එක්සත් වාමාංශික පෙරමුණ පසුගිය සතියේ මාධ්ය සාකච්ඡාවක් පැවැත්වී ය. ඒ අලුත් ව්යවස්ථාව ගැන හා රටේ පවතින දේශපාලන තත්ත්වය ගැන මාධ්යවලට කතා කරන්නට ය.
සාකච්ඡාව අවසාන විය. මුල් ආසනයේ සිටි ආචාර්ය ජයම්පති වික්රමරත්න, නීතිඥ ලාල් විජේනායක ඇතුළු කිහිප දෙනා තමන්ගේ පෞද්ගලික සාකච්ඡාවක් ඒ අසුන්වල සිටිය දී ම පටන් ගත්හ. රටේ විවිධ ප්රදේශවල සිටින එම පෙරමුණේ දේශපාලන මණ්ඩලයේ සාමාජිකයෝ, මෙවැනි අවස්ථාවක දී හමු වූ විට, සතුටු සාමීචි කතා පැවැත්වීම පුරුද්දක් ලෙස කර ගෙන ආහ. ඒ අනුව යමින්, එදින සවස හමුවීම පිළිබඳව, ඒ මාධ්ය සාකච්ඡාවක් නොවන පෞද්ගලික සාකච්ඡාවේ දී කතාබහ කළහ. සවස හමුවීම සඳහා රුපියල් 1500කට කාමරයක් සුප්රකට වෘත්තිකයන්ගේ ආයතනයෙන් ලබා ගැනීම ගැනත්, මත්පැන් බොන්නට අවශ්ය අයට එය කළ හැකි බවත් ඒ අවස්ථාවේ දී කතාබහ කළහ. එහෙත්, මාධ්ය හමුවට ආ සමහරුන්ගේ මයික්රෆෝන තවමත් මේසය මත තිබුණේ ය. ආචාර්ය වික්රමරත්න කිහිප වරක් ම එම මයික්රෆෝන ඉවත් කර ගන්නා ලෙස දැනුම් දුන්නත් එවැන්නක් සිදු වුණේ නැත. ඒ අතර ‘සිරස’ කැමරාවක් ද ඔවුන් වෙත නොනවත්වා ම එල්ල වී තිබුණි.
එදින ‘සිරස’ මේ මාධ්ය හමුව ගැන රාත්රී ප්රවෘත්තිවලින් ප්රචාර කළේ ය. මාධ්ය හමුවේ දී ඉහත වියතුන් කී එක වචනයක්වත් ඒ ප්රවෘත්තියේ සඳහන් නොවී ය. ඒ වෙනුවට ඔවුන් පෙන්වූයේ, මාධ්ය හමුවෙන් පසු, එහි මූලිකයන් කළ මාධ්ය හමුවට කිසිසේත් ම අදාළ නැති දෙබස් ටික ය. ඊට සිරසෙන් වැරදි අර්ථකථනයක් ද තර්ජනයක් ද එකතු කොට තිබුණි. වැරදි අර්ථකථනය නම්, ‘රටේ ව්යවස්ථාව හදන මේ පිරිස’ ඒ ගැන සාකච්ඡා කරන්නේ බීමත් ව බව ය. තර්ජනය නම්, ‘ජනතාව ඔබ දෙස බලා සිටී’ යන්න ය. මේ දෙක ම වැරදි ය. මිනිසුන් අතර සුහද හමුවක්, ව්යවස්ථා සාකච්ඡාවක් ලෙස වැරදියට කීම එකකි. අනෙක බීමත් ව හෝ නොබී ව්යවස්ථාව ගැන සාකච්ඡා කිරීමේ වරද කුමක් ද? ජනතාව බලා සිටී යනුවෙන් සිරස කියන්නේ ජනතාවක් ගැන නොවේ. සිරස නමැති වසුරු මාධ්යය මිනිසුන්ගේ පෞද්ගලික අවකාශය දෙස ආචාර ධර්ම විරහිත ව බලා සිටින බව ය.
පසුගිය කාලයේ ජඩමාධ්ය ගැන කතාබහක් ඇති විය. එයින් එක් මාධ්යයක් වුණේ සිරස ය. මෙවැනි අශික්ෂිත වැඩ නිසා දැන් සිරස ජඩමාධ්යයකටත් එහා ගොස් වසුරු මාධ්යයක් බවට පත් වී තිබේ.
ජනමාධ්ය යනු මොනවාදැ’යි, ඒවායේ මූලික ආචාර ධර්ම යනු මොනවාදැ’යි අකුරක් වත් දන්නා එකෙක් සිරස ප්රවෘත්ති අංශයේ සිටියි නම්, මෙවැනි දෙයක් වන්නට ඉඩක් නැත. මාධ්ය හමුවක දී අත්වරදකින් හෝ වෙනත් යම් හේතුවකින් ඊට එක එල්ලේ අදාළ නොවන රූප හා ශබ්ද පටිගත වී තිබෙන්නට පුළුවන. (මෙහිදී එය අත්වැරැද්දක් නොවේ. චේතනාන්විතව ම කරන ලද්දකි.) එහෙත්, වගකීමක් සහිත මාධ්ය ආයතනයකින් එය ප්රචාරය කරන්නේ නැත. මහජන සුබසෙත සඳහා පමණක් ම මිස, කිසිවකුගේ පෞද්ගලික ජීවිතයට ඇතුළු වන්නට වත්, ඒවායේ තොරතුරු ප්රචාරය කරන්නට වත් ජනමාධ්යයකට අවසරයක් නැත. ආචාර ධර්ම යනු ඒවා යි. මේ කතාබහේ තිබුණු මහජන සුබසෙත සඳහා වූ වැදගත්කම කුමක් ද? අනෙක් අතට, පක්ෂයක සාමාජිකයන් පිරිසක් හමු වී රාත්රියේ කතාබහ කරමින් මත්පැන් පානය කිරීමේ වරද කුමක් ද? එය වරදක් හැටියට පෙන්වමින් ඔවුන් ඊට ව්යවස්ථාවක් ද ඈඳා තිබීමෙන් පෙනෙන්නේ මේ වසුරු මාධ්ය වුවමනාවෙන් ම අයහපත් චේතනාවෙන් වැඩ කරන බව නොවේ ද?
දැන් අලුත් වසුරු මාධ්ය කලාවක් බෝ වී තිබේ. කැමරාවක් අතැ’ති ව ඕනෑ ම තැනකට කඩා පනින පුද්ගලයකුට, ඕනෑ ම දෙයක් පටිගත කර ගන්නටත්, ඒවා විකාශය කරන්නටත් අයිතියක් තිබේ ය කියා සිරස වැනි මේ වසුරු මාධ්යකරුවෝ විශ්වාස කරති. ඒ සඳහා හොඳින් සූදානම් කරන ලද කැමරාකරුවන් (ඔවුහු ජනමාධ්යකරුවෝ නොවෙති.) අවශ්ය තැන්වලට යැවීම කෙරෙයි. ඔවුන් වාර්තා කරන දේ කිසි ම වගකීමකිත් තොරව විකාශය කිරීම ඊළඟට සිදු වෙයි.
මේ මාධ්ය භාවිතාව ප්රශ්න කළ යුතු ය. දැවැන්ත මාධ්ය ආයතනයක් නිසාත්, එයින් තමන්ට ලැබෙන ප්රසිද්ධිය අහිමි විය හැකි නිසාත්, විරුද්ධ විය යුතු බොහෝ පිරිස් මෙවැනි දේවලට විරුද්ධ නොවෙති. එහෙත්, ඊට විරුද්ධ විය යුතු ය. ඔවුන් පාවිච්චි කරන්නේ මහජන දේපළක් වන විiුත් සංඛ්යාත ය. ඒවා පාවිච්චි කරනවා නම්, මූලික කොන්දේසිය විය යුත්තේ මහජන සුබසෙත සඳහා ඒවා පාවිච්චි කළ යුතු බව ය. එසේ නොවන විට ඒවා වසුරු මාධ්ය බවට නිතැතින් ම පත් වේ. ■