පසුගිය සතිය පුරාම මහජන අවධානයට යොමුවූ කරුණක් වූයේ හිටපු නාවික හමුදාපති අද්මිරාල් වසන්ත කරන්නාගොඩ මහතා අත්අඩංගුවට ගැනීම හෝ නොගැනීම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයයි. මෙම ප්‍රශ්නයෙන්, ලංකාවේ අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වයත්, අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කිරීමට ලක්වන බල රහිත අසරණ පුරවැසියන්ගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්‍ෂා කිරීම පිළිබඳව අධිකරණය සතු වගකීමත්, නීතිය ඉදිරියේ සමානත්වය පිළිබඳ මූලධර්මය ආරක්‍ෂා කිරීම පිළිබඳව ලංකාවේ අධිකරණය දක්වන කැපවීම පිළිබඳවත්, පුරවැසි අවධානය යොමු කෙරේ. එබැවින් ඒ ගැන විමසා බැලීමක් මේ ලිපියෙන් සිදුවේ.
කරන්නාගොඩ මහතා අත්අඩංගුවට ගැනීම පිළිබඳ ප්‍රශ්නය සම්බන්ධ වන්නේ, පසුගිය යුද්ධ සමයේදී නාවික හමුදාවේ කණ්ඩායමක් විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන අතුරුදහන් කරනු ලැබුවේයැයි සැලකෙන ද්‍රවිඩ තරුණ ළමයින් එකොළොස් දෙනකු මරාදැමීම පිළිබඳ සිදුවීමක් වටාය. සීඅයිඩීය විසින් අවුරුදු කිහිපයක්ම කරන ලද පරීක්‍ෂණවලින් එළිදරව් වී තිබුණේ මෙම ද්‍රවිඩ ළමයින් පැහැරගෙන මරාදැමීම, නාවික හමුදාවේ කණ්ඩායමක් විසින් සංවිධානාත්මකව කළ කප්පම් ගැනීමේ ව්‍යාපෘතියක කොටසක් බවයි. හිටපු නාවික හමුදාපතිවරයාගේ නම ගෑවී තිබෙන්නේ මේ සිදුවීම් සම්බන්ධවය. ඔහු මේ කප්පම් ව්‍යාපෘතිය ගැන දැනසිටි බවත්, එය නැවැත්වීමට කිසිදු පියවරක් නොගත් බවත් යන කරුණ පිළිබඳව ඔහුට විරුද්ධව මහාධිකරණයේ නඩු පැවරීමට නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව සූදානම් වන බවත් පසුගිය සති කිහිපය තුළ මාධ්‍ය වාර්තාවල තිබිණ.
පුද්ගලයන් පැහැරගැනීම, අතුරුදහන් කිරීම, මරාදැමීම යනු බරපතළ අපරාධ ක්‍රියාවන්ය. ඒවා සම්බන්ධ චුදිතයන් පොලිස් අත්අඩංගුවට ගැනීම නීතිය යටතේ සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන ක්‍රියාවලියකි. බරපතළභාවයෙන් ඊට වඩා බොහෝ අඩු, මත්පැන් බී රිය පදවා සුළු අනතුරක් සිදුවූ විට පවා රියැදුරන් පොලිස් අත්අඩංගුවට ගෙන රිමාන්ඞ් බාරයට පත්කිරීම සාමාන්‍ය නීතිය බව ජවිපෙ ලාල් කාන්ත මහතා ගිය සතියේදී අපට කියා දුන්නේය. එහෙත් ඉහත දැක්වෙන ආකාරයේ බරපතළ චෝදනාවකට ලක්වන කෙනෙකුට අත්අඩංගුවට පත් නොවී සිටීමේ රැකවරණය අප රටේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය වෙතින්ම ලැබෙන බව පසුගිය සතියේ මෙරට පුරවැසියෝ දැනගත්හ. තමන් අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් වළක්වන ලෙස අද්මිරාල් කරන්නාගොඩ කළ ඉල්ලීමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ඉඩ දී ඇත. ඔහු අත්අඩංගුවට නොගැනීම ගැන තමන් විරුද්ධ නැතැයි නීතිපතිවරයා නියෝජනය කළ රජයේ නීතිඥවරයාද උසාවියේ ප්‍රකාශ කළ බව මාධ්‍ය වාර්තාවල තිබිණ.
බරපතළ අපරාධ චෝදනා ලැබ අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් වැළකී සිටීමේ අධිකරණ නියෝග ලබාගැනීමට හිටපු ආරක්‍ෂක ලේකම් ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ මහතාද වාසනාවන්ත වී ඇත. හිටපු නාවික හමුදාපතිවරයකු සහ ආරක්‍ෂක මාණ්ඩලික ප්‍රධානියා ලෙස දැනට කටයුතු කරන රවින්ද්‍ර විජේගුණරත්න මහතාත් මේ වරප්‍රසාදය යම්කිසි දුරකට භුක්ති විඳිමින් සිටියි. ටික දිනක් රිමාන්ඞ් බාරයේ සිටි ඔහු ඊට පසු අධිකරණයෙන් ඇප ලබා ගත්තේය.
කරන්නාගොඩ සිද්ධිය සහ ඔහු අත්අඩංගුවට ගැනීමෙන් වැළැක්වීමේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ නියෝගය පිළිබඳව මෙරට පුරවැසියන්ගේ සිත් සසළ කරවන වාර්තා දෙකක් පසුගිය ඉරිදා ඔබ්සවර් පත්‍රයේද (එම ලිපියේ පරිවර්තනය මේ පුවත්පතේ අන් තැනක පළවෙයි: සංස්කාරක) ඊට දින දෙකකට පසු කලම්බු ටෙලිග්‍රාෆ් වෙබ් අඩවියේද පළවිය. එම වාර්තා දෙකටම අනුව ‘නීතිය ඉදිරියේ සමානත්වය’ පිළිබඳ නීතියේ ආධිපත්‍යයේ මූලික සංකල්පය උල්ලංඝනය කිරීමේ ක්‍රියාවලියට ජනාධිපතිතුමාත්, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවත් ඍජුවම සම්බන්ධ වී තිබේ. මෙම වාර්තා දෙක ජනාධිපති කාර්යාලය හෝ නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුව හෝ විසින් තවමත් ප්‍රතික්‍ෂෙප කරනු ලැබ නැත. මෙම වාර්තා දෙකේ ප්‍රකාශිත කරුණු සහ නිරීක්‍ෂණ සැබෑ නම්, ලංකාවේ අධිකරණය සහ පුරවැසි අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ තේමාව ගැන සාකච්ඡාව අලුත් කළ යුතුව තිබේ. අධිකරණයේ, විශේෂයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේත්, නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේත් ආයතනික ස්වාධීනත්වය රැකගැනීමේ ඉලක්කය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සුරක්‍ෂිත කිරීමේ අරගලය හා සමග සම්බන්ධ කරගත යුතුව තිබේ.
ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ, රවින්ද්‍ර විජේගුණරත්න හා වසන්ත කරන්නාගොඩ යන බලසම්පන්න පුද්ගලයන් තිදෙනාට අධිකරණයෙන් ලැබෙන සහනදායී ප්‍රතිචාරය වෙතින් ප්‍රකාශ වන කාරණා තුනක් තිබේ. ඉන් පළමුවැන්න, බලවතුන් ඉදිරියේ නීතිය ලිහිල් නොකිරීමේ මූලධර්මය ලිහිල් කිරීමේ සම්ප්‍රදායක් අපේ අධිකරණයද පටන්ගෙන තිබේද යන සැකයයි. දෙවැන්න, වින්දිතයන්ගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්‍ෂා කිරීම සඳහා අධිකරණය සතු ආයතනික වගකීම, බලවතුන් ඉදිරියේ ලිහිල් නොකිරීමේ අධිකරණමය අධිෂ්ඨානය දැන් දුර්වල වන්නට පටන්ගෙන තිබෙනවා නේද යන්නයි. තුන්වැන්න, යුක්තිය නමැති තරාදිය බල රහිතයන්ට අවාසි වන ලෙසත්, බල සහිතයන්ට වාසි වන ලෙසත් පැත්තකට බර වන විට බල රහිත වින්දිතයන් නැවත වරක් වින්දිතභාවයට පත්කිරීමේ වරදට අධිකරණයත් හවුල් වනවා නේද යන්නයි.
අධිකරණයේ අක්‍ෂපාතීත්වය, වගකීම හා කාර්යය පිළිබඳ මේ ආකාරයේ ප්‍රශ්න මතුකිරීම මගින් අධිකරණයට අපහාස කිරීමේ අදහසක් මා වෙත නැත. පසුගිය දෙසැම්බර් මාසයේදී, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා අර්බුදයේදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දුන් ඒකමතික තීන්දුව තුළින් ප්‍රකාශයට පත්වූ ලංකාවේ අධිකරණය දැක්වූ ආයතනික ස්වාධීනත්වය හා නිර්භීතභාවය පිළිබඳව අධිකරණයට ප්‍රසිද්ධියේම ප්‍රශංසා කළ මා, මෙවැනි ප්‍රශ්න දැන් මතු කරන්නේ අධිකරණයේ ස්වාධීනත්වය පිළිබඳ කරුණ, ඉහත නඩු තීන්දුවෙන්ම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය ප්‍රකාශ කළ එක් වැදගත් මූලධර්මයක් සම්බන්ධයෙන්ද ඍජුව අදාළ වන නිසාය. අග්‍රවිනිශ්චයකාර නලින් පෙරේරා මහතා විසින් ලියන ලදැයි බොහෝ දෙනා විශ්වාස කරන එම නඩු තීන්දුවේ නැවත නැවතත් අවධාරණය කර තිබුණු දෙයක් නම්, නීතියේ ආධිපත්‍යය ( Rule of Law ) ලංකාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ අතිමූලික පදනම් මූලධර්මය වන්නේය යන්නයි. ‘නීතියේ ආධිපත්‍යය’ මූලධර්මයේ අංගෝපාංග ගණනාවක් තිබේ. ඒ අතරින් අපගේ සාකච්ඡාවට අදාළ වන අංගය නම් බලවතාද, බල රහිතයාද, දුප්පතාද, පොහොසතාද, රජුද. හිඟන්නාද යන වෙනස්කම් නොතකා නීතිය සැමටම එක සේ අදාළ වන්නේය, ක්‍රියාත්මක වන්නේය යන්නයි.
ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා නඩුව විභාග වෙද්දීත්, එහි තීන්දුව ප්‍රකාශ කළාට පසුවත්, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය සම්බන්ධයෙන් මා නැවතත් අවධාරණය කළ කරුණක් මෙතැනදී මට මතක් වේ. එය නම් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය යනු පුරවැසි නිදහසේ අවසාන ආරක්‍ෂක පවුර වන්නේය යන ආප්තෝපදේශයයි. රාජ්‍යයේ ආයතන සහ බලය හිමි පුද්ගලයන්ගේ හිතුවක්කාර මර්දනකාරී සහ අවභාවිත ක්‍රියා නිසා, තම අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කිරීමට භාජනය වන බල රහිත පුරවැසියන්ට ඇති එකම රැකවරණය ස්වාධීන අධිකරණයයි. අධිකරණය සතු මෙම කාර්යයේ ඇති තීරණාත්මක වැදගත්කම අධිකරණය විසින්ම අඩු සැලකිල්ලට ලක්කරනු ලැබීම පිළිබඳ සාංකාව කෙනකුගේ සිත්වල පහළ වන්නේ ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ, රවින්ද්‍ර විජේගුණරත්න සහ වසන්ත කරන්නාගොඩ යන බලවත් අය දැනට ලබා සිටින වරප්‍රසාදමය අධිකරණ සහන දෙස බලන විටය. ඔවුන්ට ඒ වාසනාව ලැබී තිබෙන්නේ, අතිවිශාල ගාස්තු ගෙවා, ඉතා දක්‍ෂ නීතිඥයන්ගේ සේවය ලබාගැනීමට ඔවුන්ට වත්කම සහ සම්පත් තිබෙන නිසාම නොවේ. රටේ දේශපාලන ව්‍යුහයේ, රාජ්‍ය බලයේ සහ ව්‍යාපාරික පන්තියේ ඉතා බලසම්පන්න පුද්ගලයන්ද, ඔවුන් සතු අසීමිත බලයද, ඔවුන් රැකගැනීමේ ව්‍යායාමයේ යෙදී සිටින නිසාය.
මේ කාරණය ඉතාම ඛේදජනක ලෙස ප්‍රකාශයට පත්වූයේ පසුගිය සිකුරාදා අද්මිරාල් කරන්නාගොඩගේ පෙත්සම ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ විභාගයට ගත් අවස්ථාවේදී බව, ඒ ගැන ගිය ඉරිදා ඔබ්සර්වර් පත්‍රයේ පළවූ වාර්තාවේ ඉතා බලසම්පන්න ලෙසට ප්‍රකාශ වේ. එම නඩුවේ එක් පාර්ශ්වයක් වූ වින්දිත පාර්ශ්වයේ සිටියේ නාවික හමුදාවට සම්බන්ධ කණ්ඩායම විසින් පැහැරගෙන ගොස් අතුරුදහන් කරන ලද එක් තරුණ ළමයකුගේ මව වන සරෝජිනි නාගනාදන් මහත්මියයි.
අනෙක් පාර්ශ්වය, ඔබ්සර්වර් සහ කලම්බු ටෙලිග්‍රාෆ් වාර්තා ඇත්ත නම්, ජනාධිපතිතුමාගේද, ප්‍රබල ව්‍යාපාරික පන්තියේ කොටස්වලද සහාය ලබන අද්මිරාල් කරන්නාගොඩයි. ‘බලය’ පිළිබඳ තරාදියේ මේ දෙපැත්ත සිටියේ අහසට පොළව මෙන් එකිනෙකට වෙනස්වය. මෙම බල අසමතුලිතතාව ඉතාම නාට්‍යාකාර ලෙස උසාවි ශාලාව ඇතුළත ප්‍රදර්ශනය වෙද්දී අපක්‍ෂපාතීව යුක්තිය පසිඳලීම තම වගකීම කරගත් අධිකරණයක කාර්ය ගැති විනිශ්චයකාරවරුන් කවර සංවේදීභාවයක් ප්‍රකාශ කළ යුතුද යන්න, එම ගරු විනිශ්චයකාරවරුන් අතරේම සාකච්ඡාවට භාජනය විය යුතු කරුණක් යැයි මට සිතේ.
මෙහිදී අධිකරණයේ අවධානය යොමුවිය යුතු තවත් එක් කරුණක් ගැන කෙටියෙන් සඳහන් කරමින් මෙම ලිපිය අවසන් කරමි. මහේස්ත්‍රාත් උසාවියේ සිට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දක්වා සේවය කරන සෑම විනිශ්චයකරුවකුම පසුගිය අවුරුදු කිහිපය තුළ පහත සඳහන් කරුණ නිරීක්‍ෂණය කර ඇතැ’යි මම සිතමි. එනම්, මානව අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයවීම් සම්බන්ධයෙන් අධිකරණයේ පිහිට පතා එන මව්වරුන්, පියවරුන්, භාර්යාවන්, දරුවන් බොහෝ දෙනා දුප්පත්, දුගී, බල රහිත වින්දිතයන් බවයි. ඔවුන් අධිකරණය ඉදිරිපිටට එන්නේ ඉතා බල සම්පන්න විධායකයෙන් සහ ව්‍යවස්ථාදායකයෙන් තමන්ට කිසිදු පිළිසරණක් නොලැබුණ නිසා මෙන්ම, සුළු හෝ පිළිසරණක් ලබාගැනීම විධායකය විසින් හිතාමතාම සහ බලගතු ලෙස වළක්වනු ලබන නිසාය. එම වළක්වන්නන් අතර අපේ රටේ ඉහළම බලධරයා වන ජනාධිපතිවරුද පෙරමුණේම සිටිති යන්න ප්‍රසිද්ධ රහසකි. මේ අනුව, වින්දිතයන්ගේ අසරණ පවුල් යුක්තිය පතා අධිකරණය වෙත පැමිණීම, ඔවුන් යළි යළිත් වින්දිතභාවයට පාත්‍රකිරීමේ ක්‍රියාවලියකට ඇදදැමීමක් වෙයි. ප්‍රගීත් එක්නැලිගොඩ, තාජුදීන් සහ ලසන්ත වික්‍රමතුංග නඩුවලදී මෙන්ම නාගනාදන් මහත්මියගේ පුත්‍රයා ඇතුළු ළමයින් එකොළොස් දෙනාගේත්, තවත් බොහෝ අතුරුදහන් වූවන්ගේ නඩුවලදීත් සිදුවී ඇති මේ ඛේදජනක ක්‍රියාවලිය ගැන අධිකරණ ශාලා ඇතුළත කවර ප්‍රතිචාරයක් දැක්විය යුතුද යන්න ගැන උගත් විනිශ්චයකාරවරුන් අතර සාකච්ඡාවක් ඇතිවන්නේ නම් කොතරම් වටිනවා ඇත්ද? බලවත් පුද්ගලයන්ගෙන් විශාල ගාස්තු ලබාගනිමින්, ඔවුන් පමණක් ආරක්‍ෂා කිරීමට කැපවන උගත්, බලවත්, ධනවත් ජනාධිපති නීතිඥවරුන් අතරටද එම සාකච්ඡාව පැතිරෙන්නේ නම් කොපමණ අගේද? අසරණ එක මවකගේ අයිතිවාසිකම් රැකගැනීමට ගාස්තු අය නොකර නොමිලේ පෙනීසිටීමට එවැනි ධනයෙන් සහ බලයෙන් ආඪ්‍ය ජනාධිපති නීතිඥයන් එක දවසක් හෝ ස්වේච්ඡාවෙන් ඉදිරිපත් වන්නේ නම් කොපමණ අරුමයක් වනු ඇත්ද?
