2018 වසර ගැන ආපසු හැරී බැලීමක්

ගෙවී යන 2018 වසර දෙස ආපසු බලන විට එම වසරේ සිදුවූ දේශපාලන වර්ධනයන් තීරණාත්මක ඒවාය. 2019 වසරේ දේශපාලන ගමන්මගේ දිසාවන් තීරණය කිරීමට තරම් ඒවා වැදගත් ඒවාය.
ඉන් පළමුවැන්න Unity Governmentයන නමින් හැඳින්වුණු යහපාලන සභාගය බිඳවැටීමයි. සභාගය දුර්වල වීම 2015 වසරේ මැද භාගයේ පටන්ම වරෙක සෙමිනුත්, තවත් වරෙක ශීඝ්‍රයෙනුත් සිදුවූවකි. 2017 වසරේ උත්සන්නවූ මහ බැංකු බැඳුම්කර වංචාව පිළිබඳ විවාදය, මෛත්‍රී-රනිල් දෙදෙනාගේ පුද්ගලික මෙන්ම දේශපාලන සම්බන්ධතාද බිඳවැටීමේ තීරණාත්මක සිදුවීම වූ බව පෙනේ. මෛත්‍රී හා ශ්‍රීලනිපය දේශපාලන වශයෙන් දුර්වල කිරීමට රනිල් සහ එජාපය ගත් ප්‍රයත්න, දේශපාලන බල තුලනයේ වෙනසක් ඇති කිරීමටද තුඩු දුන්නේය. එහි ප්‍රතිඵලය දකින්නට ලැබුණේ 2018 පෙබරවාරි මාසයේ පැවැත්වූ පළාත් පාලන මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේදීය. එම මැතිවරණ ව්‍යාපාරය තුළදී එජාපය හා ශ්‍රීලනිපය අතර තිබූ සන්ධානය බිඳවැටීමේ සියලු ලකුණු ප්‍රකාශයට පත්විය. පළාත් පාලන මැතිවරණයේදී එකිනෙකා දුර්වල කර ගැනීම, යහපාලන සන්ධාන ආණ්ඩුවේ ප්‍රධාන පාර්ශ්ව පක්‍ෂ දෙකේ නායකයන්ගේ ක්ෂණික අරමුණ විය. අන්තිමේදී සිදුවූයේ දෙපාර්ශ්වයටම පරාජයන් අත්පත් කර දෙමින්, අලුත පිහිටු වූ ශ්‍රී ලංකා පොදු ජන පෙරමුණ නොහොත් පොහොට්ටු පක්‍ෂය විශාල ජයග්‍රහණයක් ලබා ගැනීමයි.
මේ අනුව මෙම වසරේ පෙබරවාරි මාසයේ පැවැත්වුණ පළාත් පාලන මැතිවරණය කාරණා තුනක් නිසා තීරණාත්මක වශයෙන් වැදගත් එකක් විය. පළමුවැන්න, යහපාලන සන්ධාන ආණ්ඩුවේ බිඳී විසිරී යෑම යළි පිළිසකර කළ නොහැකි ලෙසින්, එහි ප්‍රධාන පක්‍ෂ දෙක දේශපාලන වශයෙන් දෙපැත්තට ගමන් කරන දෙමංසන්ධියකට අවතීරණ වීමත්ය. ඉන් පසු පෙනුණේ ජනාධිපති මෛත්‍රී තමන් තෝරාගත් අලුත් මාවතේ වේගයෙන් ගමන් කරන බවයි.
දෙවැනි ප්‍රතිඵලය නම්, පොහොට්ටුව පක්‍ෂය ශක්තිමත් දේශපාලන බලවේගයක් ලෙස කෙටි කාලයක් තුළදී මතු වීමයි. එය ලංකාවේ පක්‍ෂ ක්‍රමය සම්බන්ධ අලුත් අත්දැකීමක් විය. සාමාන්‍යයෙන් දේශපාලන පක්‍ෂයක් එවැනි ජයග්‍රාහී තත්ත්වයකට පත්වීමට දශක ගණනාවක් ගනී. එහෙත් පොහොට්ටු පක්‍ෂයට එම ගැටලුව නොතිබුණි. එයට හේතුව ජනාධිපති සිරිසේන මහතා නායකත්වය දුන් ශ්‍රීලනිපයේ සහ පොදුජන සන්ධානයේ සාමාජිකයන් සහ ඡන්දදායකයන් අතිබහුතරය, මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතා නිල නොවන ලෙස නායකත්වය දුන් පොහොට්ටු පක්‍ෂය වෙතට සමූහ වශයෙන් මාරු වීමයි. පළාත් පාලන මැතිවරණය, රාජපක්‍ෂ පවුලේත්, මහින්ද රාජපක්‍ෂ මහතාගේත් දේශපාලන ශක්තිය, කිසිදු හානියකින් තොරව පවතින බවටද සාක්ෂියක් විය. ඉක්මණින් සහ ඕනෑම ආකාරයකින් ආණ්ඩු බලය ලබා ගැනීමේ විජිගීෂාව රාජපක්‍ෂ පවුලේ සහ ඔවුන්ගේ කිට්ටු අනුගාමිකයන්ගේ සිත්වලට තදින්ම පැමිණියේ මෙම පළාත් පාලන මැතිවරණ ප්‍රතිඵලවලින් පසුව බව, පසුගිය මාස කිහිපය තුළ සිදුවූ දේශපාලන සිදුවීම් ගැන පසු ආවර්ජනා කරන කෙනෙකුට පෙනෙනු ඇත.
තුන්වැනි ප්‍රතිඵලය නම්, රාජපක්‍ෂ පවුල සහ පොහොට්ටු පක්‍ෂය සමග දේශපාලන සන්ධානයක් ඇති කර ගැනීමට ජනාධිපති මෛත්‍රී තීරණය කර, ඒ සඳහා තීරණාත්මක පියවර කිහිපයක්ම ගැනීමයි. ඔක්තෝබර් 26දාට පසු මෛත්‍රී කළ කථා කිහිපයකින්ම පළාත් පාලන මැතිවරණ ප්‍රතිඵලවලින්, මෛත්‍රීගේ දේශපාලන අනාගතය ගැන ඔහු කළ ගණන් බැලීම්වලට ඇති කළ බලපෑම ගැන සෑහෙන දුරකට ප්‍රබල අනුමාන ගණනාවක්ම ඇති කර ගැනීමට ප්‍රමාණවත් ඉඟි ලැබේ. ඒ ආශ්‍රිතව කෙනෙකුට පහත සඳහන් ප්‍රවාදය ගොඩ නැගිය හැකිය.
පළාත් පාලන මැතිවරණයෙන් මෛත්‍රීගේ ශ්‍රීලනිපයත්, එක්සත් ජනතා නිදහස් සන්ධානයත් ලැබූ දැවැන්ත පරාජයෙන්, මෛත්‍රීට නිසැකවම පෙනෙන්නට තිබුණු යථාර්ථය නම්, තනියම ගියහොත් ඔහුගේ දේශපාලන අනාගතය 2019 ජනාධිපති මැතිවරණයෙන් පසු දුක්ඛිත අවසානයකට පැමිණීමේ අනතුර තිබීමයි. ඔහු ඒ වන විට සිටියේ ප්‍රධාන දේශපාලන බලවේග දෙක වන එජාපය සහ මහින්ද පාර්ශ්වය යන දෙගොල්ලන්ම සමග තිබුණු ප්‍රතිවිරෝධතා ඉතා තියුණු කරගෙනය. ප්‍රබල සතුරු පාර්ශ්ව දෙකකට මැදිවී, තම දේශපාලන අනාගතය තීරණාත්මක ලෙස අවිනිශ්චිත වී දේශපාලන වශයෙන් විශ්‍රාම ගැනීමේ විකල්පය මෛත්‍රී ඉදිරිපිට තිබුණේ නැත. ආරක්ෂිත අනාගතයක් සඳහා ඔහු තෝරාගත් විකල්පය, තම ප්‍රධාන දේශපාලන ප්‍රතිවාදියා වූ මහින්ද පාර්ශ්වය සමග යළි සන්ධානගත වීමයි. ඔක්තෝබර් 26 දාත් ඉන් පසුවත් සිදුවූ සියලු සිදුවීම්වල අර්ථය සහ තර්කණය හඳුනා ගැනීමට අපට මෙම අනුමානය බෙහෙවින් ප්‍රයෝජනවත් වේ.
2018 වසරේ සිදුවූ දෙවැනි වැදගත් වර්ධනය ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඉරණම සහ අනාගතය පිළිබඳ ගැටලුව දේශපාලන ගැටුමේත්, විවාදයේත් අතිශය තීරණාත්මක තේමාව බවට පත්වීමයි. මේ දෙය සිදු කිරීමේ පුරෝගාමීන් වූයේ මෛත්‍රී, මහින්ද සහ ඔවුන්ගේ කිට්ටු දේශපාලන සගයන්ය. මේ වසරේ අගෝස්තු මාසයේ පමණ පටන්, සංයුක්ත ස්වරූපයක් ගන්නට පටන් ගත්තේ යැයි සිතිය හැකි මෛත්‍රී-මහින්ද පාර්ශ්ව දෙකේ දේශපාලන උපාය මාර්ගික න්‍යාය පත්‍රය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඉරණම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයට කෙලින්ම බලපෑ බව, ඔක්තෝබර් 26 දා මුදුන්පත් වූ ක්‍රියාවලිය දෙස ආපසු හැරී බලන විට කෙනෙකුට පෙනේ. භාරකාර ආණ්ඩුවක් සැදීම පිළිබඳව සැප්තැම්බර් මාසයේ ගනු ලැබූ අසාර්ථක ප්‍රයත්නයෙන් පෙනුණේ එම දෙපාර්ශ්වයේ ක්ෂණික න්‍යාය පත්‍රයේ තිබුණු ප්‍රධාන අරමුණක් නම් පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක් ඉක්මණින් පැවැත්වීම බවයි. භාරකාර ආණ්ඩුව පිහිටුවීමේ ක්ෂණික අරමුණු තුනක් තිබෙන්නට ඇති බවද අනුමාන කළ හැකිය. පළමුවැන්න, එජාපය ආණ්ඩු බලයෙන් පහ කිරීමයි. දෙවැන්න, මෛත්‍රී-මහින්ද පාර්ශ්ව දෙකේ එකතුවෙන්, මෛත්‍රී ජනාධිපති ලෙසද, මහින්ද අගමැති ලෙසද භාරකාර සභාග ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමයි. තුන්වැන්න, එජාපයේ මෙන්ම එජනිදහස් සන්ධානයට සම්බන්ධ අනෙක් පක්‍ෂවල කොටස්ද භාරකාර සභාග ආණ්ඩුවට සම්බන්ධකර ගෙන පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර මහමැතිවරණය ඉහළින් දිනීමේ අරමුණ ඇතිව දෙසැම්බර් අගදී හෝ ජනවාරි මුලදී පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක් පැවැත්වීමයි. සමහර විට 2019 අගදී පැවැත්වීමට නියමිත ජනාධිපතිවරණයේදී අලුත් සන්ධානයේ අපේක්‍ෂකයා ලෙස ඉදිරිපත් වී තවත් ධුර කාලයකට ජනාධිපති වීමේ අදහසක්ද මෛත්‍රීගේ ගණන් බැලීම්වල තිබෙන්නට ඇත.
කිසියම් හේතුවක් නිසා භාරකාර ආණ්ඩුවක් පිහිටුවීමේ වැඩ පිළිවෙළ ඔක්තෝබර් මැද වන විට බිඳ වැටිණ. මෛත්‍රී මහින්ද සන්ධානය ගොඩනොගැනීමේ සංඥාද නොයෙක් පැතිවලින් මතු වෙමින් තිබිණ. ඔක්තෝබර් 26 සිකුරාදා සැන්දෑවේ රනිල් වික්‍රමසිංහ අගමැති ධුරයෙන් ඉවත් කිරීම සහ ඒ සැණින්ම මහින්ද අගමැති ධුරයට පත් කිරීම යන විමතිය දනවනසුලු කාර්යයන් දෙක ජනාධිපති මෛත්‍රී කෙළේ මේ පසුබිම තුළයි. ඉන් සතියකට පසු පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා මහමැතිවරණයක් කැඳවීම, ඊට පෙර මාස දෙකක කාලයක් තුළ මෛත්‍රී සහ ඔහුගේ සගයන් ගොඩනගාගෙන තිබුණු දේශපාලන උපාය මාර්ග ක්‍රියාවලියක උච්චස්ථානය විය.
ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඉරණම පිළිබඳ කරුණ ඉදිරියටම පැමිණියේ ඔක්තෝබර් 26 දා සහ නොවැම්බර් 02 දාය. එය එසේ වූයේ ජනාධිපති මෛත්‍රී කළ මේ ක්‍රියා දෙකම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව හිතුවක්කාර ලෙස උල්ලංඝනය කිරීමක් වූ නිසාය. අගමැති නිලයෙන් ඉවත් කිරීම, අලුත් අගමැතිවරයෙකු පත් කිරීම සහ පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැරීම යන දේශපාලන වශයෙන් අතිශයින්ම තීරණාත්මක අවස්ථා තුනෙහිදීම ව්‍යවස්ථාවේ ප්‍රකාශිත සහ පැහැදිලි විධිවිධාන ජනාධිපතිවරයා විසින් උල්ලංඝනය කරනු ලැබීම, නිදහසින් පසු ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට එල්ලවූ සෘජු ප්‍රහාර පිළිබඳ කෙටි ලැයිස්තුවට එකතුවිය. මේ පිළිබඳව පුළුල් සාකච්ඡා සහ විග්‍රහ ‘අනිද්දා’ පත්‍රයේ පළවූ නිසා ඒවා යළි ප්‍රකාශ කිරීම අවශ්‍ය නැත.
අපේ සාකච්ඡාවට වැදගත් කරුණු කිහිපයක් පමණක් මෙතැනදී මතු කිරීමට වටී. පළමුවැන්න නම්, ලංකාවේ දේශපාලනය අස්ථාවර අවධියකට පාත්‍ර වී තිබෙන්නේය යන්නයි. දේශපාලනය ස්ථාවර තත්ත්වයකට ගෙන ඒමේ විභවතාව හිමිව තිබූ මෛත්‍රී රනිල් සන්ධානය, ඒ අවස්ථාව වගකීම් විරහිතව පැහැර හැරීම ගැන මේ නායකයන් දෙදෙනාම වගකිව යුතුය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ස්ථායී කිරීමේ වගකීම හිමි දේශපාලන නායකත්වය දුර්වල නායකත්වයක් වීම, අප රටේ පුරවැසියන් කණස්සල්ලෙන් හෝ පිළිගත යුතු යථාර්ථයක් වී තිබේ. 2018 වසරේදී මෙම දේශපාලන යථාර්ථය, මෙරට පුරවැසියන් ඉදිරියේ දිග හැරුණේ ඔවුන්ටද දේශපාලන ෂොක් ටී්‍රට්මන්ට් යැයි කිවහැකි අත්දැකීම්ද ලබා දෙමිනි.
2018 වසරේදී සිදුවූ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට බලපාන අනෙක් වර්ධනය නම් සිංහල සමාජයේ නිර්-ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අධිකාරවාදී සන්ධානය, ශක්තිමත් වී බලමුළු ගැන්වීමයි. ඔක්තෝබර් 26 දා පටන් ගත් ක්‍රියාවලියට ජනාධිපති මෛත්‍රීට දේශපාලන ධෛර්යය ලැබුණේ මෙම සන්ධානයද වෙතිනි. රාජපක්‍ෂ ව්‍යාපෘතිය පිටුපස තිබෙන මෙම සන්ධානය 2019 වසරේ ලංකාවේ දේශපාලනයේ තීරණාත්මක කාර්යයක් ඉටුකරනු ඇත. එයට මුහුණ දීමට රනිල් සහ එජාප පෙරමුණට හැකිවනු ඇත්ද යන්න තවම පැහැදිලි නැත.
ලංකාවේ සමාජයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී බලවේග සහ පුරවැසි කණ්ඩායම් අතර පවත්නා ප්‍රජාතන්ත්‍රීය දේශපාලන පිබිදීම 2018 වසරේ ප්‍රකාශයට පත්වූ ඉතාම වැදගත් දේශපාලන ප්‍රවණතාවකි. එය වනාහි 2014-2015 වසර තුළ පිබිදී, ඊට පසු නිද්‍රාවට වැටුණු පුරවැසි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාකාරිත්වය පුනරුජ්ජීවනය ලැබීමකි. මෙම බලවේගවලට 2019 වසරේදී මුහුණ දෙන්නට ලැබෙන අභියෝගයක් වන්නේ එම ක්‍රියාකාරිත්වය, රාජපක්‍ෂවාදී අධිකාරවාදී සන්ධානයට එරෙහිවත්, එජාපයෙන් ස්වාධීනවත් ඉදිරියට ගෙනයාමයි. එජාපයේ ඇති තුනී සහ දුර්වල ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී න්‍යාය පත්‍රය, අනෙක් කඳවුරෙන් එන අධිකාරවාදී, ජාතිවාදී සන්ධානයට මුහුණදීමට තරම් ශක්තිමත් එකක් නොවේ. දේශපාලන බලවේගයක් ලෙස එජාපය දුර්වල බලවේගයකි. ඊළඟ මැතිවරණවලින් පරාජය වුවහොත්, අභ්‍යන්තර අර්බුදවලට මුහුණ දෙන එජාපයේත්, එජනි සන්ධානයේත් කොටස් මෛත්‍රී-මහින්ද සන්ධානය සමග එකතු වීම වැළැක්වීමට තරම් අභ්‍යන්තර ශක්තියක් එජාපයට නැත.
ඔක්තෝබර් නොවැම්බර් අර්බුදය වෙතින් පැන නැග ඇති එක් දේශපාලන ශක්‍යතාවක් වන්නේ, ජවිපෙ – ටීඑන්ඒ නායකත්වයෙන් අලුත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සන්ධානයක් ගොඩ නැගීමයි. එහෙත් ඒ සඳහා අවශ්‍ය නිර්භීතභාවය, එම දෙපාර්ශ්වයටම තිබේද යන්න තවමත් පැහැදිලි නැත. එසේ වුවත් නත්තල් සහ ජනේරු නිවාඩුවෙන් පසු කොළඹට පැමිණෙන එම බලවේග දෙකේ නායකයන් එම විකල්පය ගැන බැරෑරුම් සාකච්ඡාවක් තම සංවිධාන ඇතුළත ආරම්භ කරන්නේ නම් ඉතා වැදගත් වනු ඇත. එවැනි විකල්ප සන්ධානයකට දේශපාලන වශයෙන් පිබිදී සිටින විශාල පුරවැසි පිරිසකගේද සහාය ලැබීමට හොඳටම ඉඩ තිබේ. එවැනි වර්ධනයක්, ලංකාවේ දේශපාලනය අන්ධකාරයට යළි වැටීම වැළැක්වීමේ තීරණාත්මක සාධකයක්ද වනු ඇත. ඉදිරි මැතිවරණවලදී සිරිසේන – රාජපක්‍ෂ සන්ධානය සම්පූර්ණයෙන් සිංහල ජාතිවාදී සටන්පාඨ මත මැතිවරණ ව්‍යාපාරය ගෙන යන ලකුණු දැනටමත් පහළ වී තිබේ. එම ජාතිවාදී මැතිවරණ ව්‍යාපාරයට එරෙහිවීමට මතවාදී හෝ දේශපාලන හැකියාව එජාපයට නැත. රනිල් සිතන්නේ තම පෙරමුණට ඡන්දය දීම හැර වෙන විකල්පයක් දෙමළ මුස්ලිම් ජනතාවට නැති නිසා ද්‍රවිඩ විරෝධී මතවාදී ව්‍යාපාරය පරාජය කිරීමේ ඇත්ත අවශ්‍යතාවක් නැති බවයි. ලංකාවේ 2019 වසරේ සිට, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රියාවලිය පණගැන්වීමට සහ රැක ගැනීමට අත්‍යවශ්‍ය සාධකයක් වනු ඇත්තේ සිංහල, දෙමළ සහ මුස්ලිම් පක්‍ෂ අතර ප්‍රතිපත්තිමය සහ මූලධාර්මික සන්ධානයකි. එවැන්නකට ඒකාබද්ධ නායකත්වය දිය හැක්කේ ටී.එන්.ඒ සහ ජවිපෙටයි.■