මුද්‍රිත වචනයේ බලය බිඳින්න බැහැ

මාලනී ගෝවින්නගේ

වසර 46ක පරිවර්තන කාර්ය තුළ ඔබේ ගමන්මඟ හඳුනාගත්තේ කෙසේද?
එහෙම දීර්ඝ කාලයක් මම පහුකරගෙන ආවා කියලා මතක් වෙන්නේත් දැනුයි. අපි හැම තිස්සේම ලෝකය දිහා පුළුල්ව බලන්න ඕනෑ. කිසි වෙලාවක ගෝත්‍රිකවාදී විය යුතු නැහැ. නිර්මාණකරුවා කියන්නේ ඉතා පුළුල් ක්‍ෂේත්‍රයක තම අණසක පතුරුවන කෙනෙක් මිසක් තෝරාගත් පිරිසකට පමණක් ආමන්ත්‍රණය කරන කෙනෙක් නෙමෙයි.
මගේ පළවන පරිවර්තනය වන “ෆොන්ටමාරා” බිහිවෙන්නේ 1972දී. ඊට පස්සේ මම කෘති රාශියක් පරිවර්තනය කළත් මාව හඳුනාගැනීමේ බලපත්‍රය වෙලා තියෙන්නේ ‘ෆොන්ටමාරා’යි. ඒ පරිවර්තනයෙන් පස්සේ මම ටික කාලයක් නිහඬව හිටියා. ඒ අතරේදී තමයිAlan Patonf.a Cry, The Beloved Country කෘතිය හමුවෙන්නේ. දකුණු අප්‍රිකානු අරගලය ගැන මුලින්ම ලියවෙච්ච සම්භාව්‍ය කෘතිය වන්නේ එයයි. ඒ පොත මම ‘හඬනු පෙම්බර දේශය’ ලෙස පරිවර්තනය කළා. එයත් ලාංකික පාඨකයන් ආදරයෙන් වැළඳගත්තා. ‘මගේ පිකාසෝ’ කෘතියත් එහෙමයි. ඊට පස්සේ මම චේගේ පොත් කිහිපයක්ම සිංහලට පරිවර්තනය කළා. ‘බොලිවියානු දින පොත’ හා චේගේ චරිතාපදානය ඒ අතර විශේෂයි. ‘රළ’, ‘තැනිතලාවේ දේවිතාවිය’ වැනි කෘති ඊට පස්සේ බිහිවුණා. ඒ වගේම කවිය සම්බන්ධයෙන් ‘කිවි හදට එබී බලන්,’ Rainer Maria Rilke කෘතිය වගේම තවත් පොත් කිහිපයක් මගේ අතින් බිහිවුණා. මට අවශ්‍ය පාඨකයන් සමග කරන ගනුදෙනුව විතරයි. එහෙම නැතුව මම කළ වැඩ හරහා මට බොරු වටිනාකමක් ලබාගන්න නෙමෙයි. මේ ටික හරි මම කිව්වේ ඔබේ ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් ලෙස විනා, මගේ වැඩ හුවාදැක්වීමේ අරමුණින් නෙමෙයි.

මේ සෑම පරිවර්තනයක් අතරේම ඔබේ නවතම පරිවර්තනය වන ‘සිංහ චාරිකා’ කෘතිය ඔබට වැදගත් වන්නේ කෙසේද?
ඒ පොත Lion – A Long Way Home කියන කෘතියේ පරිවර්තනයයි.Saroo Brierleyගේ පොත කියවපු හැටියේ මට පුදුමාකාර හැඟීමක් ආවා. එය ලස්සන වෘත්තාන්තයක්. ඒ වගේම හෘදයංගමයි. සාහිත්‍ය කෘතියක් කියලා කියන්න බැරිවුණාට සාහිත්‍ය කෘතියක් තරමටම එය ආකර්ෂණීයයි. මනුෂ්‍ය ප්‍රජාවට එයින් ලබා ගත හැකි දේ බොහොමයක් තියෙනවා. පරිත්‍යාගය, අත්හැරීම, අප්‍රතිහත ධෛර්යය, ඇතුළු මිනිස් ජීවිතයක් තුළ ගොඩනැගෙන විවිධ හැඟීම් හා ආකල්ප ඒ කෘතියේ නොඅඩුව තියෙනවා. තමාගේම කියලා දරුවෙක් හදා ගන්න පුළුවන්කම තියෙද්දී ඒ හැමදේම පැත්තකට දාලා දරිද්‍රතාව සමග ඉදිරියට යන ඉන්දියාවේ ඒ දරිද්‍රතාව ඇතුළේ ඉන්න දරුවෝ දෙන්නෙක් හදාවඩා ගැනීමට කිසියම් දෙමව්පිය දෙන්නෙක් උනන්දු වෙනවා නම් ඔවුන් ශ්‍රේෂ්ඨ පුද්ගලයන් දෙන්නෙක් වෙනවා. එහෙම මිනිස්සු අප අතරේ හරි අඩුයි. විශේෂයෙන්ම ඒ දරු දෙන්නට මව වන කාන්තාව මනුෂ්‍ය ප්‍රජාව අතරේ ශ්‍රේෂ්ඨ චරිතයක් නොවේද? ඒ චරිතයට මම ආදරය කරනවා. ගරු කරනවා. මේ පොතේ ප්‍රධාන චරිතය වන සරූගේ අම්මාව මම දකින්නේ, මට දැනෙන්නේ පුදුමාකාර විදියට. ඇත්තටම මේ පොතේ ප්‍රධාන චරිතය වන සරූට වඩා මම ආදරය කරන්නේ ඔහුව හදා ඩා ගන්නා ඕස්ටේ්‍රලියානු කාන්තාවට.
අපි හිතනවා බටහිර රටවල මිනිස්සු ආගමක්, සංස්කෘතියක්, සදාචාරයක් නැති මිනිස්සු කියලා. ඒ වගේම අපි හිතනවා අපේ රටේ මිනිස්සු තමයි ආධ්‍යාත්මික ගුණවගාවෙන් දියුණු සංස්කෘතික වුත් සදාචාරාත්මක වූත් මිනිස්සු කියලා. එහෙම නැහැ කියලා අපි අත්දැකීමෙන්ම දන්නවා. එන්න එන්නම අපි පිරිහෙනවා මිසක් මනුෂ්‍ය ප්‍රජාව තුළ අපි සැබෑ මිනිසුන් වශයෙන් ක්‍රියාකරන්නේ නැහැ. පරිත්‍යාගය වගේම අත්හැරීම අපි ළඟ ඇත්තේම නැහැ. ඒ අතරේ මේ ඔස්ටේ්‍රලියානු මධ්‍යම පන්තික අම්මා හා තාත්තා හැම දෙයක්ම උපේක්‍ෂා සහගතව බාරගන්නවා. ඒ අතරත් ඕස්ටේ්‍රලියානු අම්මාගේ සිතුවිලි සමුදාය හා ජීවිතය සම්බන්ධයෙන් ඇය දරන ආකල්පය ඉතා විශිෂ්ටයි. එහෙම නොවුණා නම් සරූගේ ජීවිතය සම්පූර්ණයෙන්ම ඛේදවාචකයක් වෙන්න ඉඩ තිබුණා.

දරුවෙකු කුලවද්දා ගැනීම හෙවත් දරුකමට හදාගැනීම හෝ නැවත එම දරුවා තම සැබෑ මව්පියන් සොයා යාම සාමාන්‍ය සංසිද්ධියක්..
එවැනි අත්දැකීම් අපට තියෙනවා. නමුත් මේ සිද්ධියේදී එය සිදුවන්නේ එවැනි සාමාන්‍ය ආකාරයකට නෙමෙයි. ඒ නිසා තමයි මෙහි වැදගත්කම ඉස්මතු වෙන්නේ. ඒ දරුවා කුලවද්දා ගැනීමට ඉදිරිපත් වන මව හා පියා ඔස්ටේ්‍රලියාවේ ජීවත්වන සාමාන්‍ය පන්තියේ මිනිස්සු. ඔවුන් ධනපතියන් නෙමෙයි. ඒ වගේම ඒ අම්මා සරූ වගේම දුක්බර පරිසරයක හැදී වැඩුණු කෙනෙක්. එවැනි සාමාන්‍ය කෙනෙක් තවත් රටක දුප්පත් ළමයි දෙන්නෙක් හදාගන්නවා කියන තැනම විශේෂත්වයක් තියෙනවා. ඔවුන්ට අවශ්‍ය නම් ඔවුන්ගේම කියලා දරුවෙක් හදාගන්න තිබුණා. එහෙම නැත්නම් ඔස්ටේ්‍රලියානු දරුවෙක් හදාගන්න තිබුණා. නමුත් ඔවුන් තෝරාගන්නේ ඉන්දියානු දරු දෙන්නෙක්. මුලිකවම මෙහි ප්‍රධාන චරිතය වන සරූව ඔවුන් හදන්නේ තමන්ට අයිති කරගන්න නෙමෙයි. ඔවුන්ට හොඳ අධ්‍යාපනයක් දෙන්නේ ලොකු වෘත්තිය සුදුසුකම් ලබාගන්න නෙමෙයි. හොඳ යහපත් මනුෂ්‍යයෙක් නිර්මාණය කිරීමේ අදහසින් විතරයි. ඔවුන් කවදාවත් ඒ දරුවන්ව බොරු කියන්නේ නැහැ. ඈත්වෙලා යයි කියන බය ඔවුන්ට නැහැ. සරූ තම සැබෑ ඥාතීන් හොයාගෙන යන්න ආරම්භ කරන මොහොතේ පටන්ම ඔවුන් ඔහුට උදව් කරනවා. ඒ හැදූ අම්මාගේ ශක්තිය තමයි සරූට තියෙන්නේ. සරූගේ සැබෑ පරිසරය මෙන්ම සරූගේ මුල් තතු කිසිදෙයක් ඔවුන්ගෙන් වසන් කරන්නේ නැහැ. එය ඔහු ඔස්ටේ්‍රලියාවට රැගෙන ආ මුල් දිනයේම පටන් සිදුවන ක්‍රියාදාමයක්.

ඒ කියන්නේ..
සරූ ඔස්ටේ්‍රලියාවට එනකොට වයස අවුරුදු 5යි. මුල් දවසේ ඉඳන්ම ඔහුගේ කාමරේ සරසලා තියෙන්නේ ඉන්දියානු බඩුභාණ්ඩවලින්. ඇඳ ඇතිරිලි පවා ඉන්දියානු. කිසිවක් ඔස්ටේ්‍රලියානු දේ නෙමේ. ඒ කාමරේ දේව රූපයක් තියලා තියෙනවා. ඒ වගේම ඉන්දියාව පැහැදිලිව පෙනෙන්න සිතියමක් එල්ලලා තියෙනවා. මේ හැම දෙයක්ම කරන්නේ ඔහුට හුරුපුරුදු ගතියක් ඇතිකරන්න. ඒ වගේම තමයි ඕස්ටේ්‍රලියාවේ වෙසෙන වෙනත් පවුල් විසින් කුලවද්දාගත් ඉන්දියානු දරුවන් බලන්න ඔහුව අරගෙන යනවා. ඒ අනුව ඒ ඔස්ටේ්‍රලියානු අම්මාටත්, තාත්තාටත් ඉන්දියානු සරූව කළු සුද්දෙක් කරන්න ඕනෑ වුණේ නැහැ. ඔන්න ඔතැන තමයි අපේ හා ඒ මිනිස්සු අතර තියෙන වෙනස පැහැදිලි වෙන්නේ.
අපේ අය දරුවෝ හදාගන්නවා. හැබැයි ඒ දරුවන්ගෙන් ඒ ගොල්ලන්ගේ අතීතය වසන් කරලා තියෙනවා. තමන්ගේ දෙමව්පියන්ව නැවත හොයාගෙන යයි කියන බයෙන් ජීවත්වෙනවා. ඒ නිසා මුල් දවසේ ඉඳන්ම ඒ දරුවාව තමන්ගේ තනි අයිතිය යටතේ හදාගන්න බලනවා. බොහෝ දෙනා දරුවෙක්ව හදාගන්නේ තමන්ට දරුවෝ නැති හින්දා. තමන්ගේ පැලැන්තියේ ආරක්ෂා කර ගනිමින් තමන්ගේ ධනය ආරක්ෂා කරගැනීමට තියෙන වුවමනාව තමයි ඒ අයට තියෙන්නේ. ඒ නිසා ඒගොල්ලෝ හදාගන්න දරුවාට ඉහළම සැපසම්පත් දෙනවා. හැබැයි එහෙම හැදෙන ගොඩක් දරුවෝ කරන්නේ තියෙන දේපළ ටික ලියාගෙන හදාගත්ත දෙමව්පියන්ව මහලු මඩමකට හරි අනාථ නිවාසයකට හරි දාන එකයි. නමුත් මේ කිසිම දෙයක් අපි මේ කතාකරන චරිතයේදී සිදුවෙන්නේ නැහැ. සරූත් කවදාවත්ම ඒ දෙමව්පියන්ගේ හිත් රිදවන්නේත් නැහැ.

සරූ නැවතත් තම මුල් පවුල සොයායාමද විස්මයජනක අත්දැකීමක්.
ඔව්. ඔහු පළමුව ඉන්දියාවේ ළමා නිවාසයකට යැවෙන්නේ තම සහෝදරයා සමග දුම්රිය ස්ථානයකට පැමිණීමෙන් අනතුරුව සහෝදරයා මගහැරී යාමෙන්. ඉන්දියාව කියන්නේ ඉතා විශාල රටක්. සරූ නැතිවෙන දුම්රිය ස්ථානය ග්‍රාමීය දුම්රිය ස්ථානයක්. ඒ නිසා එවැනි ස්ථානයක් නැවත සොයාගැනීමටද ගැටලුවක්. ඒ වගේම ඔහුට ඒ සම්බන්ධව තියෙන්නේ පොඩි මතකයක් විතරයි. නමුත් ඔස්ටේ්‍රලියාවට පැමිණි වසර විසි පහකට පසුව නැවතත් ඔහු ඒ පිළිබඳව විමසිලිමත් වෙලා විපරම් කරනවා. අන්තර්ජාලය ඒ සඳහා ඔහුට දායක වෙනවා. ඔහුගේ හිතේ ඇදිලා තියෙන අම්මාගේ රූපේ හොයාගෙන යන්න ඔහු සෑහෙන කාලයක් වෙහෙසෙනවා. ඒ වගේම ඔහුගේ මනසේ ඇඳිලා තියෙන ඔහුගේ සහෝදරයා හෙවත් ගුඞ්ඩු දකින තුරු ඔහුට ඉවසුම් නැතිවෙනවා. නමුත් අවසානයේ ඔහු මුල් පවුල වෙත එනකොට ගුඞ්ඩු මියගිහින්. එය ඔහුගේ හදවතට දරාගන්න බැරිවෙනවා. ඒව වාගේම මේ තොරතුරු මෙහෙම සිදුවෙනකොට හදාගත්ත ඔස්ටේ්‍රලියානු අම්මාගේ හිත රිදෙයි කියන අදහස ඔහුගේ හදවතට දැනෙනවා. හදාගත්ත තාත්තාගේ හිත රිදෙයි කියලා ඔහුට හිතෙනවා. නමුත් ඔහුට තම සැබෑ මව හා පවුලේ අනෙකුත් සාමාජිකයන් සොයායාම නවත්වන්නත් බැහැ. සරූ මේ තත්ත්වයන් දෙක ඉතා හොඳට සමබර කරනවා. එය හරිම සංවේදීයි. ඒ නිසා තමයි මම ලියුවේ එය ‘අපූර්ව මිනිසෙකුගේ සංවේදී දිගු ගමනක පිය සටහන්’ කියලා. පොත කියවන ඔබට ඒ චාරිකාවේ සංවේදිතාව දැනෙයි. හැබැයි එය චරිතාපදානයක් නෙමෙයි. මතක සටහන් ඇසුරෙහි බිහිවන්නක්.

ඔබගේ මෑතකාලීන පරිවර්තන කිහිපයක්ම බිහිවුණේ මතක සටහන් ඇසුරෙහි වීම කැපීපෙනෙන ලක්ෂණයක්. එවැනි රචනාවලට ඔබ වැඩි රුචියක් දක්වන බව පෙනෙනවා.
එතැන තියනේනේ මතක සටහන්වලට ප්‍රිය කිරීමම නෙමෙයි. ඒ චරිතවලින් අපිට උකහාගන්න පුළුවන් මොනවාද කියන එකයි. මිනිසුන් විදියට අපිට අනුප්‍රාණය ලබන්න පුළුවන් චරිතද කියන එකයි. සරූගේ චරිතයේ මෙන්ම එහි එන හැම සිද්ධියකින්ම අපිට අපේ ජීවිත පිළිබඳ නැවත නැවත සොයාබැලීමට හැකිවෙනවා. මගේ ‘රළ’ පොතේ තියෙන්නේ සුනාමි ව්‍යසනයට අභීතව මුහුණ දීපු සත්‍ය චරිතයක් ගැනයි. ඒ ධෛර්යසම්පන්න බව, ආත්ම ශක්තිය පුදුමසහගතයි. එවැනි චරිතවලින් අපේ ජීවිතවලට ලබාගන්න පුළුවන් ආලෝකය ඉතා විශාලයි. ඒ වාගේම තමයි චේගේ චරිතය. ධනවාදී කඳවුරේ මිනිසුන් මොනවා කිව්වත් මට නම් චේ සිදුහත් කුමාරයා වගේ.
හැබැයි මේ චරිතවල සැබෑ ලක්ෂණ විනාශ කරන්නේ නැතුව අපි එය පරිවරත්නය කළ යුතුයි. පරිවර්තනයට භාජනය වන කෘතිය අපි පළමුව විඳිය යුතුයි. එවිට එය අපේ ජීවිතේ කොටසක් බවට පත්වෙනවා. ඊට පස්සේ පරිවර්තන කාර්යය පහසුවෙනවා. භාෂාව අභියෝගයක් වෙන්නේත් නැහැ. හැබැයි මම යාන්ත්‍රිකව පරිවර්තන කාර්යයෙහි යෙදෙන කෙනෙක් නෙමේ. ගොඩක් වෙලාවට මට පරිවර්තනය කිරීම සඳහා අවශ්‍ය පොත් සපයා දෙන්නේ ප්‍රකාශකයෝ. ඔවුන් දෙන හැම පොතක්ම මම පරිවර්තනය කරන්නෙත් නැහැ. ඔක්කෝටම ඉස්සෙල්ලා ඒ පොත මට දැනෙන්න ඕනෑ. පරිවර්තන කෘතියක ගලායාම ඇතිවෙන්නේ පරිවර්තනයට භාජනය කරන කෘතිය අපිට දැනෙන තරමට හා විඳින තරමටයි.
Lion – A Long Way Home කෘතිය ඇසුරෙන් චිත්‍රපටයක් පවා නිෂ්පාදනය වෙලා තියෙනවා. හරි ජනප්‍රිය චිත්‍රපටයක්. චිත්‍රපටයයි පොතයි දෙකම ඇසුරු කළ අය කියන්නේ මගේ පරිවර්තනය චිත්‍රපටයට වඩා ඉදිරියෙන් තියෙනවා කියලයි. ඒක මගේ දක්‍ෂකමකට වුණ දෙයක් නෙමෙයි. ඒක එහෙම වෙන්න ඕනෑ. මොකද මනුස්ස ජීවිතයේ ආධ්‍යාත්මික හරය වාගේම මනුෂ්‍ය හදවතට දැනෙන හැමදේම චිත්‍රපටයට අල්ලන්න බැහැ. කොතරම් තාක්‍ෂණය දියුණු වුණත් මුද්‍රිත වචනයේ බලය බිඳින්න බැහැ. මුද්‍රිත වචනය අතිශය ප්‍රබලයි. ඒ නිසා මගේ පොතේ කිසියම් සාර්ථකත්වයක් තියෙනවා නම් එය වචන හරහා බිහිවුණු සාර්ථකත්වයක් මිසක් එය මගේ පෞද්ගලික ජයග්‍රහණයක් නෙමෙයි.■

■ සුලෝචන වික්‍රමසිංහ