ජනාධිපති මෛත්රීපාල සිරිසේනට සම්බන්ධයක් ඇති බව අප විසින් මීට පෙර පෙන්වාදී ඇති හා ඔහු විසින් මුල්ම කැබිනට් පත්රිකාව ඉදිරිපත් කරන ලද ද්රවිකෘත ස්වභාවික ගෑස් ගබඩා කිරීමේ, ගෑස් නල මාර්ගයකට යටිතල පහසුකම් සැපයීමේ හා ගෑස් මිලදී ගැනීමේ ‘ස්විස් චැලෙන්ජ්’ නම් වූ ටෙන්ඩර් යෝජනාවට ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය මේ වන විට අභියෝග කර තිබේ.
විදුලිබල උත්පාදන ප්රසම්පාදන හා සංවර්ධන කටයුතු සඳහා ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් පත්කරන ලද මෙහෙයුම් කමිටුව විසින් මෙම අභියෝග කිරීම සිදුකර ඇති අතර එය 2019 ජනවාරි 02 දින සහිතව යවා ඇත්තේ විදුලිබල හා පුනර්ජනනීය බලශක්ති අමාත්යාංශයේ ලේකම්වරයා වෙතය. එහි පිටපත් ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ සභාපතිවරයාට, එහි අතිරේක සාමාන්යාධිකාරි (ව්යාපෘති) හා අතිරේක සමාන්යාධිකාරි (සම්ප්රේෂණ) වෙත යොමුකර තිබේ.
ඉහත සඳහන් ව්යාපෘතිය සම්බන්ධයෙන් එම කමිටුවේ නිරීක්ෂණ මේ ආකාරයට ඉදිරිපත් කර ඇති අතර එම කමිටුව විදුලිබල මණ්ඩලයේ සාමාන්යාධිකාරි ඇතුළු විවිධ අංශයන්ට අදාළ නියෝජ්ය හා අතිරේක සාමාන්යාධිකාරිවරුන්ගෙන් සමන්විත වී ඇත. ඇත්තටම එම කමිටුව ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ ඉහළ කළමනාකාර මණ්ඩලය යැයි හැඳින්වූවාට වරදක් නැත.
මෙම ස්විස් චැලෙන්ජ් යෝජනාව පිළිබඳව සන්සන්දනයක් හෙවත් කරුණු සලකා බැලීමක් කරන ලෙසට විදුලිබල හා පුනර්ජනනීය බල ශක්ති අමාත්යාංශ ලේකම්වරයාගෙන් ලැබුණු ඉල්ලීම අනුව එම කමිටුව 2018 දෙසැම්බර් 18 වැනිදා රැස්වී ඇති අතර එහිදී අමාත්යාංශ ලේකම්වරයා විසින් හා ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ සාමාන්යාධිකාරිවරයා විසින් එකිනෙකාට හුවමාරුකරගත් ව්යාපෘතියට අදාළ ලිපි හා ව්යාපෘති යෝජනාව සලකා බලා ඇත.
එම සලකා බැලීමෙන් පසුව සිය නිරීක්ෂණ වශයෙන් එම කමිටුව කරුණු කිහිපයක් අවධාරණය කරයි. ඉන් මුඛ්යම කරුණ වන්නේ ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 7ක් වැය වන මෙම ව්යාපෘතිය මේ රට තුළ සිදු කරන්නට යන විශාලම ව්යාපෘතිය බවයි. ඒ නිසාම ව්යාපෘතියේ අවදානම අවම කිරීම සඳහා අවශ්ය පියවර ගත යුතු බව එම කමිටුව අවධාරණය කරයි. ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 7ක් යනු රුපියලට සාපේක්ෂව ඇමරිකානු ඩොලරයේ අගය රුපියල් 180ක් ලෙස දල වශයෙන් සැසඳුවත් රුපියල් බිලියන 1260කි. තවදුරටත් සරලව කිවහොත් රුපියල් කෝටි 126000කි.
මේ අතිවිශාල මුදල වියදම් කරන්නට සිදුවන්නේ ශ්රී ලංකා රජයටය. ඒ සඳහා ජාත්යන්තර මූල්ය ආයතනයක් හෝ රටක් මූල්ය ආධාර සපයන්නේ නැත. එහෙත් අප මීට පෙර වාර්තා කර ඇති පරිදි මෙම යෝජනාව ජනාධිපතිවරයා විසින් මුලින්ම කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කරන අවස්ථාවේදී සඳහන් කර තිබුණේ මෙය රජයන් දෙකක් අතර හෙවත් කොරියානු හා ශ්රී ලංකා රජය අතර සිදුවන ව්යාපෘතියක් බවය. යෝජනාව ඉදිරිපත් කර ඇති ඉදිකිරීම් සමාගම කොරියානු රජයට අයත් සමාගමක් බවය. ව්යාපෘතිය සඳහා මුල්යාධාර කොරියානු එක්සිම් බැංකුවෙන් සපයන බවය.
එහෙත් ඒ සියලු සඳහන් කිරීම් ජනාධිපතිවරයා කර තිබුණේ කැබිනට් මණ්ඩලය නොමඟ යැවීම සඳහා පමණය. රංජිත් සියඹලාපිටිය හා සරත් අමුණුගම ඉදිරිපත් කළ දෙවන කැබිනට් පත්රිකාවෙන් ජනාධිපතිවරයාගේ ඒ බොරු සියල්ලම හැලී ගොස් තිබුණි.
මේ ස්වෙච්ඡා ව්යාපෘති යෝජනාව ඉදිරිපත්කළ SK E&S සමාගම එම යෝජනාව ලිඛිතව යොමුකර ඇත්තේ ජනාධිපති මෛත්රීපාල සිරිසේන වෙතය. හොරු, දූෂිතයෝ, ව්යාපාර කරන්නෝ වශයෙන් අන් අයට දෝෂාරෝපණය කරන ජනාධිපතිවරයා මේ කරන්නට යන්නේ එසේ මෙසේ ව්යාපාර කටයුත්තක් නොවේ. මෙය මෙතෙක් ලංකාවේ ව්යාපෘතියක් සඳහා වැය කිරීමට යන ඉහළම මිලය. එම මිල වැය කිරීමට යන්නේ ශ්රී ලංකාව මෙතෙක් අනුගමනය කළ ටෙන්ඩර් පටිපාටියට අනුව නොවේ. ජනාධිපතිවරයා විසින් අලුතෙන් හඳුන්වාදුන් ස්විස් චැලෙන්ජ් ක්රමය අනුවය. මෙහිත් රාජපක්ෂවරුන් චීනයෙන් ගෙනා ස්වෙච්ඡා ව්යාපෘති යෝජනාත් අතර වෙනසක් නැත. ඇත්තේ වෙනස්කම් දෙකක් පමණය. එකක් චීනය මෙන් රාජ්යයක් මේ සඳහා මුදල් නොයෙදවීමයි. අනෙක මේ ස්වෙච්ඡා යෝජනාවට ස්විස් චැලෙන්ජ් ක්රමය යටතේ වෙනත් පාර්ශ්වයන්ට අභියෝග කිරීමේ හැකියාව පැවතීමය. එහෙත් අප රට ශ්රී ලංකාව නම් වන නිසා ස්විස් චැලෙන්ජ් මෙරටදී ක්රියාත්මක වන්නේ භාගයටය. මෙම ව්යාපෘති යෝජනාව පිළිබඳව අභියෝග කරන්නැයි කියා පුවත්පත් දැන්වීම් පළකර ජාත්යන්තර ලංසු කැඳවා තිබුණද ලංසු ඉදිරිපත් කරන්නන්ට ව්යාපෘති යෝජකයාගේ මිල ගණන් ලබාදී තිබුණේ නැත. ඇත්ත වශයෙන්ම නිවැරදි ස්විස් චැලෙන්ජ් යෝජනා කැඳවීමකදී අභියෝග කරන්නේ ව්යාපෘති යෝජකයාගේ මිලටය. ඒ නිසා ශ්රී ලංකාවේ මේ ස්විස් චැලෙන්ජ් යෝජනා කැඳවීම් යනු කාගේ හෝ ස්වේච්ඡා යෝජනාවකට ව්යාජ විනිවිදභාවයේ සළුවක් පෙරවීම පමණය.
ලංවිම කමිටුව අවධාරණය කරන අනෙක් කරුණු අතර තවත් වැදගත්ම කරුණක් වන්නේ පාවෙන ගෑස් ගබඩා පර්යන්තය හා රටේ විදුලි බලාගාරවලට අවශ්ය ගෑස් මිලදී ගැනීම් වෙන වෙනම ව්යාපෘති දෙකක් ලෙස ක්රියාත්මක කළ යුතු බවය. නිශ්චිත ගෑස් ප්රමාණයක් මිලදී ගන්නා බව එකඟ වී හා එම ප්රමාණය ලබාගත්තත් නොගත්තත් එකඟ වූ ප්රමාණයටම මුදල් ගෙවීමේ ක්රමවේදය අහිතකර බවය. (මෙම ව්යාපෘතිය තුළදී නිශ්චිත ගෑස් ප්රමාණයේ ශ්රී ලංකාව මිලදී ගත යුතු අතර නැතිනම් ඒ සඳහා මුදල් ගෙවිය යුතුය.) ව්යාපෘති යෝජනාව තුළ සඳහන් කර ඇති කෙරවළපිටියේ මෙගාවොට් 300 බැඟින් වූ බලාගාර දෙක ඉදිකරනවාද නැද්ද යන්න තවම තීරණයකට එළඹ නැති බවත්, කැලණිතිස්ස චක්රීය බලාගාරයට ව්යාපෘති යෝජනාවේ සඳහන් ප්රමාණයේ ගෑස් ප්රමාණයක් අවශ්ය නැති බවත්, ශ්රී ලංකාවේ ඉදිරි ගෑස් අවශ්යතාව ව්යාපෘති යෝජනාවේ සඳහන් ප්රමාණය මෙන් 50%ක් පමණවිය හැකි බවත් එම නිරීක්ෂණවල දැක්වේ.
ගෑස් මිලදී ගැනීම සඳහා වසර 20ක ගිවිසුමක් ව්යාපෘතියෙන් යෝජනා කර ඇති බවත්, තව වසර දහයක් වැනි කාලයකදී මන්නාරම් ද්රෝණියෙන් ගෑස් ලබා ගැනීමේ ඉහළ විභවතාවක් පවතින බවත් එසේ වුවහොත් අපේම ගෑස් විදුලිබලාගාරවලට භාවිතයට ගත හැකි බවත් පෙන්වා දී ඇත.
එසේ ලෝකයේ අනෙක් සෑම රටක්ම පාහේ ගෑස් මිලදී ගැනීම හා ඒ සඳහා වූ යටිතල පහසුකම් වෙන වෙනම ව්යාපෘති වශයෙන් පවත්වාගෙන යන බවත් ලෝක බලශක්ති කවුන්සිලයේ ආසියා පැසිපික් හා දකුණු ආසියානු කලාපයේ උප සභාපති සිගෙරු මුරාකී 2018 නොවැම්බර් 15 දින කොළඹදී පැවැත්වූ අදහස් පළකිරීමකදීද ගෑස් මිලදී ගැනීම හා ඒ සඳහා යටිතල පහසුකම් යන්න වෙන වෙනම පවත්වා ගත යුතු ව්යාපෘති බව අවධාරණය කළ බවත් වැඩිදුරටත් සඳහන් කරයි.
මේ තොරතුරු පිළිබඳව අවධානය යොමු කිරීමේදී පැහැදිලි කරුණ වන්නේ විධායක ජනාධිපති නැමැති සිය බලය අත්තනෝමතිකව පාවිච්චි කරමින් ජනාධිපති මෛත්රීපාල සිරිසේන මේ රටට ඉතා අවාසිදායක අතිවිශාල ව්යාපෘතියක් ක්රියාක්මක කරන්නට යන බවය.
ඔක්තෝබර් 26න් ඇරඹි ඔහුගේ නීති විරෝධී ආණ්ඩු සමයේදී මේ ව්යාපෘතිය සඳහා විදුලිබල හා පුනර්ජනනීය බලශක්ති අමාත්යාංශය ටෙන්ඩර් කැඳවන්නේ ද ඒ නිසාය. ඒ පමණක් නොව බොහෝ අමාත්යාංශ ලේකම්වරුන් මාරු වෙද්දී නීති විරෝධී ආණ්ඩු සමයේත්, ඊට පෙරත් නීති විරෝධී ආණ්ඩුවෙන් පසුත් ආචාර්ය සුරේන් බටගෙ ාඩම එම අමාත්යාංශයේ ලේකම් ධුරයට පත්වන්නේ ජනාධිපතිවරයාගේ අතිවිශේෂ කැමැත්ත නිසා වන්නට පුළුවන.
අනෙක් විශේෂම කාරණය වන්නේ 19 වැනි සංශෝධනය යටතේ ස්වාධීන කොමිෂන් සභාවක් ලෙස ස්ථාපිත කර තිබූ ජාතික ප්රසම්පාදන කොමිසමට නව සාමාජිකයන් ව්යවස්ථාදායක සභාව අනුමත කර තිබියදීත් ජනාධිපතිවරයා පත් කර නොතිබීමය. අලුත් සාමාජිකයන් පත්කරන තෙක් පැරණි සාමාජිකයන් එම තනතුරුවල සිටියත් ජාතික ප්රසම්පාදන කොමිසමක් ලෙස ලැබෙන බරපතළ පැමිණිල්ලක් සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් කටයුතු කරනු ඇතැයි සිතිය නොහැකිය. ඒ නිසාම මේ අතිවිශාල ටෙන්ඩර් ගනුදෙනුවේ අවනඩුව වත්මන් ජාතික ප්රසම්පාදන කොමිසමට පැමිණිලි කළාට වැඩක් නැති බව ජනාධිපතිවරයා හොඳටම දන්නවා ඇත. ජනාධිපතිවරයාගේ සිතැඟි අනුව මෙම ව්යාපෘතියට අනුමැතිය ලැබෙන තෙක් ඒ අනුව ජාතික ප්රසම්පාදන කොමිසමට අනුමත කරන ලද සාමාජිකයන්ට පත්වීම් නොලැබෙනු ඇත.
මෙම ව්යාපෘති ගනුදෙනුව නිවැරදි කිරීම සඳහා දැනට පෙනෙන්නට තිබෙන්නේ එක් ක්රියාමාර්ගයක් පමණය. ඒ මේ ව්යාපෘතිය සඳහා ටෙන්ඩර් කැඳවීම නීති විරෝධි ආණ්ඩු සමයේදී සිදුවී ඇති බැවින් එය නැවැත්වීමට කැබිනට් මණ්ඩල තීරණයක් ගැනීම පමණය. එම යෝජනාව කැබිනට් මණ්ඩලයට ඉදිරිපත් කිරීමට විෂය භාර අමාත්ය රවී කරුණානායක සූදානම්ද? අපි බලා සිටිමු.■
කෝටි 12,6000 ජනපතිගේ ‘ස්විස් චැලෙන්ජ්’ අභියෝගයට ලක්වෙයි
- Advertisement -
