එකගෙදර කෑම කියලා කියන්නේ බහුපුරුෂ සේවනයට. ලංකාවේ කන්ද උඩරට මේ ක්‍රමය කාලයක් තිබුණා. මෑතක් වෙනකම්ම තිබුණා. කෑගල්ල වගේ පැත්තකට ගියොත් එකගෙයි කෑමෙන් උපන් දරුවෝ තවමත් ඉන්නවා. එයාලා තමන්ගේ තාත්තා මහප්පා කුඩප්පා ගැන තවමත් කතාකරනවා. මම අපේ බාප්පගේ අපේ අම්මා එහෙම කියනවා. මගේ මූණයි බාප්පගේ මූණයි එකවගේ. එහෙම කියන අය කෑගල්ල පැත්තේ තාම ඉන්නවා. ලැජ්ජා වෙන්නේ මක්කටෙයි. ඒක සංස්කෘතිය. බහුපුරුෂ සේවනයෙන් කාන්තාව ලිංග ිකව හිංසනයට ලක්වුණා කියලා අද ජීවත්වෙමින් අතීතයට ටෝච් අල්ලන සමහර විද්වත්තු කියනවා. ඒක ඇත්තටම එහෙමද?.. ලිංගික නිදහස වඩාත් තහවුරු ඒ කාලේ එහෙම හිංසනයක් වුණා කියලා හිතාගන්න අමාරුයි. මේ බහු පුරුෂ සේවනය ගැන කතාව මෙහෙම වුණාට අදටත් මුස්ලිම් ලෝකය බහු ස්ත්‍රී සේවනයට මුල් තැන දෙනවා. හොඳට ධනය තියෙයිනම් මුස්ලිම් තරුණයෙකුට කාන්තාවන් හතරක් කරකාරේ ගන්න පුළුවන්. හැබැයි ඒ සතරටම එකම ආකාරයෙන් සැළකුම් දෙනවා කියන පොරොන්දුවෙන්. මෙතනදී කවුරුත් පුරුෂ ලිංගික හිංසනය ගැන කතාකරන්නේ නෑ. ඒ ඇයි? ඒ මේ කියන හිංසන කතිකාවන් ගොඩක් පුරුෂ මූලිකයි. ඒවා හදලා තියෙන්නේ පුරුෂ සිතීම් පද්ධති ඇතුළෙන්. කොහොමහරි කතාව කැලේ ගියා. මේ කතාව අපි පටංගත්තේ එකගෙයි කෑමෙන්. බහු භාර්යා සේවනය මුස්ලිම් ලෝකයේ වගේම තවත් රටවල්වල ප්‍රචලිත වුණත් බහු පුරුෂ සේවනය එතරම් නෑ.. හැබැයි ටිබටය, කේරළය, හිමාලය වටේ, අප්‍රිකාවේ මේක තවමත් ජීවත් වෙනවා. ලංකාවේ තිබුණ එකගෙයි කෑමෙත් මුදුන් මුල තියෙන්නේ කේරළයේ. එතකොට නායක්කාර්වරුන් නුවරට ආවට පස්සේ මේ ක්‍රමයත් එන්න ඇති කියලා හිතන්න පුළුවන්. දැන් නුවරින් කෑගල්ලෙන් මේක නැතිවෙලා ගියාට ටිබටය වගේ තැනක තවමත් මේ එකගෙයි කෑම තියෙනවා. හැබැයි චීන්නුන්ගේ ආක්‍රමණය එක්ක ටිබටයේ තිබෙන මේ එකගෙයි කෑමටත් අගුල් වැටුණා කිව්වොත් හරි. හැබැයි ඒ යම් ප්‍රමාණයකට. ලංකාවේ උනත් ටිබටයේ උනත් මේ බහුපුරුෂ සේවනයට කොන්දේසිය දේපල ආර්ථිකය. දේපල පිට පවුල් අස්සට විසරණය වැළැක්වීම තමයි මේකේ අරමුණ. චීනයේ ජනගහන ප්‍රතිපත්තියට අනුව එක පවුලකට ඉන්න පුළුවන් එක දරුවෙක් විතරයි. ඉතිං අද ඒක ටිබටයේත් ක්‍රියාත්මකයි. ඒකත් මේ එකගෙයි කෑමට අද තියෙන පොඩි බාධාවක්… ඒත් තිබ්බත සංස්කෘතියට අනුව බහුපුරුෂ සේවනය ප්‍රමුඛ නිසා චීන සංස්කෘතික මහෝගයට තවමත් මේ එකගෙයි කෑමට ඔරොත්තු දෙන්න පුළුවන් වෙලා.
පියැස්සේ රට
තිබ්බතය නැත්තං ටිබටය කියන්නේ බෞද්ධ රටක්. 1959 දී මාවෝ සේතුං චීන කොමියුනිස්ට් හමුදාවත් අරං ඇවිත් ටිබටය ආක්‍රමණය කළා. ඇත්තටම වුණේ එදා ඉදලා චීන සුළි කුනාටුව තිබ්බතය හරහා ප්‍රචණ්ඩ විදිහට හමාගෙන යෑම. එතකං තිබ්බතය පාලනය කළේ බුදුදහම. ඒ මොකද ලමාවරුන් තමයි තිබ්බතයේ මිනිස්සුන්ගේ ආධ්‍යාත්මික වගේම දේශපාලනික නායකයනුත් වුණේ. දලෙයි ලාමා තුමා තමයි එහි කූටය. අවලෝකිතේශ්වර බෝධිසත්ව පුණර්භවය තමයි දලෙයි ලාමා තුමා. ඒක තමයි තිබ්බතයේ මිනිස්සුන්ගේ විශ්වාසය. කොහොමහරි කොමියුනිස්ට් චීනය කොමියුනිස්ට් වියාප්තවාදයත් අරගෙන පෙරදිග සුළඟක් වගේ ප්‍රචණ්ඩව හමාගෙන යනකොට එදා පසළොස් වියැතිව හිටපු දලෙයි ලාමා තුමා තමයි තිබ්බතයේ නායකයා විදිහට හිටියේ. එතුමා අද ඉන්දියාවේ ධර්මශාලා නුවර තමන්ගේ රාජ්‍ය පිහිටුවාගෙන තවමත් චීනයට විරුද්ධව සටන් කරනවා.
සුළඟ මා රැගෙන යනු
අපි ලෝකයේ පියැස්සට නැත්තං තිබ්බතයට ආවේ නුවර කෑගල්ල පහුකරලා. එකගෙයි කෑම කියන බස් එකේ නැගලා. එදා නුවරට වගේම අද තිබ්බතයටත් එකගෙයි කෑම නෑදෑයි. හිතවන්තයි. අපේ රටෙන් වික්ටෝරියානු සුචරිතවාදය නිසා එකගෙයි කෑම වියැකිලා ගියත් චීන සුළි කුණාටුව ඇතුළෙත් කුණාටුවෙන්නේ නැතුව තිබ්බතය මේ බහුපුරුෂ සේවනයට ඉඩ සලසනවා. අපි දැන් ඒක පැත්තකින් තියමු. විවාහය වගේම මරණයත් මිනිහෙක්ගේ ජීවිතයේ ලස්සන තැනක්. මේ ලෝකෙට එන එක වගේම මේ ලෝකෙන් යන එකත් හරිම ලස්සන අවස්ථාවක්. ඉතිං මේ පියැසි රට අපේ රට වගේම පුණර්භවය විශ්වාස කරනවා. ඒ බුදු දහම නිසා වෙන්න ඇති. තිබ්බතයේ තියෙන්නේ ලංකාවට වැඩිය ප්‍රතිසංස්කරණය වුණ ලස්සන බුදු දහමක්. එහෙමයි මට හිතෙන්නේ. වැරදි වෙන්නත් පුළුවන්. ඒක මහායානිකයි. ලිංගිකත්වයට ජීවිතයේ සතුටාසාවට ලාලසාවන් වලට ඒ ආගම විවෘත්තයි. ඉතිං එකගෙයි කෑම වගේම විචිත්‍ර තවත් සංස්කෘතික ඉසව්වක් තිබ්බතයට තියෙනවා. ඒක තමයි මිනිහෙක් තමන්ගේ අවසන් සුසුම් වාතලයට නිදහස් කලාට පස්සේ අවමංගල්‍ය කටයුතු කරන විදිහ.
තිබ්බත ජාතිකයෙක් මැරුණට පස්සේ භූමදාන කටයුතු කරන්නේ නෑ. ඔවුන් කරන්නේ මළමිනිය ගිජු ලිහිනියන්ගේ ආහාරයට දෙන එක. ඒකට ඉතිං හිම මිදුණු කදුමුදුනක සොහොනකට මිනිය ගිහිං අතාරිනවා. මේ චාරිත්‍රයට හේතුව පරිසරයට උරුම ලේත් මිදී සීතල වෙන උණුසුම වෙන්න පුළුවන්. කොහොමත් ඒ පවතින මයිනස් සීතලට මිනිස් සිරුරක් දිරලා පොළවට එකතුවෙන්නේ නැහැ. ඒකත් මේ අවමංගල්‍ය චාරිත්‍රයට තවත් හේතුවක්.
මේ විදිහට තිබ්බත ජාතිකයෙක් මැරුනට පස්සේ මළ සිරුර රෙදි කඩක ඔතලා ආගමික වතාවත්වලින් පස්සේ ගිජු ලිහිණියන්ට කන්න කදු මුදුනකට අතාරිනවා. ඒ කදු මුදුන හොඳ සුළං කපොල්ලක්. ඊට පස්සේ මේ මියගිය මිනිසාගේ ආත්මය මේ කදු මුදුන පිස හමන සුළං ධහරාවෝ අරං යනවා. ඒ වෙන කෙනෙක්ගේ කළලයකට හුස්ම දෙන්න. ඒක තමයි තිබ්බතයේ විශ්වාසය. තිබ්බතයේ මේ මළමිනී අහසේ තැම්පත් කිරීමේ චාරිත්‍රය අද චීන ආක්‍රමනය නිසා වියැකී යමිනුයි තිබෙන්නේ. රාජාලීන් ගිජු ලිහිනීන් සිරුර කීතු කරලා ආත්මය උඩු හුළඟට නිරාවරණය කරලා මාංශය ආහාරයට ගන්නවා. ආත්මය කැබලි වෙලා එක එක ඉසව්වට සුළං සමග වෙලෙනවා. මරණය.. සිහිනයෙන් අවදිවීමක්.. එහෙමයි තිබ්බත කියවීම… ■
■ මංජු කස්තුරිආරච්චි
