සිරිසේන රාජපක්‍ෂවාදීහුද, අපි මධ්‍යස්ථයි කියමින් සිරිසේන රාජපක්‍ෂ කඳවුර වෙනුවෙන් වක්‍රාකාරව පෙනී සිටින පිරිස්ද, ජනතා පරමාධිපත්‍යය ගැන දැන් කථා කරමින් සිටිති.
ජනතා පරමාධිපත්‍යයේ ඔවුන්ගේ අවසන් ඉලක්කය මහා මැතිවරණයක්ය. රටේ මැතිවරණ නීතිය අනුව පවත්වන්නේ කිනම් මැතිවරණයක්ද යන්න අපට ගැටලුවක් නැත. අපගේ එකම තර්කය වන්නේ නීතියට අනුව නියමිත කාලයේදී එම මැතිවරණ පැවැත්විය යුතුය යන්නය.
නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යටතේ පළාත් පාලන ආයතනයකට වේවා, පළාත් සභාවට වේවා අප පුද්ගලයන් පත්කර යවන්නේ අපගේ කැමැත්ත නියෝජනය කිරීම සඳහාය. (මෙසේ පත්කර යවන පිරිස් අපගේ කැමැත්ත නියෝජනය කරනවාද නැද්ද යන්න වෙනම කථාවකි.) මේ දේශපාලන නියෝජිත ආයතන සඳහා අප වසර ගණනක නිශ්චිත කාලයක් ලබා දෙන්නේද නැවත අපගේ කැමැත්ත වෙනස් වුවහොත් එය උරගා බැලීම සඳහාය. එසේ නොවී මාස කෙසේ වෙතත් වසරින් වසරට අපගේ කැමැත්ත උරගා බැලීමේ ඡන්ද පැවැත්වුවහොත් අපට සිදුවන්නේ කුමක්ද? මහජන මුදල් රුපියල් කෝටි ගණනින් වියදම් කරමින් ඡන්ද පවත්වා සිටීමට පමණය. මහජන නියෝජිත ආයතනවලට ඒවාට හිමි කිසිදු වැඩකටයුත්තක් කිරීමට හැකියාවක් ලැබෙන්නේ නැත. එමඟින් නම් රටක් කරවිය නොහැකිය.
ජනතා පරමාධිපත්‍යය යන නමින් සඳහන් නොකළද පළාත් පාලන ආයතනවලට හා පළාත් සභාවලට මහජන නියෝජිතයන් පත්කිරීමේදීද අප අභ්‍යාස කරන්නේ ජනතා පරමාධිපත්‍යයය. පෙර කීවා සේ මේ ජනතා පරමාධිපත්‍යය යම් නියෝජිතයන් පිරිසකට අද ලබාදී හෙට යළි වෙනස්වී ඇතැයි උරගා බලන්නට ගියහොත් මේ ආයතන කිසිවක්, පවත්වාගෙන යන්නට නොහැකිය. ඒ වාගේම තවදුරටත් අප තේරුම් ගත යුත්තේ මේ වෙනස් ආයතනවලට අප පුද්ගලයන් තෝරාපත් කර යවන්නේ වෙනස් වෙනස් අරමුණු සඳහා බවය. උදාහරණයකට පළාත් පාලන ආයතනවලට අප නියෝජිතයන් පත්කර යවන්නේ රටේ නීති සම්පාදනයට නොවේ. එම පළාත් පාලන ආයතන බල ප්‍රදේශයේ සනීපාරක්ෂාව ඇතුළු අත්‍යවශ්‍ය මූලික කටයුතු කිරීම සඳහාය. ඒ නිසා පළාත් පාලන ඡන්දයකදී නව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවකට එරෙහිව හෝ 19 වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනයට එරෙහිව ජනතා කැමැත්ත ලබාදෙන්න යැයි ඉල්ලීම පල්මෝඩ වැඩකි. මන්ද පළාත් පාලන ආයතනයකට එම කටයුතු කිසිසේත්ම අදාළ නැති බැවිනි.
ඒ අනුව කිනම් නමකින් හැඳින්වුවත් ජනතා පරමාධිපත්‍යය උරගා බැලිය හැකි ඡන්ද 4ක් අප රටේ පැවැත්වේ. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම්, පළාත් සභා ඡන්ද විමසීම්, පාර්ලිමේන්තු ඡන්ද විමසීම් හා ජනාධිපතිවරණ ඡන්ද විමසිම් ඒවාය.
රටේ මූලික නීතිය වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ මේ ජනතා පරමාධිපත්‍යයට අදාළ ඡන්ද විමසීම් දෙකක් ගැන සඳහන් වන්නේය. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 1 වැනි පරිච්ඡේදයේ (4) (ආ) හි එය මෙසේ දැක්වේ. “ජනතාවගේ ව්‍යවස්ථාදායක බලය ජනතාව විසින් තෝරාපත් කරගනු ලබන මන්ත්‍රීවරුන්ගෙන් සමන්විත පාර්ලිමේන්තුව විසින්ද, ජනමත විචාරණයකදී ජනතාව විසින්ද ක්‍රියාත්මක කළ යුතුය.”
එහි (ආ) හි මෙසේ දැක්වේ. “රටේ ආරක්ෂාව ඇතුළුව ජනතාවගේ විධායක බලය ජනතාව විසින් තෝරාපත් කරගනු ලබන ජනරජයේ ජනාධිපතිවරයා විසින් ක්‍රියාත්මක කළ යුත්තේය.”
ඒ අනුව පැහැදිලි කරුණ වන්නේ ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍ය බලයේ විධායක බලයත්, ව්‍යවස්ථාදායක බලයත් අප ඡන්ද විමසිම් දෙකකදී අභ්‍යාසයට ලක්කරන බවය. එහි තේරුම වන්නේ රටේ ජනතාවගේ පරමාධිපත්‍යය බලය රටේ විධායකය හෝ ව්‍යවස්ථාදායකය තේරීම යන ඡන්ද දෙකේ දීම අපට උරගා බැලිය හැකි බවයි. නොඑසේව ජනතා පරමාධිපත්‍යය යනු ව්‍යවස්ථාදායකය හෙවත් පාර්ලිමේන්තුවට නියෝජිතයන් පත් කිරීමේදී පමණක් උරගා බලන එකක් නොවන බවය.
මේ ඡන්ද විමසීම් දෙකෙන් පාර්ලිමේන්තු ඡන්ද විමසිීම පිළිබඳව අප අවධානය යොමු කළහොත් එම මැතිවරණය අවසන් වරට පැවැත්වූයේ 2015 අගෝස්තු 15 දින දීය. ඒ එදින සිට වසර පහක කාලයක් සඳහා පාර්ලිමේන්තු නියෝජිතයන් පත්කර ගැනීම සඳහාය. ඒ අනුව එදා පත්වූ එම නියෝජිතයන්ගේ ධුර කාලය අවසන් වන්නේ 2020 අගෝස්තු මාසයේදීය. ඊට පෙර එම නියෝජිතයන්ගේ ධුර කාලය අවසන් කළ හැක්කේ අවස්ථා දෙකකදී පමණය. එකක් නොපැමිණි මන්ත්‍රීවරුන්ද ඇතුළුව පාර්ලිමේන්තුවේ මුළු මන්ත්‍රී සංඛ්‍යාවෙන් තුනෙන් දෙකක කැමැත්ත මත පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරින ලෙස ජනාධිපතිවරයාට කරන ඉල්ලීමක් මඟින්ය. අනෙක පාර්ලිමේන්තුවේ කාලය වසර හතරහමාරක කාලයෙන් පසු ජනාධිපතිවරයාගේ තනි කැමැත්ත මතය.
ජනාධිපතිවරයා ඔහුට නැති විධායක බලයක් අරෝපණය කර ගනිමින් පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හරිනු ලැබූයේ මේ පැහැදිලි විධිවිධාන අමු අමුවේ උල්ලංඝනය කරමින්ය. ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විනිසුරුවරුන් හත් දෙනෙකුගේ ඒකමතිකත්වයෙන් එම තීරණය නීති විරෝධි බව තීරණය කරනු ලැබීය.
මුලින් සඳහන් කළාක් මෙන් අපගේ අවධාරණය වන්නේ නීතියට අනුව ඡන්ද පැවැත්විය යුතු බවය. ඒ අනුව ජනාධිපතිවරයා වසර හතරහමාරකට පසු ඔහුගේ තනි කැමැත්තට පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවහොත් පවා පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයක් පැවැත්විය හැක්කේ 2020 පෙබරවාරි මාසයෙන් පසුය. එතෙක් පාර්ලිමේන්තුවේ තුනෙන් දෙකක කැමැත්තක් නැතිව පාර්ලිමේන්තු ඡන්දයක් පැවැත්විය නොහැකිය.
කොහොමත් වත්මන් පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය හිමි එක්සත් ජාතික පෙරමුණට, දෙමළ ජාතික සන්ධානයට හා ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට ඡන්දය ලබාදුන් ජනතාව එම පරමාධිපත්‍ය බලය නැවත උරගා බලන්න යැයි කියන්නේ නැත. මෙසේ ව්‍යවස්ථාදායකයේ පරමාධිපත්‍ය බලය උරගා බලන්නයැයි කියන්නේ පාර්ලිමේන්තුවේ සුළුතරය හිමි සිරිසේන රාජපක්‍ෂ පිල හා ඔවුන්ගේ විද්වත්යැයි කියාගන්නා හා එසේ නොවන අනුගාමිකයෝය.
ඒ නිසා පාර්ලිමේන්තුවට ලබාදුන් ජනතා පරමාධිපත්‍යයේ ප්‍රශ්නයක් නම් ඇති වී නැති බව පැහැදිලිය. ප්‍රශ්නයක් ඇතිවී ඇත්තේ විධායකය සඳහා ලබාදුන් ජනතා පරමාධිපත්‍යයේය. නීති විරෝධීව පාර්ලිමේන්තුවේ කටයුතු අවුල් කරනු ලැබුයේ හා ඒ මඟින් රටේ හා ජනජීවිතයේ කටයුතු අවුල් කරනු ලැබූයේ විධායකය සඳහා දුන් ජනතා පරමාධිපත්‍යය අභ්‍යාස කරන ජනාධිපතිවරයාය. මේ ප්‍රශ්නය නිර්මාණය කර ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයා නිසාත් ඔහුට පරමාධිපත්‍යය ලබාදුන් මාද ඇතුළු අතිබහුතරය අද ඔහුගේ ක්‍රියාවන් සමග නැති නිසාත් උරගා බැලීමකට ලක් කළ යුත්තේ ඔහුගේ ජනවරමය.
උරගා බැලිය යුත්තේ ජනතා පරමාධිපත්‍යය නම් ඒ සඳහා රටේ මූලික නීතිය වන ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව අනුව ඉක්මණින්ම කැඳවිය හැක්කේ ජනාධිපතිවරණයක්ය. 2020 ජනවාරි දක්වා නොසිට ජනාධිපතිවරයාට දෙවන ධුර කාලයක් සඳහා බලාපොරොත්තුවක් තිබේ නම් (මහින්ද රාජපක්‍ෂ නීති විරෝධි ලෙස අගමැතිධුරයට පත්කළේ එම අපේක්‍ෂාවෙන්ය.) 2019 ජනවාරි 8 වැනිදායින් පසු එනම් තවත් මාසයක කාලයකින් ජනාධිපතිවරණයක් කැඳවිය හැක්කේය.
එය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ vii වැනි පරිච්ඡේදයේ 31,(3),(අ)හි දැක්වෙන්නේ මෙසේය. ‘මේ පරිච්ඡේදයේ ඉහතින් වූ විධිවිධානවලට පටහැනිව කුමක් සඳහන්ව ඇතද ජනාධිපතිවරයා විසින් ප්‍රකාශනයක් මඟින් වැඩිදුර කාලයක් සඳහා තමා තෝරාපත් කර ගැනීමෙන් ධුරය දැරීම පිණිස වරමක් ලබාගැනීම සඳහා ජනතාව වෙත ආයාචනය කිරීමේ තම අභිලාෂය තම ප්‍රථම ධුරකාලය ආරම්භ වී අවුරුදු හතරක් ඉකුත්වීමෙන් පසු යම් අවස්ථාවක ජනාධිපතිවරයා විසින් ප්‍රකාශ කරනු ලැබිය හැක්කේය.’
රටේ මූලික නීතියට අනුව ඉක්මනින් කැඳවිය හැක්කේ ජනාධිපතිවරණයක් නිසාත්, මේ ප්‍රශ්නයේදී ඔහුට ජනවරම ලබාදුන් අයගෙන් ප්‍රශ්න කිරීමට ලක්වී ඇත්තේ ජනාධිපතිවරයා නිසාත් සිරිසේන රාජපක්‍ෂවාදී විද්වතුන් යැයි කියාගන්නා පිරිස් බල කළ යුත්තේ ජනාධිපතිවරණය කැඳවන ලෙසය. ජනාධිපති සිරිසේනට 2015 ජනවාරි 08 වැනිදා අප ඇතුළු රාජපක්‍ෂ විරෝධීන් ලබාදුන් ජනවරම නැවත පරීක්‍ෂාවකට ලක්කරගන්නා ලෙසය.
ඒ මඟින් රටේ විධායකය හෙබවීමේ ජනතා පරමාධිපත්‍යය හිමිවිය යුත්තේ කාහටද යන්න පිළිබඳව මුළු රටටම එක් ඡන්ද කොට්ඨාසයක් ලෙස ඡන්දය භාවිත කිරීමට දායකවීමේ හැකියාව ලැබේ. රටේ විධායක බලය ගැන සැලකූ විට වඩාම ප්‍රජාත්‍රන්තවාදී හෙවත් ජාති, ආගම්, ප්‍රදේශ භේදයෙන් තොරව සියල්ලන්ටම සහභාගි වී සිය අදහස ප්‍රකාශ කළ හැකි ඡන්දය එයය. ජනතා පරමාධිපත්‍යය ගැන නන්දොඩවන සිරිසේන රාජපක්‍ෂවාදීන්ගෙන් හා ‘අපි ස්වාධීන’ යැයි කියාගන්නා මතවාදී පොරවල්වලින් ඇසිය යුත්තේ ඒ ගැන කථා නොකරන්නේ ඇයිද යන්නය.■
