අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ දිවුරුම් දුන් අවස්ථාවේදී ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන කළ අදහස් දැක්වීම්වලින්ද, විවිධ පුද්ගලයන්ට අමාත්‍යධුර ලබා නොදෙන බවට ජනාධිපතිවරයා කර ඇති ප්‍රකාශවලින්ද පෙනීයන්නේ ඉදිරි කාල සීමාව තුළ කැබිනට් මණ්ඩලයේ සාමාජිකයන් සමඟ සමඟියෙන් කටයුතු කිරීමේ බලාපොරොත්තුවක් ජනාධිපති සිරිසේනට නොමැති බවය. කෙසේ වෙතත් ජනාධිපතිවරයාට එරෙහිව දෝෂාභියෝගයක් ගෙන එන්නට බලාපොරොත්තුවක් නැතැයි එජාප නියෝජ්‍ය නායක සජිත් ප්‍රේමදාස කළ ප්‍රකාශයෙන් පැහැදිලි වෙන්නේ ජනාධිපතිවරයා සමග සමගියෙන් කටයුතු කිරීමට එජාපය උත්සාහ ගනිමින් සිටින බවයි. ජනාධිපතිවරයාට හා එක්සත් ජාතික පක්ෂයට මේ මතගැටුම් සමග එකම ආණ්ඩුවක කටයුතු කළ හැකිදැයි
කිහිපදෙනෙකුගේ අදහස් විමසුවෙමු
සම්මුතියක් අවශ්‍යයි
කථිකාචාර්ය ටෙරන්ස් පුරසිංහ
මේක තමයි 1978 ව්‍යවස්ථාවේ තියෙන ලොකුම ගැටලු‍ව. ජනාධිපතිවරයා නියෝජනය කරන පක්ෂයට ප්‍රතිවිරුද්ධ පක්ෂයක් පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතරය ලබාගතහොත් මෙවැනි තත්ත්වයක් ඇතිවිය හැකියි. මෙවැනි තත්ත්වයක් යටතේ දෙපාර්ශ්වයටම මේ තත්ත්වය කළමනාකරණය කරගන්නට සිදුවෙනවා.
එහෙත් ජනාධිපතිවරයා එක්සත් ජාතික පක්ෂය සමග ගනුදෙනු කරන්නට සූදානම් බවක් පෙනෙන්නට නැහැ. ඇත්තටම ලංකාවේ ව්‍යවස්ථාවට අනුව විධායකය, ව්‍යවස්ථාදායකය හා අධිකරණය යන බෙදීම ඇතුළේ ජනාධිපතිවරයා පමණක් විධායකයට අයත් වෙන්නේ නැහැ. ඇමෙරිකාවේ තමයි එවැනි ක්‍රමයක් තියෙන්නේ. ලංකාවේ තියෙන්නේ ඇමෙරිකානු ක්‍රමය නෙවෙයි. ප්‍රංශ ක්‍රමය. ඒ අනුව විධායකය කියන්නේ ජනාධිපතිවරයා පමණක් නෙවෙයි. ජනාධිපතිවරයාත්, අගමැතිවරයා ඇතුළු කැබිනට් මණ්ඩලයත් විධායකයට අයත් වෙනවා. මේ දෙපාර්ශ්වය අතර යම්කිසි සම්මුතියක් අවශ්‍යම වෙනවා.
දැනට පෙනෙන ආකාරයට රනිල් වික්‍රමසිංහ පාර්ශ්වය ඉවසීමෙන් කටයුතු කරන්නට උත්සාහ කරන බව පෙනෙනවා. ඒත් මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ජනාධිපතිතුමා හැමවිටම කකුලෙන් අදින්නට උත්සාහ කරන බව පෙනෙනවා. දේශපාලන විද්‍යාවට අනුව ගත්තොත් නම් මෙවැනි භේදයක් පැවතීම රටට වාසිදායක තත්ත්වයක්. අනෙක් පාර්ශ්වය විසින් ගන්නා නරක තීරණ සීමා කරන්නට ඒක උදව්වක් වෙනවා. ජනතා හිතවාදී තීරණ ගැනීමේ හැකියාවක් ලැබෙනවා. එහෙත් ඒක දැලිපිහියෙන් කිරි කෑමක්. යම් පාර්ශ්වයක් ගන්නා සැබෑවටම ජනතා හිතවාදී තීරණයක් වුණත් මොකක් හරි හේතුවක් ඉදිරිපත් කරලා අනෙක් පාර්ශ්වය විසින් නවත්වන්න පුළුවන්. මොකද ඕනෑම දෙයක් ජනතා හිතවාදී නොවන බවට අර්ථකථනය කිරීම අමාරු නැහැ.■
සාකච්ඡාවකට පසුබිමක්
ආචාර්ය හරිනි අමරසූරිය
මේ දෙපාර්ශ්වය එකඟතාවක් නැතිවම ආණ්ඩුව ඉදිරියට ගෙන යන්න ඉඩ තියෙනවා. එකිනෙකා තීරණවලට බාධා කරගනිමින්. විවේචනය කරගනිමින් හරි තීරණයක් නොගෙන ඉදිරියට යන්නට ඉඩ තියෙනවා.
ඒත් ගැටලු‍ව වෙන්නේ මේ කණ්ඩායම් දෙකම අනෙක් පාර්ශ්වයේ තීන්දුවලට බාධා කරන්නේ රට ගැන හිතලා නෙවෙයි. විරුද්ධ වෙන්නේ රටට අහිතකර තීන්දුවලට නෙවෙයි. ඒ නිසා මේක දේශපාලන ගැටුමක් මිස රටට වාසිදායක හෝ අවාසිදායක තීන්දු ගැනීම පිළිබඳ ගැටලු‍වක් නෙවෙයි. කොහොම වුණත් ඉදිරියේදී එක්සත් ජාතික පක්ෂය විසින් ආර්ථිකය සම්බන්ධයෙන් ගන්න තීන්දුවලට ජනාධිපතිවරයා හා මහින්ද රාජපක්ෂ පාර්ශ්වවලින් බරපතළ විරෝධතා එල්ලවේවි. එහෙත් ඒ කාරණය සම්බන්ධයෙන් වගකියන්න ඕනෑ එක්සත් ජාතික පක්ෂයම තමයි. ඔවුන් තමයි රටට අහිතකර ආර්ථික තීරණ ගැනීම පිළිබඳ අපකීර්තිය තම කණ්ඩායම වෙත අත්පත් කරගත්තේ. කෙසේ වෙතත් ඉදිරියට එලැඹෙන කාලසීමාව ලොකු දේශපාලන උණුසුමක් සහිත කාලසීමාවක් වේවි. සිවිල් සමාජයට ඉතාමත්ම වැදගත් කාර්යභාරයක් තියේවි. මම කියන්නේ සාම්ප්‍රදායික සිවිල් සමාජය ගැන නෙවෙයි. පහුගිය කාලසීමාව තුළ සමාජ, දේශපාලන ප්‍රශ්න ගැන මැදිහත් වෙන දේශපාලනය ගැන උනන්දුවන සිවිල් සමාජයක් නිර්මාණය වුණා. ඔවුන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වය ඉදිරියේදී වැදගත් වේවි. ජනාධිපතිගේ පාර්ශ්වය, එජාප පාර්ශ්වය සහ මහින්ද පාර්ශ්වය කියන පාර්ශ්ව තුනම ඉදිරි කාලසීමාවේදී වඩා පුළුල් දේශපාලන සංවාදයක නියැලේවි. ඒ කාලසීමාව තුළ ශක්තිමත් දේශපාලන මැදිහත්වීම් අවශ්‍ය වෙනවා. සාධනීය මැදිහත්වීම් තුළින් වඩා යහපත් තැනකට ලංකාවේ දේශපාලන සංවාදය ගෙනඑන්නට හැකිවෙනවා නම් යහපත් දෙයක්. ඒක රටට දීර්ඝකාලීනව යහපත් ලෙස බලපානවා.■
ජනාධිපති ඉල්ලා අස්විය යුතුයි
නීතිඥ ලාල් විජේනායක
මේ තත්ත්වය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා අර්බුදයක් ලෙස පෙන්වන්නට උත්සාහ කළත් ඇත්ත වශයෙන්ම මෙය දේශපාලන කුමන්ත්‍රණයක ප්‍රතිඵලයක්. මේ ව්‍යවස්ථාව ගැන කිසිම අර්බුදයක් තිබුණෙ නැහැ. අගමැතිවරයාව ඉවත් කිරීම, පත් කිරීම, සභාව කල් තැබීම හා පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැරීම පිළිබඳව ඉතාම පැහැදිලි විධිවිධාන ව්‍යවස්ථාවේ තියෙනවා.
එහෙත් ජනාධිපතිතුමා ඒ විධිවිධාන හිතාමතාම කඩ කරමින් කටයුතු කරලා තිබුණා. මහින්ද රාජපක්ෂ මහතාව නීතිවිරෝධී විදියට අගමැතිධුරයට පත් කළා. මන්ත්‍රීවරුන් 113ක් හොයාගැනීම සඳහා පාර්ලිමේන්තුව කල් දැම්මා. ඒ මන්ත්‍රීවරුන් 113 හොයාගන්න බලාපොරොත්තු වුණේ කොහොමද කියලා ජනාධිපතිතුමාම කියලා තිබුණා. මන්ත්‍රීවරුන්ව මිලියන 500 ගානේ ඉල්ලපු නිසා තමයි කරගන්න බැරිවුණේ කියලා ඔහු කීවා. කල් තැබුවේ ඒ කටයුත්තට වෙලාව හොයාගන්න. ඒකෙන් පැහැදිලි වෙනවා ජනාධිපතිතුමා පාර්ලිමේන්තුව කල් තැබීමේ බලය පවා අනිසි ලෙස භාවිත කරලා තියෙන බව.
තුන්වැනි ව්‍යවස්ථා විරෝධී කටයුත්ත වන පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවාහැරීම ගැන ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් තීන්දුවක් දීලා තියෙනවා. ඒ තීන්දුව ලබාදුන්නේ ඉතා දීර්ඝ ලෙස කරුණු සලකලා බලලා. ඒ නිසා ජනාධිපතිතුමා කරලා තියෙන්නේ හිතාමතාම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව කඩකිරීමක්.
දැන් මේ විදියට ආණ්ඩුව ගෙනයෑම පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් මතුවෙන්න පුළුවන් ජනාධිපතිතුමා තමන්ගේ බලය අබිබවා කටයුතු කරන්න පටන්ගත්තොත්. ජනාධිපතිතුමා තමන්ගේ ව්‍යවස්ථානුකූල බලතල නිසි ලෙස පාවිච්චි කළොත් ආණ්ඩුව ගෙනයෑම ප්‍රශ්නයක් නොවේවි. ජනාධිපතිතුමාගේ බලතල භාවිත කිරීම පිළිබඳ පාර්ලිමේන්තු සම්ප්‍රදායක් තියෙනවා. ඒ සම්ප්‍රදායට ගරු කරන්න ඕනෑ.
දැනටමත් කැබිනට් මණ්ඩලය පත් කිරිම පිළිබඳව මතභේද ඇතිවෙලා. කැබිනට් මණ්ඩලය කියන්නේ අගමැතිවරයා පත් කරන එකක්. පරමාධිපත්‍යය තියෙන්නේ ජනාධිපති අතේ නෙවෙයි. ජනතාව අතේ. පරමාධිපත්‍යය ප්‍රකාශ කරන්නෙ ජනතාව විසින් පත්කළ පාර්ලිමේන්තුව විසින්. එතැන බහුතරයේ ඉල්ලීමට වැඩ නොකළොත් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව කඩකිරීමක්. කොහෙත්ම පත් කරන්නේ නැහැ කියන්නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට ගරු කරන්නේ නැහැ කියන එක.
තමන් කළ වැරදි පිළිබඳ අවබෝධයක් නැතිනම්, ව්‍යවස්ථාවට අනුව කටයුතු කළ නොහැකි නම්, ජනාධිපතිවරයා ඉල්ලා අස්විය යුතුයි. ඔහුට ව්‍යවස්ථානුකූලව පාර්ලිමේන්තුවෙන් තෝරන අගමැතිවරයා සමග වැඩ කරන්න බැරි නම් ඔහු අස්වෙන්න ඕනෑ. ඒක තමයි සදාචාරාත්මක විදිය. ඔහුට වැඩ කරන්න නොහැකි වෙන්නට හේතු තියෙන්න පුළුවන්. එහෙනම් අස්වෙන්න ඕනෑ. එහෙම නැතිව රට දේශපාලන හා ආර්ථික අර්බුදයකට පත් කරන්න බැහැ. මෙතෙක් ඔහුගේ ක්‍රියා නිසා රට විශාල දේශපාලන අස්ථාවරත්වයකට පත්වෙලා තියෙනවා. රටට ආර්ථික වශයෙන් මරු පහරක් එල්ලවෙලා තියෙනවා. රටට මුදල් ගලාගෙන එන්නේ නැහැ. විදේශ ව්‍යාපෘති අත්හිටුවීම, ජාත්‍යන්තර වෙළෙඳාම කඩාවැටීම, සංචාරක කර්මාන්තය කඩාවැටීම හරහා විශාල දේශපාලන අස්ථාවරත්වයක් ඇතිවෙලා තියෙනවා. මේ වෙද්දී රාජ්‍ය පරිපාලනයත් ඇනහිටලා තියෙනවා. මේක තවදුරටත් ගෙනියන්න බැහැ. ජනාධිපතිවරයා දැන්වත් ව්‍යවස්ථාවට අනුව කටයුතු කිරීම හෝ බැරිනම් ජනාධිපතිවරයා ඉල්ලා අස්වීම සිදුවිය යුතුයි.■
අර්බුදය තවම ඉවර නෑ
ඒකේෂ්වර කෝට්ටේගොඩවිතාන
මම හිතන්නේ මේ දෙපාර්ශ්වය අතර තියෙන ගැටුම ජනතාව ගැන කිසිදු හැඟීමකින් ඇතිවෙලා තියෙන ගැටුමක් නොවෙයි. ඔවුන්ට ජනතාව ගැන වගේවගක් නැහැ. ඔවුන්ට අවශ්‍ය වෙන්නේ දේශපාලන බලය විතරයි. ඒ නිසා තමයි දැන් අර්බුදය අවසානයි, විජයග්‍රහණයක් ලැබුවා කියලා එක්සත් ජාතික පක්ෂය පැත්තෙන් පෙන්වන්න උත්සාහ කරන්නේ. අර්බුදය තවම ඉවර නැහැ. මේ දෙපාර්ශ්වයට එකට ආණ්ඩු කරගෙන යෑමේ හැකියාවකුත් නැහැ. ඇත්තටම එක්සත් ජාතික පක්ෂ පාර්ශ්වය කළ යුතු දෙයක් තිබුණා. ජනාධිපතිවරයා ව්‍යවස්ථාව අමුඅමුවේ උල්ලංඝනය කිරීම සම්බන්ධයෙන් දඬුවම් කිරීමක් ලෙස යම් පියවරක් ගත යුතුව තිබුණා. ජනාධිපතිවරයාට කිසිම දඬුවමක් නැතිව ගැලවෙන්න බැහැ. එහෙත් එක්සත් ජාතික පක්ෂය පැත්තෙන් ඒ සම්බන්ධයෙන් කිසිදු පියවරක් ගන්නේ නැහැ. ඔවුන්ට වුවමනා වෙලා තියෙන්නේ කොහොම හරි ජනාධිපතිවරයා හිතවත් කරගෙන, ඉදිරි කාලය බලයේ රැඳී ඉන්න. ඒ නිසා තමයි සජිත් ප්‍රේමදාස මන්ත්‍රීවරයා කියා තිබුණේ ජනාධිපතිවරයාට එරෙහිව දෝෂාභියෝගයක් ගෙන එන්න තමන්ට කිසිම අදහසක් නැති බව. මේක ගේම් එකක් සහ ඩීල් එකක්. ඒකෙදී ඒ දෙපාර්ශ්වයම එකිනෙකාව ආරක්ෂා කරගන්නවා. එහෙම කරන්න උත්සාහ කරනවා.
එක් ජනාධිපතිවරයෙක් ව්‍යවස්ථාව උල්ලංඝනය කළාට පසුව, ඔහු සම්බන්ධයෙන් කිසිදු පියවරක් ගන්නට අදහසක් නැති බව කියන සජිත් ප්‍රේමදාස වැනි අය තමයි එක්සත් ජාතික පක්ෂය අනාගත ජනාධිපතිවරණ අපේක්ෂකවරුන් විදියට ඉදිරිපත් කරන්නට බලාපොරොත්තුවෙන් ඉන්නේ. ඒ නිසා මේ දෙපාර්ශ්වය ගැනම අඩු වැඩි වශයෙන් විශ්වාසය තැබිය නොහැකියි. ඒත් ජනතාවට මේ වෙලාවේ දේශපාලන වශයෙන් වැදගත් කාර්යභාරයක් තියෙනවා.■
තියෙන්නේ පෞද්ගලික අවුලක්
නීතිඥ උපුල් කුමරප්පෙරුම
ව්‍යවස්ථාවේත්, 19 වැනි සංශෝධනයේත් පැහැදිලිව තියෙනවා ආණ්ඩුව කටයුතු කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳව. ඒ ආකාරයට කටයුතු කළොත් ගැටලු‍වක් නැහැ. ජනාධිපතිවරයා පෞද්ගලික ප්‍රශ්න තියාගෙන රටේ ගමනට බාධා කරන්න බැහැ. එහෙම වුණොත් වෙන්නේ ජනාධිපතිවරයාට අධිකරණය ඉදිරියට ගිහින් තමන්ගේ තීරණ සම්බන්ධයෙන් කරුණු පැහැදිලි කිරීමක් කරන්නයි.
අගමැතිවරයා දිවුරුම් දුන්න අවස්ථාවේ ජනාධිපතිවරයා කරපු කතාව අනවශ්‍ය එකක් කියලයි මම හිතන්නේ. ඒ කතාවෙන් පෙනෙන්නට තියෙන දෙයක් තමයි ජනාධිපතිවරයා නව ආණ්ඩුව එක්ක සහයෝගයෙන් කටයුතු කරන්න සූදානමක් නැති බව. එහෙත් ජනාධිපතිවරයාට වගකීමක් තියෙනවා. පවතින ආණ්ඩුව ජනාධිපතිවරයා එක්ක මොන තරම් මිත්‍රත්වයක් දක්වනවාද, ජනාධිපතිවරයා ඒ ආණ්ඩුව සමග කෙතරම් මිත්‍රත්වයක් දක්වනවාද කියන එක මෙතැනට අදාළ නැහැ. විරුද්ධ වෙන්න පුළුවන් තැන්වලදී ප්‍රතිපත්තිමය වශයෙන් විරුද්ධ වෙන එක වෙනම කාරණාවක්.
එහෙත් ජනාධිපතිවරයාගේ විරෝධය තියෙන්නේ ප්‍රතිපත්තිමය කාරණා මත නොවන බව පැහැදිලිවම පේනවා. ඔහුට තියෙන්නේ පෞද්ගලික අවුලක්. පෞද්ගලික වුවමනාවකට රටේ ජීවිත හා රටේ යාන්ත්‍රණය එක්ක සෙල්ලම් කරන්න වුවමනාවක් නැහැ.
මේ වෙද්දී අමාත්‍යාංශ වෙන් කිරීම සහ ආයතන වෙන් කිරීම වගේ කාරණාවලින් පෙනෙන්නට තියෙන්නේත් ඒ කාරණාව. ජනාධිපතිවරයා තේරුම් ගන්න ඕනෑ විධායකයේ ප්‍රධානියා විදියට ඔහු කැබිනට් මණ්ඩලයේ අදහස්වලට ගරු කරමින් එය මෙහෙයවන්න ඕනෑ බව සහ සාමූහික වගකීමට ඔහුත් බැඳිලා ඉන්න ඕනෑ බව. සැබෑ නායකයෙක් විදියට අනෙක් කණ්ඩායම්වල අදහස් ඉවසමින් වැඩ කිරීම රටේ පුරවැසියන් විදියට අපි ජනාධිපතිවරයාගෙන් බලාපොරොත්තු වෙනවා.■
