ඔක්තෝබර් 26 සමඟ ඇරඹී සිරිසේන – රාජපක්ෂගේ අත්තනෝමතික ආණ්ඩුකරණය හා ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණය මේ වනවිට එක්තරා අවසානයකට පැමිණ ඇත. එහිම තාර්කික ප්‍රතිඵලය ලෙස කලින් පැවති රනිල් වික්‍රමසිංහ ප්‍රමුඛ එජාප පාලනය වෙනත් වටයකින් නැවත ස්ථාපිත වී තිබෙයි. එකල රැව්දුන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ මහා ඝෝෂාව දැන් බෙහෙවමින් තුනී වී ගොස්ය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නාමයෙන් තැන තැන ඉදි වූ වේදිකා අට්ටාල මුළුමනින්ම පාහේ ගලවා දමා ඇත. ලංකාවේ ලිබරල් සිවිල් සමාජයට දැන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හිමිවී තිබෙනවා වැනිය. මෙම කුමන්ත්‍රණය දියත් වීමත් සමග ලංකාවේ ජන අරගල වාමාංශිය නිශ්චිතවම සඳහන් කළේ මෙය මාළිගාවල කුමන්ත්‍රණයක් හා ප්‍රභූ දේශපාලන තන්ත්‍රයේ බල සූදුවක් වන බවයි. එහෙරයින් වැඩකරන හා පීඩිත ජනයාගේ ‘සැබෑ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’ දිනා ගැනීමේ අරගලය මිස ‘උන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’ ගොඩදමා දීමේ තේරුමක් නොමැති වන බවයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නම් වූ වහර නව ලිබරල් ධනවාදය හා එහි විවිධ බලාධිකාරයන් විසින් අපහරණය කර ඇති ආකාරය සක් සුදක් සේ පැහැදිළි වන තතු යටතේ ජන අරගල වාමාංශය විසින් ගත් එම ස්ථාවරයට වලංගුතාවයක් තිබෙන බව පෙනෙයි. එහෙත් එකී වාමාංශයම සහයොගීව නියෝජනය කරන අප පාර්ශ්වයක් විසින් මෙම ව්‍යවස්ථා අත්තනෝමතිකත්වය විග්‍රහකරනු ලැබුවේ අප විසින් මැදිහත්ව අභියෝගයට ලක් කළ යුතු දේශපාලන අර්බුදයක් ලෙසයි.
පළමුවෙන්ම ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණයක් හා අත්තනෝමතික ආණ්ඩුකරණයන්ගේ පූර්වාදර්ශයන් විසින් බරපතල හානි පමුණවනු ලබන්නේ පොදුජන විමුක්තිය මූලික කරගත් වාම ප්‍රගතිශීලී දේශපාලන බලවේගයන්ටය යන්න අපේ හඳුනාග ැනීම විය. ලංකාවේ පූර්වාදර්ශයන් කිහිපයක්ම ඊට ප්‍රමාණවත්ය. දෙවනුව විධායකයේ මෙම අත්තනෝමතිකත්වය විසින් පෙන්නුම් කරනු ලබන්නේ 1978 දෙවැනි ජනරජ ව්‍යවස්ථා රාමුව තවදුරටත් තාර්කික නොවන බවයි. එනම්, දෙවන ජනරජය හා තත්කාලීන සමාජ සැකැස්ම අතර පැවති පැරණි ගිවිසුම තවදුරටත් සුජාත නොවන බවයි. ඒ අනුව 1978 ව්‍යවස්ථා රාමුවත්, එකි ඊනියා ජනරජයත් අතික්‍රමණය කිරීමේ ඓතිහාසික දේශපාලන අභිමතයක් ගොඩනැඟිය යුතුය යන්න අපගේ විශ්ලේෂණය විය. විශේෂයෙන්ම එහි නියෝජනාත්මක පුරෝගාමීත්වය නිසැකවම ගැනීමට සිදුවන්නේ වාම ප්‍රගතිශීලී කඳවුරට වන බවද අපගේ අවධාරණය විය. එනම් 1978 ව්‍යවස්ථාව සමඟ විධායක ජනාධිපතිධූරය නම් වූ මෙහෙයුම් යන්ත්‍රය හඳුන්වා දෙන්නේ 1977න් පසු එළඹි නව ලිබරල් ධනවාදී ආර්ථික වැඩපිළිවෙල ක්‍රියාත්මක කිරීමටයි. එවැනි බලසම්පන්න විධායක ජනාධිපති තනතුරක් විසින් සැබවින්ම සිදුකරන්නේ පාර්ලිමේන්තුවාදී ජනතා නියෝජනය තුළින් ආර්ථිකය හැසිරවීමේ බලය අත්හිටුවා විධායක ජනාධිපති ප්‍රමුඛ පාලන කල්ලියකට එය පැවරීමයි.
ඒ අනුව ඔක්තෝබර් 26 න් පසු කරළියට පැමිණි විධායකයේ අත්තනෝමතිකත්වය පිළිබඳ ප්‍රශ්නය විසින් අපව විවෘත කරලන්නේ ව්‍යවස්ථාපිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තහවුරු කරලිමේ අවශ්‍යතාවයටත් වඩා ඓතිහාසික දේශපාලන වගකීමකටයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳව ඇති සීමිත ව්‍යවස්ථාපිත අර්ථය ඉක්මවාලමින් ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හා සමාජ සමානාත්මතාවය දිනාගැනීම සඳහා ජනයා සංවිධානය කිරීමේ ආමන්ත්‍රණයක් ඔක්තෝබර් 26 සිදුවීම විසින් ඇතිකරනු ලැබිණි.
ලංකාවේ ලිබරල් සිවිල් සමාජයේ අති බහුතරයකට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ එවැනි පුළුල් දේශපාලන අභිලාෂයක් නොමැත. විශේෂයෙන්ම ඔක්තෝබර් 26 සිදුවීම සමග ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හදිසියේ සිහිවී නින්දෙන් ඇහැරුණු මෙම පාර්ශ්වය දැන් නැවත එජාප පාලන තන්ත්‍රය ස්ථාපිත වීමෙන් පසුව යළි නින්දට වැටෙමින් තිබෙයි. තැනින් තැන ව්‍යවස්ථා කුමන්ත්‍රණකරුවන්ට දඬුවම් දීම සම්බන්ධයෙන් හඬක් නැඟු‍ණද එය ඉදිරි ප්‍රාතන්ත්‍රවාදී අරගලයක් සමග ඓන්ද්‍රීයව බද්ධ වූ විරෝධයක් නොවේ. ලිබරල් සිවිල් සමාජයේ මෙම අතිබහුතරය මා දකින්නේ එජාපයේ සිවිල් සමාජය ලෙසයි. ඇතැමෙක් එය ඍජුවම නියෝජනය කරන අතර තවෙකෙක් එය අනියමින් නියෝජනය කරයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ පටු කියවීම් හා දේශපාලන භාවිතයන් විසින් ඊට ඕනෑතරම් සාක්ෂි සපයනු ලැබෙයි. විකල්ප සිවිල් සමාජයක කාර්යභාරය ඔවුන් 0දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව අත්හැර දමා ඇත.
වෙනත් අයුරකින් කියනවා නම් ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳ ලිබරල් සිවිල් සමාජ කතිකාව තුළ ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නම් වූ අති ප්‍රමුඛ මානය නොමැත. ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයෙන් තොර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් පිළිබඳ අදහස වනාහී දේශපාලන ප්‍රයෝජ්‍යතාවයක් පමණි. සැබැවින්ම කිවහොත් ලිබරල් සිවිල් සමාජය විසින් වරනඟන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තුළ නොමැත්තේම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයයි. එහි ප්‍රථිපලයක් ලෙස මෙම ලිබරල් සිවිල් සමාජ දේශපාලනය විසින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යන්න මැතිවරණ දෘෂ්ඨිවාදයක් දක්වා ඌනනය කර ඇත. එසේ නොවේනම් උපක්‍රමික බලය ඩැහැගැනීම් වලදී සිය දේශපාලන කඳවුර විසින් ගනු ලබන විවිධ උපමාරු සුජාත කරන හදිසි දෘෂ්ඨිවාදයක් ලෙස ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යන්න වහරනු ලැබෙයි. යහපාලන සමය තුළ බරපතළ ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී මැදිහත්වීම් ( ප්‍රති ත්‍රස්ත පනත වැනි) සිදුවෙද්දී නිද්‍රෝපගතව සිටි එකී සිවිල් සමාජය පසුගිය මාස දෙක තුළ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ මුරදේවතුවන් බවට පත්වූ අයුරු ඊට එක් සාක්ෂියකි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ගැඹුරුතම මානය ඇත්තේ අන් තැනකය.
ලංකාව සැබවින්ම පාලනය කරමින් තිබෙන්නේ ගෝලීය ආර්ථික ව්‍යවසායකත්ව පන්තියක් විසින් මෙහෙයවන සුපිරි තාක්ෂණ කළමණාකරණ ස්ථරයක් විසිනි. එහි මෙහෙුම්කාරකත්වයක් ලෙස ගෝලීය ලිබරල් සිවිල් සමාජ ප්‍රජාවත් කටයුතු කරනු ලබයි. දිවයිනේ, හදිසියේ පැනනඟින ඔලු‍ගෙඩි මාරුවන කුමන්ත්‍රණකාරීව උදුරා ගැනෙන ආණ්ඩු කල්ලිවලට පැවරී ඇත්තේ පෙර කී ගෝලීය දේශපාලන ආර්ථික මෙහෙයුම් වෙනුවෙන් ඊනියා ජනතා පරමාධිපත්‍යය කළමනාකරණය කිරීම පමණි. පොදු ජන මනස තුළ දේශපාලනය ලෙස තහවුරු කර ඇත්තේ මෙම කළමනාකරණ තාක්ෂණයයි. ඒ අනුව ලංකාවේ ආර්ථික තලය පාලනය කරන හස්තිය ඇත්තේ කොල්ලකාරී පාලක කල්ලීන්ගේ පාලනය යටතේ නොවේ. එම කල්ලි විසින් සිදු කරන්නේ තමන් විටින් විට රාජ්‍ය බලය කරා පිවිසිය හැකි උපක්‍රම සොයමින් ගේලීය ආර්ථික මෙහෙයුමට අවනත වූ ජන ගණත්වයක් දෘෂ්ඨිවාදීව නිර්මාණය කරලීඹත් එකී ආර්ථික උපමාරු වලින් කොල්ලකන කොමිස් කුට්ටි සිය සාක්කුවලට දමා ගැනීමත්ය. ලංකාවේ දේශපාලන ආර්ථික ප්‍රතිපත්ති හෝ ඒ සඳහා වන නිලබල තන්ත්‍රය විසින් සිදු කරන්නේ මෙම ආර්ථික ක්‍රියාවලියයි. මෙවැනි සූක්ෂම දේශපාලන ආර්ථික කොල්ලයක නියත ප්‍රතිඵලය වන්නේ දශක කිහිපයක් පුරා තීව්‍ර වෙමින් තිබෙන ආර්ථික සමාජයීය අසමානතාවයයි. ලංකාවේ අති බහුතර මහජනයා මෙම විෂම දේශපාලන ආර්ථික පහාරයේ අසරණ ගොදුරු වෙති. පාලක කල්ලියේ විවිධ ස්ථර විසින් පෙරා ගන්නා අත පල්ලෙන් වැටෙන කොමිස් ආර්ථිකය දේශපාලන අනුග්‍රාහක සේවා සම්බන්ධයක් හරහා විසරණය කෙරෙන ආර්ථික ක්‍රමයක් මිස සැලසුම් ගත ආර්ථික දේශපාලනයක් අපටබොහෝ ඈතය. ලංකාවේ අතිමහත් ජනතාව පසු වන්නේ මෙම ආර්ථික ගිනිකන්ද පාමුලය. විවිධ පාලක කල්ලීන්ගේ මැතිවරණ අභිලාෂ වෙනුවෙන් තනුක කළ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් හසුරවමන ලිබරල් සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම් විස8ින් අනියමින් සිදු කරන්නේ මෙම දේශපාලන ආර්ථික අපරාධය සුජාත කිරීමකි. එය ආර්ථික ගෝලීයකරණය වෙනුවෙන් තැරැව්කාර සේවා සපයන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයකි. ලංකාවේ වත්මන් ව්‍යවස්ථාපිත අර්බුදය හා අත්තනෝපතික විධායකය වනාහි වියුක්ත සාධක නොවේ. ඒනා ගෝලීය දේශපාලන ආර්ථිකය හා බහු ජනතාවගේ සමාජ අසමානතාවය අතර වන සංකීර්ණ සම්බන්ධය මූර්තිමත් කර දක්වයි. ආර්ථික – සමාජ අසමානතාවය මුලිනුපුටා දමන ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රික අරගලයකින් තොර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කතිකාවක් යනු උප්පරවැට්ටියක් පමණි.■
■ විදර්ශන කන්නංගර
