සෞන්දර්යයේ සාරය සේලයක් සේ පැටළුණුකවියේ වර්ඩ්ස්වර්ත් ආකාරය

කොතරම් ප්‍රබල කවියෙකුට වුවද, හරි හැටි ලියා ගත නොහැකි වූ කවියක්; හදවතේ සිර වී වධ දෙන- කවදා කෙසේ හෝ ලියන්නට සිතා සිටින කවියක් ඉතිරිව තිබේ. වසර අසූවක තම ජීවිත කාලය මුළුල්ලේ දහසකට ආසන්න කවි ප්‍රමාණයක් ලියා පළ කළ ශ්‍රේෂ්ඨ කවියෙකු තරුණ වියේදීම තම ජීවිතය පිළිබඳව දාර්ශනික අදහස් ඇතුළත් දීර්ඝ කාව්‍යයක් ලිවීම ආරම්භ කළේය. එම නිර්මාණය පිළිබඳව කිසි දින සෑහීමකට පත් නොවූ ඔහු ජීවිත කාලය පුරාම එය නැවත නැවත ලියමින් සිටි අතර The Prelude (පූර්විකාව) ලෙස නම් කළ එය අවසානයේප්‍රකාශයට පත් වූයේ වසර 52කට පසුවය. ඒ කවියා විලියම් වර්ඩ්ස්වර්ත්ය; ‘ඔබේ හදවතේ හුස්මෙන් ඔබේ කඩදාසි පුරවන්නැ’යි කී කවියා ඔහුය.

1770 වසරේදී බ්‍රිතාන්‍යෙය් කොකර්මවුත්හි උපන් වර්ඩ්ස්වර්ත් වයස අවුරුදු අටේදී මව ද, දහ තුන් වැනි වියේදී පියා ද මිය යාමෙන් අනාථයෙකු බවට පත් වේ. එහෙත් ධෛර්යෙන් හෙබි ඔහු ඥාතීන්ගේ ආධාර ඇතිව අඛණ්ඩව අධ්‍යාපනයෙහි නියැලී කේම්බ්‍රිජ් විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුළත් වීමට සමත් වෙයි. යොවුන් වියේ සිටම හුදෙකලා සිතුවිලි ලෝකයටත්, ඔහු උපන් ගම් පියසේ මනරම් සොබා සෞන්දර්යයටත් බැඳී සිටි ඔහුට සිටි සමීපතමයා වූයේ පසු කලෙක ප්‍රකට කිවිඳියක බවට පත් වූ සෙහොයුරිය,  ඩොරතිය.  සංචාරයට ප්‍රිය කළ, නිදහස් මතධාරී තරුණ වර්ඩ්ස්වර්ත් තමාගේ කවිය බවට පත් කර ගත්තේ සොබා සෞන්දර්යයත්, තම ඇතුළාන්තයේ පැන නගින අවංක නිදහස්, හැඟීම් සමුදායත්ය. ‘කවිය යනු සිතෙහි ජනිත වන ප්‍රබල හැඟීම් නිරායාසයෙන් පිටාර ගැලීමකැ’යි ඔහු විසින් පසු කලෙක හඳුන්වා දෙන ලදී.  වර්ඩ්ස්වර්ත් විසින්ම ‘අත්හදා බැලීම්’ ලෙස දක්වන ලද ඔහුගේ හැඟුම් විෂයික කවිය ලෝක සාහිත්‍යයට නව මං පෙතකි. 18 වන සියවසේ අවසාන භාගයේදී ඔහු තම සොහොයුරිය සහ මිතුරු සැමුවෙල් ටේලර් කෝල්රිජ් කවියා  සමග එක්ව පළ කළ ‘Lyrical Ballads’  නම් කවි එකතුව සැළකෙනුයේ ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යයේ රොමැන්තික යුගයේ ආරම්භක ලක්ෂ්‍යය ලෙසිනි.

‘කවියන්ගේ ජීවිත රහස් ඔවුන් ලියන කවි තුළින් හෙළිදරව් වන්නේය’ යන අදහස වර්ඩ්ස්වර්ත් සම්බන්ධයෙන් ද සත්‍යයකි. ප්‍රංශ ගමන්වලදී ඇනට් වැලොන් නමැති ප්‍රංශ තරුණිය සමග ඔහු පෙමින් බැඳුණු බවත්, ඔහු නිසා ඇය දියණියක ලද බවත් ලොවට හෙළි වූයේ ඒ සිදුවීම් පිළිබඳව පසු කලෙක ඔහු අතින් ලියවුණු ‘Vaudracour and Julia’ නමැති කවිය තුළිනි. ඇනට් සමග ඔහුගේ ප්‍රේමයට බාධාව වී තිබුණේ 1793 දී බ්‍රිතාන්‍ය-ප්‍රංශ යුද්ධය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමයි. පසුව මේරි හචින්සන් සමග වූනීත්‍යනුකූල විවාහයෙන් ඔහුට දරුවන් පස්දෙනෙකු ලැබුණු අතර ඉන් දෙදෙනෙක් ළමා වියේදීම මිය ගියහ.

ප්‍රංශ විප්ලවයට පාදක වූ උද්වේගී නව චින්තනය අගය කළ ඔහු තම කවි තුළින් එම ප්‍රබෝධය කියා පෑවේය. තරුණ වර්ඩ්ස්වර්ත් වරක් ප්‍රංශ ඔත්තුකරුවෙකු ලෙස සැක කරනු ලැබ  බ්‍රිතාන්‍ය රාජ්‍ය නියෝජිතයෙකුගේ අත් අඩංගුවට ද පත් විය. එහෙත් විප්ලවයෙන් පසුව දස දහස් ගණන් මිනිසුන් ගිලටීනය යට මරණයට පත් කරමින් පැතිර ගිය ද්වේශය ඔහු තුළ ඇති කළේ කලකිරීමකි. මුලදී යම් සෘජු හා විප්ලවීය චින්තනයක් පෙන්නුම් කළ ඔහුගේ කවිය වියපත් වීමත් සමග වඩාත් තැන්පත් වූත්, පොදු ජන ආකල්ප හා බද්ධ වූත් එකක් බවට පත් විය. පෞද්ගලික ජීවිතයේ ගැටළු සහ දුක් වේදනා මධ්‍යයේ ඔහු දිගටම කාව්‍ය රචනයෙහි නිරත විය. ඔහුගේ කවිය, සෞන්දර්යයේ සාරය පෙරා, එයින් තැනූ රන් හුයකින් වියන ලද සේලයකින් ගවසන ලද්දකි. එම අලංකාරය තුළ ඔහුගේ ජීවිත දැක්ම සෙල් පිළිමයක් මෙන් සැඟවී තිබිණි. ‘ආලෝකය’ යන අරුත ඇති ‘Lux lucis’යන ලතින් වදන අනුව නම් තැබූ Lucy නම් යෞවනියගේ කථනයක් ලෙස ලියැවුණු ‘LucyPoems’ නම් ඔහුගේ ප්‍රකට කාව්‍යාවලිය ඒ සඳහා නිදසුනකි.

ඕනෑම නිර්මාණකරුවෙකුගේ ජීවිතයේ වඩාත් ප්‍රබලම නිර්මාණාත්මක වසර කිහිපයක් පවතී. වර්ඩ්ස්වර්ත්ගේ  විශිෂ්ටතම යුගය ලෙස සැළකෙනුයේ ඔහු වයස තිස් ගණන්වල පසුවූ 1798 සිට 1808 දක්වා කාලයයි. ඔහුගේ නාමය ඉංග්‍රීසි සාහිත්‍යයේ ස්ථිරසාර බලකණුවක් බවට පත් කරන ලද්දේ ඔහු ඒ යුගයේදී ලියූ කාව්‍යයන් විසින් යැයි සැළකේ. කවීත්වය හේතුවෙන්ම දිගින් දිගටම පූජිත තත්වයට පත් වෙමින් 1843 දී එංගලන්තයේ රාජකීය කවියා (England’s Poet Laureate) යන ධූරයෙන් පිදුම් ලද විලියම් වර්ඩ්ස්වර්ත් 1850 වසරේදී මිය යන තුරුම එම තනතුර දැරීය.වර්ඩ්ස්වර්ත්ගේ ප්‍රකාශ කළේ කවිය රචනා කළ යුත්තේ කාව්‍යොචිතයැයි සම්මත කර ගත් ඔප් නැගූ උසස් භාෂාවකින් නොව සාමාන්‍ය භාෂණයේදී යෙදෙන ස්වාභාවික බස් වහරින් බවය. කවිය මගින් මිනිස් මතකයේ තෙරපෙන හැඟීම්වලට දොරටු විවර කර දෙන බවත්, කවියේ ප්‍රධානම ලක්ෂණය විය යුත්තේ රිද්මයානුකූල සහ සෞන්දර්යාත්මක ප්‍රකාශනයක් මගින් යම් සතුටක් සහ ප්‍රසාදයක් ජනනය කිරීම බවත් ඔහු විශ්වාස කළේය.

ඔහුගේ කවි මට දැනෙන්නේ සොබාදහම සෞන්දර්යාත්මක මනෝ ධ්‍යානයකින් පිරික්සා උකහා ගන්නා නිකැළැල් අදහස්, ජීවිතය පිළිබඳ සෙනෙහෙවන්ත ආස්ථානයකට යා කරන සුමිහිරි පබැඳුම් ආකාරයක් ලෙසිනි. සැබැවින්ම කවියේ වර්ඩ්ස්වර්ත් ආකාරය, ඔහුගේ නමින් ම අදහස් කරන ලෙස වටිනා වදන්සිඳ පෙරා ගැනීමෙන් නිමවූවකි.

මේ කතා රේඛාව නිමා කළ යුත්තේ කවි තිතකිනි. වර්ඩ්ස්වර්ත්ටත් වඩා ජනප්‍රිය ඔහුගේ “Daffodils”(ඩැෆඩිල්ස්) නමැති නැවුම් සුවඳ මල් මිටියාවතක් වන් කවියෙන් ගත් භාවනා කැබලි කිහිපයක් ඔබගේ පියවූ නෙත් අසළ තබමි.

පාව යමින්මිටියාවත් කඳු ඉහළින්  

සරනා විට තනිව වලාකුළක් ලෙසින්                                                                                                    

එක සැරේම දුටුවෙමි මම  මහ පිරිසක්

කුසුම් කැලකි සිටියේ රන්වන් ඩැෆඩිල්             

තුරු කණ්ඩායමට යටින්- වැව පසෙකින්                                                                                                                              මඳ පවනැලි වැද රඟමින් සසල වෙමින්

සරනා විට තනිව වලාකුළක් ලෙසින්                                                                                                  

 එක සැරේම දුටුවෙමි මම  මහ පිරිසක්

 කුසුම් කැලකි සිටියේ රන්වන් ඩැෆඩිල්             

තුරු කණ්ඩායමට යටින්- වැව පසෙකින්                                                                                                                               මඳ පවනැලි වැද රඟමින් සසල වෙමින්

නතර නොවී සෙලවෙන තාරකා සෙයින්                       

 ක්ෂීර මාවතේ නිවෙමින් යළි දිලෙමින්                                                                                                              

දික්ව ගියේ නිමා නොවනා ඉරක ඔවුන්                                                                                                                   

දිගට දිගේ කලපු තෙරේ ඉම අයිනෙන්  හිස් නවමින් කඩිමිඩියේ රඟමින් හුන්දහසක් කුසුමන් දුටුවෙමි එක බැල්මෙන්

ලක්ශාන්ත අතුකෝරල