දෙසැම්බර් 21 වැනිදා සිට උතුරු පළාතේ ඇතිව තිබුණු ගංවතුර අතරේ දකින්නට තිබුණු තත්ත්වයක් වන්නේ මාධ්‍ය විසින් හා ජාතිකවාදී බලවේග විසින් හමුදාව ඇතුළු ආරක්ෂක අංශවල මැදිහත්වීම විශේෂ කාරණයක් සේ ඉස්මතු කර තිබීමයි. “තමන්ගේ බත්පත පවා අවතැන් දෙමළ ජනතාවට ලබාදුන් රණවිරු දෙවිවරු” යන හිසින් එක් මාධ්‍ය වාර්තාවක් පළ වී තිබුණි. යුද හමුදාවේ මාධ්‍ය අංශයද පෙර නොතිබූ උනන්දුවක් පෙන්වමින් ගංවතුරෙන් අවතැන් ජනතාවට සහන සැලසීමේ මෙහෙයුම්වලට අදාළ ඡායාරූප නිකුත් කරන්නට පටන්ගෙන තිබුණි. ඇතැම් මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබුණේ උතුරෙන් හමුදාව එළවා දමන්නට උත්සාහ කරන දෙමළ දේශපාලකයන් ගංවතුරේදී සහන සඳහා නොපැමිණි මුත් හමුදාව පැමිණි බවයි. හමුදාවේ මෙහෙයුම් සංහිඳියාවේ සංකේතයක් ලෙස අර්ථ ගන්වා තිබුණි.
එක් පුවතක් මෙසේ උපුටා දැක්විය හැකිය.
“ගංවතුරට හසුවූ ජනතාව බේරා ගනිමින්ද, ඒ ජනතාවට අවශ්‍ය ආහාර පාන, නවාතැන් පහසුකම් ඇතුළු සියලුම පහසුකම් ලබා දෙමින් සිටින්නේ රණවිරුවන් විසිනි. ඇතැම් රණවිරුවන් නිරාහාරව දින ගණනක් තිස්සේ අවතැන් වූ ජනතාව බේරා ගනිමින් සිටින බවද සඳහන්.
සිය බත් පත පවා අවතැන් වූ ජනතාවට ලබා දෙමින් ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීමට රණවිරුවන් කටයුතු කරමින් සිටීම සැමගේ ම ගෞරවයට ලක් විය යුත්තකි.
උතුරෙන් රණවිරුවන් ඉවත් කිරීමට උත්සාහ කළ සම්බන්ධන්, සුමන්දිරන් ඇතුළු දෙමළ දේශපාලකයන් තවමත් මෙම අවතැන් වූ ජනතාවට සහන සැලසීමට ඉදිරිපත් වී නැති අතර ඔවුන් වෙනුවෙන් සිය ජීවිත පරදුවට තබා කැපවී සිටින්නේ මානුෂීය ගුණයෙන් අනූන රණවිරුවන් පමණකි.”
ලේක්හවුස් ආයතනය ජාතිවාදය වැනි පටු ආකල්පවලට එරෙහිව පටන්ගත් බව කියන ‘රැස’ පුවත්පතේද මෙවැනි තර්ක දකින්නට තිබුණි. යුද සෙබළුන්ගේ කැපවීමේ තරම බොහෝ මාධ්‍ය ඉහළින් පෙන්වා තිබුණි. මේ මාධ්‍ය වාර්තා බැලූබැල්මට මානුෂීය ඒවාය. සාමයට සංහිඳියාවට අත වනන ඒවාය. එවැනි ලිපිවලින් අවිඥානිකවම හමුදා සෙබළුන් සිංහල ජනවර්ගයට අයිති කණ්ඩායමක් ලෙස අර්ථ ගන්වා තිබුණි. හමුදාව, ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය හමුදාව වෙනුවට ‘සිංහල’ හමුදාවක්යැයි අවිඥානික පිළිගැනීමක් සමඟ එවැනි වර්ණනා ලියැවී තිබුණී. ‘සිංහල’ හමුදාව දෙමළ මිනිස්සුන්ට අනුකම්පාවෙන් උදව් කිරීමත්, එය සංහිඳියාවට මාර්ගයක් බවත් ඔවුන් පෙන්වන්නට උත්සාහ කර තිබුණි.
කෙසේවෙතත් සිංහල හමුදා සෙබළුන් සහ දෙමළ ජනතාව අතර තිබුණු සම්බන්ධයේ ස්වභාවය මේ ජාතිකවාදීන් දන්නේ නැත. ඔවුන් පිළිගන්නා ආකාරයටම යුද හමුදාව තමන්ගේ රාජ්‍යයේ හමුදාව ලෙස පොදු පිළිගැනීමක් දෙමළ ජනතාව අතර නැත. හමුදාව රාජකාරී මට්ටමෙන් දෙමළ ජනතාව මත හිංසනය මුසු බලයක් පතුරුවා තිබුණි. එහෙත් සාමාන්‍ය හමුදා සෙබළුන් සහ සාමාන්‍ය දෙමළ ජනතාව අතර එදිනෙදා ගැටුමක් තිබී නැත.
යුද සමයේදී එල්ටීටීඊ යුද පෙරමුණේ සිටි සෙබළුන් හා යුද හමුදාවේ පෙරමුණේ සෙබළුන් අතර ගනුදෙනු තිබුණු බව ප්‍රසිද්ධ කතාවකි. දෙපැත්ත අතර වෙඩි හුවමාරු නොවෙන මොහොතක කෑම්බීම් පවා හුවමාරු වී ඇත.
උතුරට ගිය ගමන්වලදී ලියුම්කරුට සාමාන්‍ය දෙමළ ජනයා හා සාමාන්‍ය සෙබළුන් අතර මිතුරු බැඳීමක් දකින්නට ලැබුණු අවස්ථා බොහෝවිය. හොඳම උදාහරණය වන්නේ කිලිනොච්චියේ භාරතීපුරම්හි යුද හමුදා කඳවුරේ සෙබළුන් සහ ගම්වාසීන් අතර තිබුණු බැඳීමයි. භාරතීපුරම්හි සිටි ජනතාව අතරින් බහුතරය කළු ජූලියෙන් පසුව දකුණේ සිට උතුරට ගොස් පදිංචිවූ අයයි. ගමේ බොහෝ දෙනෙකුට සිංහලෙන් කතාකළ හැකිය. ඒ හමුදා කඳවුර පෞද්ගලික ඉඩම් මත ඉදිවූ එකකි. එසේ වුව ගම්වාසීහු කඳවුරේ සිටි සෙබළුන් සමග හිතමිතුරු සම්බන්ධයක් පැවැත්වූහ.
ඒ සම්බන්ධතා කෙසේ වෙතත් දෙමළ ජනයාගේ ඉඩම්වල ඇති හමුදා කඳවුරු ඉවත් විය යුතුය යන කාරණයේ වෙනසක් නැත. මීරියබැද්දේ දැවැන්ත නාය යාමක් සිදු වූ මොහොතේ මීරියබැද්දට සහන සේවා සඳහා හමුදා සෙබළුන් ගොස් තිබුණි. එහෙත් මීරියබැද්දේ හමුදා කඳවුරක් තිබුණේ නැත. අරණායක සහන කටයුතු සඳහා හමුදා සෙබළුන් ගියේ අරණායක හමුදා සෙබළුන් සිටි නිසා නොවේ. ලංකාවේ අනෙක් සියලු පළාත්වලට වඩා උතුරේ හමුදා කඳවුරු ප්‍රමාණය වැඩි ඇයි කියා පැනයක් ඇසුවහොත් එයට පිළිතුර වන්නේ ‘ආපදාවකදී සහන සැලසීමේ අවශ්‍යතාව’ නොවේ. එයට පිළිතුර වන්නේ මිලිටරි බලයෙහි සෙවණැලි උතුරු අහස මත තබාග ැනීමේ අවශ්‍යතාවයි.
ගංවතුර හා හමුදාව සම්බන්ධ මාතෘකාව පිළිබඳව මහාචාර්ය ලියනගේ අමරකීර්ති මෙසේ පවසයි.
“හමුදාව කියන්නේ රාජ්‍ය ආයතනයක්. ඒක රාජ්‍යයේ කොටසක්. ඒ ආයතනය කුමන පළාතක වැඩ කළත් වෙනසක් නැහැ. ඒත් උතුරේ වැඩ කරද්දී, ඒක විශේෂයෙන් අගය කරනවා නම් එතැන ගැටලු‍වක් තියෙනවා. හමුදාව දකුණේදී රාජකාරිය කරනවා, ඒත් උතුරේදී හුදු රාජකාරිය කිරීමකට එහා ගිය යුතුකමක් ඉටුකරනවා වගේ අර්ථයක් දෙන්න උත්සාහ කිරීම ගැටලු‍වක්. දකුණේදී රාජකාරිය කරනවා නම් උතුරේදීත් රාජකාරියම තමයි. දකුණේදී සුවිශේෂ රාජකාරියක් කරනවා නම් උතුරේදීත් සුවිශේෂී රාජකාරියක් තමයි.
උතුරේත් ඉන්නේ දකුණේ වගේම පුරවැසියන්. ඔවුන් දකුණේ විශේෂ අනුකම්පාවක් ලැබුණොත් විතරක් සහන ලැබිය යුතු පිරිසක් නෙවෙයි. අනෙක් පැත්තෙන් උතුරේදී රාජ්‍ය හමුදා විසින් හෝ වෙනත් ආයතන විසින් සහන ලබාදීම විශේෂ අනුකම්පාවක් නිසා සිද්ධවෙන දෙයක් විදියට අර්ථ ගැන්වීම භයානක තත්ත්වයක්. මොකද එහෙම වුණොත් ඒ සහන ලැබෙන්නේ විශේෂ අනුකම්පාව තියෙන තෙක් විතරයි. ඒ විශේෂ අනුකම්පාව නැතිවුණ දවසට වෙන්නේ මොකක්ද? ඒ නිසා රාජ්‍ය වගකීමක් ඉටු වෙන්න ඕනෑ ව්‍යුහය මත මිසක් අනුකම්පාව මත නෙවෙයි.”
සුනාමි සහන මණ්ඩලය පිහිටුවූ අවස්ථාව අනුකම්පාව නොමැති අවස්ථාව සඳහා උදාහරණයක් ලෙස සැලකිය හැකිය. සුනාමි සහන මණ්ඩලය පිහිටුවීමට එරෙහිව දකුණේ විශාල දේශපාලන ව්‍යාපාරයක් ඇතිවිය. ඒ තත්ත්වය සහ වත්මන් ගංවතුර තත්ත්වය පිළිබඳව ලංකා ගුරු සංගමයේ ප්‍රධාන ලේකම් ජෝසෆ් ස්ටාලින් මෙසේ අදහස් දැක්වීය.
“සුනාමිය ආපු අවස්ථාවේ උතුරේ ජනතාවට අවශ්‍ය සහන සේවා ලබාදීම සඳහා සුනාමි සහන මණ්ඩලයක් පිහිටුවන්න යෝජනා වුණා. ඒ වෙලාවේ සුනාමි සහන මණ්ඩලය පිහිටුවන්නට විරුද්ධව කතාකළ බලවේගයම තමයි අද උතුරේ ජනතාවට සහන සේවා ලබාදීමට හමුදාව මැදිහත්වීම අගය කරන්නේ. මේ කතාකරන අයට දෙමළ ජනතාවගේ ප්‍රශ්න අදාළ නැහැ. මිනිස්සුන්ට මොනවා වුණත් එයාලාට කමක් නැහැ. අද එල්ටීටීඊය නැහැ. උතුරේ ජනතාවට සහන ලබාදීම රජයේ වගකීමක්. ඒ රජයේ වගකීම ඉටු කිරීම ගැන අමුතුවෙන් කතාකරන්න දෙයක් නැහැ.
මීට පෙර ඉඳන්ම අපට දකින්න ලැබුණ‍ා ආපදා කළමනාකරණය පිළිබඳ රාජ්‍ය ආයතන විසින් ඉටුකළ යුතු වගකීම් හමුදාව විසින් කරන බව. හමුදාවේ සීමාව ඉක්මවා මෙවැනි කටයුතුවලට මැදිහත්වෙන බව. මේක සංස්කෘතියක් බවට පත්වෙලා තියෙනවා. අපි හිතන්නේ උතුරේදීත් දකුණේදීත් හමුදාව වැනි මිලිටරි ආයතනවලට වෙනත් රාජ්‍ය ආයතනවල වගකීම් පැවරීම හොඳ තත්වයක් නෙවෙයි. මේක ගෝඨාභය රාජපක්ෂලා ඇතිකළ සංස්කෘතියක්. දිසාපතිලා, ආණ්ඩුකාරවරු පවා හමුදාවෙන් පත්කරන තත්වයට ඔවුන් පත්වෙලා තිබුණා. මේ ආණ්ඩුවත් ඒක ක්‍රියාත්මක කරනවා.
මේ වෙද්දී දෙමළ ජනතාවගේ සැබෑ අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ අරගලය වහලා, හමුදාව විසින් සහන ලබාදීම ඉස්මතු කර පෙන්වන්න උත්සාහ කරනවා. දෙමළ ජනතාවට මේ වෙලාවේ මුහුණදෙන්න සිදුවෙලා තියෙන ආපදා තත්ත්වය ඔවුන්ගේ අරගලයටම එරෙහිව පාවිච්චි කරන්න උත්සාහ කරනවා. අප සිහිපත් කළ යුතුයි මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිවරයාට උතුරේ ජනතාව ඡන්දය ලබාදුන්නේ ඔවුන්ට තියෙන අතුරුදන්වූවන්, ඉඩම් අයිතිය, දේශපාලන බලය පිළිබඳ ප්‍රශ්න විසඳාගන්නට බව.”
දකුණට අයත් වෙනත් ප්‍රදේශවල ආපදා තත්ත්වයකදී හමුදාවේ සේවය ලබා ගත්තේය. එහෙත් වෙනත් රජයේ ආයතනවලින් ඉටු කළ වගකීම්ද විය. ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල, සංවර්ධන නිලධාරීන්, ග්‍රාම නිලධාරීන් ඉටු කළ වගකීම් තිබුණි. එහෙත් උතුරේ තත්ත්වය වෙනස්‍ ය. සිවිල් ආයතනවලින් ඉටුකළ වගකීම් බොහොමයක් මිලිටරි ආයතනවලින් පවරාගෙන තිබුණි.
සමස්තයක් ලෙස, උතුරේ ජනතාවගේ දේශපාලන අරගලය අවසාන වී නැත. ඔවුන්ගේ අනවරත අරගලය ඉදිරියට යයි. ඒ අරගලය මේ ගංවතුර නිසා අවසාන වෙන්නේ නැත. දේශපාලන ක්‍රියාකාරිකයෙකු වන විදර්ශන කන්නංගර ඒ ගැන මෙසේ කීය.
“උතුර පිළිබඳව ජාතිකවාදී කණ්ඩායම්වලට තියෙන දැක්මට මේ සිදුවීම සම්බන්ධ කරගැනීමක් තමයි සිද්ධවෙලා තියෙන්නේ. අපි සිහිපත් කරන්න ඕනෑ උතුරේ ජනතාවට තියෙන්නේ හමුදාව කියන ආයතනය එක්ක ප්‍රශ්නයක් නොවන බව. හමුදාව හෝ හමුදා සෙබළු කියන්නේ රාජ්‍යයේ එක් ආයතනයක් විතරයි. උතුරට තියෙන්නේ රාජ්‍ය බලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක්. උතුරට රාජ්‍ය බලය සඳහා ප්‍රමාණවත් ලෙස සහභාගි වෙන්න අවස්ථාවක් නැහැ. ඒක තමයි මූලික ප්‍රශ්නය. උතුරට එදත් අදත් තියෙන අරගලය ඒක. දේශපාලන අයිතිය පිළිබඳ අරගලය.
රජය ක්‍රියාත්මක කරන සුබසාධන කටයුතු පිළිබඳ ගැටලු‍වක් දෙමළ ජනතාවට නැහැ. ජනතාව හමුදාවේ මැදිහත්වීම ගැන තමන්ගේ අදහස් කියයි. හොඳ නම් හොඳයි කියලා කියයි. උදව් කළ කෙනෙක් ඉන්නවා නම් ස්තූති කරයි. ඒත් ඉන්පස්සේ ආයෙමත් ඔවුන් අර රාජ්‍ය බලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයට මුහුණදෙයි. ඔවුන් රාජ්‍ය බලය වෙනුවෙන් අරගල කරයි.
ඔවුන්ව ඝාතනය කරන්න හමුදාව පාවිච්චි කිරීම ගැන වෙනම සාකච්ඡාවක් තියේවි. ඒත් හමුදාව සිවිල් ජනතාවට සහන සැලසීමේ කටයුතු කිරීමට ඒක සම්බන්ධයක් නැහැ. උතුරේ ජනතාවට හමුදාව ගැන ආන්තික අදහසක් තියෙනවායැයි හිතන්න බැහැ. කොහොම වුණත් ලංකාවේ රාජ්‍යයට උතුරේ වුණත්, දකුණේ වුණත් ස්වාභාවික ආපදාවලට මුහුණදීමේ හැකියාවක් නැති බව පහුගිය කාලයේ සිදුවුණ ආපදාවලින් පැහැදිලි වුණා. ජාතිකවාදීන් විසින් රාජ්‍යය ආරක්ෂා කරගන්නට උත්සාහ කළත්, රාජ්‍යයේ අසමත්කම ඒ සිදුවීම්වලින් පැහැදිලි වුණා.”■
■ අනුරංග ජයසිංහ
