නව වසරක් එළඹ ඇත. සුපුරුදු පරිදි, සියලුම මාධ්ය භාවිත කරමින් රාජ්ය නායකයාගේ සිට සාමාන්ය පුරවැසියා දක්වා සියල්ලෝම සෙස්සන්ට සුබ අලුත් අවුරුද්දකට ආසිරි පතමින් සිටිති. වඩා යහපත් හෙට දිනයක් උදෙසා එකිනෙකා වෙත සුබපැතුම් එක් කිරීම වඩාත් යහපත් කටයුත්තක් වුවත්, එය පොදුවේ සමාන සිතුවිලි දාමයකට සියල්ලන් කැඳවීමක් වුවත් ‘සුබ නව වසර’ යනුවෙන් අප හඳුනාගන්නා, පිළිගන්නට කැමති දෙය කුමක් ද යන්න විමසීම මේ අනාගත සුබසිද්ධිය විග්රහ කර ගැනීමටත්, දිනා ගැනීමටත් වඩා සාර්ථක එළඹුම බැව් මම විශ්වාස කරමි.
නිදහස ලබා ගෙවුණු වසර 70ක කාලය මුළුල්ලේම අප වඩාත් සුඛිත දේශයක් බිහි කරගැනීම සඳහා බලාපොරොත්තු තබා සිටිනා බැව් නොරහසකි. අප පසුකරමින් ඇදෙන දකුණු කොරියාව, සිංග ප්පූරුව, වියට්නාමය ආදි වෙනත් ආසියාතික රටවල් මෙන්ම එක් එක් පාර්ශ්වයන්ගෙන් අප පසුකරමින් සිටින බංග්ලාදේශය, නේපාලය ආදි අසල්වැසි දකුණු ආසියාතික රටවල් ද දෙස බලමින් කනගාටුවට පත් වන අපි, අපගේ ජයග්රහණය උදෙසා යළි යළිත් සැලසුම් සකස් කරමින් ඉදිරි සාර්ථකත්වයන් අපේක්ෂා කරමු. දේශපාලනික බල කලාපය කෙතරම් ආචාරධාර්මික පිරිහීමකට ලක්ව තිබුණ ද, පුරවැසි සමාජය කෙතරම් තරගකාරී, එකිනෙකා පරයා යන්නට තනන අරගල බිමකට පැමිණ තිබුණ ද අපේ අනාගත සැලසුම් සියල්ලේම මූලික සඳහන ආර්ථිකය බැව් යළි යළිත් විශ්වාස කරමින්ම අපි ‘අනාගත සිංගප්පූරුවක්’ තැනීමෙහි ‘සිහිනයක’ ගිලෙමින් කටයුතු කරමු. නව වසර පිළිබඳ ‘කිරියෙන් පැණියෙන් ඉතිරෙන’ ප්රාර්ථනයේ හැඟවුම ද මේ ආර්ථික සශ්රීකත්වයයි.
ආර්ථිකය හා ඒ ඉලක්ක හා බැඳුණු දේශපාලනය වෙනස් වීමත් සමග රට වඩාත් සුඛිත තත්වයක් වෙත ළඟා වනු ඇතැයි යන ‘බ්රේස්ලට් සිහින’ හා/හෝ ‘ආසියාවේ ආශ්චර්ය’ දැක්මවල් අප සිත් තුළ සාමූහික චින්තන ස්වරූපයක් ලෙස පැලපදියම් වූයේ කවරදා පටන් ද? මේ ‘සිහින-ආශ්චර්ය’ දෘෂ්ටීන් හමුවේ අපට මග හැරී ඇති කලාපයන් මොනවා ද? සැබැවින්ම මේ ඉලක්ක ළඟා කර ගත හැකි ද? අප දිනාග න්නට කැමති අනාගත දේශයේ තත්වයන් දැනටමත් දිනාගෙන ඇති රාජ්යය සිංගප්පූරුව නම් ඔවුන් අද ඔවුන්ගේ රාජ්යයේ තත්ත්වය ගැන සිතන්නේ කුමක් ද? සැබෑ දියුණුව සෙසු රටවලට නොදෙවනි තුංග ගොඩනැගිලිවලින් පිරි නගර හා ආර්ථිකය නගාසිටුවූ රාජ්යයක් ද නොඑසේනම්, දියුණු මානව සංවර්ධනයක් සහිත රාජ්යයක් ද?
නව වසර එළඹෙන මොහොතේ සිංගප්පූරුව අතහැර කොස්ටාරිකාව දෙස හැරී බලමු යැයි මම ඔබට යෝජනා කරන්නට කැමැත්තෙමි. නගර – රාජ්යයක් වන සිංගප්පූරුව බොහෝ කලාපවලින් ආසියාවේ මධ්යස්ථානයක් බවට පත් වෙමින්, පළවෙනි ලෝකයට අයත් රාජ්යයක් බවට පත් වෙමින් තිබිය දී, දූපත් රාජ්යයක් නොවූවත්, රටේ නැගෙනහිරින් සහ බටහිරින් මුහුදින් සීමාවන රාජ්යයක් වන, වර්ග කිලෝ මීටර 51,060ක භූමි ප්රමාණයකින් හා මිලියන 5ක පමණ ජන සංඛ්යාවකින් හෙබි ලතින් ඇමරිකානු රාජ්යයක් වන කොස්ටාරිකාව සියලු ලතින් ඇමරිකානු රාජ්යයන් අබිබවා ගිය මානව සංවර්ධන දර්ශකයන් සමගින් කලාපීය සටහනෙහි ඉහළින්ම සිය රාජ්ය නාමය සටහන් කරගෙන සිටියි. අපූර්වත්වය එය නොවේ. ලොව දියුණුම හා ආර්ථික වශයෙන් බලවත්ම රටවල්වල ජනතාව අතරට පමණක් පැමිණිය හැකි යැයි බැලූබැල්මට පෙනෙන වඩාත් සතුටින්ම ජීවත්වන පුරවැසියන්ගෙන් සමන්විත රාජ්ය ලැයිස්තුවේ ඉහළම අංකයක් කොස්ටරිකාවට හිමිව තිබීමයි. යුරෝපීය, උතුරු ඇමෙරිකානු සහ ඕස්ටේ්රලියානු නාම අතර ඇති එකම ලතින් ඇමරිකානු රාජ්ය නාමය කොස්ටරිකාවයි.
කොස්ටරිකාව මේ පෙරළිකාර ඉදිරි ගමන පැමිණ ඇති ආකාරය විමසමින් ස්වයං-විවේචනාත්මකව අපේ ‘කිරියෙන් පැණියෙන් ඉතිරෙන’ අනාගත පැතුම් දෙස විමසන්නට ඔබට ආරාධනා කරනු කැමැත්තෙමි. සමකාසන්න රාජ්යයක් වන කොස්ටරිකාව 2021 වන විට පූර්ණ වශයෙන් ප්ලාස්ටික්වලින් සහ කාබන්වලින් නිදහස් රාජ්යයක් වීමට සූදානම් බවට තොරතුරු එම සෙවීම දී ඔබට හමුවනු ඇත. කෘෂිකර්මාන්තය ද පෙරමුණේ තබමින් වඩාත් ඵලදායී කාර්මික නිෂ්පාදන කරා එළඹ වාර්ෂිකව දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය ඩොලර් බිලියන ගණනින් ඉහළ නංවා ගන්නා එම රාජ්යය, ස්වකීය වනගහනය, පරිසරය, ජෛව විවිධත්වය යනාදිය ගැන දැඩිව අවධානය යොමු කරමින් පාරිසරික සංචාරක ව්යාපාරය දෙස අවධානය යොමු කර ඇති අයුරු ද හඳුනාගනු ඇත.
දැන් අපිට අපේ 2025 හෝ 2030 තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්කවල මේ කලාප වෙත අවධානයන් දක්වමින් ප්රතිතර්ක ගොනු කළ හැකි ය. යටකී‘සංවර්ධන ඉලක්ක’ සාක්ෂාත් කරගැනීමට අප ද පිඹුරුපත් සකසා අවසන් බව ද, ලෝක සංවිධාන හා ආර්ථික සහයෝගිතාකරුවන් ඒ පිළිගෙන ඇති බව ද දැක්විය හැකි ය. එහෙත්, අප අපේ ඉලක්ක කරා ගමන් කරන්නේ කා සමගින් ද? ඒ ඉලක්ක ඉටු කරගන්නට, යථාවාදී අයුරින් ඒ සඳහා තරග වදින්නට අපේ පුරවැසි ප්රජාව සූදානම් ද?
අප අතහැර ඇති, කොස්ටරිකාව වැඩිම අවධානය දී ඇති කලාපයන් වෙත අපේ අවධානය යොමු වනු ඇත්තේ මේ සාකච්ඡාව ආරම්භ කළ පසු ය. 4.4ක් වන ලෝක සාමාන්ය අගය පරයමින් 6.9%ක දළ ජාතික නිෂ්පාදිත අගයක් අධ්යාපනය සඳහා වෙන් කර ඇති කොස්ටාරිකාව වඩාත් සබුද්ධික පුරවැසි ප්රජාවක් සමග, ගැඹුරු සාමූහික විඥානයක්, සාමූහික පරිකල්පනයක් සහිතව අනාගත සිහින වෙත එළඹ ඇති බව ය. කොස්ටරිකාව පොදු එකඟතාවක් මත සිය හමුදාව විසුරුවා හැර ඇති රාජ්යයකි. අනෙකා සැක කිරීම වෙනුවට අනෙකාට ආදරය කිරීම හා විශ්වාස කිරීම පිළිගෙන ඇති එරට පුරවැසියා යුද්ධය, ගැටුම, අර්බුදය පිළිබඳ වන භීතීන් සිය මනසින් පසෙක තබා ඇත. වඩාත් දියුණු සංස්කෘතික ක්රියාපිළිවෙත් වෙත යොමු වෙමින් මනසින් ද පොහොසත් ප්රජාවක් තනා ගනිමින් සිය පුරවැසි ප්රජාවේ මානසික සෞඛ්යය දියුණු තලයක් කරා රැගෙන විත් ඇත. සංතුෂ්ටිදායක ප්රජාවක් අනාගත සිහින වෙත වඩාත් කැමැත්තෙන් හා සාමූහිකව පිය ඔසවනු ඇති බව අපට උදාහරණ හමුවන්නේත්, අප ඒ හමුවේ වඩාත් පසුගාමී තැනක වන බව අපට පැහැදිලි වන්නේත් කොස්ටරිකාව විමසන විට ය.
අප සිංගප්පූරුව දකින්නේම එහි ඇති ආර්ථික පසුබිම පමණක් තේරුම් ගනිමිනි. ‘සල්ලි සියල්ල නොවන බව’ වටහාගත් විගම අපට අපගේ අර්බුදයට පිළියම් සෙවිය යුතු මාර්ගය පසක් වනු ඇත. ටියුෂන් මුදලාලිලා වෙත දරුවන් තබමින්, තරග පිටියකට ඔවුන් ඇද දමමින්, සංස්කෘතික මිනිසා නසා, හමුදා කඳවුරු හා හමුදා පුහුණු ගැන විශ්වාස තබමින්, සැකයෙන් හා බියෙන් ගැහෙමින් අපට දිනාගත හැකි අභිවෘද්ධියක් නැත.
සංස්කෘතික ජීවිතය මුණගැසෙන, නැගිය හැකි නව වසරක් වේවා! ■
■ ප්රියන්ත ෆොන්සේකා
