ෆ්‍රාන්ස් කෆ්කාගේ සාහිත්‍යය තුළින් නිරූපිත මිනිසා යනු මිනිස් සම්භවයකින් පසු යළි සත්වමය ස්වරූපයක් වෙත රූපාන්තරණය වන්නෙකි. ධනවාදයේ අධ්‍යාත්මය යනු අතිශය තිරශ්චීන හා මානුෂ විරෝධී එකකි. ශ්‍රී ලංකාව ද ධනවාදී රාජ්‍යයකි. එම ධනවාදය පසු-යටත්විජිතවාදය පසුකොට ගෝලීය අවධියට වඩාත් හොඳින් අවතීර්ණ වන හා නිදහස් වෙළඳාමේ සියලු බැමි සිඳ දමන යුගයකි මෙය. එවන් ධනවාදී රාජ්‍යයක බලය හොබවන සාම්ප්‍රදායික පාලක පංතියේ ස්වරූපය කුමක්ද? එහි වර්තමාන රූපාන්තරණයේ ස්වභාවය කිසිම ආකාරයකින් එම පංතියේ සැබෑ පංතිමය අභිලාෂයන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදීව සමතික්‍රමණය කර තිබේද? නැතිනම්, සිරිසේන ජනපති පවසන ආකාරයට ‘විධායකයේ බලය අවභාවිත කොට ඔහු විසින් සිදු කෙරුණ අතිශය තිරශ්චීන බලකොල්ලය‘ වික්‍රමසිංහගේ ධනවාදයට නැතිනම් ‘විජාතිකකරණයට’ එරෙහි කැරැල්ලක් වශයෙන් ඉතිහාසයට ගමන් කරනු ඇත්ද?
විධායකයේ සැබෑ ස්වරූපය ලෙස ජයවර්ධන ජනපති අර්ථ දැක්වුයේ ‘අගමැතිගේ උපදෙස්වලින් පාලනය නොවන නමුත් විධායකයට එහිම වූ උපදෙස් මත ක්‍රියාකළ හැකි‘ (ඒකාධිපති) පාලකයෙකු වශයෙනි. මෙම ඒකාධිපතියා යනු නුතන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ සාහසික විලෝමය නැතිනම් පූර්ව නූතන රාජවංශික පාලනයේ නූතන අවතාරයයි. එම අවතාරය යහපාලනයේ ස්වරූපයෙන් පැමිණ වඩාත් ක්ෂණිකවම සිය මිනිස් ස්වභාවයෙන් කෆ්කියානු සත්වමය ආත්මය වෙත රූපාන්තරණය වී මෙරට ඊනියා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ධනපති දේශපාලනයේ සැබෑ සාරය හා අධ්‍යාත්මය මෙබඳුයැයි දර්ශනය කරමින් සිටී. සමස්ත රාජ්‍යයම යළිත් වර්ගවාදී හා ජාතිවාදී මඩගොහොරුව වෙත තල්ලු කරමින් සිටී. ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රය’ ස්ථාපිත කිරීමේ ජනවරම ක්ෂණිකව අමතකකොට ‘වාර්ගික තන්ත්‍රය’ බිහි කිරීමේ ව්‍යාපෘතියට සවිඥානකවම දායක වෙමින් සිටී. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු බහුතර ජනවර්ගයේ අභිලාෂය නොව වඩාත් බහුත්වවාදී නියෝජනයක් වග පෙන්වා දුන්නේ වාර් ගිකවාදයට එරෙහිවී සිරිසේන ජනපති බවට පත්කළ ‘යහපාලන කැරැල්ල’ විසිනි. නමුත් විධායකයේ ස්වරූපය ජයවර්ධනටත් වඩා හොඳින් සිරිසේන පැහැදිලි කරමින් සිටින වග පෙනේ.
විධායකය නැමති සර්වබලධාරී ආයතනය හඳුන්වා දෙමින් ජයවර්ධන ප්‍රකාශ කළේ තමන් පාර්ලිමේන්තු පරමාධිපත්‍යයට අත තැබීමට බියවුණු බවයි. එහෙත් ඔහු කරමින් සිටියේ ද එයම බව ඔහු හොඳින් දැන සිටියේ ය. ජනතා පරමාධිපත්‍යය ඛණ්ඩනය කළ ජයවර්ධන විධායකයට එහි නියෝජිතත්වය පවරා ගත්තේය. ජයවර්ධන වඩාත් ප්‍රිය කළේ ඇමරිකානු මොඩලයට බව පැහැදිලිය. නමුත් වාර්ගික දේශපාලන සමාජයක අමෙරිකානු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවට හා වෙස්ට් මිනිස්ටර් ආකෘතිය වෙනුවට මෙරට ස්ථාපිත වුණේ ‘වාර් ගික තන්ත්‍රයකි’. කෙටියෙන්ම, සියලු ජනතාවට සිය කැමැත්ත හෝ අකමැත්ත පළකළ හැකි නමුත් වාර්ගික රාජ්‍යයක පූර්ව නූතන බල කේන්ද්‍රයක් ස්ථාපිත කිරීමට ජයවර්ධන නැමති ධනවාදයේ වඩාත් ව්‍යක්ත දේශීය නියෝජිතයාට හැකි විය. ‘යටත් විජිතවාදය විසින් දකුණු ආසියානු කලාපයේ ඓතිහාසික විඥානය පරිවර්තනය කෙරුණ බව’ සත්‍යයකි. නමුත් ධනවාදයේ සූරාකෑමේ මොඩලය සාර්ථක කරගැනීමට ආඥාදායක බල ව්‍යුහයක් අවශ්‍ය වෙයි. වෙස්ට්මිනිස්ටර් පාර්ලිමේන්තුව තුළින් එම කාර්යය කාර්යක්ෂමව සිදු නොවුණ බවට හොඳම නිදසුන සමගි පෙරමුණු රජය විය හැක. එම නිසා මෙරට ආඥාදායකයකු යටතේ ධනවාදය වේගවත්ව ඉදිරියට ගෙන යාමට ‘යැන්කීන්’ගේ සහාය ‘ඩිකීට‘ නොමඳව ලැබුණි. ඇමෙරිකාව හා බටහිර විරුද්ධ වුණේ රාජපක්ෂලා විසින් විධායකයේ ඒකාධිපති ස්වරූපය තවදුරටත් පුළුල් කිරීම නිසා නොව ඇමෙරිකානු ධනවාදයට එරෙහිව චීන ධනවාදයට මෙරට ස්ථාපිත වීමට වැඩි ඉඩක් ලබාදීම නිසාවෙනි. කෙසේ නමුත් ‘වාර් ගික තන්ත්‍රය’ ජයවර්ධනට වඩා සාර්ථකව රාජපක්ෂ විසින් ස්ථාපිත කෙරුණ අතර ‘යහපාලන ප්‍රහාරය’ හමුවේ එය තාවකාලිකව ඇද වැටුණි.
සිරිසේන තුළ ජීවත්වන සැබෑ වර්ගවාදී කෆ්කියානු ආත්මය අවදි කොට ඔහු ද වාර්ගික තන්ත්‍රයේ ප්‍රකාශකයෙකු වශයෙන් රාජපක්ෂගේ සමතැනට ඔසවා තබන ව්‍යාජ බල ක්‍රීඩාව විසින් ඔහුගේ යහපාලන මනස විකල් කෙරී ඇති බවක් පෙනීයයි. කෙසේමුත්, සමස්තයක් ලෙස වර්ගවාදී තන්ත්‍රයේ නිල ආයතන පද්ධතියට 19 වන සංශෝධනය විසින් එල්ල කළ බලපෑමට එරෙහිව ජාතිකවාදීන් ගෙනගිය අනවරත අරගලයේ ප්‍රතිඵලය වශයෙන් ඒකාධිපති පාලනයක් සහිතව, පාර්ලිමේන්තුව නිෂ්ක්‍රිය කෙරුණ සංදර්භයක් වර්තමාන මොහොත තුළ තවදුරටත් බලාත්මක වී තිබේ. එම තත්වය තුළ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය මේ මොහොත තුළ මෙරට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී හා ව්‍යවස්ථානුකුලවාදී ව්‍යුහයේ අනාගතය තීරණය කරනු ඇති බව සිතිය හැක.
‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීම යනු එම සුවිශේෂ පද්ධතියේ ‘සුජාතභාවයේ පරිමාව’ පිළිබඳ අර්ථදක්වන රළු ඓතිහාසික සිද්ධාන්තයකි’. කෙසේමුත්, ව්‍යවස්ථාමය පර්යායේ සුජාතභාවයට අභියෝග කළ හැකි හෝ එය තහවුරු කරන බාහිර පදනමක් තිබිය නොහැක. මෙරට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පද්ධතියේ සුජාතමය ‘ස්වරූපය’ යනු මෙරට අභ්‍යන්තර ජනවිඥානයේ දිග සහ පළලයි. එම ස්වරූපය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට වඩා කිට්ටු වන්නේ වාර්ගික තන්ත්‍රයක් දෙසටය. ■
අතුල සිරි සමරකෝන්
