දේශපාලකයන්, ඔවුන්ගේ සුරතලු‍න්, තුට්ටු දෙකේ ජාවාරම්කාර ධනවතුන්, රාජ්‍ය නිලධාරීන් එකට එකතුවී සිංහල මුස්ලිම් සහජීවනයද ගොඩන ගමින් මහවැලි ගඟේ වැලි කණින්නේ කාලයක සිටය. මේ වැලි කැණීම්වලට නිසි ප්‍රමිතියක් හෝ අවම ප්‍රමිතියක්වත් නැත. රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයද අසීමිත මුදල් සංසරණය අබියස නැවතී ඇත. මේ නිසා මොනිටරින් කියා දෙයක් නැත. මෙම තත්ත්වය තුළ පොළොන්නරුව මනම්පිටිය පාලමට පහළ සිට ත්‍රිකුණාමලයේ මූතූර් සාම්පූර් දක්වා මහවැලි ගඟට අත්වී තිබෙන ඉරණම ඛේදනීයය. වර්තමානයේ පරිසරය භාරගෙන සිංහ ලීලාවෙන් වැඩ කරමින් සිටින්නේ ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනය. ඔහුගේ පොළොන්නරු පවුල් පුරාණය ගතහොත් එහි සෑහෙන්න ප්‍රමාණයකට මේ වැලි සෙල්ලම සම්බන්ධය. ඔහුගේ සොයුරන් ව්‍යාපාරික ලෝකයේ ඉහළ නැග්ගේ මනම්පිටියෙන් ටිපර් රථවලට පටවනු ලැබූ මහවැලි ගඟේ වැලි නිසාවෙනි. තවමත් ඔහුගේ පවුලේ උදවිය මේ වැලි සෙල්ලමෙන් සල්ලං නොවී සල්ලිකාරයන් වෙමින් ඇත. ඊට අමතරව දැන් ඔහුගේ දේශපාලන සුරතල්ලු පොළොන්නරුව දිස්ත්‍රික්කයෙන් එළියට ගොස් ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රිකය තුළද වැලි සෙල්ලමේ නිරතය. මේ පූර්විකාව ලීවේ පසුගිය 29 වැනිදා ත්‍රිකුණාමලයයේ වෙල්ලනාවල්වල සිදුවූ සිදුවීමක් ගැන ලියන්නය. මේ සිදුවීමද මේ වැලි කෙළියේම අතුරුඵලයකි.
සිදුවීම
ජනවාරි 25 වැනි දින පමණ සිට සාම්පූර් විදුර නාවික හමුදා කඳවුර, විශේෂ කාර්ය බලකාය සහ පොලිසිය නීති විරෝධී වැලි කණින්නන් අත්අඩංගුවට ගැනීම සඳහා මෙහෙයුමක් ආරම්භ කර ඇත. නාවික හමුදා ප්‍රකාශකයෙකු කීවේ දසදෙනෙකුගෙන් පමණ සමන්විත කණ්ඩායම් ලෙස මෙම වැටලීම්වල නිරතවූ බවය. මේ අනුව ජනවාරි 25 වැනි දින වෙල්ලනාවල් ප්‍රදේශයේ වැලි කණින ස්ථානයකට නාවික හමුදාව ගොස් ඇති අතර එහිදී පුද්ගලයන් 8 දෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන ඇත. එම පුද්ගලයන් 8 දෙනා පොලිසිය වෙත ගෙනයන්නට සූදානම් වන අතර තුර වැලි ජාවාරමුන් එකතු වී ගම්වාසීන්ද සමග නාවික හා පොලිස් කණ්ඩායම්වලට ප්‍රහාරයක් එල්ලකර ඇත. මෙහිදී නාවික හමුදාව අහසට වෙඩි තබා ඇත. ඒ සමගම අත්අඩංගුවට ගත් පුද්ගලයන් තිදෙනෙකු මහවැලි ගඟ පැන ඇත. එම පුද්ගලයන් අතරින් දෙදෙනෙකු දියේ ගිලීමෙන් ජීවිතක්ෂයට පත්වී ඇත.
මේ සමග නාවික හමුදාව සහ ප්‍රදේශවාසීන් අතර ගැටුම තවත් උත්සන්න වූ බව දැනගන්නට ලැබේ. මෙම සිද්ධිය නිසා නාවික හමුදාවේ 12 දෙනෙකු තුවාල ලබා ඇත. දෙදෙනෙකුට බරපතළ බව දැනගන්නට ඇත. මියගොස් ඇත්තේ කින්නියා ඉඞ්මන් ප්‍රදේශයේ පදිංචි අබ්දුල් රාවුෆ් මොහොමඞ් පාරිස් සහ එහිම පදිංචි බසීර් මොහොමඞ් රමීෂ් යන තරුණයන් දෙදෙනාය. දෙදෙනාගේ ම වයස අවුරුදු 23කට අඩුය. මෙම මුස්ලිම් තරුණයන් දෙදෙනා මියයෑම කෙසේ වෙතත් දකුණට ප්‍රවෘත්තිය වුණේ නාවික හමුදා විරුවන් මුසල්මානුවන්ගේ ප්‍රහාරයට ලක්වීමය. නාවික හමුදාවට සහ පොලිසියට ගම්වැසියන්ගෙන් ගුටිකන්නට සිදුවීම සහ මුස්ලිම් තරුණයන් දෙදෙනෙකු අකාලයේ මියයෑම ලංකා රාජ්‍යයේ අසමත්භාවයට තවත් නිදර්ශනයක් ය. රටට නීතියක් සහ පිළිවෙළක් නැතිකමේ කරුමය පල දෙන්නේ මේ විදිහටය. දකුණට ජාතිවාදී ලෙස පෙනෙන ත්‍රිකුණාමලයට තමන්ගේ බඩගෝස්තරය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් සේ පෙනෙන මේ ප්‍රශ්නයේ ඇත්ත කුමක්ද?
සිද්ධිය පිටුපසට යමු
‘පහුගිය කාලේ පොලිසිය නාවික හමුදාව එක්ක එකතුවෙලා තමයි මේ ජාවාරම්කාරයන් මහවැලි ගඟේ වැලි ජාවාරම් කළේ. මෙතන මේ ජාවාරමට ජාති භේදයක් නෑ. මුස්ලිම් සිංහල කිසිම ප්‍රශ්නයක් නැතුව එකට එකතුවෙලා ගඟ විනාශ කරනවා. භූවිද්‍යා එක හොර ගුහාවක්. ඒකේ ඉන්න හොරු මේකට නොසෑහෙන්න උදව් කරනවා. ත්‍රිකුණාමලයේ තියෙන පොලිසිය නාවික කඳවුරු ඒවායේ ඉන්න ලොකුලොක්කන්ට මේකෙන් කුට්ටිය යනවා. එහෙම තිබිලා මෙයාලා අතර ඇතිවුණ මොකක් හරි ප්‍රශ්නයක් නිසා දැන් දවස් තුනක හතරක ඉඳලා එක දිගට වැටලීම් කරනවා. අපෙන් සල්ලිත් අරං අපිව අල්ලන්නත් එනවාද කියලා තමයි ඔය ගැටුම පටං ගත්තේ’ මේ ත්‍රිකුණාමලය කින්නියා ප්‍රදේශයේ තරුණයෙකුගේ හඬය.
‘ඇත්තටම මෙතන ගොඩාක් කාලෙක ඉඳලා නීති විරෝධි වැලි ජාවාරම වෙනවා. මේවා සේරම මෙහෙයවන්නේ ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ, පොහොට්ටුවේ, එක්සත් ජාතික පක්ෂයේ, මුස්ලිම් කොංග්‍රස් එකේ ආසන සංවිධායකයෝ දිස්ත්‍රික් සංවිධායකයෝ වගේ දේශපාලනයේ ඉහළින්ම ඉන්න අය. පහුගිය කාලයේ දුමින්ද රත්නායක කියලා ත්‍රිකුණාමලයේ හිටපු කැණීම් ඉංජිනේරුවා ගොඩාක් හොරට පර්මිට් දුන්නා. ඉතිං අද වැටලීම් කියන්නේ මිනිස්සුන්ට හිතාගන්න බෑ.’ මේ වෙල්ලනාවල් ප්‍රදේශයේ තරුණයෙකුගේ හඬය. ඔවුන් පවසන ලෙස කාලයක් ශ්‍රී ලංකා නාවික හමුදාවද බැකෝ මාර්ගයෙන් මෙම ප්‍රදේශයේ නීතියට පිටතින් වැලි කැණීම් කර ඇත.
රටක සංවර්ධනයට වැලි අවශ්‍යය. එහෙත් එම අවශ්‍යතාවන් දියුණු රටවල් සපුරාගන්නේ දියුණු ක්‍රමවලටය. ඔවුන්ට ඒ සඳහා නිසි ක්‍රමවේදයන් ඇත. මොනිටරින් සිස්ටම් ඇත. එහෙත් අපේ කරුමයකට මේ රටට ඒ කිසිත් නැත. ස්වාභාවික සම්පත් යනු දේශපාලකයන්ට තමන්ට අවශ්‍ය ඕනෑම විදිහකට භූක්ති විඳින්න පුළුවන් දෙයක් ය. ඒ ලංකාවේ හැටිය. ඉතිං දේශපාලකයෝ මිනී මරාගනිමින් පරිසරය නැති නාස්ති කරමින් ඒ සම්පත හූරාගෙන සිය සාක්කුවට දාගනිමින් සිටිති. මේ මරණයන් දෙක ඒ වියරු සෙල්ලමේ ප්‍රතිඵලයන් ය.
වැලි නීතිය
අපේ රටට විශේෂයෙන් මහවැලි ගඟේ වැලි කැණීමට හෝ නීතියක් ක්‍රමයක් නැතිද? මහවැලිය යනු රටටම අයිති සම්පතක් ය. තත්ත්වය එසේ නම් ඒ ගඟේ තිබෙන වැලි සම්පත මුදල් බවට පෙරලූ විට රටට ලැබෙන කෝටාව කොපමණද? සොයා බැලිය යුතුය. භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශය මේ වැලි නීතිය බලාත්මක කරන ඒ පිළිබඳව නිරන්තරව සොයා බැලීම් කරන්නට ගොඩනගා තිබෙන රාජ්‍ය ආයතනයයි. දිනකට එක වැලි පර්මිට් එකකට වැලි කොතරම් කැණීම් කළ හැකිද? එම පර්මිට් එකට සතියේ දින කීයක් සිය කැණීම් කළ හැකිද? ඒ අනුව ඔවුන්ට සතියකට කනින්නට පුළුවන් වැලි කියුබ් ගණන කොපමණද? මේ සියල්ලට නීතියක් පොතේ ඇත. එහෙත් භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශය එම නීතිය සල්ලි නිසා හකුලාගෙන ඇත.
ත්‍රිකුණාමලයේ සිත්තාරු පාලමේ සිට මූතුර් දක්වා ලබා දී ඇති පර්මිට් ගණන 1000කට වැඩිය. මේ වන විට අලු‍තින් 2500ක් ලබා දීමට පිඹුරුපත් සකස් වෙමින් තිබේ. පර්මිට් 500ක් ලබාදීම සඳහා සියල්ල සූදානම් කර අවසන් බව භූවිද්‍යා හා පතල් කැනීම් කාර්යාංශයෙන් එන ආරංචි මාර්ග කියයි. එම බලපත්‍ර සඳහා වන සංරක්ෂණ, වනජීවි වැනි අදාළ අනෙකුත් ආයතනවලින් අවසරය ලැබී ඇති බවද ප්‍රත්‍යක්ෂ කරුණුය. දේශපාලකයන්, ව්‍යාපාරිකයන්, මේ දෙගොල්ලන්ගේම සුරතලු‍න් ආදින් බලපත්‍ර සඳහා කළ ඉල්ලීම් 4500ක ලිස්ට් එකක් භූවිද්‍යා හා පතල් කැණීම් කාර්යාංශයේ ඇති බව දැනගන්නට ලැබේ. මේ සියල්ලට ඉදිරියේදී අනුමැතිය ලැබුණහොත් මහවැලි ගඟට අබ සරණමය.
අල්ල ගොවි ජනපදය අනතුරේ
‘දැන් මිනිස් මරණ දෙකක් වෙලා තියෙනවා. මේ වැලි ජාවාරම ගැන අපි ආණ්ඩුවට බලධාරීන්ට කරුණු කියන්නේ සෑහෙන්න කාලෙක ඉඳලා. ඒත් කවුරුත් අපි කියන දේවල් ඇහුවේ නෑ. සිංහල, මුස්ලිම් දෙවර්ගයම එකතුවෙලා ගඟ විනාශ කරමින් ඉන්නවා. අනික මේ බලපත්‍ර තියෙන ගොඩක් දෙනෙක් මේ පළාතේ උදවිය නෙවෙයි. ඒ නිසා මුහුදේ වතුර උඩට ඇවිත් අපිට අපේ කුඹුරු කරගන්න බැරි වුණා කියලා ඔවුන්ට ගැටලු‍වක් නෑ. දැන් මේ සිද්ධිය වුණේ කන්දකාඩු කියලා තමයි මාධ්‍ය වාර්තා කරන්නේ. ඒක වැරදියි. මේක වුණ තැන තියෙන්නේ කන්දකාඩුවේ ඉඳලා කීලෝමීටර් 15 ක් විතර මුහුද පැත්තට වෙන්න. ඇත්තම කියනවා නම් ඔය සිද්ධිය වුණ හරියට දැන් මුහුදු වතුර එනවා. අල්ල කියන්නේ අක්කර 35000ක වගා භූමියක්. ගොවි සංවිධාන 42ක් විතර තියෙන ගොවි ජනපදයක්. මේක පටං අරං තියෙන්නේ 1954. මහවැලි ගඟෙන් තමයි ගොවිතැනට වතුර ගන්නේ. ඒ ගඟේ තිබෙන ස්වාභාවික ගල් පරයකින් ගඟේ ජලය හරවලා. මෙහෙම ඉවක් බවක් නැතිව වැලි ගොඩ දානකොට අනික් පැත්තෙන් මොරගහකන්ද වගේ යෝජනා ක්‍රියාත්මක වෙලා මහවැලි ගඟේ වතුර අඩුවෙන කොට මොකද වෙන්නේ අපිට. මේ ගල පහළට යන්නේ නෑ නේ. අපිට අපේ කුඹුරුවලට වතුර නැති වෙනවා, මේක මෙහෙම ගියොත්.’ මේ අල්ල ගොවි ජනපදය සුරැකීමේ සංවිධානයේ සභාපති තුෂාර මහතාය.
මේ අනීතික වැලි ජාවරමේ එක ප්‍රතිඵලයක් ය. එක පර්මිට් එකකට මසකට කැණීම් කළ හැකි වැලි ප්‍රමාණය කියුබ් 35ක් දක්වා සීමා කළහොත් එහි රැකියාව කරන්නෙකුට රාජ්‍ය සේවකයෙකුට වඩා හොඳින් ජීවත්විය හැකිය. එම ප්‍රමාණය පරිසරයද සුරක්ෂා කර මිනිස් ජීවිතද සුරක්ෂා කරනු ඇත.
‘අපි කියන්නේ නෑ වැලි කැණීම නතර කරන්න කියලා. අපි කියන්නේ වැලි කැණීමේ කියුබ් ගාන සීමාකරලා පර්මිට් ගාන සීමා කරලා ඒක මොනිටර් කරන්න කියලා. අනික බලපත්‍ර දෙනකොට 80%ක් ප්‍රදේශයට දීලා ඉතිරි 20% දිස්ත්‍රික්කය ඇතුළත අයට දෙන්න කියලා. දැන් තියෙන්නේ 80% ක් පිටට. 20%ක් අපිට. ඒ වගේ විදිමත් ක්‍රමයකට පරිසර හානිය අවමකරගෙන ගඟට වෙන හානියත් අවම කරගෙන මේක කරන්න කියන ඉල්ලීම තමයි අපි කරන්නේ, ඒත් කවුරුත් මේකට ඇහුකම් දෙන්නේ නෑ.’ මේ අල්ල ගොවි ජනපදයේ තුෂාරගේ හඬය. තුෂාරගේ මේ කතාව අසාධාරණ නැත.
අපට දැනගන්නට ලැබෙන්නේ අද වනවිට මෙම ජාවාරම මෙහෙයවන්නේ වර්තමාන ජනාධිපතිවරයාගේ (පරිසර ඇමතිවරයාගේ) සම්බන්ධීකරණ ලේකම්වරයෙකු බවය. ඔහු ශ්‍රීලනීප ත්‍රිකුණාමල දිස්ත්‍රික් සංවිධායකවරයා බවද දැනගන්නට ලැබේ. අපි මේ කරුණු මෙලෙස දැන ගන්නවා නම් ජනාධිපතිවරයා නොදැන සිටින්නට විදිහක් නැත. ඔහු එලෙස දැනගෙන මේ ජාවාරමට උඩගෙඩි දෙමින් බලාසිටිනවා නම් ලංකාවේ නීතියටද පරිසරයටද දෙකටම අබ සරණය.■
