ඒ. දයානන්ද සිල්වා දිවිසැරියෙන් සමු ගනියි

වර්ෂ 1997 දිනෙක මම ඔහු මුණ ගැසෙන්නට ඔහුගේ නිවෙසට ගියෙමි. ඔහු හා සමඟ සොඳුරු සාහිත්‍ය භාෂණයක නිරත වීමි. ඔහුගේ පළමු කෙටිකතා පරිවර්තන එකතුව – මෝපසාං, සැඳෑ සමය සහ තවත් කෙටිකතා – මැ’යැති පොත පරිත්‍යාගයක් ලෙස ඔහුගේ අස්සන සහිත ව ලදිමි. ඔහුට සමු දී මඟට බටුයෙමි. වසර 23ක් ගෙවී ගියේ ය. අද 2019 පෙබරවාරි 11 දා ය. මම ඔහුගේ මේ කෙටිකතා සංග‍්‍රහය මගේ පොත් රාක්කයෙන් සොයාගෙන කරමල්ලේ රුවා ගතිමි. කුමක් පිණිස ද? ඉවසනු මැනැවි.

මේ පෙබරවාරි 10 දා උදෑසන ය. මම මහනුවර ප‍්‍රදේශයේ පතළ කවියකුගේ ජංගම .දුරකථනයට ඇමතුමක් ගත්තෙමි. ”දයානන්ද සිල්වා නැතිවෙලා.” ”කවුද දයානන්ද සිල්වා කියන්නේ?” ”පුදුමයි, ඇයි දන්නෙ නැද්ද අර සුප‍්‍රකට පරිවර්තකයා, හේමන්ත අරුණසිරිගේ තාත්තා.” ”එහෙම කිව්වොත් දන්නවා…” ඔහු හේමන්ත හඳුනයි. හේමන්තගේ තාත්තා සංස්කෘතික චරිතයක පෞරුෂයෙන් නොහඳුනයි. ”මළ ගෙදරට එන්ඩ වෙන්නෙ නැහැ. ටියුෂන් පංති වගයක් තියෙනවා…”

මමද ඔහුගේ අවමඟුලට ශාරීරික ව සහභාගි නොවීමි. ආත්මික ව සහභාගි වීමි. මේ වනපස ස්මෘති සටහන ඒ ආත්මික සහභාගිත්වයේ ම කොටසකි.

කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුවේ පරිපාලන නිලධාරියකු ව සිට විශ‍්‍රාම ගත් එ.් දයානන්ද සිල්වා එතැන් පටන් ඔහුගේ ජීවිතය සාහිත්‍ය පරිවර්තන කලාවට කැප කළේ ය.

මෙවැනි පාර්ශ්වයකට නැඹුරු වන කෙනකු ඒ සඳහා උත්තේජනය ලැබුයේ කෙසේ දැයි දැන ගැනීමට ඒ ක්‍ෂේත‍්‍රයේ ආධුනිකයෝ උනන්දු වෙති.

වර්ෂ 1930 අපේ‍්‍රල් 26 දා උපත ලබා ඇති ඒ. දයානන්ද සිල්වා ගම්පොළ, ශාන්ත ජෝශප් විදුහලේ ඉගෙන ගන්නා සමයේ එහි ම ජිනරතන විද්‍යාලයේ සුගතපාල ද සිල්වා ඉගෙන ගෙන ඇත. පාසල් සිසුන් ලෙස තමන් දෙදෙනා අතර ගොඩනැඟුණු සාහිත්‍ය වෛෂයික මිත‍්‍රත්වය තම සාහිත්‍ය ඇල්මට හා නැඹුරුවට හේතු පාදක වී යැයි සාහිත්‍ය මිතුරු හමුවල දී තාත්තා වෙතින් පැවසෙනු තමාට ඇසී ඇති බව ඔහු පුත් හේමන්ත අරුණසිරි මා සමඟ පැවසී ය.

ඉංගී‍්‍රසි බසින් ලියන රචනා සිංහලයට පරිවර්තනය කොට පසු දා රැුගෙන ආ යුතු ය යන නියමයක් එ කල ඒ. දයානන්ද සිල්වාගේ පංතියේ සිසුනට පැනැ වී තිබුණේලූ. මෙහි දී හොඳම සිංහල පරිවර්තන වී ඇත්තේ ඒ. දයානන්ද සිල්වා සිසුවාගේ පරිවර්තනය. මේ කාරණය ඔහු පසුකාලීන ව සාහිත්‍ය පරිවර්තන කලාවට යොමු වීම කෙරෙහි ප‍්‍රබල බලපෑමක් කරන්නට ඇති බව අපට සිතන්නට පුළුවන.

ඔහුගේ පරිවර්තන මුලින් ම ද බොහෝමයක් ම ද පළ වී ඇත්තේ 1970 දශකයේ දී නවයුගය පුවත්පත්වල ය. එ වක සිළුමිණ, දිනමිණ, ඥානාර්ථ ප‍්‍රදීපය වැනි පුවත්පත්වල ද ඒ පරිවර්තන පළ වී ඇත.

වසර 88ක ආයු කාලයෙන් අඩක් පමණ ඔහු පරිවර්තන කලාව නමැති සහකාරිය හා සමඟ ජීවත් ව ළමයින් සදෙනකු ලාංකික පරිවර්තන සාහිත්‍යයට දායාද කොට තිබේ. ඒවායින් තුනක් ම අපේ අසල්වැසි ඉන්දියාවේ කීර්තිමත් ගත්කරුවන්ගේ කෘති ය. ඉතා සංකීර්ණ ජන ව්‍යුහයක් සහිත, ඒ නිසා ම බරපතළ සමාජ-ජීවන ගැටලූ, බාධක හා අභියෝග මධ්‍යයේ මනුෂ්‍යත්වය සොයා අරගල වදින එ රට ජන දිවියෙහි ඇතුළාන්තයට සදයාත්මක බැලූම් හෙළන යථාර්ථවාදී අන්දර ය. මුල්ක් රාජ් ආනන්ද්ගේ Untouchable නවකතාව ‘බාකා’ නමින් ද, ඔහුගේ ම Coolie ‘කුලීකාරයා’ නමින් ද, මුන්ෂි පේ‍්‍රම්චන්ද්ගේ Sewasadan ‘මංසලේ සොඳුරිය’ නමින් ද ඔහු වෙතින් සිංහලයට පෙරැුළී තිබේ.

ඔහු වෙතින් සිංහලයට නැඟුණු අනෙක් කෘති වනුයේ පර්ල් එස්. බක්ගේ ‘යක්ෂයා නො නිදයි’ ( The Devil Never Sleeps&” ඇලෙක්සැන්ඩර් සොල්සෙනිට්සින්ගේ ‘මරණයට නුදුරින්’ A Day in the Life of Ivan Denis sovich& හා මේ ස්මෘති සටහන ආරම්භයේ දී සඳහන් කළ ගී ද මෝපසාංගේ කෙටි කතා සංග‍්‍රහය ය.

‘ගිරේස් අක්කාගේ නික්ම යාම’ ඒ. දයානන්ද සිල්වාගේ එක ම ප‍්‍රකාශිත ස්වතන්ත‍්‍ර කෘතිය ය. එය නවකතාවකි.

මිනිස් චිත්ත සන්තානය විනිවිද දැක, එහි ගූඪ ස්වභාවය දැඩි කලාත්මක සංයමයෙන් සිත්තම් කිරීමෙහිලා ගී ද මෝපසාං විශද කළ අද්විතීය ප‍්‍රතිභා ශක්තිය කෙරෙහි ඒ. දයානන්ද සිල්වාගේ සිත තදින් ද ආසක්ත විය. ඔහු ජගත් සාහිත්‍යයේ වඩාත් ම පි‍්‍රය කළ හා ගරු කළ හා ප‍්‍රබන්ධකරුවා ගී ද මෝපසාං වී ඇත්තේ මේ නිසා ය. ඔහු විසින් පරිවර්තිත සියලූ කෘති සමාජ දුර්දාන්තයට එරෙහි ව සටන් වැද, මනුෂ්‍යත්වය ඉස්මතු කර ගැනීමෙහිලා මිනිසා දරන අනන්ත ප‍්‍රයත්න වෙත ඇල්ලූ කැටපත් බඳු ය.

දැන් මා හැරෙනුයේ මගේ දිවියේ මා වඩාත් ම අපි‍්‍රය කරන විෂයක් දෙසට ය. එ නම්, සම්මාන විෂය දෙසට ය. මේ වාර්තාකරණය ඒ. දයානන්ද සිල්වාගේ කීර්ති නාමයට කැළලක් – අගෞරවයක් – එක් කරයි දෝ යන සංශය ද මට ඇත. ඒ නිසා ම මම එය, අවධාරණයෙන් තොර ව, හුදු දැනුවත් වීමට අදාළ සටහනක් ලෙස පමණක් සඳහමි.

ඔහුට මෙ රට සංස්කෘතික දෙපාර්තමේන්තුවෙන් කලාභූෂණ සම්මානයක් පිරි නැමී ඇත. ඒ 2015 වසරෙහි දී ය. මධ්‍යම පළාත් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ, ‘ලේඛක අත්වැල’ ව්‍යාපෘතියෙන් ද 1997 දී ඔහු සම්මානයට පාත‍්‍ර කොට තිබේ. මධ්‍යම පළාත් ලේඛක සංගමයෙන් හා මධ්‍යම පළාත් පුස්තකාල සේවා මණ්ඩලයෙන් හා ද ඔහුගේ පරිවර්තන සාහිත්‍ය දිවිය ඇගයීමට ලක් විණ.

ඉතා චාම්, තැන්පත්, සරල, ආදර්ශවත් දිවි පැවැත්මක් සහිත වූ ඔහු මරණින් මතු දිවිය වෛද්‍ය සිසුන් සිසුවියන් හා සමඟ ගත කිරීමට කල් මත්තෙන් ම තීන්දු කොට තිබිණ. ඒ නිසා, ඔහුගේ මළසිරුර බාර කෙරුණේ මහ පොළොවට හෝ ආදාහනාගාරයට හෝ නො ව, පේරාදෙනි සරසවියේ, වෛද්‍ය පීඨයට ය.

ඔහුගේ පරිවර්තන කෘතීන්? මා යෝජනා කරනුයේ ඔහුගේ ඒ කෘතීන් සාහිත්‍යයට පෙම් බැඳි අප දේශවාසී සිංහල දත් පිරිස බාර ගත යුතු බව ය. එසේ බාර ගෙන පාඨනයට, ආස්වාදයට, අධ්‍යයනයට හා ගැඹුරු ආදරයට බඳුන් කළ මනා බව ය.

ඒ ඇයි? හැම සාහිත්‍යය ම නො වේ. උසස් සාහිත්‍යය මිනිසුන් ජාතීන් වසයෙන් බෙදෙන්නට නො ව, බැඳෙන්නට, කුල ගර්වයෙන් දැපෙන්නට, කුලහීන පීඩනයෙන් මිරිකෙන්නට නො ව, කුලභේදය මුලිනුපුටා දමා සමාජය මනුෂ්‍ය හා ශිෂ්ට කරන්නට, සත්‍යය, යුක්තිය, සාධාරණය නසන්නට නො ව, රකින්නට කැප වූ නොනිමි අරගල භූමියට පාඨක ප‍්‍රජාව කැටුව යයි. ඒ. දයානන්ද සිල්වාගේ පරිවර්තන ඇතුළත් වන්නේ මෙබඳු උසස් සාහිත්‍ය ගණයට ය.

සාධු ගුණ ගිහිණි ඔහුගේ දිවි සැරිය ශාන්ත ලෙස හමාර ව ඇත. අපි ඔහු මෙ රට පරිවර්තන සාහිත්‍යයට කළ මෙහෙවර ඉතා ගෞරවයෙන් සිහිපත් කරමින් ඔහුගෙන් සදා සමු ගනිමු. ඒ සමඟ ම, ඔහුගේ ඒ පරිවර්තන සාහිත උරුමය අපමණ භක්තියෙන් වැළඳ, ඒ ආස්වාදය ඔස්සේ මානව දිවි පෙවෙතෙහි ගැඹුරු සාධු අරුත් සොයා යමු.

අරුත්බර දිවිය කුසුමක් ය.                                                                                                                    

   දිනෙක එය පර ව යේ.                                                                                                                                                          ඔය කඳුළු පිස ගන්න.                                                                                                                                                  

පලයක් ව එය නැවත                                                                                                           ඉපදෙන්න නියමිත ය.

ෆරීන් බූසෝ