තමා රඟන චිත්‍රපටයක ප්‍රේක්‍ෂකයෙකු වීම අසීරුයි

ජොආනා කුලිග්

කාලය ජීවිතයේ හමුවීම් මෙන්ම වෙන්වීම් ද තීරණය කරනවා. කලෙකදී වෙන්වූවන් නැවත එක තැනකට ගෙන එන්නේද කාලයයි. කලක් එක්වී වරින් වර දුරස්ව සිටි පෙම්වතුන් යුවළක් නැවත සමුනොගන්නා අටියෙන් එක්වෙන්න තීරණය කරනවා. යුද්ධයෙන් විනාශ වී පල්ලියක අල්තාරය ඉදිරියේ ඔවුන් එකිනෙකාට පොරොන්දු වෙන්නේ තමන් නැවත වෙන්නොවන පෙම්වතුන් ලෙස
එක්වන බවයි.

මේ පවෙල් පව්ලිකොව්ස්කිගේ අධ්‍යක්ෂණයෙන් නිමැවුණු Cold War සිනමාපටයයි. 2018 වසරේ ප්‍රංශයේ කෑන්ස් සිනමා උළෙලේ පාම් ඕ දෝර් සම්මානයෙන් පිදුම් ලැබුවේ ද Cold War සිනමාපටයයි.
Cold War පුරා දිගහැරෙන්නේ සංගීත අධ්‍යක්ෂවරයෙකු වන වික්ටර් හා ඔහුට හමුවන නවක ශිල්පිනියක වන සූලාගේ ආදර අන්දරයයි. වික්ටර්ගේ මෙහෙයවීමෙන් පැවැත්වෙන ජනසංගීත ඇකඩමියේ හඬ පරීක්ෂණයට එක්වන සූලා එහි සිටි අතිදක්ෂ ශිල්පිනිය නොවූවත් කැපීපෙනෙන අන්දමේ තරුවක් වෙනවා. මේ පරීක්ෂණයට සහභාගි වු අනෙක් තරුණියන් සතුව නැති මොකක්දෝ ගුණයක් සූලා සතුවෙනවා. සූලා සැබැවින්ම ආකර්ෂණීය තැනැත්තියක වුවත් තරමක සටකපට බවක් ද පෙනෙන්නට තිබෙනවා. පැතූ ලෙසින්ම වික්ටර් හා සූලා පෙම්වතුන් වුවත් දශක ගණනාවක් පුරා අනවරත අරගලයන්ට මුහුණදෙමින් දෙතැනක ජීවිතය ගෙවාදමන්නට මේ යුවළට සිද්ධවෙනවා.

පවෙල් පව්ලිකොව්ස්කිගේ අධ්‍යක්ෂණයෙන් නිර්මාණය වූ මේ සිනමාපටයේ සංගීත අධ්‍යක්ෂ වික්ටර්ගේ චරිතයට තෝමස් කොට් පණ පොවන අතර ජොආනා කුලිග් සූලා ලෙස රංගනයෙන් දායක වෙනවා.

මෙහි පළවන්නේ, ජොආනා සමග ත්‍සකපප්නැර වෙබ් අඩවිය වෙනුවෙන් පීටර් රිනල්ඩි සමග කළ සම්මුඛ සාකච්ඡාවයි.

පුංචි දැරියක් පෝලන්ත භාෂාවෙන් ගීත ගායනා කරන යූ ටියුබ් වීඩියෝවක් මං දුටුවා, ඒක පෝලන්තයේ පැවැත්වුණු ගායනා තරගයක් ?
දෙවියනේ, අදහන්නත් බැහැ. බොහොම ස්තුතියි.

ඇත්තටම ඒ පුංචි කෙල්ලගේ හීනය වෙලා තිබුණේ මොක ක්ද  ? ගායන ශිල්පිනියක් වීමද? නැත්නම් රංගන ශිල්පි නියක් වීමද?
ගායන ශිල්පිනියක වීම මගේ හීනය වී තිබුණා. මං හැදීවැඩුණේ පුංචි ගමක, ඒ ගමේ ගෙවල් 44ක් විතර තිබුණා. මිනිස්සු 200ක් විතර හිටියා. මං අවුරුදු 15 ඉද්දී සහභාගි වෙන්න ලැබුණු මේ වැඩසටහන බොහොම සාර්ථකත්වයක් අත්පත් කරගත්තා.
ඒක බොහොම සුන්දර අත්දැකීමක්, මට මතකයි පුංචි කාලේ හැම තැනකදීම මං ගායනයේ යෙදුණා, පල්ලියේ දී පවා. ආගන්තුකයෝ ආපු අවස්ථාවලදී පවා. ‘ජොආනා මොකක් හරි ගායනා කරන්න’ කියලා එක දවසක් මගේ අම්මා කිව්වා මතකයි. ඒක බොහොම ස්වාභාවිකයි. සංගීතය කියන දේ ඒ කාලේ මට තදින්ම දැනුණා. අනිත් කාරණේ මගේ හීනේ වෙලා තිබ්බෙත් ඒක. හැමවිටම මගේ හීනේ වී තිබුණේ සුප්‍රසිද්ධ ගායිකාවක් වෙන්න. විට්නි හූස්ටන් – මයිකල් ජැක්සන් වැන්නන්ට මං ආදරේ කළා, ඔවුන්ගේ ගීත ගැයුවා, ඒක මට දැනුණේ මහා ලොකු දෙයක් විදියටයි. ඇත්තම කිව්වොත් මගේ පළමු හීනය වගේම මගේ ජීවිතය ඇතුළේ වුවමනා කළේත් සංගීතය හා ගායනය පමණයි.

රංගන ශිල්පිනියක බවට පත්වුණේ කොහොමද ?
ඒක බොහොම කලක් ගතවුණු, බොහොම අමුතු විදියේ දෙයක්. කලින් කීව ගායනා තරගයට අවුරුදු 15දී සම්බන්ධ වුණා. මං හැදීවැඩුණු නගරයට වඩා ලොකු නගරයක ඉගෙනගත්තු නිසාද කොහෙද ක්‍රැකෝවලට යන්න තීරණය කළා.
ඒක මට අපූරු අත්දැකීමක් වුණා. ක්‍රිනිටඞ් කියන පුංචි ටවුමේ මං පියානෝ වාදනය ගැන හදාරලා, ඒ ප්‍රාථමික ඉගෙනුම් කටයුතු අහවර කළා. ක්‍රැකෝවලදී ද්විතීයිකව සම්භාව්‍ය සංගීතය ගැන හදාරන්න ගත්තා, බර්කැන්ටෝ – මෝසාට් වගේ අය ගැන. පුංචි කාලේදීම ඔපෙරා, නාට්‍ය වගේ දේවල් අහන්න, බලන්න අවස්ථාව ලැබුණු නිසා ඒක වෙනස්ම විදියේ අත්දැකීමක් වුණා.
ක්‍රැකෝවලදී සංගීත අධ්‍යක්ෂණය, නැත්නම් සම්භාව්‍ය ගායනයේ යෙදෙන්න ඕනෑ කියලා හිතුණා. ඒත් කිසිම කෙනෙකුට මාව වුවමනා වුණේ නැහැ. විශ්වවිද්‍යාලය, විශ්වවිද්‍යාලයේ නාට්‍ය හා ගායනය මෙහිදී හොයාගත්තු දේවල් වුණා. ඔවුන්ට මාව ඕනෑ වුණා. මං කවදාවත් රංගන ශිල්පිනියක් වී හිටියේ නැති නිසා මේක ටිකක් අමුතුවට දැනුණා.
රංගනය පටන්ගත්තේ මෙතැනින්. පටන්ගත්තු කාලේදී නම් ඒක අතිශය අසීරු අත්දැකීමක් වුණා. මේක මට දැනුණේ සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් ලෝකයක් විදියටයි. රංගන ශිල්පිනියක වීම, භාවයන් – හැඟීම් හොයාගැනීම ස්ටැනිලොව්ස්කි, චෙකොෆ් කියූ දේවල් හැදෑරීම ඒ දේවල් හැබෑවටම සිදුකළත් මේ කිසිදෙයක් ගැන විශ්වාසයක් තිබුණේ නැහැ.
අධ්‍යාපන කටයුතු හදාරද්දීම ජාතික නෘත්‍ය ශාලාවට යන්න ඕනෑ, මං එතෙන්ට යන්න උත්සාහ කළා. මේක අතිශය වටිනා දෙයක් වුණා. රංගනයට අදාළ දේවල් ඔවුන් මට ඉගැන්වූවා. මං අලු‍තෙන් වතුරට බැස්ස මාළුවෙක් වගේ වුණා ඊට පස්සේ. අද මේ සිනමා ක්‍ෂේත්‍රයට ඇවිත් වසර 10ක් ගතවී තියෙනවා.

මෙම චිත්‍රපටයේ ඔබ ගැයූ ගීත වගේම එහිදී රංගන ය්‍ෙ යෙදෙන ආකාරයත් බොහොම ස්වාභාවිකයි. සිනමා නිර්මාණ ශිල්පියෙකු විදියට මට තේරුම්ගන්න නොහැකි වුණා මේ සංකීර්ණ මනෝභාවයන් කැමරාව ඉදිරිපිටදී ඉදිරිපත් කරන්න්‍ෙ කොහොමද කියන එක. ඔබ ගායනයේ යෙ දෙන්නේ බොහොම නිදහසේ වුණත් සමහර විට ඔබ මේ වෙනුවෙ න් බොහෝ පුරුදු පුහුණුවීම් කරන්න ඇති. මේ ගැන කතාකළොත් ?
මේක බොහොම ස්වාභාවික බව මං හිතන්න ගත්තා. මට සමහර භාවයන් දැනෙන්න ගනිද්දී ඒවා බොහොම පැහැදිලිව මගේ මුහුණෙන් පෙනුණා. අනික මං මේ චරිතය කරද්දී දැඩිව කැපවුණා. ඒක චෙකොෆ්ගේ නාට්‍ය රීතිය තුළ කළ දෙයක් වගේ, චරිතයෙන් ප්‍රශ්න අහනවා, විශේෂ දේවල් සටහන් කරගන්නවා, අතීතය ගැන හිතනවා. නමුත්, රංගනයේ යෙදෙන්නේ නැහැ, පියවරෙන් පියවර, කරුණෙන් කරුණ ගොඩනගන්නේ මේ වචන නැත්නම් පෙළඹුම. මේ දේවල් අඛණ්ඩව පවත්වාගත යුතු බව මං දන්නවා, නමුත් ඉක්මන් වෙන්න එපා, රූපගත කිරීම්වලට සම්බන්ධවෙලා වචන, ශක්තිය දානවා. මං බොහොම අවධානයෙන් ඉන්න ඕනෑ බව පසුතලයේ ඉද්දී මම දැනගෙන හිටියා, පවෙල්ට ඕනෑ දේ මොකක්ද කියලා දැනගෙන හිටියා.
චරිතය ඇතුළේ මේ මොහොතේ කළ යුතු දේ මොකක්ද කියලා දැනගෙන හිටියා. වැඩිය දේවල් ගැන හිතන්න එපා. චරිතයට පිවිසෙන්න කලින් පෙර පුහුණුවීම් ගණනාවක් කළත් මේ මොහොතේදී බොහොම විවෘතව ආලෝකය, කැමරාකරණය ගැන සැලකිලිමත් වෙන්න ඕනෑ. මේ මොහොතේදී පවෙල් බොහොම දැහැන්ගතව බලා ඉන්නවා, පවෙල්ට ඕනෑ මොකක්ද යන්න හඳුනාගෙන, ඔහුට සවන්දීලා මාත් අතිශය සැලකිලිමත්ව කටයුතු කළයුතු බව දන්නවා. මේක රැඳී තියෙන්නේ අධ්‍යක්ෂ සමග පවතින සම්බන්ධතාව මතයි. උත්සාහ කරන්න, ඒ මොහොතට සිත යොමුකරන්න, ඊට පස්සේ රංගනයේ යෙදෙන්න. මොකද ඔහු හැමවිටම රූපරාමුව තුළ ඉන්නවා. මගේ මුහුණ දිහා බලා ඉන්නවා. මං ඒක කරන්න උත්සාහ කළා. ඉතිං සූලාගේ චරිතය මම කළා.

පවෙල් සමස්ත සිනමාපටයම නිර්මාණය කර තිබෙන්නේ ඔබේ චරිතය කේන්ද්‍ර කරගෙනද ?
රූපගත කිරීම්වලට කලින් පවෙල් මට කිව්ව කතාවක් වුණේ කැමරාව නිරන්තරයෙන් ඔයත් එක්කම ගමන්කරාවි කියලා.

මේ සිනමාපටය නරඹද්දී දැනුණ හැඟීම..
මේ සිනමාපටය තරමක දුරකින් තියෙන බව දැනුණා. මේක සිනමාපටයක් බව මං හොඳටම දන්නවා. මං මුලින්ම මේ සිනමාපටය දකිද්දී සාමාන්‍ය ප්‍රේක්ෂකයෙකු වීම බොහොම අසීරු වුණා. රූපගත කළ කොටස් කපලා කොටලා අවසානේදී එය චිත්‍රපටයක් බවට පත්වෙනවා.
ඇයි ඒගොල්ලෝ අර දර්ශනේ ගත්තේ නැත්තේ, ඒක කට්වුණේ ඇයි, මේ දේවල් බොහොම තාක්ෂණික දෑ. බොහොම භාවාන්විත චරිතයක් ඒක. චිත්‍රපටයේ රූපගත කිරීම් අවසන් කරලා අවුරුද්දකටත් වැඩි කාලයක්. මේ තරම් කාලයක් ගතවෙලා ගිහිං මං ප්‍රේක්ෂකයෝ අතරේ ඉඳගෙන ඉද්දි මගේ මුහුණේ භාවයන් බොහොම විස්තරාත්මකව දැකගන්න ලැබුණා.
මේ මොහොතේදී මගේ මුහුණේ තිබෙන භාවයන් අපූරුවට පෙනෙන්න ගන්නවා. මගේ මුහුණ වරින්වර වෙනස් වෙන්න ගනිද්දී මට දැනුණේ මේ මගේ මුහුණ නෙමෙයිනේ කියලා. එක අතකින් බැලු‍වොත් මං බයවෙලා, තවත් විදියකට ගත්තොත්, වාව් මේක බොහොම ලස්සනයිනේ වගේ හැඟීමක් දැනුණා.
මේක බොහොම අපූරු කතාවක් බව මට තේරුණා. ප්‍රේක්ෂකයෝ අතරේ ඉඳගෙන ඉන්න මම ජොආනා, ඒත් මං සූලාව දකිනවා. මං හා සූලා අතර තියෙන දුරස්ථබව මට දැනෙන්න ගත්තා. මේක බොහොම දීර්ඝ ක්‍රියාවලියක්, ඔව් ඇත්තටම සමහර වෙලාවට තමන් තමන්ගේම සිනමාපටයේ ප්‍රේක්ෂකයා බවට පත්වීම බොහොම අසීරු කාර්යයක්.

මෙය කළු-සුදු සිනමාපටයක් බව පවෙල් කලින් කිව්වාද ? ඔබ මේ කතාව අහලා වික්ෂිප්ත වුණාද ?
ඔව්, අනිවාර්යයෙන්ම. මේක අතිසුවිශේෂ අත්දැකීමක් වේවි, බොහොම ලස්සන සිනමාපටයක් වේවි කියලා මං හිතුවා. අද බිහිවෙන සිනමාපට බොහෝ වර්ණ එක්තැන් වුණු නිර්මාණ විදියට දැකගන්න පුළුවන්. නමුත්, මේ සිනමාපටය ඇතුළේදී බොහොම දැහැන්ගත වෙන්න, කළු-සුදු වුණත් හිත එක තැනක තබාගන්න පුළුවන්කම තියෙනවා. සංගීතය තියෙනවා. මේ පැරණි සිනමාව වගේ දෙයක්.

ඔබ මීට කලින් ලෝරන් බකෝල් ගැන කතාබහ කළා, මේ ගැන කතාකළොත් ?
මිනිස්සුත් එක්ක ඉද්දී මට සුවිශේෂ ශක්තියක් දැනෙන්න ගන්නවා. ඒ වගේම මෙය මගේ රංගන ජීවිතයටත් ශක්තියක් ගෙනදෙනවා. බොහොම ඉක්මනින් මිනිස්සුන්ට අනුකම්පාව දැනෙනවා. සතුට, ශෝකය මේ හැමදේම බොහොම හොඳින් හඳුනාගන්න හැකියි. මං බොහොම කඩිසර කෙනෙක්, දර්ශන තලයේදී බොහොම කලබල වුණාම පවෙල් කියන්නේ කරුණාකරලා, ලෝරන් බකෝල් ගැන හිතන්න ගන්න කියලා. ඇය හැසිරෙන විදියේ, ඇගේ මුහුණෙන් පෙන්වන ඉරියව් මේ හැමදේම දකින්න ගත්තා. මේ පෞරුෂය ඇතුළේ තිබුණු අඳුරු බව හෝ මොකක්දෝ දෙයක් දැනෙන්න ගත්තා.
ඇය ගැන හිතන්න ගත්තාම මගේ සිරුර බොහොම සරල, ආකර්ෂණීය ගතියක් වගේම මං නැවත ඉපදුණු බව දැනෙන්න ගත්තා. ඒක හරියට මං අහුවුණා වගේ දෙයක්. මැරිලින් මොන්රෝ හා ආතර් මිලර් ගැන මං හදාරන්න ගත්තා. මැරිලින් මොන්රෝ කියන්නේ මේ වගේ චරිතයක්. මෙවැනි සම්බන්ධතා ඇයට තිබුණා.. බොහොම බුද්ධිමත් කෙනෙකු වුණත් මැරිලින් කියන්නේ කිරිල්ලියක වගේ බොහොම සැහැල්ලු‍වෙන් ජීවිතේ ගෙවපු කෙනෙක්, ඇය ඇය ගැනම විශ්වාස කළේ නැහැ,

ඔබ හා වික්ටර් තණකොළ බිස්සේ වැතිරී ඉන්නවා. මො හෙ ාතකින් ඔබ විලට පනිනවා. මේ මොහොතවල් බො හොම වේගයෙන් කැමරාවට හසුකරගෙන තියෙනවා. සිනමා නිර්මා ණකරුවෙකු විදියට මේ දසුන් දකිද්දී මේ දේවල් ඔබ බොහොම සියුම්ව සිදුකරන බව දැකගන්න පුළුවන්.
මේ ගැන කතා කළොත් ?
මොකද නර්තන රචනය හා මේ මොහොතවල් ක්ෂණයෙන් එහෙමෙහෙ වෙද්දී මේ ප්‍රතිභාව අපේ ඇතුළතින් එන හඬට සවන්දීම, මේ ආදරය, හැමදේකම රිද්මයක් තියෙනවා. හැම පෙම් යුවළක්ම එක්වෙද්දී ඔවුන්ටම අනන්‍ය රිද්මයක් තියෙනවා. රංගන ශිල්පිනියක් විදියට ඕනෑවට වඩා වේගවත්ව කටයුතු නොකිරීම හොඳ දෙයක් බව මට දැනෙනවා, මුලින්ම එන්නේ සංගීතයයි.
දෙයක් වැරදුණාම තමන් වරදක් කළ බව ශිල්පීන්ට දැනෙනවා. සමහරවිට ඒක අපේ වරදක් නෙමේ. කතා තේමාව ඇතුළේ බොහොම සුනම්‍ය අන්දමින් කටයුතු කරන්නත් සිද්ධවෙනවා. රංගන ශිල්පීන් රංගනයේ යෙදෙනවාට අධ්‍යක්ෂ විදියට පවෙල් කැමති නැහැ, අපිට එහෙම කරන්න වෙනවා. රිද්මය ගැන සිහියේ තබාගන්න වෙනවා. සමහර වෙලාවට අතිවිශිෂ්ට රංගනයක් ඉදිරිපත් කළත් රිද්මය අමතක වී යන්න පුළුවන්. හැඟීම් සමගින් සෙමින් හෝ වේගයෙන් රංගනය ඉදිරිපත් කරන්න ඕනෑ.

සිනමාපටයක වැඩකරද්දි අධ්‍යක්ෂවරයා සුවිශේෂ බව ගැන හිතනවාද ?
හ්ම්, සිනමා අධ්‍යක්ෂවරු එකිනෙකාගෙන් වෙනස්. මං ඒ ගැන හිතද්දී දැනෙන්නේ ඒක අතිශය වෙනස් බවයි. සමහර අධ්‍යක්ෂවරු වැඩි කතාබහක් නැහැ. ඔවුන් තිරපිටපතට අතිශය බැඳී ඉන්නවා, කිසි ලෙසකින්වත් එය වෙනස් කරන්න ඉඩදෙන්නේ නැහැ.
මෙවැනි අධ්‍යක්ෂවරු සමග එකට වැඩකරන්න ලැබෙන අවස්ථාව සුවිශේෂ බව මං විශ්වාස කරනවා. ඔවුන්ගේ වචන තේරුම්ගන්න උත්සාහ කරනවා, ඒ දේවල් හොඳින් අහගෙන, ඔවුන්ගේ පරිකල්පනය මනාව තේරුම්ගෙන කටයුතු කළ යුතුයි. සවන්දීම පමණක් නෙමෙයි, ඔවුන් සමග සමීපව හිඳින්නත් උත්සාහ කළ යුතුයි. බොහොම විශ්වාසයෙන් යුතුව මේ සමස්ත ක්‍රියාදාමය තුළ හිඳීම අතිශය වැදගත් වෙනවා, රංගන ශිල්පීන් හා ඔවුන් අතර පවතින සම්බන්ධතාව අතිශය පහසු එකක් නොවෙයි. ලොක්කා වෙන්නේ ඔහු. අදාළ සංවේදනයන් තුළ ඉඳිද්දී ඔබේ පෞද්ගලික ජීවිතය, චරිතය, අධ්‍යක්ෂ මේ හැමදෙනා එක්කම ඉන්න ඕනෑ. ඒ වාගේම ඔවුන් චරිතවලටත් සංවේදීයි. මේ මගේ දරුවා කියලායි ඔවුන් හිතන්නේ.■

■ වින්ධ්‍යා ගම්ලත්