අපගේ සමාජ විඥානය තුළ අප්පච්චි යනු ප්රබල දේශපාලනික සංඥාවකි. මෙය පුද්ගල මනෝභාවය තුළ එම සංකේතයට හිමි දේශපාලනික රූපය පොදු සමාජ විඥානය තුළින් නිරූපණය වීමකි. එහෙයින් ආධිපත්යය හා පක්ෂපාතීත්වය පිළිබඳ වන දේශපාලනික නිර්වචනයකි ‘අප්පච්චි’. සමන් වික්රමාරච්චිගේ ‘අප්පච්චි ඇවිත්’ කෘතියෙන් අපට අභිමුඛ වන්නේ අප්පච්චි නම් එම සංකේතීය යථාර්ථයයි.
පියා හා ප්රත්රයා අතර පවතින සබඳකමේ මනෝජ ස්වරූපය මෙහි දී විවිධ මානයන්ගෙන් අපට හසුකරන්නට කතුවරයා තැත්දරයි. පුත්රයා සිය පියා නිර්මාණය කරයි. පියා පිළිබඳ වූ ඔහුගේ මනෝමය නිර්මාණය ඔහුගේ සැබෑ පියාට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් ය. එහිදී ඔහුගේ පියා ඇල්ෆා පිරිමියෙකි. කාන්තාවන් තම පියාට ආකර්ෂණය වන්නේ නිතැතින් ය. ඇතැම් විට ඔහු සීතා පැහැර ගෙන එන රාවණා ය. මේ නිර්මිත පියාගේ චරිතය සර්ව සම්පූර්ණ වූවක් නොවේ. එහි අඩුපාඩු සහිතය. එහෙත් පුත්රයාගේ කියැවීමට අනුව නියම පිරිමියෙකි. වඩාත්ම වැදගත් දෙය නම්, එසේ නිර්මාණය කරන ලද ඔහුගේ මනඃකල්පිත පියා ජීවමාන වන්නේ සැබෑ පියාගේ මරණින් පසුව වීම ය. මෙහි හාස්යජනක වූවත් සමාජ මනෝභාවය පිළිබඳ එක්තරා සත්යයක් ගැබ්ව තිබේ. එනම් ආධිපත්යය පිළිබඳ සමාජයීය සංකේත ද ඉහත ආකාරයෙන් අපගේ ෆැන්ටසි ගත ඒවා වීමය. කෙටියෙන් කිවහොත් අප සමාජයේ දකින රජවරු, දෙවිවරු, අප්පච්චිලා හා නායකයන් අපගේ ඉහත ෆැන්ටසියට අනුගත ව නිර්මාණය වූ අය වීම ය. එහෙයින් මෙම කතාව ජීවවිද්යාත්මක පිතෘත්වය පිළිබඳ වූ කතාවක් නොව සංස්කෘතිය හා අත්දැකීම විසින් අපට පවරා දෙනු ලැබූ යම් දැනීමක් මත අප විසින් නිර්මාණය කරගන්නා මනෝමූල පීතෘත්වයක් පිළිබඳ වූ කතාවකි. මේ අනුව මෙය නිස්සංක සේනාධීර යනු පුද්ගල චරිතය මත හිඳ නොව වත්මන් සමාජ සංදර්භය මත පිහිටා කියැවීම අගනේ ය.
ඩෑන් බ්රවුන්ගේ ‘ඩා වින්සි කෝඞ්’හි දේවදූතයා යැයි හඳුන්වන පුද්ගලයා අමානුෂික ලෙස මිනිසුන් ඝාතනය කරන්නේ පල්ලියේ පියතුමාගේ ඉල්ලීමට ය. එය දේව ආඥාවකි. ‘සයිකෝ’ නවකතාවේ නෝමන් බෙට්ස් තම මව මියගොස් ඇති බව නොදනී. ඔහු මවගේ මිනිය මිහිදන් නොකර තබාගනී. මිනිසුන් ඝාතනය කිරීම සඳහා ඔහු පොළඹවනු ලබන්නේ මියගිය මව විසිනි. එසේ, නිස්සංක සේනාධීර ද තම පියා මියගිය බව නොදන්නේ ය. තමා, බිරිඳ හා දියණිය ඝාතනය කර ඇති බව ද ඔහු නොදන්නේ ය. එය ඔහු කර ඇත්තේ පියාගේ ආවේසයෙනි. නිස්සංකට තම බිරිඳ හෝ දියණිය මැරීමට චේතනාවක් නොවූ බව මෙහි දී පෙනේ. ඒ අනුව අපරාධයක මානසික අංගය ඔහු ඉටු කර නොමැත. එසේ වුව ද අපරාධයක් සිදුව ඇත. මේ අනුව පියා යන සංකේතයෙහි ප්රබලත්වය අප විසින් ඇතැම් විට අවතක්සේරු කර ඇති බව ද පෙනේ. මෙය ජීව විද්යාත්මක අර්ථයෙන් පමණක් නොව, සමාජ, ආගමික, සංස්කෘතික හා දේපාලනික සංදර්භයන්හි ද මේසා ප්රබල හා අර්ථසම්පන්න බව අවධානයට ගත යුතු වේ.
පියාගේ නාමකරණය හෙවත් සංකේතීය පියා යනු නෛතික රූපයකි. දරුවකුට සිය මව පිළිබඳ ඇති විය හැකි ව්යභිචාරමය ආශාව එනම් ඊඩිපස් සංකීර්ණය තුළ ඔහුට තරගකරුවකු වෙමින් සමාජමය නියාමන හා පැවැත්ම තුළට ඔහු හඳුන්වා දෙන්නා පියා ය. පියාගේ නාමකරණය අහිමිවූවකු ලෙස මෙහි දී කතුවරයා නිස්සංක සේනාධීර හඳුන්වා දෙයි. එබැවින් නිස්සංකට පියා අතහැර දැමීමට නොහැකි ය. මරණයෙන් පසුව ද, ඔහු නිස්සංක තුළින් ජීවය ලබයි.
“උඹට එහෙම යන්න බැහැ. උඹ ඉන්න ඕනෑ මම ළඟ මගේ හෙවණැල්ලෙන් මිදෙන්න උඹට බැහැ”. (පිටුව 41)
“ඔය උඹේ කතා හැම එකක් ඇතුළෙම ඉන්නෙ මමනෙ. කියපන් ඉතින්!” (පිටුව 58)
මෙහි කතාව නිදහස්ව සරලව ගලායයි. බස සරල ය. වාක්ය කෙටි ය. කතාව ආරම්භ වන්නේ, නිස්සංකගේ බිරියගේ හා දියණියගේ මරණය ගැන අසල්වැසි කාන්තාවක ලබා දෙන සාක්ෂියකින් ය. මෙසේ සාක්ෂි සටහන්වලින් ආරම්භ වන කතාව නිස්සංක විසින් ලියන ස්වකීය කතාව වෙත යොමුවේ. මෙම කතාව තුළට අප්පච්චිගේ ආගමනය සිදුවන්නේ අනතුරුව ය. අප්පච්චිගේ හා නිස්සංකගේ සංවාදය එතැන් සිට ඇරඹේ. කතාවේ අවසානය නඩු විභාගයකි. නිස්සංකගේ උක්ත ලියැවිල්ල ද නඩු ලේඛනයක් ලෙස නඩු විභාගයට ඉදිරිපත් කර තිබේ. කෙටි නවකතාවක ස්වරූපය සහිතව ලියැවෙන මෙහි විස්තරාත්මක ආලවට්ටම් නැත. සංකේත හා සංඥා බහුල ව භාවිත වේ. නවකතාවේ ශෛලිය අපූරුය. එය නව පාඨකයාට නව අත්දැකීමකි.
මෙම කතාව පියා යන සංකේත රූපයට අමතරව මව හා ස්ත්රිය යන සංක්ත රූප ද විදාරණය කරයි. එනම් පුරුෂයෙකුට ප්රබලව බලපාන අනෙක් සංකේතමය යථාර්ථයන් කෙරෙහි ද මෙහි අවධානය යොමුවේ. නිස්සංක මෙම සංකේතාර්ථ සම්බන්ධයෙන් අර්බුදයකින් පෙළේ. ඔහුට මවගේ තනය අහිමිව යන්නේ ඔහු ඉපදී හැරී බලන ඇසිල්ලෙන් අම්මා යළි ගැබ්ගත් නිසාය. එය ද පියාගේ වරදක් ලෙසින් ඔහු දකී. ගුරුවරියකගෙන් කිරි උරා බොන දෘෂ්ටාන්තය ඔහු නිර්මාණය කරන්නේ එහෙයිනි. කල්යාණි පිළිබඳ වූ ඔහුගේ ප්රබන්ධය කාන්තාව නැමැති සංකේතය කෙරෙහි වන ඔහුගේ මනඃගැටුම නිරූපණය කරයි. විරූපී ගැහැනියගෙන් ගැලැවීම සඳහා නිස්සංක ප්රබන්ධය තුළ ඇය මරාදමයි. නිස්සංකගේ සදාතනික රහස වන්නේ එය ය.
නිස්සංක හා මනෝ වෛද්යවරයා අතර පවත්නා සංවාදය ද නිස්සංක පිළිබඳ වන අනන්ය ගුණයකි. මානසික රෝගියෙකු ලෙසින් කතාව අවසානයේ දී අප ඔහු හඳුනා ගත්ත ද මනෝ වෛද්යවරයාට අනුව නම් නිස්සංකට රෝගයක් නැත. එලෙස නිස්සංකට වෛද්යවරයා පවා රැවටෙයි. සේවා ස්ථානයේ අය ද අසල්වාසියෝ ද නිස්සංකගේ සුව වීමේ නාටකයට රැවටෙති. මෙය සමාජයේ එක්තරා බිය දනවනසුලු සැඟවුණු යතාර්ථයක් අපට අභිමුඛ වන අවස්ථාවකි.
“ඒ විදිහට හිතෙන්නෙ හරි දැනෙන්නෙ හරි පිස්සන්ටනෙ ඩොක්ටර්. මට නම් කවදාවත් එහෙම දෙයක් දැනිලා නැහැ” (පිටුව 111)
මෙහිදී සයිකෝසියාව යන තේමාව තුළ කතාව ලියැවෙන බව පෙනේ. එනම් පවතින යථාර්ථය වෙනුවට පුද්ගලික යථාර්ථයක් ප්රතිනිර්මාණය කිරීමයි. ඒ අනුව පුද්ගලාබද්ධ යථාර්ථය යනු ප්රබන්ධයකි. යථාර්ථයේ පවතින ප්රබන්ධ මානය මෙහි දී ස්පර්ශ කරයි.
‘ස්වාමීනි මට අවශ්ය මාගේ සේවාදායකයා උමතු අයෙකු බව පෙන්වා දීමට. නමුත් ඔහුට තිබෙන්නේ සුවිශේෂ උමතුවක්. සමාජයේ වැඩි දෙනෙක් මෙබඳු උමතුවකින් පෙළෙනවා. අපි යථාර්ථය කියන්නේ අපම නිර්මාණය කර ගන්නා දෙයක්. කෙටියෙන් කිවහොත් ෆැන්ටසියක්. අපට උමතු නොවී සිටීමට ඒ ෆැන්ටසිය අවශ්යයි.’ (පිටුව 183)
අනෙක් අතට ව්යංග්යාර්ථයෙන් පැවැසෙන පරිදි ඇතැම් දේශපාලනික දෘෂ්ටිවාදයන්ට හසුවන්නන් ද යම් මනෝ ආබාධිතයන් ලෙස සැලැකිය හැකි බව පෙනේ. පීඩනෝන්මාදියා හා භින්නෝන්මාදියා සිතන්නේ තමාට යම් මෙහෙවරක් පැවරී ඇති බව ය. මේ අනුව දේශපාලන දෘෂ්ටිවාද වඩාත් පහසුවෙන් මනෝගත පිරිස එවැනි ආරෝපිත මනෝභාවයකිත් පෙළෙන්නෝ වෙති. ලංකාවේ වාමාංශික දේශපාලනයේ යළි විමසුම් කළ යුතු යථාර්ථයක් මෙහි අන්තර්ගත ව ඇති බව පෙනේ. පක්ෂවල අතකොලු බවට පත්ව අන්ධයන් ලෙස කටයුතු කරන්නේ මෙවැන්නන් නොවේ ද?
මෙලෙස අප්පච්චි ඇවිත් කෘතියෙන් අප අත්විඳින සමාජය මනෝ විද්යාත්මක දෘෂ්ටියකින් කියවයි. එය හුදු පුද්ගල කේන්ද්රීයව ලියැවෙන්නක් ලෙසින් අරුත් ගැන්වීමෙන් එහි සාරය හසුකර ගැනීමට නොහැකි වේ. සමාජය හා පුද්ගලයා එකිනෙකින් වියුක්ත කළ නොහැකි ය. පුද්ගල මනෝභාවය, පොදු සමාජයේ මනෝභාවය කෙරෙහි වන බලපෑම අන්යොන්ය වේ. එහෙයින් සංකේතාර්ථ පිළිබඳ වූ අර්බුදයෙන් වත්මන් විකාරරූපී සමාජයීය දේශපාලනික හා සංස්කෘතික ව්යුහයන් පිළිබඳව මනෝවිද්යානුකූල පදනමකින් කියැවීමට ලැබෙන බුද්ධිමය ලිවීමක් ලෙස අප්පච්චි ඇවිත් ග්රන්ථය හඳුන්වා දෙනු කැමැත්තෙමි.■
■ නර්මදා වික්රමආරච්චි
