පාසල් ශිෂ්‍යයකුට අමානුෂික ලෙස පහර දුන් ගුරුවරියකට එරෙහි ව පැවැත්වුණු අපරාධ නඩු විභාගයකින් පසු, මහාධිකරණය ඇයට සිර දඬුවම් ලබා දීම සම්බන්ධයෙන් විවිධ මත සමාජය තුළ මතු වෙන බව පෙනෙයි. ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ද ප්‍රසිද්ධ කතාවක දී, අන් හැම දා ම මෙන්, පසුගාමී අදහසක් ඉදිරිපත් කරමින්, ගුරුවරියට සිර දඬුවම් ලබා දීම තමා අනුමත නොකරන බව කීවේ ය.
ඒ සමග, ශිෂ්‍යයන්ට පහර දීම සඳහා ගුරුවරුනට ඇති අයිතිය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින රැල්ලක් සමාජ මාධ්‍ය ජාලා තුළ දක්නට ලැබිණ. ඒ රැල්ල කෙතරම්දැ’යි කිවහොත්, රටේ ප්‍රකට ගුරු වෘත්තීය සමිතියක් ද ඊට මැදිහත් වෙමින්, ‘තත්ත්වය මෙය නම්, ඉදිරියේ දී ඉගෙනුම් ඉගැන්වුම් ක්‍රියාවලිය හැර පාසල්වල විනය ආරක්‍ෂා කිරීමේ රාජකාරිවලින් ගුරුවරුන් ඉවත් කර ගැනීමට පියවර ගන්නා බව’ ද පැවසී ය. වෘත්තීය සමිතියේ ප්‍රකාශවලින් පෙනුණේ, ශිෂ්‍යයාට පහර දුන් ගුරුවරියගේ පැත්තේ ඔවුන් සිට ගෙන සිටිනා බව ය. පසු ගිය කාලය තුළ ම නඩුවේ පැමිණිලිකරු වූ, ගුටි කෑමට ලක්වුණු ශිෂ්‍යයා වෙනුවෙන් කිසිවකු පෙනී සිටිනු දක්නට නොලැබිණි. හරියට, ශිෂ්‍යයා යනු පාසල් පද්ධතියේ වැදගත් කොටසක් නොවන බව සිතන්නාක් මෙනි. ශිෂ්‍යයන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් හඬ නගන්නට ශිෂ්‍යයන්ගේ ජාතික සමිති රටේ නොතිබෙන නිසා ද වන්නට පිළිවන. එසේ තිබිණි නම්, තමන් පාසල් එන්නේ, ගුරුවරුන්ගෙන් අමානුෂික ලෙස ගුටි කන්නටවත්, තමන්ගේ ජීවිත අනතුරේ හෙළා ගන්නටවත් නොවන බව ඒ සමිතිවල නායක ශිෂ්‍යයන් (සමහර විට) කියන්නට ඉඩ තිබිණ.
ගුරුවරියට සිර දඬුවම් පැනවූයේ මහාධිකරණය විසිනි. එම නඩුවේ දී, පහර දීම නිසා, ශිෂ්‍යයාගේ ජීවිතයට පවා හානියක් ඇති වීමට ඉඩ තිබිණැ’යි අධිකරණ වෛi නිලධාරි සාක්‍ෂියෙහි කරුණු ඉදිරිපත් ව තිබුණු බව දැනගන්නට තිබේ. කෙසේ වෙතත්, මහාධිකරණ නඩු තීන්දුවක් වූ පමණින් එය අවසාන සත්‍යය යැ’යි අප පිළි ගත යුතු නැත. තීන්දුව දී තිබෙන්නේ අසත්‍ය පැමිණිල්ලක් මත, අසත්‍ය හෝ ගොතන ලද හෝ සාක්‍ෂි මත යැ’යි කිසිවකු කියන්නේ නම් ඒ නීතිමය කරුණු මත මහාධිකරණ තීන්දුවට එරෙහි ව තවත් අභියාචනා අවස්ථා දෙකක් ම තිබේ. ඒ අවස්ථා දෙක සඳහා, ගුරු වෘත්තීය සමිති තමන්ගේ වෘත්තීය සගයකුට සහාය වීම තේරුම් ගත හැකි ය.
එහෙත්, මේ සිදුවීම හරහා සමාජගත කරන්නට සැරසෙන පසුගාමී මතවාදයට නම් කොන්දේසි විරහිත ව විරුද්ධ විය යුතු ය. එනම්, ශිෂ්‍යයන්ට පහර දීමට ගුරුවරුන්ට අයිතියක් ඇත යන මතයයි. ‘අපේ ගුරුවරුන් අපට පාසල් කාලයේ දී පහර නොදුන්නා නම්, දැන් අපි වගේ හොඳ මිනිසුන් බිහි නොවන්නට ඉඩ තිබුණා යැ’යි කියන ගුටි කෑම තමන්ගේ අයිතියක් හැටියට සලකන මනස් ඇති පිරිසක් මාධ්‍ය අවකාශය අත්පත් කර ගත් සැටි පසු ගිය දිනවල දකින්නට ලැබිණ.
එක අතෙකින්, මේ ප්‍රකාශ වන්නේ ලාංකීය සමාජයේ වහල් මානසිකත්වය ම මිස අනෙකක් නොවේ. තමන් පාලනය කරන්නට හැඩිදැඩි ඒකාධිපතියකු අවශ්‍ය යැ’යි සිතන, කියන වහල් මානසිකත්වයක් තිබෙන සැලකිය යුතු පිරිසක් සිටින මෙවැනි රටක, ගුටි කෑම අපේ අයිතියක් යැ’යි කියන හඬ මතුවන්නේ ද ඒ වහල් මානසිකත්වයේ ම අනුඅංගයක් ලෙසිනි.
ශිෂ්‍යයන්ට පහර දීමට ගුරුවරුන්ට අයිතියක් තිබිය යුත්තේ ඇයි? නැතිනම්, ගුටි කෑම ශිෂ්‍යයන්ගේ අයිතියක් හැටියට සලකන්නේ ඇයි? ගුටි දීමෙන් හෝ ගුටි කෑමෙන් තොර ව යහපත් මිනිසුන් තනන්නට නොහැකි යැ’යි කියන්නේ ඇයි?
ශිෂ්‍යයකු යනු ළමයෙකි. හෙවත් අවුරුදු 18ට අඩු කෙනෙකි. එවැනි ළමයින්ගේ ආරක්‍ෂාව සම්බන්ධයෙන් ලෝකයේ ජාත්‍යන්තර සම්මුතීන් සිය ගණනක්, මෙන් ම ඒ ඒ රටවල විශේෂ නීති අතිවිශාල ප්‍රමාණයක් තිබේ. ලංකාවේ ද එසේ ය. පාසල් දරුවන්ට ගුරුවරුන් පහර දීම වළක්වන චක්‍රලේඛ ද අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයෙන් ම නිකුත් කර තිබේ. පාසලේ දී ශිෂ්‍යයා බලවත්කමෙන්, ශරීර ශක්තියෙන්, කිසිසේත් ගුරුවරයකුට සමාන නොවේ. මේ නිසා, වැඩි බලය හිමි ගුරුවරයා ඒ බලය පාවිච්චි කරමින් සාපේක්‍ෂ ව බෙලහීන ශිෂ්‍යයන්ට කවර හේතුවක් මත හෝ අතින් පයින් පහර දීම සාධාරණ වන්නේ කෙසේ ද? දෙමාපියන් නිවසේ දී කවාපොවා ආරක්‍ෂා කර තම දරුවන් පාසල් ගුරුවරයාට භාර දෙන්නේ ඔවුන්ගේ පහර දීම්වලට දරුවා ගොදුරක් කරන්නට ද? පහර දීමෙන් තොර ව දරුවන් යහමගට ගත නොහැකි යැ’යි සිතන කෙනකු ගුරු වෘත්තියට ගැළපෙන්නේ නැත. එවැන්නන් ගුරු වෘත්තියෙන් ඉවත් විය යුතු ය. නැතිනම් ඉවත් කළ යුතු ය. ■
