යමුනා ගංගාව ගංගාවක්ම නොවෙයි. ඊට මනුෂ්‍යත්වයකට එහා ගිය දේවත්වයක් හිමියි. ඉන්දියානු ඉතිහාසය පුරාවට යමුනා ගංගාව දේවත්වයෙන් සැලකුවා. එහි ජලයට පූජනීයත්වයක් හිමිවුණා.
අද යමුනා ගංගාව දකිද්දී දේවත්වය දකින්නට ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒ වෙනුවට යමුනා ආශ්‍රිතව දකින්න ලැබෙන්නේ අපාය. වරින් වර එකතු වූ කසළ තට්ටුවක් අද යමුනා ගංගාව මත තිබෙනවා. එය යමුනා ජල තලය මත පාවෙන වළාකුළක් වගෙයි.
මේ කසළ තට්ටුව නිර්මාණය වී තිබෙන්නේ මිනිසුන්ගේ මල, කර්මාන්තශාලාවලින් බැහැර කරන අපද්‍රව්‍ය, මිනී අළු ආදිය එකතුවීමෙන්. පුද්ගල අපද්‍රව්‍ය ලීටර් 500ක් පමණ දිනෙකට යමුනා ගංගාවට එක්වෙනවා. කාබනික අපද්‍රව්‍ය ලීටර් බිලියන ගණනක් එකතුවෙනවා. ඒ නිසා අද දිව්‍යමය යමුනාව නිර්මාණය වෙන්නේ අතු ගංගාවල ජලයෙන් පමණක් නොවෙයි. මේ දිව්‍යමය යමුනාවෙන් රැගෙන පිරිපහදු කළ ජලය නව දිල්ලියේ ජනගහනයෙන් 75%ක් පමණ අදටත් පානය කිරීම ඇතුළු එදිනෙදා කටයුතුවලට පාවිච්චි කරනවා.
වඩාත් පුදුමය වන්නේ යමුනා ගංගාවට බැස ස්නානය කිරීමටත්, ආශීර්වාද ලැබීමටත් භක්තියෙන් පිරුණු මිනිසුන් අදත් පසුබට නොවීම. දෙවියන් අහසේ වළාකුළු අතර සිටින බව අසා ඇති භක්තිකයන්ට, යමුනා ගංගාව මත දෙව්ලොව බිහිවීමක් ලෙස කසළ වළාකුළු දැනෙනවාදැයි විටෙක සිතෙනවා. යමුනා ගංගාවට බැස කසළ වළාකුළුවලට වන්දනා කරන අන්දමත් ඉන්දියානු ඡායාරූප ශිල්පීන් කිහිපදෙනෙකුගේ කැමරාවලට හසු වී තිබුණා. භක්තිය, දේවත්වය හා කසල එක ලෙස ඒ ඡායාරූපවලින් නිරූපණය වුණා.■
