පරිසර අමාත්‍යවරයා ලෙස කටයුතු කරන ජනාධිපති සිරිසේන කියන ලෙසම මහවැලි ගඟේ වැලි ජාවාරම ලොකුම පරිසර සංහාරයක් ය. එනිසාම ඔහු මනම්පිටියේ වැලි කැණීම භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශය සතු ආයතනයකට භාර කළේය. එහෙත් ඒ වෙන විට මනම්පිටියේ වැලි ජාවාරමේ විශාල පදාසයක් අයිති කරගෙන සිටියේ ‘වැලි රාජු’ නමින් ප්‍රදේශයේ ප්‍රකටව සිටි ජනපති සොහොයුරාය. මොනවා කළත් කීවත් ජනාධිපති සිරිසේනගේ පවුලට මහවැලි ගඟේ වැලි හා බැඳුණු අතීතය ලෙහෙසියෙන් සෝදා හරින්නට බැරිය. අනික් පසකින් මේ පවුලට මහවැලි ගඟේ වැලි අතාරින්නද බැරිය. එනිසා ඔවුහු වටවංගුවලින් ජනතාවගේ ඇසට වැලි ගසමින් මේ වැලිවලට ඇල්ම බැල්ම යොමමින් සිටිති. ඒ මහවැලියේ වැලි ගැන එක කතාවක් ය. අප මේ ලිපියෙන් යන්නට යන්නේ මහවැලි ගඟේ තව ටිකක් පහළටය. ඒ ත්‍රිකුණාමලයේ සේරුවිල, කන්තලේ, කින්නියා, මූතූර් කලාපයන්වලටය.
දීර්ඝ වූත් වෙහෙසකර වූත් සිය ගමන සෙමෙන් ගමනකට මාරුකර මහවැලිය නිසොල්මනේ මුහුදට ගලන්නේ මේ ඉසව්වේදීය. එනිසා ගඟේ වංගු බහුලය. එනිසාම මධ්‍ය කඳුකරයෙන් උදුරාගෙන රැගෙන එන වැලි නම් ඛනිජය මහවැලිය සිය යෝධ ශරීරය දෙපස තැම්පත් කරමින් මේ ඉසව්වේදී ගමන් කරන්නේය. මෙලෙස තැම්පත්වන වැලි සංචිත ඉදිකිරීම් කර්මාන්තය සඳහා කැණීමට අද පවතින්නේ යුද්ධයක් ය. ඒ යුද්ධය නිසා මෑතකදී මූතූර් තරුණ ජීවිත දෙකක් ගඟට බිලිවිය. එන්න එන්නම ගංගා වැලි සඳහා තිබෙන ඉල්ලුම ඉහළ යන තත්ත්වය තුළ මේ යුද්ධය කැතය. එය දැන් ජඩ මාෆියාවක් වී හමාරය.
අලුත් සභාපති
භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශය ජනාධිපති සිරිසේන යටතේ පවතින සල්ලි උනන ආයතනයක් ය. මෑතකදී එම ආයතනයට ප්‍රධානියා ලෙස පත්වීම් ලබන්නේ අසේල ඉද්දවලය. ඔහු දැනගන්නට තිබෙන ලෙස ජනාධිපති සිරිසේනගේ ළඟම මිත්‍රයෙක් ය. එම මිතුදම නිසා පත්වෙන ඉද්දවෙල නීතිවිරෝධී වැලි කැණීම් නතර කරන බව පවසමින් ත්‍රිකුණාමලය ප්‍රදේශයේ නීතිවිරෝධී වැලි වැටලීම් වැඩිකරන්නේය. එහි ප්‍රතිඵලය ලෙස පසුගිය දා නාවික හමුදාවේ එක් වැටලීමක් අතරතුර මූතූර් තරුණයෝ දෙදෙනෙක් මරු තුරුලට යන්නෝය. කෙසේ හෝ පසුගිය පෙබරවාරි 15 වැනි දින මෙම සභාපතිවරයා ත්‍රිකුණාමලයේ මේ කියන ඉසව්වේ වැලි කැණීම සඳහා දී තිබුණු බලපත්‍ර තාවකාලිකව අත්හිටුවමින් වැලි කැණීම නතරකර දමන්නේය. එම නතර කිරීම ගැන මාධ්‍යවලට කරුණු දක්වමින් ඔහු කියන්නේ බලපත්‍රවල තිබෙන අක්‍රමිකතා සහ දෝෂ නිවැරදි කරමින්, නැවත එක් එක් කැණීම් පොළකින් කොතරම් වැලි ප්‍රමාණයක් මසකට ගොඩදමන්නට පුළුවන්දැයි නිර්ණය කරමින්, මේ වැලි කැණීම් ක්‍රියාවලිය නිවැරදි මාවතකට ගැනීම සඳහා මේ නතර කිරීම කළ බවය. මේ පිළිබඳව වැලි ව්‍යාපාරිකයන් කියන්නේ කුමක්ද? ඒ පිළිබඳව විමසීම තුළින් වැලි මාෆියාවේ අලුත්ම තත්ත්වයට කවුළුවක් විවර කරගත හැකිය.
වැලි ව්‍යාපාරිකයන්ගේ හඬ
‘මේ අසේල ඉද්දවල කියන්නේ බොරු. දැන් මෙයා වැලි කැණීම නතර කරන්න කියලා අපිට නියෝග කරලා මේක පරීක්ෂා කරන්න කියලා කොළඹින් කණ්ඩායමක් එව්වා. එක් එක් වැලිපොළින් වැලි කොතරම් ප්‍රමාණයක් මාසයකට ගොඩදාන්න පුළුවන්ද කියලා බලන්න ආවාට ඔවුන් අත්දෙක වනවනා තමයි ආවේ. එහෙම ඇවිත් ගඟේ තිබෙන වැලි ගැන කියන්නේ කොහොමද? මේ නතර කිරීම කළේ වෙන මොකටවත් නෙවෙයි, තමන්ගේ හිතවතුන්ට පර්මිට් දෙන්න. නැත්තං වෙනත් අයගේ නම්වලින් තමන්ට පර්මිට් ගන්න..’ මේ වැලි ව්‍යාපාරිකයන් කෝපයෙන් පවසන්නේ වර්තමාන සභාපතිවරයාගේ මේ ක්‍රියාකලාපය නිසා තිස්දහසක පමණ ත්‍රිකුණාමලයේ වැලි කැණීම හා බැඳුණ පුද්ගලයන්ගේ බඩට පහර වැදී ඇති බවය. මුතූර්, සේරුවාවිල වැනි නගර මේ තීරණය නිසා ජනශුන්‍ය වී ඇතැයිද, හෝටල වැනි ව්‍යාපාරික ආයතන වැසීයමින් ඇතැයිද ඔවුන් පවසති. ‘මේ සභාපතිට අපි කෙලින්ම චෝදනා කරනවා එයා මෙතන දැන් කෙලින්ම වැලි බිස්නස් එකට බැහැලා ඉන්නේ. එයා ඒ බිස්නස් එක නිසා තමයි මේ අලුත් නාඩගම පටං ගත්තේ.’ වැලි කැණීම නතර කිරීම නිසා තමන්ගේ දෛනික ව්‍යාපාරික ලෝකය කඩාගෙන වැටුණු වැලි ව්‍යාපාරිකයෝ එසේ පවසති. මේ තොරතුර නිවැරදිද?
ඉද්දවල නාඩගම
වැලි කැණීම සඳහා බලපත්‍රයක් ලබාගැනීමට සාමාන්‍යයෙන් අවුරුදු තුනක් හෝ හතරක් යන බව දැනගන්නට ලැබේ. එහෙත් කන්තලේ අග්බෝපුර පෙතියන් ආරු වැලිමංකඩට සය දෙනෙකුට වැලි පර්මිට් ලැබෙන්නේ මාස තුන හතරක කාලයකින් ය. ඒ එම මංකඩට තිබුණු බලපත්‍ර දෙකක් අහෝසි කරමින් ය. එහිදී අහෝසි වන්නේ අග්බෝපුර ගොඩනැගිලි ද්‍රව්‍ය අලෙවි සමිතියට සහ පුන්සරා කන්ස්ට්‍රක්ෂන් ඇන්ඞ් සප්ලයර්ස්ට තිබුණු බලපත්‍රය. මෙහිදී නව බලපත්‍ර 6 ලැබෙන්නේ පීඊ රාජකරුණා, පීඑස්පී රාජකරුණා, ඒසී ද සිල්වා, ආර්ආර් රන්බණ්ඩා, ආර්බී විමලා නවරත්න, ඒඒ ඉන්ද්‍රා යන නම්වලටය. එම හයදෙනාගේ බලපත්‍රවලට අදාළ බොහෝ ලිපිනයන් නලීන් ගුණවර්ධනගේ ගෙදර ලිපිනයට සමාන වන බව දැනගන්නට ලැබේ. එම ලිපිනය වන්නේ නොම්මර 20, පරාක්‍රම මාවත, කන්තලේ ය. නලීන් ගුණවර්ධන යනු හිටපු අමාත්‍ය එම්කේඩීඑස් ගුණවර්ධනගේ පුත්‍රයා ය. ඔහු වර්තමාන ශ්‍රීලනිප සේරුවාවිල ආසන සංවිධායකවරයාය. ඒ අනුව මේ බලපත්‍ර ලැබීම පිළිබඳව සිතාගන්නට අපහසු නැත.
‘අපි බොහොම වගකීමෙන් කියනවා මේ බලපත්‍ර හයම දුන්නේ ඉද්දවල සභාපතිතුමා. මේ ඉන්නේ එතුමාගේ හිතවතුන් පිරිසක්. මෙහේ ගොඩාක් වෙලාවට වෙන්නේ කාගෙ හරි ප්‍රදේශයේ කෙනෙක්ගේ නමට අරගෙන ඒ පුද්ගලයාට බලපත්‍රයට මාසෙකට රුපියල් 25,000ක් විතර ගෙවනවා. අපි දන්න විදිහට මේ නිලධාරියා මේ වාගේ බලපත්‍ර 8ක් විතර අරං දීලා තිබෙනවා.’
ත්‍රිකුණාමලයේ වැලි මාෆියාව පිළිබඳව කතාව ගොඩනැගෙන්නේ මෙසේය. මේ අතර දැනගන්නට ලැබෙන්නේ මේ හය දෙනාම මඩක්කු චෙට්ටි වැලිමංකඩ සඳහා බලපත්‍ර ලබා ගැනීමට අයදුම් කර ඇති බවය. ඊට අමතරව චුන්නක්කාඩු සන්කෙන් ලංකා වැලිමංකඩ සඳහා මෙම නම් හයට බලපත්‍ර ලැබී ඇත. මීට අමතරව සරත් ද සිල්වා, කහන්තොට, මාලබේ යන ලිපිනයේ පදිංචි පුද්ගලයෙකුටද, සන්කෙන් ලංකා වැලිමංකඬේ වැලි කැණීම සඳහා බලපත්‍රයක් ලබා දී ඇත. මේ පුද්ගලයා අසේල ඉද්දවල සභාපතිවරයාගේ පීඑස්ඕ බව දැනගන්නට ලැබේ. ඊට අමතරව ඔහුගේ රියැදුරු බව කියන දංකොටුවේ ජනක සම්පත් සිල්වාටද වැලි කැණීම් බලපත්‍රයක් ලැබී ඇති බව දැනගන්නට ලැබේ. මේ දැනට ආසන්න කාලයේදී ලබාදී ඇති බලපත්‍ර පිළිබඳ කතාවය. මීට අමතරව අලුතින් බලපත්‍ර ලබාගැනීම සඳහා පුද්ගලයන් 4000කගේ නම් ලැයිස්තුවක් භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශයට ලැබී ඇත. ඒ ජනාධිපති සම්බන්ධිකරණ නිලධාරී හිටපු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු වන ජයන්ත විජේසේකර, නලීන් ගුණවර්ධන, සුනිල් සාන්ත රණවීර යන ත්‍රිකුණාමලයේ ප්‍රබල දේශපාලකයන් ඉදිරිපත් කර ඇතැයි කියන ලැයිස්තු තුනකට අදාළවය. මෙම ලැයිස්තුවලට වැලි කැණීම් බලපත්‍ර ලබාදීම සඳහා සියල්ල සූදානම් බව භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශයෙන් එන ආරංචි කියන්නේය.
ගෙන්ගේ වැලි බාධකය
‘උප්පාරු ගෙන්ගේ පාලම ළඟ තියෙන්නේ ස්වාභාවික වැලි පරයක්. ගඟ ඉහළට කරිජ්ජ එන එක වැළකෙන්නේ මේ වැලි පරයෙන්. මෙතන වැලි කැණීම් කරන්න දෙන්න එපා කියලා 2016 ඉඳලා කියනවා. ඒත් භූවිද්‍යා එකෙන් මෙතනට අන්ලිමිටඞ් බලපත්‍රයක් තමයි දීලා තියෙන්නේ. මූතූර්වල නෆීර් කියලා එක්කෙනෙක් තමයි මේක කරන්නේ. සභාපතිවරයා පහුගිය පෙබරවාරි 15 වැලි කැණීම් නතර කළත් මෙතන වැලි කැණීම නතර කළේ නෑ. අන්තිමට මාධ්‍ය කෑගහන්න පටන් ගත්තාට පස්සේ තමයි වැලි කැණීම නතර කළේ. මේවාට භූවිද්‍යා එකේ සභාපතිගෙ ඉඳලා සේරම හවුල්. සේරුවිල බීට්ටු වන නිලධාරියෙක් ඉන්නවා ජයන්ත කියලා. මිනිහාගේ අයියාටයි මල්ලිටයි දෙන්නාටම පර්මිට් දීලා. ඒ මොකද ෆොරස්ට් එකෙන් අවසරේ ගන්න එතකොට ලේසි වෙන්න. භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශය කියන්නේ හොර ගුහාවක්. අනික තමයි මේ සභාපති ආවාට පස්සේ ත්‍රිකුණාමලයේ හිටපු සේරම නිලධාරීන් මාරුකරලා පොළොන්නරුවෙ හිටපු එයාට හිතවත් අය මෙතනට දාගත්තා.’
වැලි කොල්ලය මෙතරම් දරුණුය. මේ කියන සභාපතිවරයා ජනාධිපති සිරිසේනට බොහෝ හිතවත් නම් ඔහු මේ වැලි කැණීම් සම්බන්ධව අනුගමනය කරන ක්‍රියාවන් ජනාධිපති සිරිසේන දන්නවා වන්නට පුළුවන් ය. ඒ අනුව අපට අසන්නට වෙන්නේ මේ ක්‍රියාවන්වලට ජනාධිපති සිරිසේනගේ අනුග්‍රහය ලැබෙන්නේද යන්නයි.
තහනම අවධියේ වූ තවත් දෙයක්
‘සභාපතිවරයා වැලි කැණීම නතර කළාට පස්සේ අපි අපේ ලොරි ගෙදර නිකන් තියාගෙන ඉන්න බැරි නිසා පොළොන්නරුව මනම්පිටියට අරං ගියා. එතන භූවිද්‍යා එකෙන් වැලි කියුබ් එකක් දෙන්නේ රුපියල් 12500කට. අපි කොළඹ ගිහිං බාන්නේ රුපියල් 45000කට. එතකොට අපිට ලෝඞ් එකකින් 20000ක් විතර ලාභයි. ඒත් මෙතන පෝළිමේ ඉඳලා ටෝකන් අරං තමයි වැලි ගන්න තියෙන්නේ. එතන නිලධාරියෙක් ඉන්නවා, එයාට රුපියල් 10000ක් දුන්නාම ටෝකන් නැතුවම, පෝළිම නැතුවම වැලි පටවගන්න පුළුවන්.’
මෙය සත්‍යයක් නම් මේ මුදල් යන්නේ කා අතටදැයි ප්‍රශ්නයක් ය. ඒ අනුව මේ තහනම පිටුපස තවත් කතාවක් තිබෙන බව සිතාගන්නට අමාරු නැත.
වැලි කැණීම සීමා කිරීම
වර්තමාන භූවිද්‍යා සභාපති ඉද්දවල මාධ්‍යයට කියන ආකාරයට දැන් ඔවුන් වැලිමංකඩවල වැලි කැණීම සීමා කිරීමට කටයුතු යොදා ඇත. ඒ අනුව සන්කෙන් ලංකා වැලිමංකඩ තුළින් මසකට වැලි කණින්න පුළුවන් ප්‍රමාණය වැලි කියුබ් 75ක් ය. මනල්ආරු මංකඩෙහි එක් කැණීම් බලපත්‍රයක් සඳහා කියුබ් 100 බැගින්ද, පඩුකාඩු මංකඩෙහි කියුබ් 210 බැගින්ද, මඩන්තෙට්ට මංකඩින් කියුබ් 70 බැගින්ද, වෙල්ලනාවල් ඉදිරියපුරම් මංකඩින් කියුබ් 70ක්ද, නිත්තන්තෙට්ටි මංකඩින් කියුබ් 50ක්ද, වෙල්ලනාවල් සම්බල්තෙට්ටි මංකඩින් කියුබ් 70 බැගින්ද, වැලි කැණීමට බලපත්‍රවලට ඉදිරියේදී අවසර ලැබෙන බව දැනගන්නට ලැබේ. සාෆි නගර් සහ කන්දල්කාඩු මංකඩ දෙක සඳහා වැලි කැණීමට මේ වසරේදී බලපත්‍ර නිකුත් නොකරන බව දැනගන්නට ඇත. මේ පිළිබඳව අදහස් දක්වන වැලි ව්‍යාපාරික ප්‍රජාව කියන්නේ වැලි පර්මිට් එකක වටිනාකම ඉහළ දැමීම සඳහා මේ උප්පරවැට්ටිය යොදන බවය. ඒ අනුව භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශයට බලපත්‍ර විශාල ප්‍රරමාණයක් නැවත නිකුත් කිරීම සඳහා මේ මගින් අවස්ථාව ලැබෙන්නේය. ඒ අනුව ඉහත පොරොත්තු ලේඛනයේ 4000ක ප්‍රමාණයෙන් සැලකිය යුතු වාසනාවන්තයන් පිරිසකට වැලි කැණීමේ ලොතරැයිය ලැබෙනු ඇත. අනෙක් පැත්තෙන් මෙම රාජ්‍ය සේවකයන්ට තමන් වෙනත් අයෙකුගේ නමින් ගන්නා බලපත්‍රය, එම අදාළ තනතුර හැරගියත් තව දීර්ඝ කාලයකට සාක්කුවට මුදල් ලබා දෙනු නියතය.
මෙම මාෆියාව නිසා එක පැත්තකින් මහවැලි ගඟ විනාසයට යමින් ඇත. ඒ අනුව කන්තලේ අල්ල ගොවි ජනපදය වැනි විශාල එමෙන්ම පැරණි ගොවි ජනපදයක් රට තුළට ලවණ ජලය ගලාගෙන ඒම නිසා සම්පූර්ණයෙන්ම විනාශ වන්නට ඉඩ ඇත. අනික් පැත්තෙන් දේශපාලකයන් සහ උසස් රාජ්‍ය නිලධාරීන්ගේ මෙම මාෆියාව නිසා, වැලි සම්පතින් උපයන ධනය ප්‍රදේශයේ පුද්ගලයන් අතරට නොයා වෙනත් පළාත්වලට පොම්ප වෙමින් තිබෙයි. ඒ අනුව මෙම ප්‍රදේශයට අවසන ලැබෙන්නට නියමිතව තිබෙන්නේ විනාශවූ පරිසරයක් පමණි. ඒ අනුව පරිසර අමාත්‍යවරයා ලෙස කටයුතු කරන ජනාධිපති සිරිසේන වහාම මැදිහත්වී මෙම වැලි යුද්ධය අවසන් කළ යුතුය. ඉන්පසුව ප්‍රදේශයේ පාරම්පරික වැලි ව්‍යාපාරිකයන්ද අල්ල ගොවි ජනපදයද මහවැලි ගඟද සුරක්ෂිත වන ලෙස නව සාධාරණ ක්‍රමයක් මතින් මෙම වැලි යුද්ධයට විසඳුමක් සෙවිය යුතුය.
මෙම ලිපියේ තිබෙන කරුණු පිළිබඳව භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශයේ සභාපති අසේල ඉද්දවලගෙන් කරුණු විමසීමට මාර්තු 13 දින උදෑසන සිට ඔහුගේ 0777771880 දූරකථන අංකය ඇමතූවත්, ඔහු සම්බන්ධ කරගන්නට නොහැකිවිය.
