ඊට පස්සෙ මොකද වෙන්නෙ දන්නවද ඔයා?

ඒ කාලෙ ඉඳල කියන කතාවක් මේ – අපිට කොරනවා කියලයි කියන්නේ
දින්න දාට ඒ කට්ටිය උඩින් යයි – දුන්නු ඈයො කොර ඇන ඇන බිමින් යයි
ඊට පස්සෙ මොකද වෙන්නෙ දන්නවද ඔයා?
‘ඊට පස්සෙ ඒගොල්ලො සුදු ඇඳගෙන ඇවිල්ල ජනතාවට සේවය කරනවා.’
හැමදාමත් හිතන් ඉන්නෙ එහෙම වෙයි කියා
ඒ වුණාට කවදාවත් වෙන්නෙ නෑ.

තාප්පවල එල්ලීගෙන සිටින්නේ – ආප්ප වගෙ මූණු සුදට තියෙන්නේ
කේප්ප හරකුන් කතිරය ගහන්නේ – රීප්පෙකින් දෙන්ඩ තමයි හිතෙන්නේ
ඊට පස්සෙ මොකද වෙන්නෙ දන්නවද ඔයා?
‘තාම බලය තියෙන්නෙ බාගෙට නෙ, ඉතුරු බාගෙ හම්බුණාම වැඩ කරයි.’
හැමදාමත් හිතන් ඉන්නෙ එහෙම වෙයි කියා
ඒ වුණාට කවදාවත් වෙන්නෙ නෑ.

ඒ කාලෙ ඉඳල කියන කතාවක් මේ – අපිට කොරනවා කියලයි කියන්නේ
දින්න දාට ඒ කට්ටිය උඩින් යයි – දුන්නු ඈයො කොර ඇන ඇන බිමින් යයි
ඊට පස්සෙ මොකද වෙන්නෙ දන්නවද ඔයා?
‘මං කිව්වෙ, දිනලා එන්නේ ජනතාවට සේවය කරන්ඩ නෙ.’
හැමදාමත් හිතන් ඉන්නෙ එහෙම වෙයි කියා
ඒ වුණාට කවදාවත් වෙන්නෙ නෑ.

කතිරෙ ගහල අපි වරදක් කළා ද – කොටාගන්නෙ මේ වගෙ අපි නිසා ද
කොච්චර කල් මේ විදිහට ගියා ද – ඒ වුණාට කිසිම දෙයක් වුණා ද
ලබන පාර කරන වැඬේ දන්නවද ඔයා?
‘ලබන පාර අපි දෙනව කෙළින්ම අනික් පැත්තට.’
මෙච්චර කල් කෙරුවෙත් අපි ඔය ටිකම තමා
ඒ වුණාට ඒකෙන් වුණ සෙතක් නෑ.

මේ, මීට දශකයකට හමාරකට පමණ පෙර සිරස ටීවී හි විකාශය වූ ‘කවුද බෝයි’ කාටූන් මාලාවේ තේමා ගීතයයි. එවකට සිරසේ හඬ කවා විකාශය කළ කාටූන් බලන්නටම උදේ පාන්දර අවදි වූ පරම්පරාවේ දරුදැරියෝ අද තරුණ විය ගෙවති. ඇතැමෙක් විවාහකයෝ ය; දෙමාපියෝ ය. ළමා කාලයේ නැරඹු කාටූන් මාලාවක තේමා ගීතයේ අර්ථය, දශක එකහමාරකට පසුව ද මහපොළොවේ යථාර්ථයෙන් පසක් වීමෙන් කියවා ගත යුත්තේ අප එකී කාලාන්තරයටම සමාජීය වශයෙන් දශමයක් වත් ඉදිරියට ගොස් නැති බව නොවේ ද යන්න සිතා බැලිය යුත්තකි.
ලංකාවට නවීන තාක්ෂණය ආගමනය වූ මුල් කාලය, එනම් අනූව දශකය සමාජීය සහ සංස්කෘතික වශයෙන් සංක්‍රමණික යුගයකි. අනූවේ සිට දෙදහස් පහ පමණ වන තෙක් දශක එකහමාරක කාල පරාසය තුළ සිය ළමා විය ගෙවූ පරම්පරාව, පූර්ව ග්‍රාමීය සංස්කෘතියත් නවීන නාගරික සංස්කෘතියත් අතරමැද සමාජීය තත්ත්වයක් අත්දුටුවහ. ඔවුන්, බලහත්කාරයෙන් වැඩිහිටිකරණය නොකරන ලද ළමා වියක් ගෙවූ අවසන් පරම්පරාව ය.
එවකට ජාතික රූපවාහිනියේ ටයිටස් තොටවත්තයන්ගේ ප්‍රමුඛත්වයෙන් හඬ කවන ලද කාටූන් රාශියක් විකාශය විය. පිස්සු පූසා, ඉඟු‍රු පාන් මල්ලි, දොස්තර හොඳහිත, බ්රූම්, හයිලෑන්ඩර්, වලස් මාමා, කෝලිකුට්ටු සහෝදරයෝ, කූඹිච්චි, ඇපල් ආදිපාදතුමා, වූෆි ආදිය දැන් අන්තර්ජාලයේ දී අහම්බෙන් මුණගැසෙන නොස්ටැල්ජීය මතකයන් ය. මෙකී කාටූන් මාලා ද ජාතික රූපවාහිනිය එවකට හඬ කවා විකාශය කළ රොබින්සන් අන්දරය, ඔෂින්, ෆෙමස් ෆයිව්, ස්පෙල්බයින්ඩර් ආදි ටෙලිකතා මාලා ද, ළමා වියේ සෞන්දර්යයට උචිත, සරල සහ සැහැල්ලු‍ එහෙත් හරයක් සහිත නිර්මාණාත්මක ඒවා විය. මීට සමාන්තරව එකල විශිෂ්ට ලෙස නිර්මාණාත්මකම හඬ කැවීම් සිදු කළේ සිරස ටීවී ය. සූර පප්පා, ස්කූබි ඩූ, ගිරිපුර ඇත්තෝ, කවුද බෝයි, දඟයා, මණ්ඩුක භවන, අපි රජ ඉබ්බෝ, ගාෆීල්ඞ් යනාදි වූ කාටුන් මාලා එකල දරුවෝ පැල් බැඳගෙන නැරඹුහ. ඒ අතර පාසල් නිවාඩු කාලයේ දී සතියේ දිනවල උදෑසන සිරසේ විකාශය වූ සිංහලෙන් හඬ කැවූ ළමා චිත්‍රපට පෙළ, කැට්ස් ඇන්ඞ් ඩෝග්ස්, මවුස් හන්ට්, ෆ්ලූක්, ස්කූබි ඩූ, අයිස් ඒජ් යනාදිය කෙතරම් වාර ගණනක් විකාශය වුව ද ඒ හැම වරක ම නොවරදවා නරඹන්නට දරුවන් පොළඹවන තරම් කිසිදා නොසිඳෙන රසයක් ජනනය කරන්නට සමත් විය. අනූවේ දරුවන්ට පාසල් නිවාඩු කාලයේදීත් පාන්දර ම අවදි වන්නට රහසින් ජවය දුන්නේ එකී කාටූන් සහ චිත්‍රපට පේළියයි. ‘දහ අට පැනපු කාටුන් බලන්නන්ගේ සංගමය’, ‘කාටුන් පිස්සෝ’ වැනි මුහුණු පොතේ සුප්‍රකට පිටු බිහිව ඇත්තේ ද ඒ රස පිළිබඳ නොනැසී පවතින අතීතකාමය හේතුවෙනි.
නව සහශ්‍රය උදා වීමෙන් ඉක්බිති උපන් ලාංකික දරුදැරියන්ගේ වීරයන් බවට පත් වූයේ ස්පයිඩර් මෑන්, සුපර් මෑන් සහ හැරී පොටර් වැනි චරිත ය. සුපර් හීරෝස්ලාගෙන් සමන්විත කාටූන්මය වීර කතා සම්ප්‍රදාය ප්‍රථම වරට ලෝකයට පැමිණියේ කොමික් බුක්ස් හෙවත් චිත්‍ර කතා වශයෙනි. මේවා ලංකාවේ ප්‍රචලිත වන්නේ සහශ්‍රය උදාවත් සමග වුවත් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ සුපිරි වීරයන් උපත ලබන්නේ 40 සහ 50 දශකවල ය. චිත්‍ර කතාවල සිටි මේ වීරයෝ පසුකාලීනව තාක්ෂණයෙන් පණ පොවන ලද කාටූන් චරිත බවට රූපාන්තරණය වූහ. ඉනික්බිතිව මේ වීර කතා සැබෑ නළු නිළියන්ගේ රැඟු‍ම් සහිතව නවීනතම තාක්ෂණය සහ ශිල්ප ක්‍රම උපයුක්ත කර ගනිමින් සිනමාවට නැඟී ලෝකය පුරා දරුවන්ගේ මතු නොව වැඩිහිටියන්ගේ ද උන්මාදනීය ආශාවක් බවට පෙරළිණි. අද වන විට මාවල් හෝ ඩීසී චිත්‍රපටයක් එළිදකින තෙක් මුළු ලෝකය ම බලා සිටින්නේ ඇඟිලි ගනිමිනි. මාවල් සහ ඩීසී යනු සුපර් හීරෝස්ලා ලෝකයට එළිදැක්වූ ලෝක ප්‍රකට සමාගම් දෙක ය. මාවල් කොමික්ස් වෙනුවෙන් සුපර් හීරෝ චරිත නිර්මාණය කළේ ස්ටීව් ඩිට්කෝ, ස්ටෑන් ලී සහ ජැක් කර්බි වැන්නන් ය. ඩීසීහි චරිත නිර්මාපකයන් වූයේ ජෙරී සීගල් සහ ජෝ ෂුස්ටර් ආදීන් ය. ස්පයිඩර් මෑන්, අයන් මෑන්, කැප්ටන් ඇමරිකා, ඈන්ට් මෑන්, වුල්වරින්, ඩෙඞ්පූල්, බ්ලැක් පැන්තර්, හල්ක් ආදිය සුප්‍රකට මාවල් චරිත වන අතර සුපර් මෑන්, බැට් මෑන්, වොන්ඩර් වුමන්, ග්‍රීන් ලැන්ටර්න්, ෆ්ලෑෂ් සහ මෑතක දී තිරගත වීම ඇරඹු ඇක්වා මෑන් ආදිය ඩීසී සමාගම නිර්මාණය කළ චරිත ය.
සහශ්‍රය උදා වී කලක් ඇවෑමෙන් උපදින පරපුර බටහිර ලෝකයෙන් ව්‍යාප්ත වුණු සුපිරි වීරයන්ට වහ වැටීමට සමාන්තරව පැන නඟින්නේ ලංකාවේ දෘශ්‍ය මාධ්‍යයෙන් ඒ පරම්පරාවේ දරුවන් වෙනුවෙන් ප්‍රදානය කෙරුණේ මොනවාද යන පැනයයි. එකී යුගයේ දී එක් පසෙකින් අලි පැටියෝ ඔයයි මමයි පන්නයේ චිත්‍රපට එළිදකින අතර අනෙක් පසින් රූපවාහිනී නාලිකා දරුවන් වෙනුවෙන් එතෙක් විකාශය වූ හරවත් නිර්මාණ නවතා දමා, දෘෂ්ටිවාදය සේ ම තාක්ෂණික ශිල්ප ක්‍රම අතින් ද ගන්නට දෙයක් නැති විදෙස් නාට්‍ය, චිත්‍රපට, ප්‍රචණ්ඩත්වය වගා කරන ඉන්දියානු කාටූන් සහ, දරුවා දරුවා ලෙස බාරගැනීම පසෙක තබා, දරුවා යනු වැඩිහිටියාගේම පොඩි වර්ෂන් එකක් බවට බලහත්කාරයෙන් පත් කරන ළමා රියැලිටි තරගාවලි විකාශය කරන්නට පටන්ගත්තේ ය. මේවායේ ගුණාගුණ තෝරාගත හැකි තරම් සංස්කෘතිකව දියුණු මානසිකත්වයක් සහිත දෙමාපියන් දරුවන් ඒවායින් ඈත් කරන්නට උත්සුක වුවත්, බහුලව සිදු වන්නේ එහි ප්‍රතිවිරුද්ධයයි. බහුතරයක් දෙමාපියෝ තම දරුවන් රියැලිටි ෂෝවලට යවන්නට පොර කමින් තරග කරති. පළිගැනීම දෘෂ්ටිවාදයක් ලෙස හුවා දක්වන ඉන්දියානු කාටූන් බලන ඕනෑම කෙනෙකු ගහගැනීම සහ ගුටිකෑම පරම වීරකම සේ බාරගන්නට පෙළඹෙන්නේ නිරායාසයෙනි. ගහගැනීමත් ගුටිකෑමත් සූර පප්පා අයත් කාලයේ කාටූන් තුළ ද සුපර් හීරෝ පන්නයේ චිත්‍රපට තුළ ද අඩංගු වූ බවට ඇතැමෙකුට තර්ක කළ හැකි ය. ඒවායේ ද එවැනි ජවනිකා අන්තර්ගත බව සත්‍යයක් වුවත්, සමස්ත නිර්මාණයෙන් ප්‍රචණ්ඩකාරී දෘෂ්ටිවාදයක් බාරගන්නට ඒවා දරුවන්ට බල කර සිටින්නේ නැත. ඒ වෙනුවට හාස්‍යයත් උපහාසයත්, සංවේදනයත් සහවේදනයත්, දේශපාලනයත් සමාජය පිළිබඳ විවෘත කියැවීමකුත් ඒවායෙහි සම සමව ගැබ් ව තිබිණ. 1994 ලයන් කිං සිනමාපටයේ සිම්බාගේ පියා මුෆාසා සිය සොයුරා අතින් ඝාතනය වීම ළමා මනසට අහිතකර බලපෑමක් බව තීරණය කළ නිර්මාණකරුවෝ ලයන් කිං දෙවැනි සිනමාපටයේ දී සිම්බා රජ වන අයුරු දරුවන්ට දකින්නට සලස්වති. එහි නවතම දිගුව ලෙස ඔවුහු ලයන් කිං ඇනිමේෂන් චිත්‍රපටයක් ලෙස ප්‍රතිනිර්මාණය කර ලබන වසරේ දී තිරගත කරන්නට සූදානම් වෙති. දියුණු සංස්කෘතික අදහසක් ඇත්තෝ පැරණි නිර්මාණ නව තාක්ෂණය හා මුසු කර අලු‍ත් ළමා පරපුරට ප්‍රදානය කරති. ලංකාවේ කලා සංස්කෘතික ක්ෂේත්‍රයේ තිබූ සෘජු කශේරුකා බිඳී, ලාංකික ජනමාධ්‍ය සතුව තිබූ අවම ආචාර ධර්ම ද සිඳී අවසන්ව ඇති මේ සමයේ, රසගුණ දෙකෙන්ම පොහොසත් ළමා සහ යොවුන් දෘශ්‍යමය අද්දැකීම් පිළිබඳ බලාපොරොත්තු හිඟ ය.
මාවල් සුපර් හීරෝ චරිත නිර්මාණය කර, ඒවා හුදු ආකස්මික වීර චරිත නොව තාක්ෂණයෙන් සන්නද්ධ විද්‍යාත්මක පසුබිමක් සහිත නිමැවුම් බවට පත් කළ මහ මොළකාර නිර්මාණශීලී මිනිසා, ස්ටෑන් ලී මීට දෙමසකට පෙර, එනම් පසුගිය නොවැම්බර් 12 වැනිදා 95 වැනි වියේ සිටියදී සිය දිවියෙන් සමු ගත්තේ ය. ස්ටෑන් ලී සම්බන්ධයෙන් විපරම් විමසුම් සමග මුහුණුපොත උණුසුම් වෙද්දී එක්තරා ෆෙස්බුක් පිටුවක පෝස්ටුවක සටහන්ව තිබූ මේ වැකිය, මඟ හැර යා නොහැකි විය.
‘අනේ දෙවියනේ සෝමරත්න දිසානායකව අරං ස්ටෑන් ලී ආපහු දෙන්න බැරි ද?!’■

■ චතුපමා අබේවික්‍රම