ඔක්තෝබර් 26 වැනිදා කැරුණු ව්යවස්ථා කුමන්ත්රණයෙන් පසු යළිත් අගමැති තනතුරට පත්වන්නට එක්සත් ජාතික පක්ෂ නායකයාට ඉඩ ලැබුණේ හුදෙක් ඔහුගේ ඇති නෛසර්ගික රශ්මි ප්රභාවක් නිසා නොවේ. ජනාධිපතිවරයා, ඔක්තෝබර් 26 වැනිදා රාත්රියේ මහින්ද රාජපක්ෂ අගමැති ලෙස පත්කරන බව අවසන් මොහොතේත් එජාපයේ ප්රබලයන් කිසිවකු දැන සිටියේ නැත. ඒ ගැන තොරතුරු දැනගත් සමහරුන් ඔවුන්ට දැනුම් දුන් විටද, ඔවුන්ගේප්රතිචාරය වුණේ, ‘එහෙම කරන්නේ කොහොමද, ඒක ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථා විරෝධියිනේ’ කියාය. එහෙත්, කුමන්ත්රණය සිදුවිය. කුමන්ත්රණයෙන් පසු අගමැති රනිල් වික්රමසිංහ සිටියේ මහත්වූ කම්පනයකිනි. 2004 ඔහු විදේශයක සිට පැමිණෙන විට, ජනාධිපතිනි චන්ද්රිකා කුමාරතුංග අමාත්යාංශ තුනක් පවරාගෙන ඔහුගේ ආණ්ඩුව පරාජය කළ අවස්ථාවේදී, සටන්කාමී පිළිවෙතක් අනුගමනය නොකොට පලාගියාක් මෙන්ම මේ අවස්ථාවේදීද ඔහු සිටියේ පලායෑමේ චේතනාවකිනි. ආරවුල ආරම්භයේදීම සිවිල් සමාජ නියෝජිතයන් හමුවූ අවස්ථාවේදී ඔහු සිටියේ කඩාවැටුණු මනසකින් හා ශරීර ස්වභාවයකිනි. කුමන්ත්රණය පරාජය කිරීමේ සංකේතාත්මක කාර්යභාරයක් ඉටුකළ අරලියගහ මන්දිරය අල්ලාගෙන සිටීමේ ක්රියාන්විතයද ඔහුගේ වුවමනාවට, ඔහුගේ මෙහෙයවීමෙන් කළ දෙයක් නොවේ. කරුණු වාර්තාවන ආකාරයට, ඔහු ඒ අවස්ථාවේ සිටියේ අගමැතිකම නැතිනම් අරලියගහ මන්දිරයත් අතහැර පලායෑමේ චේතනාවකිනි. චම්පික රණවක, රාජිත සේනාරත්න මුල්කොටගත් පසුපෙළ මන්ත්රීවරුන්ගේ බලවත් ඉල්ලීම මත තවදුරටත් අරලියගහ මන්දිරයේ රැඳී සිටින්නට ඔහු තීරණය කළේය. අවසානයේ ඒ රැඳී සිටීම කුමන්ත්රණය පරාජය කිරීමේ සංකේතය බවට පත්විය.
ඔක්තෝබර් 26 කුමන්ත්රණය සිදුවන විට රනිල් වික්රමසිංහ සිටියේ මුළුමනින්ම පුරවැසි සමාජ සංවාදයෙන්ද පිටතය. ජනවාරි 8 ජයග්රහණයට මහත් සේ උපකාරි වුණු පුරවැසි සමාජ සමග සංවාදය 2015න් ආරම්භවී යම් කාලයක් පවත්වාගෙන ආවා වුණත්, මේ කාලය වන විට ඒ සංවාදය සම්පූර්ණයෙන්ම අත්හැර දමා, තනි අධිකාරිවාදී පාලනයක් රනිල් වික්රමසිංහ ගෙනගියේය. ඔහු කල්පනා කළේ, පුරවැසියන් හා පුරවැසි සංවිධාන ඉන්නේ, ඔහු සිතන දේ ක්රියාත්මක කරන්නට හෝ, ඔහු කියන දේ අනුව ක්රියා කරන්නට කියාය. තමා හෝ ආණ්ඩුව සම්බන්ධයෙන් ඒ වන විට පුරවැසියන්ගෙන් එල්ල වෙමින් පැවැති විවේචන රනිල් වික්රමසිංහ දුටුවේ පසමිතුරු ආකාරයකිනි. ඔවුන් පක්ෂයක් හැටියට ලබන සියලු දේශපාලන පරාජයන්ට හේතුව පුරවැසි සමාජය ආණ්ඩුව විවේචනය කිරීමය යන බොළඳ තර්කයක් ඔහු දැරුවේය. ආණ්ඩුව පත්වී මාසයක් ඇතුළත මහා බැංකු කොල්ලයක් කළ අර්ජුන් මහේන්ද්රන් නැවතත් මහ බැංකුවේ අධිපති ලෙස පත්කිරීමට ඔහු ගත් තීරණය විවේචනය කිරීමේ සිට, වරින් වර ජනවාරි 8 මුල් න්යාය පත්රය මතක් කර දෙමින් පුරවැසි සමාජය කළ විවේචන ඉවසන්නට තරම් ඉස්පාසුවක්, රනිල් වික්රමසිංහගේ උද්දච්ච මනසට තිබුණේ නැත. ඔහු සිතුවේ ලෝකයේ සියලු දේ සිදුවන්නේ ඔහු සිතන ආකාරයට කියාය. එහෙත්, ඔක්තෝබර් 26 කුමන්ත්රණයෙන් පසු, හදිසියේම නැවතත් පුරවැසි සමාජවල හා පුරවැසියන්ගේ සහාය රනිල් වික්රමසිංහටත්, එජාපයටත් අවශ්ය විය. එහෙත්, ඒ වන විට එවැනි සහායක් පැතිය හැකි සංවාදයක් පුරවැසියන් හා වික්රමසිංහ අතරේ තිබුණේ නැත.
එහෙත් ඒ පුරවැසියන් හා පුරවැසි සමාජ කුමන්ත්රණයට එරෙහිව ඉදිරියට ආහ. ඒ රනිල් වික්රමසිංහ රැකගැනීම සඳහා නොවේ. ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව අමුඅමුවේ උල්ලංඝනය කරමින්, මහින්ද රාජපක්ෂත්, මෛත්රීපාල සිරිසේනත් කරන විනාශය විසින් තවදුරටත් ප්රජාතන්ත්රවාදී රටක් අපට ඉතිරි නොවන බව තේරුම් ගත් නිසාවෙනි. ඒ හානිය දැක එය ඉවසාගත නොහුණු අතිවිශාල මිනිස් ප්රජාවක් ඒ මොහොතේ මහපාරට ආවෝය. විවිධ සමාජ සංවිධානවලට සම්බන්ධ වුණු අය මෙන්ම කිසිම සංවිධානයක් නැතිව වුවද, හුදෙක් ඒ මොහොතේ දායකත්වය දැක්වීම සඳහා බොහෝදෙනෙක් පෙරට ආහ. ඔවුහු එක්සත් ජාතික පාක්ෂිකයෝ නොවූහ. රනිල් හිතවාදීහුද නොවූහ. කුමන්ත්රණය පරදා යළි පිහිටුවන එක්සත් ජාතික පක්ෂ ආණ්ඩුවකින් ඉඳිකටු තුඩකවත් දෙයක් බලාපොරොත්තු වූවෝද නොවූහ.
ඔක්තෝබර් කුමන්ත්රණය පරාජය කැරුණේ ඒ සියල්ලන්ගේ මැදිහත්වීමෙනි. මේ පිරිස විසින් ප්රජාතන්ත්රවාදී අරගලයට ගෙනදුන්නේ දීප්තිමත් වර්ණාවලියකි. හුදු පක්ෂ දේශපාලනය ඉක්මවා මහපාරට ආ මේ මිනිස් ප්රජාවට මුහුණ දෙන්නට කිසිම ක්රමයක් කුමන්ත්රණකාරී මහින්ද රාජපක්ෂටත් මෛත්රීපාල සිරිසේනටත් තිබුණේ නැත. ඔවුන් වටා සිටි වහලුන් වැනි කලාකරුවන්, පරණ ආණ්ඩුවේ දූෂකයන් හැරුණු විට මේ ප්රජාවට එරෙහිව එක පෙළට සිටගන්නට සමත් වර්ණවත් පිරිසක් සොයාගන්නට සිරිසේනටත් රාජපක්ෂටත් හැකිවුණේ නැත.
අරගලය ජයගත්තේය. අරගලයට මහපාරට ආ පිරිස සිතුවේ අඩු ගණනේ, අවශ්ය පාඩම් ඉගෙනගෙන මේ අරගලයෙන් පසුවවත්, රනිල් වික්රමසිංහ ප්රමුඛ එජාපය, 2015 මහජන න්යාය පත්රය නැවතත් අතට ගෙන, ඔවුන්ට කළ හැකි වැදගත් වෙනස්කම් රටේ කරනු ඇතැයි කියාය. එය හුදෙක් රටේ ප්රජාතන්ත්රවාදයේ පැවැත්මත්, යහපාලනයේ අර්ථයත් සඳහා තිබුණු බලාපොරොත්තුවකි.
එහෙත් සිදුවුණේ කුමක්ද?
අලුතෙන් පත්වුණ පරණ ආණ්ඩුවේ අය තිහකට සීමාවුණු ඇමති මණ්ඩලයේ සංඛ්යාව හොර පාරෙන් වැඩි කරගන්නේ කොහොමද කියා සොයාබැලීමයි. අරගලයට පක්ෂය වෙනුවෙන් මුල්වුණු අයට ඇමතිකම් බෙදාදෙන්නේ කොහොමදැයි සොයාබැලීමයි. අන්තිමේදී කැබිනට් ඇමතිවරුන්ට අමතරව, කැබිනට් නොවන ඇමතිවරුන් පත්කරන්නටද සිදුවිය. කුමකටද? එජාපය වෙනුවෙන් අරගලයට සහභාගිවීම ගැන කළගුණ සලකන්නටය. ඒ ඇමතිවරුන්ට වියදම් කරන මුදලුත් ලබාදෙන වරප්රසාදත් වැය වෙන්නේ රනිල් වික්රමසිංහගේ පොකට්ටුවෙන් නොවේ. මේ රටේ ජනතාවගේ බදු මුදලෙනි. ඒ අතර, ඇමතිකම් නොලැබුණු අය, තමන් ගන්නට හදන අමුතු තීරණ ගැන වහසි බස් දොඩවන්නට වූහ. ඇමතිකමක් නොලැබුණොත් බලාගන්නම්යැයි කීහ. එකම අමාත්යාංශයේ ඇමති හා නියෝජ්ය ඇමති ලෙස සිටි එජාප දේශපාලකයෝ මහජනතාව ඉදිරියේ මස්ගොබ පුම්බමින් අශ්ලීල සටන්වලට එළැඹුණහ. මේ අසෝබන කිසිවක් නවත්වන්නට, පාලනය කරන්නට එජාප නායකයාට නොහැකි විය. අප මහපාරට බැස ප්රජාතන්ත්රවාදය වෙනුවෙන් සති ගණන් වෙහෙසුණේ මෙවැනි අශිෂ්ටයන් රැලක් නැවතත් මැති ඇමති පුටුවල වාඩිකරවන්නටදැයි පසුතැවිල්ල මුසු හැඟීමක් පෙර කී පුරවැසි ප්රජාව තුළ ඇති නොවුණා නම් පුදුමය.
දැන් රනිල් වික්රමසිංහත්, එජාපයත් ඉන්නේ ඔක්තෝබර් 26 කුමන්ත්රණයක් නොවූ ගණනටය. වික්රමසිංහගේ පුරුදු උද්දච්චකමත්, චින්තන විලාසයත් නොනැවතී ඉදිරියට යයි. ආණ්ඩුවේ පසුපෙළ මන්ත්රීවරුන් පවා ඒ ගැන සිටින්නේ බලවත් විරෝධයකිනි. රට වෙනස් කිරීමට ලැබුණු අවස්ථා පැහැර හැරියේ ජනාධිපති සිරිසේන විතරක් නොවේ. අගමැති වික්රමසිංහද ඒ බෝට්ටුවේය.■