සිරිසේන සහ රාජපක්ෂලා එක්සත්ව සහ එක්සිත්ව නිර්මාණය කළ උමතු අර්බුදය මේ සතියෙන් පසු අවසන් වෙතැයි මොහොතකටවත් නොසිතන්න. එසේම, ප්රජාතන්ත්රවාදයට එරෙහිව සිරිසේන-රාජපක්ෂ කඳවුර දියත් කළ යුද්ධයක් අප විසින් පරාජය කරන ලදැයි මොහොතකටවත් නොසිතන්න. ඔවුන් පරාජයට පත්ව ඇත්තේ සටනකින් හෙවත් සංග්රාමයකින් පමණි. යුද්ධය ඉදිරියට ඉතිරිව තිබේ. යුද්ධයකට සංග්රාම ගණනාවක් තිබේ. යුද්ධයක ජය පරාජය තීන්දු වන්නේ ඒ සංග්රාම මාලාවේ ජය පරාජයන්ගේ ඓක්යයේ ස්වභාවය අනුවයි.
යහපාලන පාර්ශවය ජය ගත් මේ සංග්රාමය තුළම ඒ යහපාලනයේ අවසාන පරාජය වෙන දාට වඩා තදින් දැන් කෙටී තිබිය හැකි බව විශ්වාස කිරීමට හේතු තිබේ. එය අපේ සහෘද ප්රාර්ථනයට සහමුලින් පටහැනි වෙතත්, කෙටි කාලීන සන්තෘ ප්තියක් සඳහා අන්ධ විශ්ව ාසය න් මත අප එල්බ සිටිය යුතු නැත. අන්ධ විශ් වාසය හරහා නඩත්තු කර ගන්නා තාවකාලික සහනයම, අවසානයේදී දීර්ඝ කාලීන අසහනයක්ම ජනිත කරවන බව අත්දැකීමෙන් අපි දන්නා බැවිනි. ඒ නිසා, මේ කෙටි ඉදිරි කාලය තුළ, ආණ් ඩු වට කළ හැකි දේවල් සහ කළ නොහැකි දේවල් පරිස් සf මන් තෝරා බේරාගෙන කටයුතු කිරීම අනිවාර්ය වන්නේය. එහිදී පහත සඳහන් කාරණය ගැන සැලකිලිමත් වීම අතිශය වැදගත් වෙතැයි අපි සිතමු.
මෙතෙක් කල් යහපාලන වැඩ පිළිවෙල සඳහා ජනාධිපතිවරයෙකු සහ අගමැතිවරයෙකු ඇතුළු කැබිනට් මණ්ඩලයක සාමූහික ප්රයත්නය ක් තිබුණි. ඒ සම්බන්ධතාවයේ මොන අඩුපාඩු තිබු ණත්, එතැන ප්රධාන පාලන අංශ දෙකක් වන, විධායකය සහ ව්යවස්ථාදායකයේ බහුතරය අතර අන්යොන්ය හැඳිනීමක් තිබුණි. එය තවදුරටත් පේන තෙක් මානයක ඉතිරිව නැත.
දැන් අපට සිටින්නේ, තමාව බලයට පත් කළ මුළු මහත් ජනතාවක් පාවා දුන් ජන ාධිපති වරf යකි. තමාව බලයට පත් කළ ප්රමුඛ නායකයාට එරෙහිව, සතුරු කඳවුර සමග එක්ව විශ්වාස භං ගයක් ගෙනැවිත් පරාජයට පත්වීමේ කෝප යෙන් උදේ හවා පැසවන ජනාධිපති වරf යකි. තමාව බලයට පත් කළ ප්රමුඛ නායකයාව අගමැති තනතුරෙන් ඉවත් කිරීම සඳහා රටේ ආණ්ඩු ක්රම ව්යවස් ථාව උල්ලංඝණය කළ ජනාධිපතිව රf යකි. තමාව අඩි හයක් පොළොව යටට යැවීමේ අභිලාෂf යන් සිටියේ යැයි කියූ ප්රති වාදී නායකයාව අගමැති වශයෙන් යළි බලයට පත්කිරීමට රටේ ආණ් ඩුක්රම ව්යවස්ථාව දෙවැනි වතාවටත් උල්ලංඝණය කළ ජනාධිපති වරයෙකි. පාර්ලිමේන්තුවේ අති බහ ුතරයකගේ විශ්වාසය (විශ්වාසභංග) පිළිග ැනීම එක දිගටම ප්රතික්ෂේප කරමින් රටේ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව තෙවැනි වරටත් උල්ලංඝණය කළ ජනාධිපතිවරයෙකි. තම විධායක අණසක යටතට ඒ පාර්ලිමේන්තුව යටත් කර ගත නොහැකි වූ කල්හි මුළු පාර්ලිමේන්තුවම විසුරුවා හැරීමට සිව්වැනි වරටත් රටේ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව උල්ලංඝණය කළ ජනාධිපතිවරයෙකි. අවසානයේ දී, 1978 න් පසු විධායක බලය අපයෝජනය කිරීම තුළින් රටේ ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාව උල්ලංඝණය කළ බවට උත්තරීතර ශ්රේෂ්ඨාධිකරණය මගින් වැරදිකරු කළ ප්රථම ජනාධිපතිවරයා වීමේ වස ලජ්ජාවෙන් තැවෙන ජනාධිපතිවරයෙකි.
අද (20) පටන් ඇරඹෙන අලුත් ආණ්ඩුවේ ප්රධානියා ඔහු ය. අලුත් ඇමති මණ්ඩලයේ ප්රධානියා ඔහු ය.
විධායක ජනාධිපති ක්රමයක් ලංකාව වැනි රටක ක්රම දෙකකට ක්රියාත්මක විය හැකිය. එකක් වන්නේ, මේ මොහොතේ ලංකාවේ පවතින පරිදි, විධායක ජනාධිපතිවරයා එක දේශපාලනි ක කඳ වුර කිනුත්, අගමැතිවරයා ඇතුළු අමාත්ය මණ්ඩල ය ඊට ඉඳුරා ප්රතිවිරුද්ධ වෙනත් කඳ වුර කිනුත් රාජ්ය පාලනයට මැදිහත් වීමයි. මීට පෙ රත්, චන්ද්රිකා බණ්ඩාරනායක ජන ාධිපති වරිය යටතේ එවැනි තත්වයක් අප අත්දැක ඇත. කෙ සේ වෙතත්, අද තත්වය ඊට සපුරා වෙනස් ය. සිරිසේන ජනාධිපතිවරයා තමාගේ අගමැතිවරයා කෙරෙහි පැසවන වෛරයකින් සහ කෙ ා්පයකි න් වැඩ කරන බව, පසුගිය දා එම අගමැතිව රයා දිව්රුම් දීමේදී ජනාධිපතිවරයා පැවැත්වූ දීර්ඝ කතාවෙන් මොනවට ඔප්පු විය. ඉතිං, දැන් අපට ඇත්තේ, ආණ්ඩුවේ නායකයා ආණ්ඩුවේ නොව න ආණ්ඩුව කි. එහිදී බලාපො රොත්තු විය හැක් කේ එක් ප්රතිවිපාකයක් පමණි. රනිල් වික්රමසිංහ ඇතුළු ආණ්ඩුවට ඉදිරි කාලය තුළ කිසි දෙයක් කිරීමට ඉඩ නොදෙන බවට මේ ජනාධිපතිවරයා වගබලා ගනු ඇත. මේ වන විට ජනාධිපති සිරිසේන විසින් ඒ සහතිකය රාජපක් ෂ කඳවුරට ලෙයින් අත්සන් කොට සපයා ඇති බවට අප තුළ අබමල් රේණුවක හෝ සැකයක් නැත.
විධායක ජනාධිපති ක්රමයක් ලංකාව වැනි රටක ක්රියාත්මක විය හැකි අනෙක් ආකාරය වන්f න්, ජනාධිපතිවරයාත් ආණ්ඩු පක්ෂයත් එක කඳවු රක් නියෝජනය කිරීමයි. 1978 මේ ව්ය වස්ථාව සම්මත කර ගත් දා පටන්, ඉතා කෙටි කාලයකදී හැරුණු කොට, අපේ රටේ පැවතී ඇත්තේ එම තත්වයයි. එම ක්රමය තුළ ඇති වන්f න් ඉතා දැඩි අධිකාරීවාදී ප්රවණතා වකි. ප්රජ ාතන්ත්ර වාදී මගකට වඩා ඒකාධිපති මගක යාමට එහිදී ඇති ඉඩකඩ හොඳටම වැඩි ය. එසේ විධායකය සහ ව්ය වස්ථ ාදායකය එක කඳ වුර ක් සතුව පැවති අවස්ථාවල ඒ තත්වය අඩු වැඩි වශ යෙන් අප අත්දැක තිබේ. විශේෂයෙ න් ජේ. ආර්. ජයවර්ධනගේ පාලන කාලය තුළත්, අවසා නයේදී මහින්ද රාජපක්ෂගේ පාලන කාලය තුළත් ඒ බව මනාව පෙන්නුම් කෙරුණි.
මේ අනුව බලන විට, විධායක ජන ාධිපති ක්රමය ක් යටතේ, මේ ආකාර දෙකෙන් කො යි ආකාරයට රට පාලනය කළත්, ප්රජාතන්ත්රව ාදයට සිදුවන්නේ අවැඩක්ම බවට සැකයක් නැත. එක් කෝ, අපට අකර්මණ්ය ආණ්ඩු පවත් වාගෙන යා හැකිය. අද පටන් බොහෝ විට අපට දකි න්ට ලැබෙනු ඇත්තේ එවැනි තත්ව යක් බව අපගේ විශ්වාසයයි. අනිත් ආකාරයට ගතහොත්, ඒකාධිපතියන් රජ කැරැවිය හැකිය. මේ විධායක ජනාධිපති ක්රමය එක දිගටම පවත් වාගෙන ගියහොත්, 2020 න් පසු නිසැකවම එවැනි තත්වයක් ඇති විය හැකි බවත් අපගේ විශ්ව ාසය යි. එය, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපති පදවියට පත්වුවත්, රනිල් වික්රමසිංහ ජනාධිපති පදවියට පත්වුවත් වෙනස් නොවන තත්ත්වයකි. අදටත් වඩා ඉහළින් ඒ දෙන්නාම මේ සත්යය එදාට අපට පෙන්වා දෙනු ඇත.
තත්ත්වය එසේ තිබියදී, ඊයේ ගෝල්ෆේස් පිටියේදී එක්සත් ජාතික පක්ෂ නායක රනිල් වික්රමසිංහ කී එක් අදහසක් අපේ විශේෂ අවධා නයට ගත යුතුව තිබේ. මේ විධායක ජන ාධිපති ක්රමය අහෙ ා්සි කර දැමීම සඳහා තමන්ට ඉදිරි මහ මැති වරණයේදී තුනෙන් දෙකක ජයග්රහණය ක් ලබා දෙන මෙන් ඔහු ජනතා වගෙ න් ඉල්ලා සිටි බව මාධ්ය වාර්තා කෙළේය. කෙ සේ වෙතත්, ඊයේ (19) පාර්ලි මේන්තුවේදී මලික් සමරවික්රම කරන ලද කතාවෙන් කියා ඇත්තේ ඊට වෙනස් අදහසකි. එනම්, විධායක ජනාධිපති ක්රමය අහෙ ා්සි කිරීම සඳහා එක්සත් ජාතික පක්ෂය නොපමාව මේ මොහොතේ ඉදිරිපත් වන බවයි. ඒ නිසා, රනිල් වික්රමසිංහ ගෝල්ෆේස් පිටියේදී කළා යැයි කියන කතාව, මාධ්ය විසි න් විකෘති කරන ලද ප්රවෘත්තියකැ යි දැනට මම විශ් වාස කරමි.
ඇත්තෙන්ම රනිල් වික්රමසිංහ එවැනි කතාවක් කියා ඇත්නම්, ඒ සූත්රයට අනුව බලාපොරොත්තු තියාගෙන සිටියොත්, මෛත්රී බුදුන් පහළ වන තෙක් මේ විධායක ජනාධිපති ක්රමය ලංකාවේ චිරාත් කාලයක් පවතිනු ඇත. 1978 විධායක ජන ාධිපති ව්යවස්ථාවෙන් පසු සමානුපාතික ඡන්ද ක්රමය ඇති කර ගත් දා පටන් මේ දක්වා කිසි මහ මැතිවරණයකින් තුනෙන් දෙකක බල යක් කිසි තනි පක්ෂයක් හෝ තනි සන්ධානයක් විසින් ලබාගෙන නැති බව මෙහිදී පෙන්වා දිය යුතුය. මින් මතුවටත් එවැනි තුනෙන් දෙකක බල යක් ලබා ගැනීමට කිසි තනි පාර්ශ්වයකට හැකි නෙ ාවනු ඇත. ඒ අනුව ගත් විට, රනිල් වික්රමසිංහ ඉදිරිපත් කළා යැයි කියන සූත්රය, නොකෙරෙන වෙදකමකට ඉල්ලන කෝඳුරු තෙල් හත් පට්ටයට වෙනස් නැත.
2018 ඔක්තෝබර් 26 වැනි දා දක්වා, මේ විධායක ජනාධිපති ක්රමය අහෝසි කරන බවට බොරු පොරොන්දු දුන් ඕනෑම දේශපාලන නායකයෙකුට සමාව දිය හැකිය. එහෙත්, එම දින යෙන් පසුවත් යමෙකු මේ පොරොන්දුවත් සමග සෙල්ලම් කිරීමට ලැහැස්ති වන්නේ නම් ඔහුට හෝ ඇයට කිසි සමාවක් දිය යුතු නැත. මන්ද යත්, ඕනෑම අඳ ගොළු බිහිරි පුද්ගලf යකුට පවා, මේ ක්රමයේ විනාශය කෙතෙක් ද යන්න මේ කෙටි කාලය තුළ සිරිසේන නැමැති ජන ාධිපති’වරයා විසින්ම ඇහැට ඇඟිල්ලෙන් ඇන දැන් පෙන්වා දී ඇති බැවිනි.
මේ දක්වා රට පාලනය කළ හැම නායකf යකුම අර්ධ ඒකාධිපතියන් සේ කටයුතු කොට ඇත්තේ, පවතින ව්යවස්ථාවට අනුගත වෙමිනි. මහින්ද රා ජපක්ෂ පවා, එසේ ඒකාධිපතිf යකු වීමට අවශ්ය කරන 18 වැනි ව්ය වස්ථා සංශෙ ා්ධනය සම්මත කර ගත්තේ (මිල මුදලට වුව පුද්ගලය න් බා ගනිමින්) පවතින ව්ය වස්ථාවට අනුගත විය යුතුව තිබුණු බැවිනි. පළමු වරට, එවැනි ඒකාධිපති අවශ්යතාවක් වෙනුවෙන් පවතින ව්යවස්ථාව මහ දවල් උල්ලංඝණය කෙළේ සිරිසේනයි. ඒ නිසා, මේ විධායක ක්රමය යටතේ, රාජ තේජසින් උදම් වූ විට, ව්යවස්ථාවට අනුගතව පමණක් නොව, ඊට ඉඳුරා පටහැනිවත් කටයුතු කිරීමට තරම් ජන ාධිපතිවරයෙකු කටයුතු කළ හැකි බව දැන් අපි දනිමු.
ඊළඟට, 1978-1994 කාලය හැරුණු කොට, මීට පෙර රටට වැඩදායක සේම අවැඩදායක සෑම ආණ්ඩුක්රම සංශෝධනයක්ම සම්මත කරගෙන ඇත්තේ, පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණයකින් දිනා ගත් තුනෙන් දෙකක ජයග්රහණයක් ඇතිව නොවේ. ඉහත කී 1978-1994 කාලයේ එක්සත් ජාතික පක්ෂයට තිබුණු මැතිවරණමය තුනෙන් දෙක පවා ලබාගෙන තිබුණේ ඊට පෙර පැ වති කොට්ඨ ාස මැතිවරණ ක්රමය හරහා දිනා ගත් තත්වයක් වශ යෙනි. එය රනිල් වික්රමසිංහ නෙ ාදන්නවා නොවේ.
මෑත කාලයේ ලංකාව ඇති කර ගත් ඉතා ප්රගතිශීලී ප්රතිසංස්කරණයක් වන 17 වැනි ව්ය වස් ථා සංශෝධනය සම්මත කර ගත්තේ සරළ බහ ුතරය ක් පවා නොතිබුණු පාර්ලි මේ න්තු වක් තුළිනි. මෑත කාලයේ ඉතා අධිකාරීවාදී වෙනස ක් වශයෙන් සැලකිය හැකි 18 වැනි ව්යවස්ථා සංශෙ ා් ධනය සම්මත කර ගත්තේත්, පාර්ලි මේන්තුවේ සිටි යම් මන්ත්රීවරුන් සංඛ ්යා වක් තමන්ගේ පැත්තට බා ගැනීමෙන් මිස, පාර්ලිමේ න්තු මැති වරණයකින් ලබා ගත් තුනෙන් දෙකේ බලයක් මත නොවේ. ඊළඟට, 19 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය සම්මත කර ගත්තේත් සුළුතර ආණ්ඩුවක් යටතේ ඇති කර ගත් සාමූහික පොදු එකඟත්වයක් මත ය. අවසාන වශයෙන් ගත් විට, විධායක ජනාධිපති ක්රමය අහෝසි කිරීම සඳහා පාර්ලිමේන්තුවේ අභිමතයට අමතරව මහජන අනුමැතියකුත් අවශ්ය බව කිසිවෙකු ප්රතික්ෂේප කරන්නේ නැති බවත් කිව යුතුය. ජනමත විච ාරණයක් සඳහා එම කාරණය අවසා නයේදී ඉදිරිපත් කරන්f න් එබැවිනි. අවසානයේදී ජනමත විචාරණය කට ඉදිරිපත් කරන කාරණයක්, ඊට කලින් මහ මැති වරණයක තුනෙන් දෙකකුත් ලබා ගත යුතුව ඇතැයි කීම සාහසික කතාවකි.
ඒ නිසා මොහොතේ කළ යුතුව සහ කළ හැකිව ඇති මුඛ්ය කාරණය වන්නේ විධායක ජනාධිපති ක්රමය අහෝසි කිරීමයි. ඒ සඳහා පොදු එකඟත්වයක් ඇති කර ගැනීමට මේ මොහො තේ අවශ්ය කරන්නේ අදාළ කාරණය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින කැපවුණු දේශපාලන නායකත් වයකි. මේ වන විට ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ, එම යෙ ා්ජනාව පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරමි න් සටන පටන් ගෙන තිබේ. අද පටන් බලයට පත්වන වික්රමසිංහ ආණ්ඩුව මෙතැන් පටන් ඊට සත්භා වයෙන් උරදිය යුතුය. එහි වැදගත්කම වටහා ගැනීම සඳහා, මුලින්ම, විධායක ජනාධිපති ක්රමයක් තුළ තමන් ද යම් දවසක රජ විය යුතු බවට කෙනෙකු තුළ ඇති ආශාව මුලින්ම අත්හැර ගත යුතුය. ජන ාධිපති සිරිසේන සහ ජනාධිපති ක්රමය එක විට පරාජයට පත්කිරීම, වෙන කවර දාටත් වඩා අද සාක්ෂාත් කර ගත හැකි දෙයක් බවට පත්ව ඇති බව ඊළඟට වටහා ගත යුතුය. ඉදිරි කෙටි කාලය තුළ, කෙ රෙන මගුලක් මිස නොකෙරෙන හාස්කම් ගැන සුරංගනා කතා කීම රටවැසියාව මෙන්ම තමන්වත් විනාශකාරී ලෙස අන්දවා ගැනීමකට වැඩි දෙයක් නොවන බව, ප්රජාතන්ත්රවාදය පිළිබඳ යම් හෝ හැඟීමක් ඇති ඕනෑම දේශපාලනඥයෙකු දැන්වත් අවබෝධ කර ගත යුතුය.■
