිබුණි. නිව්ස් ෆ‍්‍රස්ට් ආයතනය විසින් වීඩියෝවේ මුල්ම කොටස පමණක් විකාශය කර තිබුණි. ස්වාධීන රූපවාහිනී හා ටී.එන්.එල්. යන ආයතන දෙක එම වීඩියෝ විකාශය කර තිබුණේ නැත.
අනෙක් පැත්තෙන් ලංකාවේ මාධ්‍ය ආයතන සියල්ලම පාහේ මෙම සිදුවීම ගැන සිය වෙබ් අඩවිවල හා පුවත්පත්වල පළ කරන ලද වාර්තාවලදී සැලකිල්ලට ගෙන තිබුණේ මෙම ම්ලේච්ඡු ප‍්‍රහාරයෙන් හානියට පත් මිනිසුන් පිළිබඳව සංවේදී කතාව නොවේ. ප‍්‍රහාරය එල්ලකළ ත‍්‍රස්තවාදියා එම ප‍්‍රහාරය එල්ලකිරීම සඳහා පදනම් කරගත් තර්කනය පිළිබඳ කතාවය. සාමාන්‍ය සිවිල් පුරවැසියන් වෙත එල්ලවූ මෙවැනි ත‍්‍රස්ත ප‍්‍රහාර පිළිබඳ අත්දැකීම් රැුසක් තිබුණත්, එවැනි සිදුවීමක් පිළිබඳ ප‍්‍රවෘත්තියක් වාර්තාකරද්දී වගකීමක් ඇති මාධ්‍ය ආයතනයක් විසින් අනුගමනය කළ යුතු මූලික ආචාරධර්ම ටික ආරක්ෂා කරන්නටවත් ලංකාවේ මාධ්‍ය ආයතන කටයුතු කර තිබුණේ නැත.
ආචාරධර්ම
ජනමාධ්‍ය ආචාරධර්ම අනුව ත‍්‍රස්තවාදය පිළිබඳ වාර්තාකිරීමේදී මූලික ආචාරධර්ම දෙකක් ආරක්ෂා කළ යුතුය. පළමුවැන්න නම් ත‍්‍රස්තවාදියාට අනවශ්‍ය ඔක්සිජන් සැපයීමෙන් වැළකීමයි. දෙවැන්න අනවශ්‍ය ලෙස පොදු සමාජ විනය කඩ නොකර සිටීමට වගබලාගැනීමයි.
නිශ්චිතව මෙම සිදුවීම ගැන සලකද්දී මෙම ත‍්‍රස්තවාදියා විසින් සකස් කර තිබුණායැයි කියන පිටු ගණනාවක ප‍්‍රකාශය, ඔහු විසින් පටිගත කොට සමාජ මාධ්‍ය වෙත එක්කළ වීඩියෝව ආදී ප‍්‍රකාශණවලින් ඔහු උත්සාහ කරන්නේ තම මතය සමාජගත කිරීමටය. ඉහතින් කී පරිදි ඔහු විසින් පටිගත කළ වීඩියෝව ප‍්‍රසිද්ධ කිරීමෙන් හා සියත, නෙත් නිව්ස්, ලංකා සි නිවුස්, හිරු ගොසිප් ආදී වෙබ් අඩවි රැුසක් විසින් මෙම ත‍්‍රස්තවාදියා විසින් සිදුකළ ප‍්‍රකාශවලින් කොටස් උපුටා දැක්වීම මඟින් එම ත‍්‍රස්තවාදියාගේ මූලික අරමුණට ලංකාවේ මාධ්‍ය ආයතන විසින් උදව් සපයා තිබුණි.
මෙම වීඩියෝ දර්ශණවලින් හා ඔහුගේ ප‍්‍රකාශණයෙන් කුඩා කොටසක් හෝ ප‍්‍රචාරය කිරීම ත‍්‍රස්තවාදියාගේ ම්ලේච්ඡු අරමුණ ඉටු කිරීමක් බව දැන දැනම මාධ්‍ය විසින් එම කොටස් ප‍්‍රචාරය කර තිබුණි.
තොරතුරු දැනගැනීම
බැලූ බැල්මට වගකීම් විරහිතව හැසිරුණු මාධ්‍ය ආයතන විසින් ලබාදෙන පිළිතුර වනු ඇත්තේ පුරවැසියන්ට තොරතුරු ලබාදීම තමන්ගේ කාර්යභාරය බවය. එහෙත් මාධ්‍යවලට තොරතුරු ලබාදීමේ වගකීම සමඟම එම තොරතුරු වගකීම් සහගතව ලබාදීමේ වගකීමක්ද ඇත. සිදුවීමට හේතුව, ප‍්‍රහාරයේ පසුබිම, ප‍්‍රහාරය එල්ලකළ පුද්ගලයාගේ පසුබිම ආදී තොරතුරු සමාජගත කිරීම තමන්ගේ උත්තරීතර වගකීමක්යැයි ජනමාධ්‍ය ආයතනවලට තර්ක කළ හැකිය.
එහෙත් ලංකාවේ මාධ්‍ය ආයතන තොරතුරු දැනගැනීමේ අයිතිය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින තරම ලංකාවේ බොහෝ සිදුවීම්වලදී ඔවුන් කටයුතු කළ ආකාරයෙන්ම පැහැදිළි වනු ඇත. හිරු ටී.වී. ආයතනය දුමින්ද සිල්වා ගැන ප‍්‍රවෘත්ති වාර්තා කරන අන්දම ඒ තරම පෙන්වන එක් කුප‍්‍රකටම උදාහරණයක් පමණි. වෙනත් ප‍්‍රහාරයකදී නැති තරම් මෙම සිදුවීමේදී ත‍්‍රස්තවාදියාගේ පැත්තෙන් වාර්තා පළවීමට පැහැදිළි හේතුව මේ මාධ්‍ය ආයතනවල ඉහළ පුටුවල සිටින උදවියගේ පුංචි මොළවල පිළිකා මෙන් ඔඩුදුවා තිබෙන ඉස්ලාමෝෆෝබියාවය. ඉස්ලාම් ජාතිකයෙක් ත‍්‍රස්ත ප‍්‍රහාරයක් එල්ලකළොත් එය හුදු ත‍්‍රස්තවාදයකි. හේතු හොයන්නට ඕනෑ නැත. ඉස්ලාම් ජාතිකයන්ට එරෙහි ත‍්‍රස්ත ප‍්‍රහාරයක් එල්ලවුණොත් හේතු සොයා බැලිය යුතුය. ලංකාවේ මාධ්‍ය ආයතන විසින් අලූත්ගම, තෙල්දෙණිය ආදී ප‍්‍රදේශවලදී මුස්ලිම් ජාතිකයන්ට බෞද්ධ අන්තවාදීන් විසින් එල්ලකළ ප‍්‍රහාරයන් වාර්තාකර තිබුණේ දෙපාර්ශ්වයක් අතර ගැටුමක් ලෙස බව සිහිතබාගත යුතුය.
මෙම සිදුවීම ක්ෂණිකව වාර්තා කිරීමට තිබුණේ ත‍්‍රස්තවාදියා විසින් පටිගත කළ වීඩියෝ දර්ශණ පමණි. එහෙත් එම වීඩියෝවේ මුල්ම කොටසක් පමණක් විකාශය කිරීමෙන් එම වාර්තා කිරීමේ අවශ්‍යතාවය සම්පූර්ණ කරගත හැකිව තිබුණි. අනෙක් අතට ලංකාවේ රාත‍්‍රී පුවත් විකාශය වෙද්දී සිදුවීමට අදාල වෙනත් වීඩියෝ දර්ශණ ඕනෑතරම් ලැබී තිබුණි. විශේෂයෙන්ම ප‍්‍රහාරයෙන් සිදුවූ මහා හානිය පෙනෙන අන්දමේ වීඩියෝ දර්ශණ තිබුණි. එහෙත් ලෝකය පුරා සාමාන්‍ය ඉස්ලාම් භක්තියන්ට එරෙහිව ප‍්‍රචාරය කෙරෙන අලංකාරිකවලින් හිස පුරවාගත් මාධ්‍ය ආයතන ප‍්‍රධානීන් විසින් එම වීඩියෝ විකාශය කිරීමට පෙළැඹී තිබුණේ නැත.
මෙම ත‍්‍රස්තවාදියා විසින් ප‍්‍රහාරය එල්ල කරන්නට කුමන හෝ හේතුවක් තිබෙන්නට ඉඩ ඇත. ඒ කුමන හෝ හේතුව තවත් ජනවර්ගයක් කෙරෙහි අසීමිත වෛරය බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත. එහෙත්ිත‍්‍රස්ත ප‍්‍රහාරයට හේතුව පිටදේශක්කාරයන්’ වැනි සිරස්තල වලින් ප‍්‍රහාරය එල්ලකළ තැනැත්තාව උත්කර්ශයට නංවන වාර්තා පළකිරීමට තරම් ලංකාවේ මාධ්‍යවල ඉස්ලාමෝෆෝබියාව බරපතල තත්වයක තිබුණි. මෙම ත‍්‍රස්තවාදියා විසින් ලීවායැයි කියන ලිපියේ කොටස් උපුටා දක්වා තිබුණි. මෙය බටහිර මාධ්‍ය ආයතන රැුසකද තිබුණු ලක්ෂණයකි. ප‍්‍රහාරයෙන් ඝාතනයට ලක්වූ වයස අවුරුදු 3ක දරුවාගේ සිට වින්දිතයන් රැුසක් ගැන තොරතුරු තිබුණද, බොහෝ මාධ්‍ය ආයතන ඒවා වාර්තා කිරීමට උනන්දු වී තිබුණේ නැත. එක් ලිපියක මෙම ප‍්‍රහාරයට මතුපිටින් පෙනෙනවාට වඩා ගැඹුරක් ඇති බව ලියා තිබුණේ මනුෂ්‍ය ඝාතනයක ගැඹුර සොයන්නට උත්සාහ කරමිනි.
මෙම සිදුවීමට අදාල වීඩියෝ මිලියන ගණන් ගූග්ල්, ෆෙස්බුක් වැනි සමාජ මාධ්‍ය මෙහෙවන දැවැන්ත සමාගම් විසින් ඉවත් කර තිබුණු බව සැබෑය. සිදුවීම්වලට අදාලව සමාජ මාධ්‍යවල වගකීම වෙනම කතාබහට ලක්කළ යුතුය. විනාඩි 17ක වීඩියෝවක පිටපත් මිලියන ගණන් සැකසෙන තෙක් එම වීඩියෝ ඉවත් කිරීමට අසමත්වීම, තමන් සතු කෘත‍්‍රිම බුද්ධිය වැනි ඉහළම තාක්ෂණය ගැන උදම් අනන සමාජ මාධ්‍ය මෙහෙවන්නන්ගේ භයානක අඩුපාඩුවකි. එහෙත් ලොවපුරා ඉස්ලාම් භක්තිකයන් ගැන ව්‍යාජ තොරතුරු සමාජගත කිරීමේ කටයුත්ත පිළිබඳව ප‍්‍රධාන වශයෙන් වගකිව යුත්තේ ජාතිවාදී දේශපාලඥයන් හා ප‍්‍රධාන ධාරාවේ මාධ්‍ය ආයතන බව විද්වතුන් බොහෝ දෙනෙක් මුළු ලෝකයටම අදාලව ප‍්‍රකාශ කරන කාරණයකි. ලංකාවේ කතාවත් ඒකමය. මේ මාධ්‍ය ත‍්‍රස්තවාදීන්ට උදව් කරන්නේය.
