“සදාචාරාත්මක දේශපාලන සංස්කෘතියක් සඳහා කාන්තාවෝ” යන තේමාව යටතේ විරෝධතා ව්‍යාපාරයක් කාන්තා සංවිධාන ගණනාවක් විසින් දියත් කරනු ලැබ ඇත. ආචාරධාර්මික දේශපාලනයක් පිළිබඳ දේශපාලන ක්‍රියාකාරීන් අතර ඇතිවී තිබෙන මේ උනන්දුවට සහ කැපවීමට ආධාර වශයෙන් මෙම රචනය ලිවීමට අදහස් කරන්නෙමි. ආචාරධාර්මිකත්වය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට සම්බන්ධ කරමින් මගේ විග්‍රහය ගොඩනගන්නෙමි.
පසුගිය දශක කිහිපය පුරාම ලෝක මට්ටමෙන් සිදුවූ දෙයක් නම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඇතිවූ පසුබෑමයි. 1980 ගණන් දශකයේ සිදුවූ ප්‍රජාතන්ත්‍රීයකරණයේ නැගීම, එහි පසුබෑමේ නව රැල්ලක් විසින් 1990 ගණන්වලින් පසුව සිට ගිලගනු ලැබිණ. එය බාහිර මෙන්ම බටහිර නොවන ලෝකවලද එක සේ සිදුවිය. එයට විවිධ සංකීර්ණ හේතු තිබිණ.
ලංකාවේ අත්දැකීම තරමක් සුවිශේෂ වී තිබේ. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුකරණයේ නැගීම, වැටීම සහ යළි නැගී සිටීම යන ප්‍රවණතා සමග මිශ්‍ර වූ චක්‍රීයාකාර දේශපාලන ක්‍රියාවලියක් ලංකාවේ සිදුවී තිබේ. එහි මෑත කාලීනම නිදසුන් නම් 2009 -2014 පස් වසර තුළ සිදු වූ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුකරණයේ දරුණු පසුබෑම, 2015 මුලදී සිදුවූ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පුනරුජ්ජීවනය සහ එහි මන්දගාමී ප්‍රගතියයි. දැන් ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය මුහුණ දී සිටින්නේ තීරණාත්මක දෙමංසන්ධියකටය. එක්කෝ දුර්වල ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය නැතහොත් ශක්තිමත් අධිකාරවාදය යන දේශපාලන තෝරාගැනීම් දෙක ඉදිරියේ අද ලංකාවේ පුරවැසියෝ සිටිති. එම තෝරාගැනීම අද හෙටම කරන්නට සිදුවන බවද පෙනේ. මේ අතර ඔක්තෝබර් 26 දා පිපිරෙන්නට පටන්ගත් ලංකාවේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සහ දේශපාලන අර්බුදය විසින් ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ බරපතළ දුර්වලතා රැසක්ම අනාවරණය කරනු ලැබ ඇත. ආර්ථික දූෂණය, දේශපාලන දූෂණය, විධායකය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව හිතුවක්කාරව උල්ලංඝනය කිරීම, ව්‍යවස්ථාදායක යළිත් වරක් විධායකයේ ග්‍රහණයට ගැනීමට තැත් කිරීම, පාර්ලිමේන්තුවේ ගෞරවය මන්ත්‍රීවරුන් විසින්ම කෙලෙසනු ලැබීම මේවා අතර ප්‍රකටවම ප්‍රදර්ශනය වූ ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී ක්‍රියාවන්ය.
මේවා පසුබිම තුළ පෙනෙන, පුරවැසියන්ගේ අවධානය යොමුවිය යුතු තේමාවක් නම්, මේවා කාලයක් තිස්සේම ලංකාවේ දේශපාලනය තුළ සිදුවුණු, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය එහි ලෞකික සහ සමාජමය ආචාරධර්මික මූලධර්ම සහ රාමුවෙන් ඉවත් කරනු ලැබීමේම තවත් තියුණු අවධියක් නියෝජනය කරන්නේය යන්නයි. මැතිවරණ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා, දේශපාලන දූෂණය, ආර්ථික දූෂණය ආණ්ඩු සැදීමේත්, පාර්ලිමේන්තු බහුතරය ලබාගැනීමේත් ප්‍රධාන මාධ්‍යය බවට පත් කිරීම, දේශපාලන බලය අවභාවිත කිරීම සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මාධ්‍යයෙන් ලද දේශපාලන බලය ස්වාර්ථය සඳහා දුෂ්භාවිත කිරීම අප රටේ දේශපාලන සංස්කෘතියේ සාමාන්‍ය අංග බවට පත්වී ඇත. ඒවායෙන් දේශපාලන සංස්කෘතිය නිදහස් කිරීමට 2015 ජනවාරි ආණ්ඩු වෙනසත් සමග පැනනැගි යහපාලන සිහිනය ඉටු නොවී තිබෙනවා පමණක් නොව, එය නපුරු සිහිනයක් බවටද දැන් පත් වෙමින් තිබේ.
ආචාරධාර්මික දේශපාලනයක් -ආචාරධාර්මික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයක් පිළිබඳ සටන් පාඨය සහ ඉලක්කය වර්තමාන ලංකාවේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අරගලය වෙතට පැමිණ ඇත්තේ මේ පසුබිම තුළය.
දේශපාලන ආචාරධාර්මිකත්වය
ආචාරධාර්මික දේශපාලනය යනුවෙන් අදහස් වන්නේ දේශපාලනඥයන්ගේ චර්යාව මූලධර්ම පද්ධතියකට අනුකූලව, පොදු මහජන යහපත සඳහා පමණක් දේශපාලන බලය භාවිත කිරීමයි. මේ මූලධර්මය ගැබ් කරගත් ප්‍රධාන ලෞකික දේශපාලන චින්තන තුනක් ලෝකයේ වර්ධනය වී තිබේ. ඒවා නම් සමූහාණ්ඩුවාදය, ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ සමාජවාදයයි.
සමූහාණ්ඩුවාදය යන අදහස අප රටේ කවුරුත් කථා නොකරන, එහෙත් 1972 සිට අප රටේ භාවිත වන වැදගත් දේශපාලන සහ ආණ්ඩුක්‍රමික සංකල්පයකි. අපේ රාජ්‍යය “ජනරජයකැයි” ව්‍යවස්ථාව කියයි. “ජනරජය” යනු සමූහාණ්ඩුවකි. සමූහාණ්ඩුවාදය යනු සම්භාව්‍ය ග්‍රීසියේත්, සම්භාව්‍ය උතුරු ඉන්දියාවේත් ආරම්භ වූ දේශපාලන මාදිලියකි. එය නිශ්චිත දේශපාලන සංස්කෘතික මූලධර්මවලටද තුඩුදී තිබේ. ඒවායින් ප්‍රධාන අංග තුනක් අප රටේ වර්තමාන දේශපාලන සාකච්ඡාවලට අදාළ වේ. ඒවා නම්,
- දේශපාලන බලය ස්වාර්ථය නොව පොදු යහපත යන අරමුණ පමණක් ඉලක්ක කර ගැනීම.
- දේශපාලන බලය පුරවැසි නිදහස සනාථ කිරීම සඳහා පමණක් භාවිත කිරීම
- පාලකයන්ද, පුරවැසියන්ද ඉහත සඳහන් කැපකිරීම් සහිත “දේශපාලන යහගුණය” තම පුද්ගලික සහ පොදු සංස්කෘතියේ අංගයක් බවට පත්කර ගැනීම
ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙතින් පැනනැගි ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන ආචාරධර්ම ගැන අප රටේ බොහෝ දේශපාලනඥයන්ට මෙන්ම ආණ්ඩුක්‍රම විශාරදයන්ටද ආගන්තුක ඒවා බව පෙනේ. 17 වැනි සියවසේ මැද භාගයේ සිට යුරෝපයේ වර්ධනය වූ, අප රටටද ගැළපෙන, ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන ආචාර ධර්ම කිහිපයක් මෙසේ කෙටියෙන් සූත්‍රගත කළ හැකිය. - දේශපාලන බලයට, මහජනයා තලාපෙළා, හිතුවක්කාරව අවභාවිත කිරීමේ නිසර්ග හැකියාවක් තිබේ. එබැවින් පාලකයන් දේශපාලන බලය භාවිත කළ යුත්තේ ඉතා පරෙස්සමිනි. පුරවැසියන්ගේ ජීවිතය, නිදහස සහ අයිතිවාසිකම් ආරක්‍ෂා වන පරිදි පමණය.
- දේශපාලන බලය යනු මහජනතාව විසින්, පාලකයන්ට ලබාදෙන තාවකාලික වරපත්‍රයක් පමණි. එය හිතුවක්කාරව පාවිච්චි කිරීමේ බලයක්, තමන් ඡන්දයෙන් තෝරාපත්කරන නියෝජිතයන්ට, මහජනයා පවරාදෙන්නේ නැත. එසේ දෙන බලය, තාවකාලිකය, කොන්දේසි සහිතය. පුරවැසියන්ගේ ජීවිතය, නිදහස සහ අයිතිවාසිකම් රැකදීම එම කොන්දේසි සහිත ගිවිසුමේ ප්‍රධාන අංගයි.
- පුරවැසියන් සමග ඇති කරගන්නා ඉහත දැක්වූ ගිවිසුමේ කොන්දේසි පාලකයන් උල්ලංඝනය කරන්නේ නම් පාලකයන්ගේ සුජාතභාවය බිඳ වැටේ. එවැනි පාලකයන්ට ආණ්ඩු බලයේ සිටීමට සදාචාරාත්මක අයිතියක්ද නැත.
- දේශපාලන බලයේ ඇති නෛසර්ගික දුෂ්ගුණය වන, එය අයුතු සහ ප්‍රජාපීඩක ලෙස අවභාවිත කිරීමේ ශක්‍යතාව වැළැක්වීමේ මාර්ගය වන්නේ, රාජ්‍ය බලය පාවිච්චි කිරීමට සීමා පැමිණවීමයි. රාජ්‍ය බලය ව්‍යවස්ථාදායක, විධායක හා අධිකරණ වශයෙන් ආයතනවලට බෙදා තිබෙන්නේත්, ඒ එකිනෙකෙහි විෂය පථය, බල ප්‍රදේශ සහ බලතල, ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන්ම නිශ්චිත කර තිබෙන්නේත්, ඒ නිසාය. එක් ආයතනයක් අනෙක් ආයතනයේ බල ප්‍රදේශය ආක්‍රමණය නොකළ යුතුය. විශේෂයෙන් ව්‍යවස්ථාදායකය විධායකයේත්, අධිකරණය විධායකයේත් ආක්‍රමණයෙන් සහ බලපෑමෙන් ස්වාධීන විය යුතුය.
- ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලනය විවෘත තරගය මත සකස් වූ විවෘත ක්‍රීඩාවකි. සෑම සභාගිවන්නෙකුම ක්‍රීඩාවේ නීති රීති ගරු කළ යුතුය. ඒවා ක්‍රියාත්මක කළ යුතුය. ඒවාට අනුගත විය යුතුය. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ක්‍රීඩාවේ නීති ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ විධිවිධාන, මැතිවරණ නීති, පාර්ලිමේන්තු විධිවිධාන සහ ස්ථාවර නියෝගවල සූත්‍රගත කර තිබේ. ස්වාධීන අධිකරණය එම නීති ක්‍රියාත්මක කිරීම සහතික කරන බලධරයාය. ස්වාර්ථය සඳහා දේශපාලන ක්‍රීඩාවේ නීති උල්ලංඝනය කිරීම, විකෘති කිරීම සහ අවභාවිත කිරීම නිර්- ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී දේශපාලන භාවිතාවකි.
මේ අතර සමාජවාදී දේශපාලන චින්තනය විසින් හඳුන්වා දී ඇති ආචාරධාර්මික මූලධර්ම මෙසේ සාරාංශ කළ හැකිය. - දේශපාලන බලයේ අරමුණ පීඩිත, දුගී සහ කොන්වූ සමාජ කොටස්වල යහපත සහ සුබසිද්ධිය සහතික කිරීමයි.
- ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ජීවන ක්‍රමයක්, සම්පූර්ණ දේශපාලන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පමණක් ප්‍රමාණවත් නැත. ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ සමාජීය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයත්, ඒ මත ගොඩනැගුණු සමාජ සාධාරණත්වය සහ සමාජ සමානත්වය ගොඩනැඟීම දේශපාලන බලයේ අරමුණයි.
ඉහත කී සමාජ චර්යාධාර්මික මූලධර්ම ලෞකික දේශපාලන චින්තන සම්ප්‍රදාය වෙතින් ආ ඒවාය. ඊට සමාන මූලධර්ම ක්‍රිස්තියානි, යුදෙව්, ඉස්ලාමීය සහ බෞද්ධ ආගමික සම්ප්‍රදාය තුළද තිබේ. දේවනිර්මාණවාදය පිළිගන්නා ක්‍රිස්තියානි, යුදෙව් සහ ඉස්ලාමීය ආගමික චින්තනවල පාලකයා යනු දෙවියන්ගේ මිහිපිට නියෝජිතයාය. ඔහුට මහජනයාට පීඩා කරන අසීමිත බලයක් නැත. එම බලය දෙවියන් වහන්සේට වගකියන, සීමිත බලයකි. දේවනිර්මාණවාදය ප්‍රතික්‍ෂේප කරන බුදු දහමේ ඇති දේශපාලන චින්නයේ ඇති ප්‍රධානතම ආචාරධර්මික මූලධර්මය නම් දේශපාලන බලය මහජනතාවගේ පොදු යහපත වෙනුවෙන්, මර්දනකාරී සහ ප්‍රජාපීඩක නොවන ලෙස භාවිත කළ යුතුය යන ප්‍රවාදයයි. මෙය එක්තරා දුරකට සම්භාව්‍ය ග්‍රීක සමූහාණ්ඩුවාදී මූලධර්මයට සමානවූවකි.
ආචාරධාර්මික පොරොන්දුව යළි ගෙනඒම
දේශපාලනයේ ආචාරධාර්මිකත්වය පිළිබඳ කරුණ, කෙනෙකු අද ලංකාවේ මතු කරන්නේ නම්, එය දේශපාලන හිස් අවකාශයක සිදුවන්නක් නොවේ. 2014 අග කාලයේදී ආරම්භ වී, 2015 ජනවාරි මාසයේදී උච්චස්ථානයකට පැමිණි ජනාධිපතිවරණ ව්‍යාපාරයේ දේශපාලන සටන් පාඨය වූ “යහපාලනය” යන්නෙහි තිබුණු එක් ප්‍රධාන අර්ථයක් වූයේ එයයි. මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා සහ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා සමහර විට නොදැන සිටින්න ඇතත්, පුරවැසියන් විසින් එම සටන් පාඨයට ප්‍රධාන අර්ථ දෙකක් ආරෝපණය කර දී තිබිණ. පළමුවැන්න ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩුකරණය යළි ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමයි. දෙවැන්න, එම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය දේශපාලන වශයෙන් ආචාරධාර්මික කිරීමයි. සිරිසේන සහ වික්‍රමසිංහ යන දෙදෙනාටම මෙම අර්ථ දෙක ගැන නිසි කැක්කුමක් සහ කැපවීමක් නොතිබුණු බව දැන් අපට පෙනේ.
දේශපාලන ආචාරධාර්මිකත්වය ප්‍රජාතාන්ත්‍රික අරගලයේ න්‍යාය පත්‍රය වෙතට යළි ගෙනඒමේ වගකීම දැන් පැවරී ඇත්තේ දේශපාලන ක්‍රියාකාරික ප්‍රජාව වෙතටය. එය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සඳහා වූ සටන ගැඹුරු කිරීමේ පුළුල් න්‍යාය පත්‍රයක අංගයක් විය යුතුය. එම න්‍යාය පත්‍රයට දේශපාලන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, ආර්ථික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, සමාජීය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හා සමාජ සාධාරණත්වය සහ ආචාරධාර්මික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යන මූලික තේමා ඇතුළත් කළ හැකිය. එය දේශපාලන පක්‍ෂවලින් ස්වාධීනව ගොඩනැගීමට සිදුවී තිබෙන්නකි.
මෙම කාරණය ප්‍රජාතන්ත්‍රීයකරණය පිළිබඳව දේශපාලනික න්‍යායිකව සිතන ක්‍රියාකාරිකයන්ගේද අවධානය යොමු විය යුත්තකි. පශ්චාත් නූතන ලෝකයේ දේශපාලන නිෂ්ඨාවක් ලෙස ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ප්‍රධාන ගැටලුවක් වී තිබෙන්නේ, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, ගෝලීය ප්‍රාග්ධනයේ ව්‍යාප්තිය විසින් නිර්මාණය කරන ලද්දාවූද, බැටකන්නාවූද, විවිධ සමාජ කණ්ඩායම්වල උපකරණවාදී ආයුධයක් පමණක් බවට ලඝුකර ගැනීමයි. ඇමරිකාවේ ට්‍රම්ප්, ඉන්දියාවේ මෝදි සහ ලංකාවේ මහින්ද රාජපක්‍ෂ නියෝජනය කරන්නේ මෙම ප්‍රවණතාවේම විවිධ ප්‍රකාශනයි. “රාජ්‍ය බලය අත්පත්කර ගැනීම” යන එකම ඉලක්කය කරා පමණක් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය උපකරණවාදී ලෙස භාවිත කිරීම තුළ, දේශපාලනයේ ආචාරධාර්මිකත්වය නොවැදගත්ය. එයට ප්‍රතිරෝධය දැක්වීමට සාම්ප්‍රදායික දේශපාලන පක්‍ෂවලටද නොහැකිය. මන්ද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අරටුවෙන් දේශපාලන ආචාරධාර්මිකත්වය හාරා ඉවත් කිරීමේ කාර්යයට ඒවාද සහභාගි වී ඇති නිසාය.■
