ජනාධිපතිවරණය සඳහා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයෙන් වියෝවන ජනාධිපති

‘ජනාධිපතිවරයා විසින් ප්‍රකාශනයක් මගින් වැඩිදුර කාලයක් සඳහා තමා තෝරා පත්කර ගැනීමෙන් ධුරය දැරීම පිණිස වරමක් ලබාගැනීම සඳහා ජනතාව වෙත ආයාචනය කිරීමේ තම අභිලාෂය, තම ප්‍රථම ධුර කාලය ආරම්භ වී අවුරුදු හතරක් ඉකුත්වීමෙන් පසු යම් අවස්ථාවක ජනාධිපතිවරයා විසින් ප්‍රකාශ කළ හැක්කේය.’ යනුවෙන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ සඳහන් වෙයි. එහි තේරුම, තමාගේ පළමු ධුර කාලයෙන් අවුරුදු හතරක් ඉක්ම ගිය තැන, තවත් ධුර කාලයක් සඳහා තමාම නැවත තරග වැදීම සඳහා ජනාධිපතිවරණයක් පැවැත්වීමට කැමැත්ත ජනාධිපති විසින් ප්‍රකාශ කරනු ලැබිය හැකි බවය.
මේ අවුරුද්දේ ජනවාරි 9න් පසු ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට මීළඟ ජනාධිපතිවරණයක් සඳහා එසේ සිය අභිලාෂය ප්‍රකාශ කිරීමට අවස්ථාව ලැබේ.
මහින්ද රාජපක්‍ෂ 2015දී සිය ධුර කාලයෙන් අවුරුදු දෙකක් ඉතිරිව තිබියදී ජනාධිපති අසුනෙන් බැස ගියේ මේ විධිවිධානය යටතේ කටයුතු කරමින්ය.
18 වැනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයෙන් පසු, කැමති ඕනෑම වාර ගණනක් ජනාධිපතිවරණයකට තරග කිරීමේ බලය ලබාගත් මහින්ද රාජපක්‍ෂ, ඒ සෑම ධුර කාලයකදීම අවුරුදු හතරක් ඉක්ම ගිය තැන ජනාධිපතිවරණයක් කැඳවීමේ බලයද ලබාගත්තේය. ඔහු සිතුවේ, තමාගේ බල පරාක්‍රමය නිසා, ජීවිතාන්තය දක්වා මේ ප්‍රතිපාදන භාවිත කරමින් ජනාධිපති ධුරයේ රැඳී සිටිය හැකි බවය.
2015 දී ඔහු ජනාධිපතිවරණයට ගියේ, එය ජයගත හැකි බව බලවත් ලෙස විශ්වාස කරමිනි. ඔහු ජයගත්තේ නම්, මේ වන විට ලංකාව මීට වඩා බොහෝ වෙනස් විදියට අපට දකින්නට හැකිවනු ඇති අතර, 2015න් පසු රට අත්කර ගත් වෙනස, කුමන අඩුපාඩුකම් තිබුණා වුණත්, කෙතරම් සහනදායීද යන්න සිතෙන්නේ ඒ සංසන්දනයේදීය.
19වැනි සංශෝධනයෙන්, ජනාධිපති ධුර කාලය වාර දෙකකට සීමා කැරුණු අතර, පළමු ධුර කාලය අවසානයේ අවුරුදු හතරක් ගතවුණු පසු ජනාධිපතිවරණයක් කැඳවීමේ මුල් විධිවිධානය යළි බලගන්වනු ලැබිණ.
ඔක්තෝබර් 26 වැනිදා, ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය නිසා මහත් අවමානයට පත්වුණු ජනාධිපති සිරිසේන තමා වෙත තිබුණු මහජන වරමේ අවසාන අංශුමාත්‍රයද තමාම අහිමිකරගත්තේය. දැන් ඔහු ජනාධිපති පුටුවේ වාඩිවී හිටියත්, ඒ සඳහා කිසිදු ජනවරමක්, අනුමැතියක් ඔහුට නැත. 2015 ඔහු සමග සිටි කිසිදු ප්‍රගතිශීලී බලවේගයක් දැන් ඔහුත් සමග නැත. මේ නිසා, ජනාධිපතිවරයා ජනාධිපතිවරණයක් කැඳවා මහජනතාවගෙන් යළි ජනවරමක් ඉල්ලිය යුතුයැයි කියන හඬ නැගිණ. ඊට ප්‍රතිචාර දක්වමින් ඔහු කිව්වේ, නියමිත කාලයට පෙර ජනාධිපතිවරණයකට යන්නට තමාගේ සූදානමක් නැති බවය.
එහෙත්, දැන් දැන් ජනාධිපතිවරයා වැඩකරන ආකාරයෙන් පෙනෙන්නේ, ඉක්මන් ජනාධිපතිවරණයක ඉඟිය. මේ අවුරුද්දේ මාර්තු වන විට ඔහු ජනාධිපතිවරණයක් කැඳවීමට ඉඩ තිබෙන බව සමහර දේශපාලන ආරංචි මාර්ග කියයි.
ජනාධිපතිවරණයකට යන්නට නම්, තමාට නැවතත් තරග කර ජයගත හැකියැයි විශ්වාසයක් ජනාධිපති සිරිසේනට තිබිය යුතුය. සාමාන්‍යයෙන් තමාගේ දේශපාලන පළපුරුද්ද ගැන අධිමානයක සිටින ජනාධිපතිවරයා, පවතින තත්ත්වයන් මත තමාට යළි ජයගත හැකියැයි උපකල්පනය කළොත් එය පුදුමයක් නොවේ. ජනවාරියේ ඔහු කළ බොහෝ පත්කිරීම් ඒ උපකල්පනය මත පිහිටා කරනවාදැයි සාධාරණ සැකයක් කිසිවකුට ඇතිවිය හැකිය.
යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානි ධුරයට මේජර් ජෙනරාල් ශවේන්ද්‍ර සිල්වා පත්කිරීම ඒ සැකය තහවුරු කරන එක් සාධකයකි. යුද බිමේදී පෙරමුණේ සිටි දක්‍ෂ නිලධාරියකු ලෙස, ක්‍රියාන්විතවල යෙදුණු හමුදා සාමාජිකයන් අතර නොසැලකෙන ශවේන්ද්‍ර සිල්වා, මුළුමනින්ම මාධ්‍යවල ජනප්‍රිය නිර්මාණයකි. මාධ්‍ය සමග නිරන්තර සම්බන්ධකම් පැවැත්වීම හේතුවෙන් එක පැත්තකින් ඔහුගේ බියසුලුකම් නොසලකා හමුදා වීරයකු බවට ඒ මාධ්‍යවලින් ඔසොවා තබනු ලැබිණ. අනෙක් අතට රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ සුවච කීකරු ගෝලයකු නිසා රාජපක්‍ෂවාදී මාධ්‍යවල ඉහළ තැනක් ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට හිමිවී තිබිණ. ඒ සමගම, සිංහල ජාතිකවාදී හමුදා නිලධාරීන් අතර මුල් තැනක් ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට ලැබිණ. මේ වන විට ඔහු විශ්‍රාම ගෙන සිටියේ නම්, ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂගේ වියත්මග හෝ එළිය වේදිකාවල ඔහුද බැබැළෙන තරුවක් වීම බලාගන්නට හැකිව තිබිණ.
මෙවැනි පුද්ගලයකු යුද හමුදාවේ මාණ්ඩලික ප්‍රධානී තනතුරට පත්කිරීමෙන් ජනාධිපතිවරයා බලාපොරොත්තු වන දේ පැහැදිලිය. එනම්, ‘රණවිරු’ ඡන්ද තමා වෙත හරවා ගැනීමයි. අනෙක, රාජපක්‍ෂවරුන්ට තමාගේ හිතේෂිවන්තභාවය දැක්වීමයි.
එජාප ආණ්ඩුව රණවිරුවන්ට හිරිහැර කරන බව ජනාධිපති සිරිසේන දිගින් දිගටම සිතුවේය. ඔහුගේ ගණන් බැලීම වුණේ, මේ ‘ඊනියා රණවිරුවන්’ අත්අඩංගුවට ගැනීම්, බන්ධනාගාරගත කිරීම්, නඩු පැවරීම් වැනි කාරණා නිසා, තමාට ලක්‍ෂ දහයක පමණ ඡන්ද අහිමි විය හැකි බවයි. ඒ නිසා, හමුදා සාමාජිකයන් කළ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් කෙරෙන විමර්ශනවලට ජනාධිපතිවරයා ඍජුවම බාධා කළේය. ගෝඨාභය රාජපක්‍ෂ, වසන්ත කරන්නාගොඩ, අමල් කරුණාසේකර, රවි විජේගුණරත්න, ශම්මි කුමාරරත්න ඇතුළු හමුදා සාමාජිකයන් අත්අඩංගුවට ගැනීමට, රිමාන්ඞ් කිරීමට ඔහු විරෝධය පෑවා පමණක් නොව, ඝාතන, පැහැරගෙන යෑම් ආදි අපරාධවලට අදාළ කිසිම තොරතුරක් අධිකරණයටවත් නොදෙන ලෙස හමුදා ප්‍රධානීන්ටද නියම කළේය.
ආරංචි වන හැටියට, ජනවාරි අගදී, ශවේන්ද්‍ර සිල්වා, යුද හමුදාපති හැටියට පත්කිරීමට නියමිතය. ඒ, දැන් ජනාධිපතිවරයා සන්ධානගතවී සිටින රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ වුවමනාව අනුවය. සාමාන්‍යයෙන් යුද හමුදා මාණ්ඩලික ප්‍රධානී, ඊළඟට හමුදාපති ලෙස පත්කෙරන සම්ප්‍රදායක් පවතියි. (හැමවිටම එසේ නොවන බවද කිව යුතුය.) වර්තමාන හමුදාපතිවරයාගේ දික්කරන ලද ධුර කාලය ගෙවෙන්නට නියමිතව ඇත්තේ අගෝස්තු මාසයේය. ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට හමුදාපති ධුරයට උසස්වීමක් නොලැබුණහොත්, මේ වසරේ ජුනි මාසය වන විට හමුදා සේවයෙන් විශ්‍රාම ගැනීමට ඔහුට සිදුවෙයි. ඒ නිසා, එක්කෝ ඔහුට සේවා දිගුවක් දී වත්මන් හමුදාපතිවරයාගේ ධුර කාලය අවසන් වන තුරු තබාගත යුතුය. නැතිනම්, වත්මන් හමුදාපතිගේ ධුර කාලය කෙටි කර ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට හමුදාපති ධුරය පිරිනැමිය හැකිය. මේ කුමන ආකාරයෙන් වුවද සිදුවන්නේ රාජපක්‍ෂවරුන්ගේ සුරතලකු හමුදාපති පදවියට පත්වීමයි.
වත්මන් හමුදාපති එම තනතුරට පත්වුණු වහාම කිව්වේ, රණවිරුවන් හා මිනීමරුවන් යනු දෙවර්ගයක් බවත්, රණවිරුවන් මිනීමරුවන් වන්නේත්, මිනීමරුවන් රණවිරුවන් වන්නේත් නැති බවත්ය. එහෙත්, අද වන විට ඔහුද තමාගේ වචන ක්‍රියාත්මක නොකළ තවත් හමුදා නායකයකු බවට පත්වී තිබේ. රාජපක්‍ෂ ආණ්ඩු කාලයේ ඝාතන ඇතුළු අපරාධවලට වගකිව යුතු යුදහමුදා සාමාජිකයන් සම්බන්ධයෙන් නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමට අද නොහැකිව ඇත්තේ, යුද හමුදාව තොරතුරු රාශියක් වසං කරගෙන සිටින නිසාත්, එම විමර්ශන කෙරෙහි කිසිදු සහායක් නොදක්වන නිසාත්ය. රණවිරු-මිනීමරු ප්‍රකාශය කළ මහේෂ් සේනානායකද කිසිම සහායක් ඒ විමර්ශනවලට දුන්නේ නැත. එහෙත්, යුද හමුදාව, රටේ වර්තමාන තත්ත්වයන්ට ගැළපෙන ලෙස ප්‍රතිසංවිධානය කිරීමද, හමුදාව අත්පත් කරගෙන සිටි පෞද්ගලික ඉඩම් විශාල ප්‍රමාණයක් මුදාහැරීමද ඇතුළු වෙනස්කම් ගණනාවක් මහේෂ් සේනානායක විසින් ඉටුකෙරෙමින් තිබුණු බව වාර්තා වෙයි.
ශවේන්ද්‍ර සිල්වා හමුදාපති වේ නම්, හමුදා සාමාජිකයන් සම්බන්ධ අපරාධ පිළිබඳ විමර්ශන කටයුතුවලට දෙවියන්ගේ පිහිට අත්වන බව අලුතෙන් කිවයුතු නැත. හමුදාවට යළිත් රණවිරුවන් උත්කර්ෂයට නංවන, සිංහල බෞද්ධ හමුදාවක් පිළිබිඹු කරන කාලයක් ශවේන්ද්‍ර සිල්වාගේ නායකත්වය යටතේ ලැබෙනු ඇත. අනෙක් වැදගත් කාරණය වන්නේ, ශවේන්ද්‍ර සිල්වාට එරෙහිව එල්ලවී ඇති ජාත්‍යන්තර විරෝධයයි. උතුරේ ගැටුම් සමයේ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයන් පිළිබඳ චෝදනා එල්ලවූ එක් අයකු වන්නේ ඔහුය. මානව හිමිකම් උල්ලංඝනය කළායැයි චෝදනා ලත් විවිධ හමුදා නායකයන්ට පසු ගිය කාලය තුළ විවිධ රටවලින් විවිධ බාධාවන් එල්ලවුණු අතර, ශවේන්ද්‍ර සිල්වා හමුදාපති වීමෙන් ඒ ක්‍ෂෙත්‍රයේ ඇතිවිය හැකි තත්ත්වය තවමත් පැහැදිලි නැත.
අනෙක් අතට ශවේන්ද්‍ර සිල්වාගේ පත්කිරීමෙන් ජනාධිපතිවරයා යළිත් පෙන්වන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට වඩා තමාගේ ඇල්ම ඇති වෙන පැත්තක් ගැනය. හෙවත් තවදුරටත් ඔහු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයෙන් වියෝවෙමින් සිටින බවය. හමුදාවට සැලකීමෙන් ඡන්ද ලක්‍ෂ දහයක් තමාට හිමිවනු ඇතැ’යි මෙන්ම, හමුදාවේ ශක්තිය තමාගේ අර්බුදකාරී පාලනයට පිටුබලයක් වේයැ’යිද ඔහු සිතනවා වන්නට පුළුවන.
ජනාධිපතිවරයා පසුගිය කාලයේ තවත් වේගවත් ක්‍රියාකාරිත්වයක් පෙන්වූ ක්‍ෂෙත්‍රය වනුයේ බුද්ධාගමයි. ත්‍රිපිටකය ජාතික උරුමයක් හැටියට නම් කිරීම ඒ සඳහා ගත් එක් පියවරකි. දියුණු හා ප්‍රගතිශීලී රටක් ගැන සිතන කිසිවකුට. ත්‍රිපිටකය ජාතික උරුමයක් හැටියට නම් කිරීමේ කිසිම වැදගත්කමක් පෙනෙන්නේ නැත. පෙනෙන්නේ ඡන්ද සොයමින් ඉන්නා දේශපාලකයකු ඡන්ද ගරා ගැනීම සඳහා කරන විකාර වැඩක් හැටියටය. ඊට අමතරව ජනාධිපතිවරයා කියූ විදියට, ‘මින් පසු ත්‍රිපිටකය ඕනෑ ඕනෑ කෙනකුට, ඕනෑ විදියට අර්ථ දක්වන්නට තිබෙන අවකාශය මේ ජාතික අරුම සිද්ධියෙන් පසු නැතිවේ’ නම්, එය ප්‍රකාශන නිදහස පිළිබඳ නරක තත්ත්වයකි. බුදුන්ගේ ධර්මය ධාතු කරඬුවක් නොවේ. තමා ජීවමාන කාලයේ ගෞතම බුදුන් තම ධර්මය අනෙකුන්ට සංවාද විවාද සඳහා විවෘත කළා පමණක් නොව, විචාරාත්මක බව තම දහමේ මූලයක් හැටියටද තබාගත්තේය. දැන් ජනාධිපති සිරිසේන ඒ ධර්මය අඩංගු ත්‍රිපිටකය ධාතු කරඬුවක් කොට, මහජන සංවාදයට විවාදයට දුරස්ථ කරන්නට සැරසෙයි.
රනිල් වික්‍රමිසංහ යළි අගමැතිධුරයට පත්කළ අවස්ථාවේදී ඔහු කළ කතාවෙන් භික්‍ෂූන් නීතියට ඉහළින් සිටින බව අවධාරණය කළේය. මව් කෙනෙරගෙන් බලහත්කාරයෙන් ඉවත්කර අලිපැටවුන් අල්ලාගෙන විත්, පන්සල්වලට හා සල්ලිකාරයටන්ට විකිණීමේ ජාවාරමට එදිරිව නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම මේ ජනාධිපතිවරයා දකින්නේ සිංහල බෞද්ධ සංස්කෘතියට විරුද්ධවීමක් ලෙසය. පන්සල්වල පෙරහැර කරන්නට අලි නැති නිසා යැයි කියමින් මේ නීති විරෝධී අලි ජාවාරම ඔහු සාධාරණය කළේය. ඒ අපරාධ සම්බන්ධයෙන් නඩුවලට මුහුණ දී සිටින ජාවාරම්කාර භික්‍ෂූන් ආරක්‍ෂා කළේය. මේ හැරෙන්නට දිනපතා මල්වට්ටි හිස තබාගෙන, ‘වන්දනීය පුජනීය’ සංඝරත්නය පසුපස යමින්ද ජනාධිපති සිරිසේන කරමින් සිටින්නේ සිංහල බෞද්ධ ඡන්ද ටික එක්කාසු කිරීමකි.
මෙවැනි ක්‍රියාවන් හරහා සිංහල බෞද්ධ ඡන්ද තමාට ලැබේයැයි ජනාධිපතිවරයා බලාපොරොත්තු වුණත්, ඒ ක්‍රියාමාර්ග විසින් රටක් හැටියට අප යවමින් තිබෙන්නේ ආපස්සට බව තේරුම් ගත යුතුය. එහි භයානකකම වන්නේ, මීට අවුරුදු හතරකට පෙර මේ සියලු අන්තවාදයන් ප්‍රතික්‍ෂෙප කර, නිදහස්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී, සහජීවනයෙන් යුක්ත හා නීතියේ පාලනය පවතින රටක් ඇතිකරගැනීම සඳහා පොදු අපේක්‍ෂකයා හැටියට ඉදිරිපත්වුණු සිරිසේන මහතා, අද වන විට ඒ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයෙන්ද, ජාතික සහජීවනයෙන්ද, නීතියේ පාලනයෙන්ද සපුරා වියෝවෙමින් මහජාතික අන්තයට පසුබසිමින් සිටීමයි. ඒ මාර්ගය හොඳින්ම ප්‍රගුණ කළේ මහින්ද රාජපක්‍ෂ වන අතර, ඒ සඳහා ඔහු තරම් සමතෙක් රටේ තවත් නැත. ඒ නිසා, මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට. ඒ අතින් නම් මහින්ද රාජපක්‍ෂට කිට්ටුවන්නටවත් ඉඩ නොලැබෙන බව පැහැදිලිය.
එහෙත්, ජනාධිපතිවරණයකට යන්නේ නම්, මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මතක තබාගත යතු දෙයක් තිබේ. මහින්ද රාජපක්‍ෂ 2015දී ඡන්දයට ගියේ, මේ කියන සියලුම ආන්තික බලවේග එක පෙළට සිටුවාගෙන ඔවුන් සියල්ලන්ගේම ශක්තියෙන් හා ආධාරයෙන් බවය. ඊට අමතරව යුද්ධය දිනාගත් පියායැයි ප්‍රවාදද ඔහු වටා නිර්මාණය කර තිබිණ. රටේ සියලු රාජ්‍ය සම්පත් රිසි සේ ඡන්ද ගරාගැනීම සඳහා යොදාගන්නා ලදි. සිංහල බෞද්ධ මහජාතියේ එකම ප්‍රකාශකයා හැටියට ඒ ඡන්ද ගොඩ සහතික කරගැනීමෙන් යළිත් ජනාධිපති විය හැකියැයි මහින්ද රාජපක්‍ෂ විශ්වාස කළේය. එහෙත්, සුදුවුණේ කුමක්දැයි රටම දනියි. අවාසනාව නම්, අන්තවාදය පරාජය කරන්නට මූලිකත්වය දුන් මෛත්‍රීපාල සිරිසේනට, එදා මහින්ද පැරදුණේ හා තමා දිනුවේ කෙසේද යන්න අමතක වී තිබීමය.■