අප කුඩා කල මපියාණන් විසින් නොදන්නා ඉංග්‍රීසි කතා කරන්නට ගිය අයෙකු ‘කළුතර හාල් මැස්සන් හරි ගණන්’ යන්න ඉංග්‍රීසි බසින් ඉහත පරිදි වැහැරූ බව කියන ලද්දේ අප සිනා ගැන්වීමට ය. පාසලේ සාමාන්‍ය පෙළ දක්වා පමණක් ඉගෙන ගෙන, වතු ලිපිකරුවකු ලෙස සේවය කරමින් උන් අපගේ පියාට හොඳින් ඉංග්‍රීසි ලියන්නට, කියවන්නට හා කථා කරන්නට හැකියාව තිබුණේ දමිළ බසින් කතා කිරීමේ පමණක් වූ හැකියාව ද සමග ය. නිදහස ලබන්නට පෙර සමයේ පැවති ඉංග්‍රීසි භාෂිත අධ්‍යාපනයක් ලබා දුන් පාසලකින් අධ්‍යාපනය ලබා තිබුණු ඔහු මෙන්ම ඔහුගේ සමකාලීනයෝ වැඩි දෙනෙක් ඉංග්‍රීසිය චතුර ලෙස භාවිත කිරීමේ හැකියාවකින් යුතු අය වූහ. නිදහසින් දශක 7ක් ගෙවුණු පසු අප අද කනගාටු වන්නේ හෝ සිනාසෙන්නේ අපගේ රාජ්‍ය නායකයාගේ ‘නොදන්නා ඉංග්‍රීසිය’ ගැන ය. ඔහුගේ ඉංග්‍රීසි වැහැරීම පිළිබඳ කතාන්දරය සමස්ත රටෙහිම ඉංග්‍රීසිය මතු නොව සිංහල භාෂා භාවිතය පිළිබඳව ද යළි හැරී බලන්නට කවුළුවක් හෝ අවස්ථාවක් ලෙස භාවිත කරන්නට මා යෝජනා කරන්නට කැමැත්තේ අත්‍යවශ්‍ය භාෂා සාධකයන් බොහෝ විට අප අමතක කොට ඇතැයි හැඟී යන හෙයිනි.
මහත් ව්‍යසනයකට මග පෑදූ ‘සිංහල භාෂා පනත’ සම්මත කිරීමත් සමග මිය ගියේ හෝ ආන්තික කලාප වෙත තල්ලු කර හැරුණේ දමිළ බස පමණක් නොවේ. එතෙක් සාධනීය භාවිත තලයක පැවති ඉංග්‍රීසි භාෂා භාවිතය ද ක්‍ර‍මයෙන් පිවිසියේ ආන්තික සීමා වෙත ය. ඉංග්‍රීසි භාෂාව හරහා විශාල සංස්කෘතික ලෝකයකට මං විවර කරගෙන සිටි, මගේ පියාගේ පරම්පරාවෙන් ගුරුහරුකම් ලැබූ, පසු පරම්පරාව ද පාසල ඇතුළු අධ්‍යාපන කලාපවලින් කෙමෙන් වියැකී යද්දී 80-90 දශක එළඹෙන විට අපට එහි හමුවූයේ මූලික වශයෙන් සිංහල පමණක් භාවිත කළ හැකි පරපුරකි. (මෙය උතුරු-නැගෙනහිර කලාපයේ ක්‍රියාත්මක වූ ආකාරයෙහි වූ සමාන අසමානතා විමසීම තවත් අත්‍යවශ්‍යක කාර්යයකි.) මෙම පරම්පරා මාරුවීම් සමග ආ රට හමුවේ නව සියවසෙහි සමාරම්භයේ දී පෙරමුණෙහි උන්නේ ඉංග්‍රීසිය සමග ගනුදෙනුවෙන් විශාල ලෙස දුරස් පුරවැසි ප්‍ර‍ජාවකි. ජාත්‍යන්තර භාෂාවක් හමුවේ සිය පරම්පරාවේ අසමත්කම හඳුනාගත් එහි එක් කුලකයක් වෙත සිය දරුවන්ගේ අනාගත භාෂා දොරටුව විවර කරදෙන්නට අත දිගු කරමින් උන්නේ ව්‍යාපාරයන් ලෙස ලියාපදිංචිය සහතික කරගෙන සිටි ජාත්‍යන්තර පාසල් කර්මාන්තයකි. රාජ්‍ය පාසල් ද පසුකාලීනව ‘ඉන්ග්ලිෂ් මීඩියම්’ සාමාන්‍ය පෙළ හා උසස් පෙළ හඳුන්වා දෙමින් මෙම රික්තය පිරවීමට සිය දායකත්වය ලබා දීමට කටයුතු කළ බව ද රහසක් නොවේ.
නිදහසින් වසර 70ක් පමණ ඉක්මවූ තැනක, සිංහල භාෂාව පමණක් ඉල්ලා වසර 62ක් ගෙවී අවසන් තැනක, ජාත්‍යන්තර පාසල් කර්මාන්ත අරඹා දශක දෙක තුනක්ම ගෙවෙමින් පවතින හා ‘ඉංග්ලිෂ් මීඩියම්’ සා/පෙළ හා උසස් පෙළ හඳුන්වා දී සැලකිය යුතු කලක් ගෙවී ඇති තැනක, රාජ්‍ය නායකයාගේ ඉංග්‍රීසියට සිනා වෙමින් නොසිට අපට අපගේ භාෂා භාවිතය ගැනත්, සිංහල (දමිළ) හා ඉංග්‍රීසි භාෂා හමුවේ අපගේ නිපුණතා හා සීමා ගැනත් හැරී බලන්නට අවකාශ ඇති බැව් යෝජනා කරන්නට කැමැත්තෙමි. ඉංග්‍රීසියට පෙර, රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික අංශයේ සේවය තුළ හමුවන බහුතරයකට නිවැරදි සිංහල භාවිත කරන්නට නොහැකි බවට වන චෝදනාවට රටක් ලෙස අප සොයාගෙන ඇති පිළිතුර කුමක්දැයි විමසිය යුතු ය. භාෂාව දැනුමෙහි යතුර නම්, එම භාෂාව සමගින් ගොස්, මිථ්‍යාව අතික්‍ර‍මණය කොට, අප දිනාගෙන ඇති ඥාන ලෝකය කුමක්දැයි ප්‍ර‍ශ්න කළ යුතු ය. සාහිත කලාදිය සේවනය කරමින් නිර්මාණය කරගෙන ඇති සංස්කෘතික මිනිසා කොහිදැයි සොයා බැලිය යුතු ය.
සිංහලය පමණක් ඉල්ලූ 56හි ඉල්ලීමෙහි සාධනීය හා සීමාකාරී මායිම් කවරේ වුව, ඉන් වසර 62කින් පසු පෙනෙන්නේ භාෂාව අබියස පොදු පුරවැසි ප්‍ර‍ජාව පියවර කිහිපයක් පසුපසට ගොස් ඇති බවයි. එක්තරා අතකට සාමාන්‍ය පෙළින් පසු සිංහල භාෂාව උසස් පෙළට හදාරන්නට තෝරා ගන්නා කණ්ඩායමට පමණක් භාෂාව පිළිබඳ වැඩිදුර හැදෑරීම අයිතිය ඇතැයි සිතන අධ්‍යාපනය සම්බන්ධ චින්තන ධාරාවකින් පොදුවේ භාෂාව පිළිබඳ උනන්දු සමාජයක් බිහිකිරීම සම්බන්ධ ප්‍ර‍ගතිශීලී ක්‍රියාපටිපාටි බලාපොරොත්තු විය නොහැක. එමෙන්ම, පෙර පාසලෙහි සිට වසර 13 තිස්සේත්, විශ්වවිද්‍යාලවල ගෙවෙන වසර 4 තිස්සේත් ලබාදෙන අනවරත ඉංග්‍රීසි අධ්‍යාපනයකින් පසු වුව, සාධනීය ඉංග්‍රීසි භාවිතයකින් දුරස්ථ ප්‍ර‍ජාවක් ඉතිරි වීමේ විස්මය යළි නොවිමසන අධ්‍යාපන ධාරාවකට භාෂාව හමුවේ ඇති අර්බුදය වටහාගන්නට හැකි වෙතැයි යන්න පිළිගන්නට ද නොහැක.
රාජ්‍ය නායකයාගේ ‘දුර්වල’ ඉංග්‍රීසියට සිනාසෙන්නට මත්තෙන් අප රටක් ලෙස අප භාෂාව වටහාගෙන ඇති ආකාරය විමසිය යුතු ය. නිකම්ම නිකමින් සිය නම ලියන්නට හා අත්සනක් ගසන්නට හැකි විගස ඔහු හෝ ඇය සාක්ෂරතාවෙන් යුතු පුද්ගලයකු ලෙස වරදවා වටහා ගන්නා පරිදිම භාෂාව ලිවීමට, කියවීමට හා කථා කිරීමට හැකිවූ විගසම ඔහුට හෝ ඇයට භාෂාව ‘පුළුවන්’ යැයි අපි විශ්වාස කරමු. උපකරණය හැසිරවීම හඳුනාගත් විගස උපකරණය යමෙකු හොඳින් හඳුනාගත් බව අප පිළිගන්නේ ඇයි? උපකරණය හඳුනාගැනීම යනු ඉන් කරන කාර්යය හඳුනාගැනීමත් නොවේ ද? සමානව, භාෂාව දැනගැනීම යනු ඉන් කරන කාර්යයෙහි වැදගත්කම දැනගැනීම විය යුතු නැති ද?
දැනුම ගවේෂණය කරමින්, පොහොණි සාහිත්‍ය, කලා විමසුම් වෙත යොමු වෙමින්, නව ලෝකය වෙත අප සමාජයේ පුරවැසි ප්‍ර‍ජාව යොමු කරමින් කරන පොහොසත් භාෂා භාවිතයක් රටක හමුවන්නේ නම් පමණක් අපට එහි තත්වය පිළිබඳ සතුටු විය හැකි ය. එහෙත් එය එසේ නොවන බැව් භාෂාවේ භාවිත කලාපයන් කිහිපයක උදාහරණවලින් වුව අපට හඳුනාගත හැකි ය.
දැනුම සමාජගත කිරීමෙහි ලා විවිධ විද්‍යා විෂයයන් හමුවේ ඒ ඒ යුගවල ලොව මූල කෘති සිංහලයට නගමින්, සිංහලයෙන් විද්‍යාව ඉගෙනීමට නව වදන් නිපදවමින් ගමන ආරම්භ කළ අපි ගෙවුණු දශක කිහිපයේදීම නව ඥාන විභාග සහිත නවමු කෘති සිංහලයට නඟා නැත. ඒ වෙනුවට දැන්, පෙර අපම කියවා තනාගත් ‘කෙටි සටහන්’ ආදිය මුද්‍ර‍ණය කොට සිසුවා අත තබන්නට තරම් ‘පොහොසත්’ වී ඇත. ඒ සාහිත්‍ය කෘතියක, පරිවර්තනයක පිටපත් දෙතුන් දහසක්වත් විකුණාගත නොහැකිය යන මැසිවිල්ල නැගෙන ප්‍ර‍කාශකයන්ගේ දුප්පත්කම අබියස හිඳ ය. විද්‍යාව හා මිථ්‍යාව යන දෙවදනෙහිම වන ‘යංශය’ යෙදීමේ සමානකම නිසා එම ප්‍ර‍ති-පක්ෂ සමාන යැයි හඳුනාගන්නා ප්‍ර‍ජාවක අවිද්‍යාත්මක පිවිසුම් ‘හක්ගෙඩි’ වෙළෙන්දන්ගේ ප්‍රකෝටිපති ජීවිත හමුවේ පෙනෙන විට භාෂාව උපකරණයක් ලෙස නිවැරදිව නොයොදන බවට හැඟවුමක් එහි ඇති බව අප තේරුම්ගත යුතු ය.
රාජ්‍ය නායකයාගේ අසමත්කම සංකේතාත්මකව රාජ්‍යයේ අසමත්කම බව පෙනී යන බව සැබෑවකි. එහෙත් අප ක්‍රියා කළ යුත්තේ ඉංග්‍රීසිය මෙන්ම සිංහල බස ද වඩා පරිණත භාවිතයකට කැඳවන සමාජයක් නිර්මාණය කර ගන්නට ය. අනාගත පුරවැසි ප්‍ර‍ජාව නිසි ලෙස බස හා ගනුදෙනු කරන්නටත්, ඉන් විවර කර දෙන සංස්කෘතික ලෝකය තුළ සිත් සේ සැරිසරන්නටත් කටයුතු කරනු ඇත්තේ එවන් ජයග්‍ර‍හණයක් තුළ මිස හොඳම ඉංග්‍රීසි කතාව කරන නායකයකු මුල් අසුනේ තැබීම තුළ නම් නොවේ.■
■ ප්‍රියන්ත ෆොන්සේකා
